توسل

توسّل یعنی کسی را در پیشگاه خداوند شفیع قرار دادن، البته آدمی می‏تواند و مجاز است که مستقیماً از خداوند حاجت خود را بخواهد، ولی اگر بتواند در این مسیر دعای دیگران- به خصوص مقرّبان درگاه الهی را نیز همراه خود سازد، احتمال تأثیر فزون‏تری در کار خواهد بود. ولی اگر خداوند به طور کلی فراموش گردد و تنها وسایط دیده شوند، بدیهی است که این امر با آموزه‏های دینی و قرآنی سازگاری ندارد.
توسل به اولیای الهی موجب شرک نیست؛ ‌زیرا کسانی که توسل به اولیای الهی پیدا می‌کنند، هیچ گونه استقلالی برای ایشان قائل نمی‌شوند .
فرق توسل به ائمه (ع) و معبودهای ساختگی آن است که: توسل جویندگان به معبودها آنها را عوامل مستقل و تصمیم گیرنده در عرض خداوند به حساب می‏آورند و این شرک است. ولی به اعتقاد ما نقش ائمه و انبیا (ع) و اولیای الهی شفاعت اذنی است. یعنی آنان با اذن خدا و طبق خواست او به مدد مددجویان می‏شتابند. چنین دیدگاهی هرگز مستلزم شرک نیست. زیرا اراده ائمه (ع) را در طول اراده خدا و مجرای همان قرار می‏دهد، نه مستقل از آن. از توضیح فوق اشتباه وهابیون که شیعه را در این زمینه متهم به شرک می‏کنند ،به خوبی روشن می‏شود.
به دلائل ذیل به اولیای الهی متوسل می‌شویم:
اولاً: خداوند در قرآن فرموده است: «وَ اِبْتَغُوا إِلَیهِ اَلْوَسِیلَةَ ؛به سوی خداوند وسیله برگیرید»،(1). این وسیله می‏تواند اعمال صالح باشد و می‏تواند شخص صالح و وجیهی باشد. زیرا انسان آلوده و گنهکار چون از ساحت قرب الهی دور است، با توسل به محبوبین درگاه خدا تضمین بهتری برای درخواست خود می‏یابد. در قرآن نیز آیاتی در مورد توسل به اولیا آمده است. فرزندان یعقوب هنگام پشیمانی از گناه خود گفتند: «یا أَبانَا اِسْتَغْفِرْ لَنا؛ ای پدر ! برای ما طلب آمرزش نما»،(2) در آیه دیگر می‏فرماید: «وَ لَوْ أَنَّهُمْ إِذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جاؤُکَ فَاسْتَغْفَرُوا اَللَّهَ وَ اِسْتَغْفَرَ لَهُمُ اَلرَّسُولُ لَوَجَدُوا اَللَّهَ تَوَّاباً رَحِیماً ؛اگر به هنگام ستم برخویش نزد تو آیند "ای پیامبر" و استغفار کرده و تو نیز برای آنان استغفار کنی ،خدا را توبه پذیر و مهربان خواهند یافت»،(3).
دوم: خداوند عنایت دارد که در مراحل گوناگون و به راه های مختلف انسان‏ها به افراد برگزیده و الگوهای راستین توجه یابند تا از این طریق راهی به سوی تربیت درست بیابند و توسل یکی از همان راه‏هاست.
بنا براین متوسلان، با معرفت بر این اسباب‌ها و وسائل، نه اصالتی قائلند و نه استقلالی، بلکه وسیله ای می‌اندیشند که خدای سبب ساز آن‌ها را مجرای فیض و طریق رحمت خود قرار داده و
مومنان را بر آن امر نموده است.
پی‏نوشت‏‌ها:
1. مائده(5) آیه 25.
2. یوسف (12) آیه 97.
3. نساء (4) آیه 64.

با سلام
در رابطه با داستان حضرت ابراهیم علیه السلام میخوانیم:
روز موعود فرا رسيد و ابراهيم با كمال بردبارى و صبر انقلابى، در كنار شعله‏هاى آتش قرار گرفت جالب اينكه هر يك از نيروهاى ملكوتى خداوند براى كمك به ابراهيم نزد او رفتند ولى ابراهيم از آنها كمك نخواست. به هر حال، مزدوران نمرود ابراهيم را در ميان منجنيق گذاشتند و منجنيق را به كار انداختند و چند لحظه‏اى بيشتر نمانده بود كه او را به ميان درياى آتش پرتاب كنند، در اين لحظه پرخطر، جبرئيل بزرگترين فرشته مقرب خدا خود را به ابراهيم رساند و گفت:
آيا تو نيازى به من دارى تا برآورم؟ ابراهيم با كمال قاطعيت گفت: به تو نيازى ندارم،
جبرئيل گفت:
پس حاجت خود را از خدا بخواه ابراهيم گفت: آگاهى خدا به حال من مرا بى‏نياز از سخن گفتن مى‏كند.
حال دو سوال در مورد دو جمله قرمز رنگ به ذهن می رسد
1- به تو نیازی ندارم ، آیا رد توسل به غیر خداست در نزد موحدان واقعی؟
2- آگاهى خدا به حال من مرا بى‏نياز از سخن گفتن مى‏كند آیا رد دعا در نزد افراد خالص و کسانی است که به مقام رضا رسیده اند؟
خلاصه این رفتار حضرت ابراهیم را چطور می توان با تعلیمات اسلامی مبنی بر توسل و دعا توضیح داد ( توجیه نه)
با تشکر

به نام خداوند مهربان
سلام و عرض ادب

این سوال قبلا تکرار شده، چون موضوع بسته شده بود بنده دوباره موضوع جدیدی باز کردم تا مطلب تکمیل بشه:

سوال:
"موقع توسّل به ائمّه، آيا خواسته‌مان را مستقيماً از ايشان بطلبيم، مثلا: «يا امام رضا به فلان بيماريم شفا بده»؟
يا اينکه آنها را براي جلب رحمت الهي فقط واسطه قرار دهيم، مثلا خدايا به خاطر امام رضا فلان حاجتم را برآورده کن، يا «يا امام رضا از خداوند شفاي فلان بيماريم را بخواهيد»؟"

در توسل به معصومین ما مستقیما از ایشان حاجت نمیخواهیم بلکه ایشان را واسطه قرار می دهیم. در واقع ما از ایشان می خواهیم که نزد خداوند متعال شفاعت کنند تا حاجت ما را بدهد.
بنابراین نباید بگوییم یا امام رضا مریض مرا شفا بده یا به من وسعت رزق بده، بلکه باید بگوییم از خداوند بخواهید تا مریض مرا شفا دهد یا به من وسعت رزق دهد.

در تایید مطلب بالا، اگر به زیارت های معتبر نگاهی بیندازیم هیچ موقع در زیارت از امامان طلب حاجت نمی کنیم بلکه هنگام طلب حاجت مخاطبمان خداست:

در زیارت عاشورا هنگام درخواست و طلب حاجت داریم:

«فَأَسْأَلُ اللَّهَ الَّذِي أَكْرَمَ مَقَامَكَ وَ أَكْرَمَنِي (بِكَ) أَنْ يَرْزُقَنِي طَلَبَ ثَارِكَ ...»
پس مى خواهم از آن خدائى که گرامى داشت مقام تو را و گرامى داشت مرا بخاطر تو که روزیم گرداند خونخواهى تو را ...

«اَللّهُمَّ اجْعَلْنى عِنْدَکَ وَجیهاً بِالْحُسَیْنِ عَلَیْهِ السَّلامُ فِى الدُّنْیا وَ الاْخِرَهِ»
خدایا قرار ده مرا نزد خودت آبرومند بوسیله حسین علیه السلام در دنیا و آخرت

«فَاَسْئَلُ اللَّهَ الَّذى اَکْرَمَنى بِمَعْرِفَتِکُمْ ...»
و درخواست می کنم از خدائى که مرا گرامى داشت بوسیله معرفت شما ...

«َ اَسْئَلُهُ اَنْ یُبَلِّغَنِى الْمَقامَ الْمَحْمُودَ لَکُمْ عِنْدَ اللَّهِ وَ اَنْ یَرْزُقَنى ...»
و از او خواهم که برساند مرا به مقام پسندیده شما در پیش خدا و روزیم کند

«اَللّهُمَّ اجْعَلْ مَحْیاىَ مَحْیا مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ»
خدایا قرار ده زندگیم را زندگى محمد و آل محمد

پس حاجت ها مستقیما از خداوند متعال خواسته شده و هیچ موردی نداریم که در آن از خود امام چیزی خواسته باشیم با اینکه دائما مخاطبمان خود امام است.

در زیارت امین الله هم به همین صورت هست و بیشتر زیارت، طلب حاجت از خداست. «اَللّهُمَّ فَاجْعَلْ نَفْسى مُطْمَئِنَّةً بِقَدَرِكَ» از اینجا به بعد دعا و طلب حاجت از خداست.

و همچنین در زیارت جامعه کبیره:

فَثَبَّتَنِيَ اللَّهُ أَبَدا مَا حَيِيتُ عَلَى مُوَالاتِكُمْ وَ مَحَبَّتِكُمْ وَ دِينِكُمْ وَ وَفَّقَنِي لِطَاعَتِكُمْ
پس خدا هميشه تا زنده ‏ام پابرجايم‏ بدارد بر موالات و محبّت و دين شما، و به اطاعت از شما موفّقم فرمايد

يَا وَلِيَّ اللَّهِ إِنَّ بَيْنِي وَ بَيْنَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ ذُنُوبا لا يَأْتِي عَلَيْهَا إِلا رِضَاكُمْ فَبِحَقِّ مَنِ ائْتَمَنَكُمْ عَلَى سِرِّهِ وَ اسْتَرْعَاكُمْ أَمْرَ خَلْقِهِ وَ قَرَنَ طَاعَتَكُمْ بِطَاعَتِهِ لَمَّا اسْتَوْهَبْتُمْ ذُنُوبِي وَ كُنْتُمْ شُفَعَائِي
اى ولىّ خدا به درستى كه بين من و خداى عزّ و جلّ گناهانى است كه آنها را جز رضايت شما پاك نمى ‏كند،پس به حقّ خدايى‏ كه شما را امين بر راز خود قرار داد، و زير نظر گرفتن زندگى بندگانش را از شما خواست، و طاعت خود را به طاعت شما مقرون نمود، هر آينه بخشش گناهانم را از خدا بخواهيد و شفيعان من شويد

أَسْأَلُكَ أَنْ تُدْخِلَنِي فِي جُمْلَةِ الْعَارِفِينَ بِهِمْ
خدایا مرا در گروه عارفان به آنها و آشناى به‏ حقّشان وارد كن

به علاوه در زیارت جامعه داریم:
مُقَدِّمُكُمْ أَمَامَ طَلِبَتِي وَ حَوَائِجِي وَ إِرَادَتِي فِي كُلِّ أَحْوَالِي وَ أُمُورِي
من شما را پيش روى‏ خواسته ه‏ایم و حاجاتم و ارادتم در همه احوال و امورم قرار می دهم.
نگفته از شما حاجاتم را می خواهم، گفته شما را مقدم میدارم، سپس از خداوند می خواهم که به خاطر شما مرا به حاجاتم برساند.

در تنها زیارتی که از خود معصوم درخواست شده (و بنده تا الان پیدا کرده ام) زیارتی است در مفاتیح الجنان زیارت حضرت زهرا (س) در روز یکشنبه که در همان مفاتیح دو نسخه دارد این زیارت، که البته از لحاظ اعتبار به زیارات امین الله، جامعه و عاشورا نمی رسد. در یکی داریم: «اَنَا اَسْئَلُكِ اِنْ كُنْتُ صَدَّقْتُكِ اِلاّ اَلْحَقْتِنى بِتَصْديقى لَهُما» و در دیگری داریم: «نَحْنُ نَسْئَلُكَ اَللّهُمَّ اِذْ كُنّا مُصَدِّقينَ لَهُمْ اَنْ تُلْحِقَنا بِتَصْديقِنا بِالدَّرَجَةِ الْعالِيَةِ»، که با توجه به سبک و سیاق درخواست ها و دعاهایی که در متن زیارات آمده، سبک دومی صحیح تر به نظر می رسد.

در همه ی این زیارت ها هیچ جا از خود امام یا معصوم درخواست نمی کنیم بلکه ایشان را شفیع و وسیله قرار می دهیم و از خود خدا حاجت می خواهیم.

نکته مذکور در مورد توسل نکته خیلی مهمی است که حتی بعضی بزرگان هم به آن توجه ندارند. خیلی از ما و اطرافیانمان وقتی با معصومین مناجات می کنیم از خود آن ها حاجت می خواهیم، شفا می خواهیم، اصلاح امورمان را می خواهیم، که این طرز خواستن صحیح نیست. هر چند ما معصومین را مستقل از خدا نمی دانیم ولی این روش خواستن در هیچ زیارتی نیست و روش اهل بیت این گونه نبوده است.

جهت روشن تر شدن موضوع پیشنهاد می کنم زیارت عاشورا، جامعه و امین الله را مرور کنید و به طرز حاجت طلبیدن ها توجه بفرمایید.

در پناه حق

سلام.وقت بخیر:Gol:
من یه سوال داشتم:
بعضی مواقع ما میخواهیم یه کاری رو انجام بدیم و چندین سال به دلایل مختلف قادر به انجام دادن اون کار نمیشیم. و اصولا میگیم : قسمت نبوده. خدا نخواسته. و... و از این جور حرفها.
کلی پیش درگاه خدا دعا میکنیم که خدایا کمک کن که ما این کار رو انجام بدیم.
بعد موقعیت انجام اون کار پیش میاد و ما در موقعیتی قرار میگیریم که برای انجام اون کار شک داریم.میایم و استخاره میگیریم و استخاره بد میاد.
دوباره اصرار میکنیم که خدایا من نذر میکنم برای انجام کار.
بعدش کار رو انجام میدیم... وسط کار یه اتفاق ناگوار میفته.
حالا میزنیم تو سر خودمون و گریه میکنیم که خدایا چرا اینجوری شد.خدایا خودت حلش کن.
دوستان میشه بفرمایید کدوم از این کارها توسل، کدومش اصرار، کدومش توکل ، کدومش گرفتاری به بلا و مصیبته؟
چون میگن نباید بر انجام کاری اصرار داشت.چه موقع و در چه شرایطی باید توسل و توکل کرد؟
الان که ما گرفتار شدیم. معانی و کاربرد این موضوعات خیلی برامون اهمیت پیدا کرده.
دوستان لطفا راهنمایی کنید.
با تشکر-التماس دعا- یا علی