گلچین احادیث معصومین ---> "فضائل اخلاقی"

امام جعفر صادق (ع): اگر مؤمن پاداشي را كه براي مصيبتها دارد بداند ، آرزو مي كند كه او را با قيچي تكه تكه كنند . اصول كافي ، ج 3 ، ص 354

امام جعفر صادق (ع): هر كه به يك زندگي ساده از خدا راضي باشد خدا هم به عمل اندك او راضي شود .

امام جعفر صادق (ع): چيزي كه مايه تقرب به خداي متعال است كوچك مشمار ، اگر چه پاره خرمايي باشد .

امام جعفر صادق (ع): هر مؤمني به بلائي گرفتار شود و صبر كند ، اجر هزار شهيد براي اوست .

نصیحت از سر اخلاص «أَیهَا النّاسُ إِنَّهُ مَنْ نَصَحَ لِلّهِ وَ أَخَذَ قَوْلَهُ دَلیلاً هُدِىَ لِلَّتى هِىَ أَقْوَمُ وَ وَفَقَّهُ اللّهُ لِلرَّشادِ وَ سَدَّدَهُ لِلْحُسْنى فَإِنَّ جارَاللّهِ آمِنٌ مَحْفُوظٌ وَ عَدُوَّهُ خائِفٌ مَخْذُولٌ، فَاحْتَرِسُوا مِنَ اللّهِ بِكَثْرَةِ الذِّكْرِ.» هان اى مردم! كسى كه براى خدا نصیحت كند و كلام خدا را راهنماى خود گیرد، به راهى پایدار رهنمون شود و خداوند او را به رشد و هدایت موفّق سازد و به نیكویى استوار گرداند، زیرا پناهنده به خدا در امان و محفوظ است و دشمن خدا ترسان و بىیاور است و با ذكر بسیار خود را از [معصیت خداى] بپایید.

ادم الطهارة یدیم علیک الرزق‏» ۲
اگر دائما با طهارت باشى، روزى تو ادامه مى‏یابد.

٫پیامبر صلى الله علیه وآله :
مَنْ یَضْمُنْ لى بِرَّ الْوالِدَیْنِ وَ صِلَةَ الرَّحِمِ اَضْمُنْ لَهُ کَثْرَةَ الْمالِ وَ زیادَةَ الْعُمْرِ وَ الْمَحَبَّةَ فِى الْعَشیرَةِ؛۳
هر کس نیکى به پدر و مادر و صله رحم را برایم ضمانت کند، من نیز زیادى ثروت، طول عمر و محبّت او را در دل خویشاوندان ضمانت مى‏نمایم.

٫پیامبر صلى الله علیه وآله :
اَ لْعِبادَةُ عَشْرَةُ اَجْزاءٍ تِسْعَةُ اَجْزاءٍ فى طَلَبِ الْحَلالِ؛۴
عبادت ده جزء دارد، که نُه جزء آن، طلب روزى حلال است

٫امام صادق علیه السلام :
مَنْ حَسُنَ بِرُّهُ فى اَهْلِ بَیْتِهِ زیدَ فى رِزْقِهِ؛۵
هر کس به شایستگى در حقّ خانواده‏اش نیکى کند، روزیش زیاد مى‏شود.

قالَ الرِّضاعليه‏السلام: كانَ أَبِي إِذا دَخَلَ شَهْرُ الْمُحَرَّمِ لا يُرى ضاحِكاً وَ كانَتِ الْكَأْبَةُ تَغْلِبُ عَلَيْهِ حَتَّى يَمْضِيَ مِنْهُ عَشَرَةَ اَيَّامٍ، فَإذا كانَ الْيَوْمُ الْعاشِرُ كانَ ذلِكَ الْيَوْمُ يَوْمَ مُصيِبَتِهِ وَحُزْنِهِ وَ بُكائِهِ…؛

عَنْ اَبِي هارُونَ الْمَكْفُوفِ قالَ: دَخَلْتُ عَلى أَبِي عَبْدِاللَّهِ‏عليه‏السلام فَقالَ لِي: أَنْشِدْنِي، فَاَنْشَدْتُهُ فَقالَ: لا، كَما تُنْشِدُونَ وَكَما تَرْثِيهِ عِنْدَ قَبْرِهِ…؛ ابو هارون مكفوف مى‏گويد: خدمت حضرت صادق‏عليه‏السلام رسيدم. امام به من فرمود: »برايم شعر بخوان«. پس برايش اشعارى خواندم. فرمود: اين طور نه، همان طور كه (براى خودتان) شعر خوانى مى‏كنيد و همانگونه كه نزد قبر حضرت سيّدالشهدا مرثيه مى‏خوانى

: مَنْ لَمْ يَعْرِفِ الْمَوارِدَ اءعْيَتْهُ الْمَصادِرُ.
امام جواد فرمود: هركس موقعيّت شناس نباشد جريانات، او را مى ربايد و هلاك خواهد شد.

عِزُّالْمُؤْمِنِ غِناه عَنِ النّاسِ.
امام جوادفرمود: عزّت و شخصيّت مؤ من در بى نيازى و طمع نداشتن به مال و زندگى ديگران است .

مَنِ اسْتَحْسَنَ قَبيحا كانَ شَريكا فيهِ.
امام جواد فرمود: هر كه كار زشتى را تحسين و تأييد كند، در عِقاب آن شريك مى باشد.

امام حسین(ع)
أَعجَزالنّاسٍ مَن عَجَزَ عَنِ الدُّعاء
عاجزترین مردم کسی است که نتواند دعا کند

امام حسین(ع)

اِنّ اَعفَی النّاسِ مَن عَفا عِندَقُدرَتِهِِ
بخشنده ترین مردم کسی است که در هنگام قدرت می بخشد.

امام حسین(ع)

لا تقولوا باَلسنَتکم ما ینقُص عَن قَدَرَکم
چیزى را بر زبان نیاورید که از ارزش شما بکاهد

امام حسین(ع)

لا يَکمُلُ العَقلُ اِلاّ بِاتِّباعِ الحَقِّ
عقل، جز با پیروى از حق، کامل نمى‏شود

امام حسین(ع)

مَن حاوَلَ اَمراً بمَعصِیَهِ اللهِ کانَ اَفوَتَ لِما یَرجُو وَاَسرَعَ لِمَجئ ما یَحذَرُ
کسی که بخواهد از راه گناه به مقصدی برسد ، دیرتر به آروزیش می رسد و زودتر به آنچه می ترسد گرفتار می شود .

عَنْ فاطِمَةَالزَّهْراءِ(علیها السلام) :« مَنْ أَصْعَدَ إِلَىاللّهِ خالِصَ عِبادَتِهِ أَهْبَطَ اللّهُ إِلَیهِ أَفْضَلَ مَصْلَحَتِهِ.»
هر كه عبادت خالصش را به سوى خدا بالا فرستد، خداوند متعال برترین بهره و سودش را به سوى او پایین فرستد.

عَنْ فاطِمَةَ الزَّهْراءِ(علیها السلام) قالَتْ: قالَ رَسُولُ اللّهِ(صلى الله علیه وآله وسلم)، شِرارُ أُمَّتى الَّذینَ غَذُّوا بِالنَّعِیم، الَّذینَ یأكُلُونَ أَلْوانَ الطَّعامِ، وَ یلْبَسُونَ أَلوانَ الثِّیابِ وَ یتَشَدَّقُونَ فِى الْكَلامِ.
بدترین امّت من كسانى هستند كه: از انواع نعمتها تغذیه مىكنند و خوراكى هاى رنگارنگ مىخورند، و لباسهاى گوناگون مىپوشند، و هر چه بخواهند مىگویند.

عَنْ فاطِمَةَ الزَّهْراءِ(علیها السلام) قالَتْ: إِنَّ النَّبِىَّ(علیها السلام) قالَ:«مَنْ كُنْتُ وَلِیهُ فَعَلِىٌّ وَلِیهُ، وَ مَنْ كُنْتُ إِمامَهُ فَعَلِىٌّ إِمامُهُ».
پیامبر اكرم(صلى الله علیه وآله وسلم) فرمود:هر كه من سرپرست اویم، پس على سرپرست اوست و هر كه را من رهبر اویم، پس على رهبر اوست.

عَنْ فاطِمَةَ الزَّهْراءِ(علیها السلام) قالَتْ: یا رَسُولَ اللّهِ إِنْ لَمْ یكُنْ یرانى فَأَنَا أَراهُ، وَ هُوَ یشُمُّ الرّیحَ.
فَقالَ النَّبِىُّ(صلى الله علیه وآله): أَشْهَدُ أَنَّكِ بَضْعَةٌ مِنّى.
پیامبر اكرم(صلى الله علیه وآله) همراه با مرد نابینایى به خانه فاطمه(علیها السلام) آمد، بلافاصله فاطمه(علیها السلام)خود را كام پوشاند.
رسول خدا(صلى الله علیه وآله) فرمود: چرا خود را پوشاندى با این كه او تو را نمىبیند؟ فاطمه(علیها السلام) فرمود: اى پیامبر خدا! اگر او مرا نمىبیند، من كه او را مىبینم و او بوى مرا حس مىكند! پیامبر اكرم فرمود: گواهى مىدهم كه تو پاره دل منى.

عَنْها(علیها السلام) قالَتْ: أَلْبِشْرُ فى وَجْهِ الْمُؤْمِنِ یوجِبُ لِصاحِبِهِ الْجَنَّةَ.
گشاده رویى در چهره مؤمن براى صاحبش، بهشت را سبب مىشود.

« عَنْها(علیها السلام) قالَتْ: قالَ لی رَسُولُ اللّهِ(صلى الله علیه وآله وسلم): إِیاكِ وَ الْبُخْلَ، فَإِنَّهُ عاهَةٌ لا تَكُونُ فى كَریم. إِیاكِ وَ الْبُخْلَ فَإِنَّهُ شَجَرَةٌ فِى النّارِ، وَ أَغْصانُها فِى الدُّنْیا، فَمَنْ تَعَلَّقَ بِغُصْن مِنْ أَغْصانِها أَدْخَلَهُ النّارَ.»
پیامبر اكرم(صلى الله علیه وآله وسلم) فرمود: از بخل ورزیدن بپرهیز، زیرا كه بخل آفتى است كه در شخص بزرگوار نیست.
از بخل بپرهیز، زیرا كه آن درختىاست در آتش دوزخ كه شاخه هایش در دنیاست، هر كه به شاخه اى از شاخه هایش درآویزد، داخل جهنّمش گردانَد.

«عَنْها(علیها السلام) قالَتْ: قالَ لى رَسُولُ اللّهِ(صلى الله علیه وآله وسلم): وَ عَلَیكِ بِالسَّخاءِ، فَإِنَّ السَّخاءَ شَجَرَةٌ مِنْ شَجَرِ الْجَنَّةِ، أَغْصانُها مُتَدَلِیةٌ إِلَى الاَْرْضِ، فَمَنْ أَخَذَ مِنْها غُصْنًا قادَهُ ذلِكَ الْغُصْنُ إِلَى الْجَنَّةِ.»
پیامبر اكرم(صلى الله علیه وآله وسلم) به من گفت: بر تو باد سخاوت ورزیدن، زیرا كه سخاوت درختى از درختان بهشت است كه شاخه هایش به زمین آویخته است، هر كه شاخه اى از آن را بگیرد، او را به سوى بهشت مىكشاند.

« عَنْها(علیها السلام) قالَتْ: قالَ لی أَبى وَ هُوَ ذاحَىٍّ: مَنْ سَلَّمَ عَلَىَّ وَ عَلَیكِ ثَلاثَةَ أَیام فَلَهُ الْجَنَّةُ.»
پدرم در زمان حیاتش به من فرمود:هر كه بر من و تو تا سه روز تحیت و سلام بفرستد، بهشت بر او واجب گردد.

امام رضا علیه السلام فرمودند:

مَنْ حاسَبَ نَفْسَهُ رَبَحَ وَمَنْ غَفَلَ عَنْهَا خَسِر

آن كسى كه نفسش را محاسبه كند، سود برده است و آن كسى كه از محاسبه نفس غافل بماند، زیان دیده است.

امام علی علیه السلام:
اسراف را رها کن و میانه روی در پیش گیر و امروز به یاد فردا باش و از مال به اندازه ضرورتت نگه دار و اضافی آن را برای روز نیازمندیت پیش فرست.

امام علی علیه السلام:
آگاه باشید بخشش مال در غیر موردی که سزاوار است تبذیر و اسراف است ممکن است این عمل انسان را در دنیا بلند مرتبه کند اما مسلما در آخرت پست و حقیر خواهد کرد

راويان علم فراوانند و دقت‌كنندگان و مراعات‌كنندگان آن اندكند.((امام علي (ع)))

مردم براي اصلاح دنياي خود، چيزي از امر دين‌شان را رها نمي‌كنند، جز اينكه خداوند براي آنان آنچه را كه ضررش بيشتر است، پيش آورد.((امام علي (ع)))

بسا عالِمي كه جهلش او را كشت و با اينكه علمش با او بود، ولي سودي به حال او نكرد.((امام علي (ع)))

جلب محبت، نصفِ خِرد است.((امام علي (ع)))

غصّه، نصف پيري است.((امام علي (ع)))

به اندازه‌ي مصيبت، صبر نازل مي‌شود و هر كس در هنگام مصيبت دست خود را به روي ران‌هايش بزند، ثواب عملش پوچ گردد.((امام علي (ع)))

ايمان‌تان را با صدقه نگهداريد و اموال‌تان را با زكات تضمين نماييد و امواج بلا را به وسيله‌ي دعا از خود دور كنيد.((امام علي (ع)))

هيچ‌كس نمي‌تواند قانون خداوندي را برپاي دارد، جز كسي كه تصنّع نكند و خود را به مردم خارج از جاده‌ي حق تشبيه نكند و دنبال انگيزه‌ي طمع و تمايلات نرود.((امام علي (ع)))

هيچ مالي سودمندتر از عقل نيست و هيچ تنهايي وحشتناك‌تر از خودپسندي و هيچ تعقّلي مانند تدبير و هيچ كَرَمي مانند تقوا و هيچ هم‌نشيني مانند اخلاق نيكو نيست.((امام علي (ع)))

هرگز به خدا شريك قرار ندهيد و سنّت پيامبر اكرم (ص) را ضايع نكنيد. اين دو ستون را برپا داريد و اين دو چراغ را روشن نگاهداريد.((امام علي (ع)))

كسي به بهشت داخل نمي‌شود، جز اين‌كه پيشوايان الهي را بشناسد و آنان نيز او را بشناسند و كسي به دوزخ داخل نشود، جز اين‌كه آنان را منكر و آنان نيز او را منكر شوند.((امام علي (ع)))

كسي كه امين نباشد و امانت را برنگرداند، خسارت خواهد ديد.((امام علي (ع)))

كسي كه در راه حق شهيد شده است، منزلگه نهايي او بهشت و كسي كه در راه باطل كشته شده، سرنوشتش رو به آتش است.((امام علي (ع)))

هيچ ميراثي مانند فرهنگ سازنده و هيچ عامل حركتي مانند توفيق و هيچ تجارتي مانند عمل صالح و هيچ سودي مانند پاداش نيكو و هيچ پرهيزكاري مانند توقف در زمان اشتباه وجود ندارد.((امام علي (ع)))

هيچ زهد و پرهيزكاري مانند زهد و پرهيزكاري به هنگام قرار گرفتن در مقابل حرام نيست.((امام علي (ع)))

هيچ علمي مانند انديشه، و عبادتي مانند اداي واجبات و هيچ ايماني مانند شرم و حيا و هيچ شكيبايي و حيثيّتي مانند تواضع و فروتني و هيچ شرفي مانند علم و هيچ عزتي مانند متانت و بردباري، و هيچ ياري و ياوري محكم‌تر از مشورت نمي‌باشد.((امام علي (ع)))

در آن هنگام كه صلاح و نيكوكاري بر زمان و مردمش غالب باشد، سپس مردي به مرد ديگر بدگمان شود، با اينكه گناهي مرتكب نشده، در اين صورت ظلم كرده است.((امام علي (ع)))

مَثَل دنيا، مانند مَثَل ماري است كه داراي پوست و گوشتي نرم است، در حالي كه زهر كشنده‌اي درون آن است، شخص نادان به آن ميل كرده و خردمند عاقل از آن اجتناب نمايد.((امام علي (ع)))

تفاوت زيادي است بين دو عمل: عملي كه لذتش مي‌گذرد و نتيجه‌ي زشتش مي‌ماند، و عملي كه زحمتش مي‌رود و پاداش نيكويش مي‌ماند.((امام علي (ع)))

غيرتِ زن كفر است و غيرت مرد، ايمان.((امام علي (ع)))

بپرهيز از رفاقت آدم احمق، زيرا او مي‌خواهد سودي به تو برساند، [ولي] ضرر وارد مي‌سازد.((امام علي (ع)))

بپرهيز از شخص بخيل، زيرا او آنچه را كه تو به آن از همه چيز محتاج‌تري، از تو دور مي‌كند.((امام علي (ع)))

بپرهيز از رفاقت با انسان تبهكار، زيرا او تو را به هيچ و پوچ مي‌فروشد.((امام علي (ع)))

بپرهيز از دروغگو، زيرا او مانند سراب است كه دور را به تو نزديك و نزديك را به تو دور مي‌نمايد.((امام علي (ع)))

زبان عاقل در پشتِ قلبِ او و قلب احمق، در پشت زبانش قرار دارد.((امام علي (ع)))

قلب احمق در دهان اوست و زبان خردمند در قلب اوست.((امام علي (ع)))

زشتي كه تو را غمگين كند، بهتر از كاري است كه تو را به نخوت كشاند.((امام علي (ع)))

حيثيت انسان به اندازه‌ي همّت اوست و صدق و صفاي او به اندازه‌ي رادمردي‌اش، و شجاعت او به اندازه‌ي عظمتِ طبعش و پاكدامني او به اندازه‌ي غيرتش.((امام علي (ع)))

عيب تو پوشيده است، تا زماني كه دنيا به تو روي آورد.((امام علي (ع)))

شايسته‌ترين مردم به عفو و بخشيدن، تواناترين آنان به كيفر دادن است.((امام علي (ع)))
سخاوت آن است كه پيش از سؤال و تقاضا انجام بگيرد و اما پس از خواستن، يا از شرم است و يا براي فرار از توبيخ.((امام علي (ع)))

هيج بي‌نيازي مانند عقل و خرد نيست و هيچ فقري مانند ناداني و هيچ ارثي مانند فرهنگِ شايسته و هيچ پشتيباني مانند مشورت نمي‌باشد.((امام علي (ع)))

صبر و شكيبايي بر دو قسم است: شكيبايي در برابر آنچه از آن كراهت داري و شكيبايي در برابر آنچه دوست داري.((امام علي (ع)))

بي‌نيازي در غربت، وطن است و نيازمندي در وطن، غربت.((امام علي (ع)))

قناعت، مالي است فناناپذير.((امام علي (ع)))

مال، اصل و مايه‌ي شهوت‌هاست.((امام علي (ع)))

كسي كه تو را از يك ناگواري بترساند، مانند كسي است كه به تو مژده داده است.((امام علي (ع)))

زبان، حيواني است درّنده كه اگر رها شود، مي‌گزد.((امام علي (ع)))

قال علیه السلام:أرْبَعٌ مَنْ كُنَّ فیهِ كَمُلَ إسْلامُهُ، وَ مَحَصَتْ ذُنُوبُهُ، وَ لَقِیَ رَبَّهُ وَ هُوَ عَنْهُ راضٍ: وِقأ لِلّهِ بِما ‏یَجْعَلُ عَلی نَفْسِهِ لِلنّاس، وَ صِدْقُ لِسانِه مَعَ النّاسِ، وَ الاْ سْتحْیأ مِنْ كُلِّ قَبِیحٍ عِنْدَ اللّهِ وَ عِنْدَ النّاسِ، وَ حسْنِ ‏خُلْقِهِ مَعَ أهْلِهِ.(3)
چهار خصلت است كه در هركس باشد، ایمانش كامل، گناهانش بخشوده خواهد بود، و در حالتی خداوند را ‏ملاقات می‌كند كه از او راضی و خوشنود است:
‏1 - تقوای الهی با كارهایی كه برای مردم به به دوش می‌كشد.
‏2 - راست گوئی و صداقت با مردم .
‏3 - حیا و پاكدامنی نسبت به تمام زشتی‌های در پیشگاه خدا و مردم.
‏4 - خوش اخلاقی و خوش برخوردی با خانواده‌ی خود.‏

قال علیه السلام: طَلَبُ الْحَوائِجِ إلی النّاسِ مَذَلَّةٌ لِلْحَیاةِ وَ مَذْهَبَةٌ لِلْحَیاء، وَ اسْتِخْفافٌ بِالْوَقارِ وَ هُوَ الْفَقْرُ ‏الْحاضِرِ، وَ قِلَّةُ طَلَبِ الْحَوائِجِ مِنَ النّاسِ هُوَ الْغِنَی الْحاضِر.(7)
دست نیاز به سوی مردم دراز كردن، سبب ذلّت و خواری در زندگی و در معاشرت خواهد بود. و نیز موجب از بین رفتن حیا و كاهش وقار خواهد گشت. و همین خود فقر بالفعل است(كه گریبانگیر شخص شده) و (اما) كم بودن نیازمندیها از مردم خود غنا و توانمندی بالفعل است (كه شخص به آن آراسته است).‏

امام سجاد(ع) می فرمایند:

پیامبر (صلی الله علیه و آله) وقت خود را در منزل به سه قسمت میكرد:

بخشی برای (عبادت) خدا ، بخشی برای خانواده و بخشی برای خودش.











امام سجاد (ع) فرمودند:

امام سجاد (ع) فرمودند:

(خصائل الصدوق :ص 50)



امام سجاد(ع) فرمودند:

حق آنکه بزرگتر است این است که او را به خاطر سنش احتـــرام کنی و

او را به خاطر اینکه بر تو در مسلمانی پیشی داشته است،بزرگ شماری

(جهادالنفس،ح19)

امام سجّاد (ع) فرمودند:

(جهاد النفس ح 237


امام سجاد (ع) فرمودند:

هر کس به قسمتى که خدایش داده قانع باشد ، همو ، بى ‏نیازترینِ مردم ‏است

( الأمالى، مفید، ص184)

امام سجاد (ع) می فرمایند:

( الكافى ، ج 4 ، ص252 )



امام سجاد (عليه‌ السلام):

امام سجّاد (ع) فرمودند:

(جهاد النفس ح 237)


امام سجاد عليه‏السلام :

امام صادق (ع):

(جهاد النفس، ص 83)


امام صادق (ع) :

امام صادق (ع) :

حدیث اول :
من أحب لله و أبغض لله و أعطي لله فهو ممن كمل إيمانه .

امام جعفر صادق (ع) : هر كه براي خدا دوست دارد و براي خدا دشمن دارد و براي خدا عطاء كند ، از كساني است كه ايمانش كامل است .

حدیث دوم :
ان المسلمين يلتقيان ، فافضلهما أشدهما حبا لصاحبه .

امام جعفر صادق (ع) : از دو مسلمان كه به هم برخورد مي كند آن كه ديگري را بيشتر دوست دارد بهتر است .

حدیث سوم :
جعل الخير كله في بيت و جعل مفتاحه الزهد في الدنيا .

امام جعفر صادق (ع) : همه خير در خانه اي نهاده شده و كليدش را زهد و بي رغبتي به دنيا قرار داده اند .
اصول كافي ، ج 3 ، ص 194

حدیث چهارم:
اذا أراد الله بعبد خيرا زهده في الدنيا و فقهه في الدين و بصره عيوبها و من أوتيهن فقد أوتي خير الدنيا و الاخرة .

امام جعفر صادق (ع) : چون خدا خير بنده اي را خواهد او را نسبت به دنيا بي رغبت و نسبت به دين دانشمند كند و به دنيا بينايش سازد و به هر كه اين خصلتها داده شود خير دنيا و آخرت داده شده .

حدیث پنجم:
خف الله كأنك تراه و إن كنت لا تراه فإنه يراك .

امام جعفر صادق (ع) : چنان از خدا بترس كه گويا او را مي بيني و اگر تو او را نمي بيني او تو را مي بيند .