عرفان

در صراط معرفت انسان کامل

انجمن: 

[="Tahoma"][="Blue"]با عرض سلام خدمت همه دوستان و همراهان گرامی ام

در این تاپیک بر آنیم با استفاده از مبانی دقیق حکمی و عرفانی گامی در صراط معرفت انسان کامل برداریم.
امید که این سیر علمی ما را به حقیقت وجودی انسان کامل نزدیکتر سازد.
[/][/]

بررسی مسئله «ظهور حقایق و بطلان شرایع » در عرفان اسلامی

یکی از تهمت های نارروایی که در چند سده اخیر، به ویژه دوران معاصر به برخی از بزرگان عرفان و تصوف اصیل نسبت داده شده و می شود، این است که آنان به رفع تکلیف شرعی از واصلان به مقام حقیقت و مراتی حق الیقینی معتقدند. این نسبت ناصحیح که به ظاهر منشا آن ابهام و ایهام موجود در برخی از سخنان و اشعار اهل معرفت است، موجب شده تا گروهی از پژوهشگران و علمای مخالف عرفان و تصوف ندانسته روش سیر و سلوک باطنی را که در آیات و روایات معصومان علیهم السلام ریشه دارد، رمی به فساد کرده، مبانی و آموزه های نظری عرفان اسلامی را که مورد تایید متون دینی است، برنتابند. از جمله این سخنان دوپهلو و مبهم، عبارت مشهور «لو ظهرت الحقائق لبطلت الشرایع » است. این عبارت و امثال آن، افزون بر اینکه سبب سوء برداشت گروه یاد شده گردیده، مورد استفاده برخی از جهله صوفیه نیز قرار گرفته، دستاویزی برای اباحه گری و فرار ازتکالیف شرعی شده است.

پای درس«منازل السائرین» خواجه عبدالله انصاری

بسم الله الرحمن الرحیم


کتاب منازل السائرین از نوشته های خواجه عبدالله انصاری ست.وی ابتدا کتابی به زبان فارسی با نام صد میدان در مقامات سیر و سلوک می نگارد و پس از بیست و هفت سال تجربه ی علمی و عملی،منازل السائرین را تألیف کرده که در عرفان عملی اثری ممتاز و بی نظیر است.
به صورتی که به طور تقریبی محور همه ی تحقیقات پسین در عرفان عملی قرار گرفت و به ویژه چهارچوب اصلی آن،نظم و ترتیب بین مقامات مورد تایید و تأکید عرفای پس از وی واقع شد و به درستی می توان این اثر را آینه ی تمام نمای عرفان عملی اسلامی دانست.(1)
منازل السائرین از بهترین کتابها در زمینه عرفان عملى وسیر وسلوک است و مدتها در حوزه هاى علمیه تدریس مى شده است. حضرت امام خمینى ـ رضوان الله تعالى علیه ـ منازل السائرین را در محضر آیت الله شاه آبادى اعلی الله مقامه الشریف فراگرفت و سالها درس اخلاق خود را در حوزه علمیّه بر پایه آن کتاب ایراد فرمود.(2)
خواجه عبدالله انصارى این کتاب را بر سه شاگردِ خود, ابوالوقت سجزى, عبدالملک کروخى و محمد صیدالانى املا کرده است.
در این کتاب پیرامون صد مقام که فراروى سالک الى الله قرار دارد, بحث شده است.
قطب عارفان, حضرت امام صادق ـ صلوات الله علیه ـ طبق روایتى فرموده: (
الایمان حالات و درجات و طبقات و منازل)(3) و علامه مجلسى ـ رحمة الله علیه ـ در شرح آن مى گوید: (…اشارة إلى أنّ للایمان مراتب متکثرة و هى حالات الانسان باعتبار قیامها به, و درجات باعتبار ترقیه من بعضها إلى بعض, و طبقات باعتبار تفاوت مراتبها فى نفسها و کون بعضها فوق بعض, و منازل باعتبار أنّ الانسان ینزل فیها و یأوى إلیها).(4)
[حدیث, اشاره به مرتبه هاى فراوان ایمان دارد که چون قائم به انسانند, آنها را (حالاتِ) انسان گویند. و از آنجا که انسان از برخى به برخى دیگر از آنها ترقى مى کند, به (درجات) معروفند و چون این مراتب متفاوتند و بعضى از دیگرى بالاتر, به (طبقات) مشهورند و به آنها منازل نیز گویند, چرا که انسان در آنها منزل مى گزیند.]
بنابراین حضرت امام صادق ـ صلوات الله علیه ـ براى نخستین بار به عارفان آموخت که از منازل و حالات سالک الى الله سخن گویند و آن امام همام خود آن گونه که در مصباح الشریعه آمده, از صد درجه صحبت کرده است.

امیدوارم کاربران فرهیخته و محترم اسک دین از این تاپیک و مباحث آن استقبال کرده و برای ایشان مفید باشد.

پی نوشت ها:
1-آشنایی با مجموعه عرفان اسلامی/علی امینی نژاد/ص428
2-سیماى فرزانگان, ص87 و 50.
3-اصول کافى, کتاب الایمان و الکفر, بابُ اَنّ الایمان مبثوث لجوارح البدن کلها, ج2, ص34 و 39.
4-مراة العقول, ج7, ص217.

سوالاتی درباره عرفان

سلام.چند تا سوال درباره عرفان دارم.(البته من خیلی کم از عرفان میدونم.اگه سوالام بچه گونه س ببخشید)
اصن چرا بعضی ها دنبال عرفان میرن؟
از چه سنی میشه وارد این وادی شد؟
چه کارهایی را باید پشت سر بگذاریم؟
من اگه بخوام قدم در راه عرفان بگذارم باید یک استاد داشته باشم.این استاد را از کجا پیدا کنم؟
استاد چه ضرورتی دارد؟
اگر استاد نباشد،نمیشود قدم در راه عرفان گذاشت؟
ببخشید اگه سوالام زیاد شد
باتشکر از شما

توصیه ها و نکات عرفانی علامه حسن زاده آملی

انجمن: 

[="DarkOrchid"]بسم الله الرحمن الرحیم

در این تاپیک قصد بر آن دارم تا شمه ای از بارقه های نوریه عرفانی حضرت استاد علامه حسن حسن زاده آملی حفظه الله را که کمتر در دسترس عموم قرار گرفته , خدمت دوستان عزیز تقدیم کنم
باشد که نفوس مستعده را معدی باشد برای نیل به مقامات عالیه ان شاء الله تعالی

:Gol::Gol::Gol:
[/]

عدم امکان رسیدن به درجات عالی معرفت و کمال برای همه انسان ها

انجمن: 

با سلام و عرض ادب

با توجه به اینکه عموم افراد نه در طول زندگی تحت تعلیم دروس حوزوی قرار می گیرند و نه امکان و یا وقت کافی برای تعلیم و تحصیل علوم و معارف الهی را دارند ایا هرگز می توانند به درجات عالی معرفت و کمال معنوی برسند؟

یک عضو معمولی جامعه که باید 8 ساعت از وقت خود را صرف امرار معاش کند و یا مشغول به تحصیلات عالی و یا حتی هر دو باشد، و بخشی از وقت خود را نیز صرف خانواده و امور لازم دیگر دنیوی بپردازد دیگر چقدر می تواند برای ارتقاع سطح علم دینی و معرفت الهی وقت بگذارد؟ مثلا خود بنده اگر خیلی برنامه ریزی دقیق و بدون هیچ اطلاف وقتی داشته باشم اگر تازه نخواهم مشغول به تحصیل علوم دیگر باشم شاید بطور میانگین1 تا 2 ساعت در روز بتوانم وقت بگذارم، و اطمینان دارم اکثر افراد بخصوص هم مشتغل و هم متاهل و بچه دار تازه اگه مشغول تحصیلات نباشند نمیتوانند در این حد نیز وقت بگذارند، صرف نظر از اینکه امکان تحت تعلیم مستقیم اساتید خوب و برجسته قرار گرفتن برای عموم امکان پذیر نمی باشد.

در ضمن عرفای شناخته شده و انسانهایی که مراتب عالی معنوی را طی کرده اند چه در گذشته و حال تقریبا همگی به جز استثناعاتی چون مرحوم رجبعلی خیاط طلبه بوده اند و سالها شبانه روز تحت تعلیم اساتید بزرگ بوده اند و حتی بعد از فارغ التحصیلی نیز بیشتر وقت خود را صرف فعالیتهای اینچنینی کرده اند.

ایا با این وجود هرگز میشود به ان حد کمال و درجات معنوی که خداوند استعداد و میل به چنین کمال بینهایتی را در انسان قرار داده دست پیدا کرد؟

ایا با این وجود اینطور نیست که یکی از اهداف عالی خلقت انسان در این دنیا که رشد و رسیدن به کمالات والای روحی و معنوی است برای اکثر قریب به اتفاق انسانها مخصوصا در دنیای امروز حتی با وجود میل و رغبت هرگز به تحقق نخواهد رسید؟

با تشکر

کتابهای برگزیده در اخلاق

***** کلاس عرفان اسلامی *****

در آموزه‌های عرفان اسلامی انسان به عنوان مظهر اسماء الهی مطرح است و هدف از شناخت انسان، شناخت اسماء و صفات الهی است که شناخت ذات حق است. هدف عارف و در واقع موضوع عرفان «شناخت حق تعالى» است و شناخت انسان و جهان، تنها مقدمه‌ای برای شناخت خداست، چون انسان مظهر کامل اسما و صفات الهی است.
این مظهریت همان است که قرآن کریم از آن به خلافت الهی در روی زمین یاد کرده: «إنّی جاعل فی الأرض خلیفة؛ من در زمین جانشینی خواهم گماشت».(1)
خلافت الهی در واقع تعبیر دیگری از مظهریت انسان از اسماء و صفات حق تعالى است که از آن به آیت و آینة وجود بودن و مانند آن یاد می‌شود و گرنه خدا (که در همه جا حاضر و ناظر است) به خلیفه به معنای جانشین نیازی ندارد.(2)
یکی از راه‌های انسان‌شناسی عرفان، رویکرد تفسیر عرفانی آیة مبارکه یاد شده (آیه خلافت) است. در تبیین این مسئله باید گفت: خلافت الهی انسان درجات و مراتب متفاوتی دارد، زیرا هر انسانی به تناسب کمالات وجودی و میزان تجلی صفات الهی در وجودش می‌تواند خلیفه اسم و مظهر صفاتی خاص از صفات خداوند باشد.
به عبارت دیگر: مراتب خلافت خدا بستگی به نوع پیوند صفات الهی با روح متصف به آن دارد و نحوة ارتباط آدمیان با صفات متعالی حق در درجات متفاوت با کیفیت‌های مختلفی ممکن است حاصل گردد، مثلاً برای برخی تنها در پاره‌ای از اوقات، حالات معنوی پدید می‌آید و بعضی صفات الهی در وجودشان متجلی می‌گردد و پس از اندک زمانی، دیگر خبری از آن حالت و ظهورِ آن صفت در او دیده نمی‌شود.
برای چنین افرادی، خلافت و مظهریت الهی در حد «حال» است و دوره خلافت‌شان زودگذر و مقطعی خواهد بود.
ظهور اوصاف حق در بعضی افراد ممکن است در حد ملکه باشد (یعنی زوال‌پذیر باشد، ولی به آسانی زایل نشود).
خلافت الهی چنین است. هم در همان حد است، اما آراستگی به صفات الهی و مظهریت اسمای خداوند برای انسان کامل، مقوّم و شکل دهنده و جودی او است، از این رو خلافت الهی نه تنها جزو ذات وی است، بلکه عین هویت او را تشکیل می‌دهد.(3)
رویکرد دیگر انسان‌شناسی عرفانی این است که عرفا معتقدند جهان و انسان مثل بدن و روح است، یعنی انسان روح جهان و جهان بدن اوست، از این رو تا انسان در عالم هست، جهان موجود با روح تلقی شده و از آن به انسان کبیر یاد می‌شود و نهایت و هدف آفرینش انسان است و فیض الهی از طریق وجود آدمی نصیب عالم می‌شود، و انسان مثل نگین انگشتر است، همان طور که پادشاهان گنجینه‌های خود را با نگین انگشتر خود مهر و موم می‌کنند، تا از گزند محفوظ بماند، خداوند عالم را در پرتو وجود انسان حفظ می‌کند.
انسان از دید عرفا عصاره و خلاصة نظام آفرینش است.(4)
از کسانی که درباره انسان با رویکرد عرفانی به تفصیل سخن گفته‌اند، عارف و حکیم بزرگ معاصر امام خمینی است .
در بخشی از سخنان ایشان دربارة انسان آمده است:
بشر خاصیت‌هایی دارد که در هیچ موجودی نیست، ‌از جمله این است که در فطرت بشر، طلب قدرت مطلق است، نه قدرت محدود. طلب کمال مطلق نه کمال محدود. علم طلق را می‌خواهد، قدرت مطلقه را می‌خواهد، و چون قدرت مطلق در غیر حق تعالى تحقق ندارد، بشر به فطرت، حق را می‌خواهد وخودش نمی‌فهمد.
یکی از ادلة محکم اثبات کمال مطلق همین عشق بشر به کمال مطلق است. عشق فعلی دارد به کمال مطلق. عاشق فعلی بدون معشوق فعلی محال است. بدان که انسان به حسب فطرت حبّ به کمال مطلق دارد و حبّ به وصول به کمال مطلق در فطرت آدمی نهفته است. انسان می‌خواهد قدرت مطلق جهان باشد و به هیچ‌قدرتی که ناقص است، دل نبسته است. اگر عالم را در اختیار داشته باشد و گفته شود جهان دیگری هم هست، فطرتاً مایل است آن جهان را هم در اختیار داشته باشد. انسان در باطن خود لا حد است در همه چیز.(5)
از مجموع آنچه بیان شد، تا اندازه‌ای روشن گردید که رویکرد عرفانی انسان‌شناسی چگونه است و در آموزه‌های عرفان از چه دید متعالی به انسان نگاه گردیده است. تمام این گفته‌ها در واقع بازتاب عرفانی آموزه‌های متعالی قرآن درباره انسان است، بخصوص اینکه فرمود:
«ولقد کرّمنا بنی آدم و حملناهم فی البرّ والبحر ورزقناهم من الطیّبات وفضّلناهم على کثیرٍ ممّن خلقنا تفضیلاً؛(5) و به راستی ما فرزندان آدم را گرامی داشتیم، و آنان را در خشکی و دریا بر نشاندیم،‌و از چیزهای پاکیزه به ایشان روزی دادیم و آنها را بر بسیاری از آفریده‌های خود برتری آشکار دادیم».
پی‌نوشت‌ها:
1. بقره (2) آیه 30.
2. پیامبر اعظم در نگاه عرفانی امام خمینی، نشر مؤسسه امام، 1386ش.
3. همان، ص 192.
4. عبدالرحمان جامی، نقد النصوص فی شرح نقش الفصوص، ص 3، فص آدمی، نشر مؤسسة مطالعاتی و تحقیقاتی فرهنگی، تهران ـ 1370ش.
5. ر،ک : امام خمینی، انسان‌شناسی در اندیشة امام خمینی، ص 325، نشر مؤسسه امام ـ 1385ش.

هدف عارفان چیست؟ جایگاه آنها در جهان آخرت کجاست؟

سلام

من چند تا سوال دارم درباره عارفان

سوالات اول

در زندگی دنیا هدف عارفان چیست؟ بعضی ها میگویند هدف آنها رسیدن به خداست. این رسیدن به خدا یعنی چه؟ آیا امکان دارد که یک انسان به خدا برسد و با خدا یکی شود؟ آیا آنها در دنیا به خدا میرسند یا پس از مرگشان؟ فرض اینکه آنها به خدا رسیدند این چه امتیازی برای آنها دارد؟ در نتیجه چه برتری نسبت به انسان های صالح عادی دارند؟

سوال دوم من این است که بعضی از انسانها هستند که اتفاقات عجیبی از طرف خدا برایشان میفتد که آن اتفاقات برای افراد عادی نمی افتد. مثلا انسان هایی هستند که در ذهنشان میتوانند با خدا یا فرشتگان حرف بزنند. یا اینکه انسان هایی که اراده و اختیار اعضا و جوارح خود را از دست میدهند و این اعضا به فرمان خدا به حرکت در میایند. یا انسان هایی که با خواست خدا چشم های خودشان را میبندند و وارد یک دنیای دیگر میشوند و ...

آیا این انسان ها همان عارفان هستند؟

سوالات سوم

جایگاه عارفان در جهان آخرت کجاست؟ آیا جایگاه آنها همان بهشت است یا بالاتر از بهشت؟

سعدی در یکی از شعر هایش میگوید که "زمانی که وارد بهشت هم شوم باز در جست و جوی تو (خدا) هستم و به دنبال لذت های بهشتی نمیروم"

حال با توجه به این شعر سعدی آیا عارفان در جهان آخرت باز هم به عبادت و ریاضت میپردازند یا اینکه عارفان در جهان آخرت جایگاهی دارند که لذت آن بالا تر از بهشت عادی است؟

لطفا جواب بدهید

با تشکر

برچسب: 

***** زن در آیینه ی وحی و عرفان *****


آسیه همسر فرعون بود ، فرعون روحى استکبارى ، نفسى شریر ، اعتقادى باطل و عملى فاسد داشت .قرآن مجید فرعون را آلوده به علوّ ، ظلم ، جنایت و خونریزى معرفى مى کند ، و از او به عنوان طاغوت یاد مى نماید.آسیه در کنار فرعون به سر مى برد و ملکه بود ، همه چیز براى او و در دسترس وى قرار داشت .او نیز مانند همسرش فرمانروایى داشت و به هر شکلى که مى خواست از خزانه ى کشور و مواهب مملکت بهره مى گرفت .زندگى او در کنار چنان همسرى ، در جنب چنان حکومتى ، در میان چنان دربارى ، با آن همه مکنت و ثروت و غلامان و کنیزان گوش به فرمان ، زندگى بسیار خوشى بود .
زن جوان و قدرتمند ، در چنان حال و هوایى از طریق پیامبر الهى موسى بن عمران صداى حق و نداى حقیقت را شنید ، باطل بودن فرهنگ و عمل شوهرش براى او روشن گشت و نور حق و حقیقت بر قلبش تابید .
با اینکه مى دانست پذیرفتن حق ممکن است به قیمت از دست دادن تمام خوشى ها ، قدرت و مقام ، منصب ملکه بودن و حتى نابودى جانش تمام شود ، ولى حق را پذیرفت ، به آیین پاک الهى ایمان آورد و تسلیم خداوند مهربان شد ، در مقام توبه و عمل صالح براى آبادى آخرتش برآمد .توبه ى او توبه ى آسانى نبود ، به خاطر توبه مى بایست تمام شئون خود را واگذارد و تن به قبول سرزنش ها و شکنجه هاى فرعون و مأمورانش بدهد ، با این همه در عرصه گاه توبه و ایمان و عمل صالح و هدایت درآمد .
توبه ى او براى فرعون و دربارش گران آمد ، زیرا در شهر شهرت پیدا کرد که همسر فرعون ، ملکه ى مملکت ، دست از آیین فرعونى برداشته و به مذهب کلیم اللهى درآمده . باز گرداندن او با تبلیغ و تشویق و تهدید فرعون و درباریانش میسر نشد ، او حق را با قلب روشن خود و عقل فعّالش یافته بود و پوکى و پوچى باطل را درک کرده بود و نمى توانست حق و حقیقت یافته را از دست بدهد و به باطل پوچ و پوک باز گردد .
آرى ، چگونه مى توانست خدا را با فرعون ، حق را با باطل ، نور را با ظلمت ، درستى را با نادرستى ، دنیا را با آخرت ، بهشت را با دوزخ ، سعادت را با شقاوت معامله کند ؟!
آسیه بر ایمان و توبه و انابه اش اصرار داشت ، و فرعون با باز گرداندنش به باطل پافشارى مى کرد .
فرعون در مبارزه با آسیه طَرْفى نبست ، خشمگین شد ، آتش غضبش شعله ور گشت ، در برابر ثابت قدمى او شکست خورد ، فرمان شکنجه ى آسیه را صادر کرد ، آن انسان والا را به چهار میخ کشیدند ، پس از شکنجه هاى سخت محکوم به اعدام شد ، سربازان سنگدل مأموریت یافتند سنگ گران و سنگینى را با قدرت و قوّت از بالا بر بدن او بیندازند ، ولى آسیه به خاطر خدا و به دست آوردن سعادت دنیا و آخرت مقاومت کرد و زیر آن همه شکنجه ، به حضرت محبوب متوسل شد .
به خاطر توبه ى واقعى ، ایمان و جهاد ، صبر و مقاومت ، و یقین و عزم محکمش در قرآن مجید ، براى تمام اهل ایمان از مرد و زن تا روز قیامت به عنوان نمونه معرفى شد تا باب هر عذرى به روى هر گنهکارى در هر عصر و زمانى و در هر موقعیت و شرایطى بسته باشد و معصیت کارى نگوید : راهى به سوى توبه و انابه و ایمان و عمل صالح نداشتم .
وَضَرَبَ اللَّهُ مَثَلاً لِلَّذِینَ آمَنُوا امْرَأَةَ فِرْعَوْنَ إِذْ قَالَتْ رَبِّ ابْنِ لِی عِندَکَ بَیْتاً فِی الْجَنَّةِ وَنَجِّنِی مِن فِرْعَوْنَ وَعَمَلِهِ وَنَجِّنِی مِنَ الْقَوْمِ الظَّالِمِینَ (1)
و خداوند براى آنان که اهل ایمانند ، همسر فرعون را به عنوان نمونه معرّفى کرد ، هنگامى که گفت : پروردگارا ! براى من در جوار رحمتت خانه اى در بهشت بنا کن ، و مرا از فرعون و عمل او نجات بده ، و از طایفه ى ستمگران رهایى بخش .
عظمت این زن در سایه ى توبه و ایمان و صبر و مقاومت به جایى رسید که از رسول خدا نقل شده :
اِشْتاقَتِ الْجَنَّةُ اِلى اَرْبَع مِنَ النِّساءِ : مَرْیَمَ بِنْتِ عِمْرانَ ، وَآسِیَةَ بِنْتِ مُزاحِم زَوْجَةِ فِرْعَونَ ، وَخَدِیجَةَ بِنْتِ خُوَیْلِد زَوْجَةِ النَّبِىِّ فِى الدُّنْیَا وَالآخِرَةِ ، وَفاطِمَةَ بِنْتِ مُحَمَّد(2)
بهشت مشتاق چهار زن است : مریم دختر عمران ، آسیه دختر مزاحم همسر فرعون ، خدیجه دختر خویلد همسر پیامبر در دنیا و آخرت ، و فاطمه (علیها السلام)دختر محمد (صلى الله علیه وآله وسلم) .

پی نوشت ها :
1 ـ تحریم ( 66 ) آیه 11 .
2 ـ کشف الغمه : 1 / 466 ; بحار الأنوار : 43 / 53 ، باب 3 ، حدیث 48 ، .