محبت چیست ؟
محبت در لغت : به وداد و میل شدید گفته می شود و مقابل آن بغض و تنفر است .
محبت در اصطلاح : در خواست آن چه می بینی و یا گمان به منفعت و سود و یا فضل و برتری آن داری و به عبارت دیگر میل داشتن به چیزی لذیذ است که موافق با طبع و فطرت باشد .
و در نظر اهل معرفت میل قلبی سالک برای وصول به حق و آن چه که از ناحیه حق تعالی می باشد .
محبت در چه چیز هایست ؟
1 – گاهی محبت در لذّات جسمانی است مانند : غذای خوشمزه و نوشیدنی گوارا و هر چه که برای جسم لذّت آور باشد .
2 – گاهی محبت برای جلب منفعت است مانند : محبت به چیزی یا کسی یا قدرتی که از آن نفع می برد .
3 – گاهی محبت برای دفع ضرر محتمل است مانند : محبت به چیزی یا کسی که قاهر و قدرت برتر است و موجب دفع ضرر از انسان میشود ، چه ضرر مادی و چه معنوی .
4 – گاهی هم متعلق محبت ، فضل علمی و دانایی است مانند : محبت به علما و دانشمندان به خاطر علم و دانش ایشان .
5 – گاهی هم متعلق محبت ، فضل اخلاقی و رفتارانسانی است مانند : محبت به صلحا و نیکان به خاطر سلوک الهی و انسانی آنان .
و موارد دیگر ......
محبت الهی :
در کتاب سلوک صلواتیه به نقل از کتاب شریف بحرالمعارف در باب محبت الهی روایتی از امیرالمؤمنین سلام الله علیه وارد شده است ، که حضرت فرمودند :
الحب الله نار الله لا تمر علی شیئ الا احترق فحینئذ یدور هذا العبد حول منتهی عزة و یوق فی روضات قدسه و یطیر بجناح العز فی سرادقات لطفه .
محبت الهی آتش الهی است مرور نمی کند بر چیزی ، مگر آن را شعله ور سازد پس در این هنگام ، عبد دور می زند حول منتهی الهی و حقیقت منتهی الهی را در نهایت اعلای آن در خود تجلی می کند و قرار می گیرد در باغ های بهشت قدس الهی و پرواز می کند با بالهای عزت الهی در سراپرده های لطف ربانی .
محبت به خدای متعال فطریست یا خیر ؟
دلیل فطری بودن آن چیست ؟
اگر این محبت فطریست پس چرا عده ای از انسانها و دیگر صاحبان تکلیف ( اجنه ) دشمن خدا میشوند ؟
محبت به خدای متعال فطریست ، چنانکه امام زین العابدین سلام الله علیه به زبان دعا فرموده اند :
الحمد لله الذی ...ثم سلک بهم طریق ارادته و بعثهم فی سبیل محبته .
( دعای اول صحیفه امام سجاد سلام الله علیه )
حمد و سپاس آن خدایی را که ...بندگانش را در طریق ارادت خویش روان ساخت و آنان در راه محبت خویش برانگیخت ( یعنی محبت خویش را در نهاد و سرشت بندگان قرار داد ) .
هر شخصی به حسب غریزه و طبیعت فطری که خداوند متعال در وجود او قرار داده محبت به خیر و نیکی دارد و طالب آن است . و همه خیرات و و خوبیها پرتوی از خیر خداست همانگونه که خود این بندگان پرتوی از وجود خود خدای متعال هستند . در حقیقت محبت به خیر و نیکی محبت به خداوند است .
و این که برخی در شناخت خدای حقیقی به خطا رفته اند و در نتیجه در محبت به خدای حقیقی هم اشتباه کرده اند . مثلا بت پرست فکر کرده که بت خدای واقعی اوست لذا آن را می پرستد و به آن محبت دارد .
از این جهت فارق از حق و باطل بودن اعتقادات افراد در مسئله خدا ، اگر کسی به خدا و معبود باطل دیگری توهین کند ، او ناراحت خواهد شد و این استثنا هم ندارد ، این مثبت فطری بودن محبت بندگان به خداوند است .
برخی افراد هم مانند فرعون که می گفت :
انا ربکم الاعلی . (نازعات )
من خدای برتر شما هستم .
فطرتا و باطنا به خدای واقعی اعتقاد دارد لکن تابع هوای نفس گردیده و از اختیار خود سوء استفاده می کند و به ظاهر با خدای حقیقی سر جنگ و ستیز داشته و عملا دشمن خدا محسوب میشود . یا حماقت نمرود که به خیال خود به جنگ خدای آسمانها میرود .
این قبیل افراد هم فطرتا و باطنا محبت خدا را دارند لکن ظاهرا و عملا از اختیار خدا دادی خود در مسیر خواهشهای نفسانی خود سوء استفاده نموده و به ندای فطرت خود جواب منفی می دهند و در نتیجه دشمن خدا می شوند .
و من الله التوفیق
این مبحث همچنان ادامه دارد ...
