گلچین احادیث معصومین ---> "فضائل اخلاقی"

امام صادق(ع) فرمود: برآوردن نياز مؤمن از هزار حج پذيرفته شده، آزاد كردن هزار برده براي خشنودي خدا و تجهيز و انفاق هزار اسب با زين و لجامشان در راه خدا ارزشمند تر است. الامالي، صدوق، ص ٢٣٧

پیامبر اکرم(ص) :

بیشترین گناه را در روز قیامت آن مردمی دارند که بیشتر سخنان بیهوده می گویند.

حضرت موسی(ع) به خدا عرض کرد:‌خدایا! بندگانت از کجا بفهمند که از آنان راضی و خشنود هستی؟ مرا از نشانة خشنودی و رضای خودت از بنده‌ات آگاه کن.
خداوند در پاسخ فرمود: هرگاه دیدی بنده‌ام توفیق اطاعت و فرمانبرداری و ترک گناه و معصیت پیدا کرد، بدان که از او راضی‌ام و این علامت خشنودی و رضایت من است.(1)
حضرت علی(ع) می‌فرمایند: «لا تنال مرضاته إلاّ بطاعته؛(2) هرگز نمی‌توانی رضایت و خشنودی خدا را به دست آورد مگر از راه اطاعت خدا».
خدا رضایت و خشنودی خود را در طاعتش قرار داده است. پس هیچ یک از امرها و نهی‌های خدا را کوچک
مشمارید. زیرا چه بسا رضایت خدا در همان نهفته باشد که برای آن اهمیت چندانی قایل نبودی.(3)
بنابر این رضایت و خشنودی خداوند را در انجام واجبات و ترک همه گناهان باید جستجو نمود. نمی‌توان به بهانة صغیره یا کوچک بودن گناهی، آن را انجام داد، و یا با درجه‌بندی واجبات و غیر مهم دانستن واجبی، آن را ترک کرد.
در ذیل به برخی مصادیق رضایت خداوند که در کلام معصومین(ع) آمده است، اشاره می‌شود:
1ـ امیرالمؤمنین(ع) فرمود: «سه کار است که باعث خشنودی خدا می‌گردد: بسیار استغفار کردن (به ویژه هنگام سحر، آن گاه که بسیاری از انسان‌ها در خوابند)؛ تواضع و فروتنی؛ بسیار صدقه دادن.(4)
2ـ خداوند به حضرت موسی(ع) می‌فرماید: «هنگامی که خود را دیدی که دوستدار مسکینان و دشمن ستمکاران هستی، نشانة رضا و خشنودی من است.(5)
3ـ امام سجاد(ع) فرمود: «خشنودترین شما در پیشگاه خدا کسی است که برای خانواده‌اش راحتی و آسایش بیشتری فراهم کند».(6)
4ـ حق گفتن و سخن حق بر زبان راندن در حال (خوشحالی و خشم)، محبوب‌ترین انفاقی است که در پیشگاه خداوند تقدیم می‌شود و رضایت خدا را به دنبال دارد.(7)
5ـ منتهای رضایت خداوند و عالی‌ترین درجة خشنودی او در دو چیز نهفته است:
رعایت تقوای الهی، خدمت به بندگان خدا و رفع حاجت و نیاز آنان.(8)
پی‌نوشت‌ها:
1. بحار الانوار، ج 67، ص 26، و ج 82، ص 134.
2. میزان الحکمه، ج 2، ص 1098.
3. الخصال، ج 1، ص 209، میزان الحکمه، ج 2، ص 1098.
4. بحار، ج 75، ص 80.
5. سفینه، ج 1، ص 524.
6. بحار، ج 75، ص 136.
7. خصال، باب الاثنین؛ آثار الصادقین، ج 7، ص 152.
8. میزان الحکمه، ج 2، ص 1098.

امام علي عليه السّلام فرمودند:
كُلَّ وِعاءٍ يَضيقُ بِما جُعِلَ فيهِ اِلاّ وِعاءُ الْعِلْمِ فَاِنَّهُ يَتَّسِعُ بِهِ؛
هر ظرفى كه در آن چيزى ريخته شود پر مى شود، مگر ظرف دانش كه هر چه در آن ريخته شود جا باز مى كند.
نهج البلاغه ، حكمت 205.

امام علی علیه‌السلام می فرمایند
سرآمد آفت ها شیفتگی به لذت هاست.
غررالحكم، ح6933
شرح حدیث : آدم چرا گناه می کنه چون براش یه لذتی داره که نوعی شفتگی براش ایجاد می کنه، اگر مثلا میل به غیبت نداشته باشه غیبت نمی کنه، یا مثلا در مسئله حرف زدن با نامحرم طرف اول نوعی علاقه و شیفتگی به این موضوع داره که یواش یواش وضعیت بد تر می شه، یا مثلا چرا معتاد می شه چه معتاد مواد یا بازی چون اول نوعی شیفتگی به اون پیدا می کنه و اون آفت میوفته به جونش. پس برا ی ترک یه چیز باید اول میل به اون رو از بین ببریم و اون کار رو در نگاه خودیم بد و نفرت انگیز جلوه دهیم.

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند :

✅همه آدمیان خطا می کنند و بهترین خطا کاران توبه کنندگانند .

الدر المنثور،1/626

امام على عليه السّلام فرمودند:
ثم تاءويل مد عنقك فى الركوع تخطر فى نفسك امنت بك و لو ضربت عنقى ثم تاءويل رفع راءسك من الركوع اذا قلت ، ((سمع الله لمن حمده )) الذى اخرجنى من العدم الى الوجود؛

معناى كشيدن گردن در ركوع اين است كه در ايمان به خدا استوارم ، اگر چه گردنم زده شود، و معناى سر برداشتن از ركوع و گفتن ((سمع الله )) اين است كه حمد وثناى ما را مى شنود، آن خدايى كه مرا از نيستى و عدم به وجود آورده است .

ميزان الحكمه ، ج 5، ص 395.

امام صادق(ع):
نيكى به پدر و مادر نشانه شناخت شايسته بنده خداست. زيرا هيچ عبادتى زودتر از رعايت حرمت پدر و مادر مسلمان به خاطر خدا انسان را به رضايت خدا نمى رساند.
بحار، ج 74، ص 77

امام رضا عليه السّلام فرمودند:
انما جعلت الجماعة لئلا تكون الاخلاص و التوحيد و الاسلام و العبادة لله الا ظاهرا مكشوفا لان فى اظهاره حجة على اهل الشرق و الغرب لله وحده و ليكون المنافق و المستخف موديا لما اقربه يظهر الاسلام و المراقبة و ليكون شهادات الناس بالاسلام بعضهم ببعض جائزة ممكنة مع مافيه من المساعدة على البر و التقوى و الزجر عن كثير من معاصى الله ؛

علت تشريع نماز جماعت آن است كه اسلام و توحيد و بندگى و اخلاص به خداوند متعال در معرض ديد عموم و ظاهر و مشهور در ميان مردم باشد، زيرا در اين صورت است كه حجت در زمينه وحدانيت خداوند بر مردم شرق و غرب تمام مى شود، و مردمان منافق و بى اعتنا به نماز مطابق اقرار زبانى وادار به عمل مى شوند، و مراقبت صورت مى گيرد و گواهيهاى مردم كه عليه يكديگر در زمينه اسلام امكان پيدا مى كند علاوه آن كه در چنين اجتماعاتى بر توسعه و گسترش نيكوكارى و تقوى مساعدت مى شود، عملا جلوى بسيارى از گناهان گرفته مى شود.
وسائل الشيعه ، ج 5، ص 372

امام رضا عليه السّلام در بيان علت تشريع عبادات فرمودند:
فإن قالَ قائل فَلِمَ تعبّدهُم؟ قیلَ: لئلاّ یکونوا ناسینَ لذکِرِهِ و لا تارکینَ لادَبهِ و لا لاهینَ عن امرِهِ و نهیِهِ ... .
اگر کسی بگوید: چرا خداوند متعال، انسان را دعوت به عبادت و اطاعتِ خویش کرده است؟ گفته شود: آنان را به عبادت دعوت نمود تا یاد خدا را فراموش نکنند، ادب پروردگار خویش را ترک نکرده و نسبت به دستورات و نواهی او بی تفاوت نگردند، زیرا خیر و مایة حیات آنان در این دستورات است. پس اگر از عبادت خدا روی گردان شوند، زمان درازی بر ایشان بگذرد و دلهایشان سخت و قسی گردد.
عيون اخبار الرضا عليه السّلام ـ، ج 2، ص 102

زمامداران، ثروتمندان و مشورت چگونه موجب زندگی آرام مردم می‌شوند؟

پيامبر اكرم حضرت محمد مصطفی صلّي الله عليه و آله و سلّم فرمودند:

▪️هنگامي كه زمامداران شما، نيكان شما باشند و توانگران شما سخاوتمندان، و كارهاي نيك با مشورت انجام گيرد،‌ در اين موقع روي زمين، از زير زمين براي شما بهتر است ( شايسته‌ حيات و زندگي هستيد).
ولي اگر زمامدارانتان بدان و ثروتمندان افراد بخيل باشند و در كارها مشورت نكنيد در اين صورت زير زمين از روي آن براي شما بهتر است.

«تحف العقول، صفحه26»

امام علے عليه السلام :

سه خصلت موجب جلب محبّت مے شود:

الإمامُ زينُ العابدينَ عليه السلام :
اِستِثمارُ المالِ تَمامُ المُرُوَّةِ.

امام زين العابدين عليه السلام :
بهره بردارى از مال (به كار انداختن سرمايه) كمال مردانگى است.
الكافي : 1/20/12

[=Times New Roman]من كان له قلب صالح تحنّن اللَّه عليه.
هر كه قلبى خوب داشته باشد خدا بوى مشتاقست.
پیامبر اکرم

[=Times New Roman]من كان يؤمن باللَّه و اليوم الآخر فليحسن إلى جاره و من كان يؤمن باللَّه و اليوم الآخر فليكرم ضيفه و من كان يؤمن باللَّه و اليوم الآخر فليقل خيرا أو ليسكت.
هر كه بخدا و روز جزا ايمان دارد با همسايه خويش نكوئى كند هر كه بخدا و روز جزا ايمان دارد مهمان خويش را گرامى دارد هر كه بخدا و روز جزا ايمان دارد سخن بخير گويد يا خاموش ماند. پیامبر اکرم

 امام على عليه السلام :

ما أَضمَرَ أَحَدٌ شَيئا إِلاّ ظَهَرَ فى فَلَتاتِ لِسانِهِ وَ صَفَحاتِ و َجهِهِ؛

هيچ كس چيزى را در دل پنهان نداشت، جز اين كه در لغزش هاى زبان و خطوط چهره او آشكار شد.

نهج البلاغه، حكمت 26

♦️امام حسن (ع)فرمودند:

انسان تا وعده نداده ، آزاد است . اما وقتی وعده می دهد زیر بار مسؤولیت می رود و تا به وعده اش عمل نكند رها نخواهد شد .

بحارالانوارج78ص113

پيامبر اکرم صلّي الله عليه و آله فرمودند:
يا علِيُّ! لَولا أنتَ و شيعَتُكَ ما قامَ لِلّهِ دِيِنٌ ؛
اى على ! اگر تو و شيعيانت نبوديد ، دينى براى خدا پا برجا نمى ماند .
بحار الأنوار ، ج 39 ، ص 307
مثالش همین کربلا، یا لازم نیست جا ی دوری بریم می دونی اگه مدافعان حرم نبودند تروریست ها همه جا رو به فساد می کشید و به کلی امنیت نبود و درصدرتی که امنیت نباشه نگه داشتن دنیا و آخرت یکم مشکل می شه، البته از لحاظ دنیوی کلا امکان پذیر نیست.

امیرالمؤمنین على عليه السلام میفرمایند :

«مَن أتَى الصَّلاةَ عارِفا بِحَقِّهاغُفِرَ لَهُ»

«هر كس نماز را با آگاهى از حقيقتش به جا آورد، آمرزيده مىشود»

الخصال: ص 628 ح 10؛ شناخت‌نامه نماز: ج1، ص194

امام صادق (ع) :
إِذا أَرادَ اللّه بِعَبدٍ خِزيا أَجرى فَضيحَتَهُ عَلى لِسانِهِ؛
هرگاه خداوند بخواهد بنده اى را رسوا كند، از طريق زبانش او را رسوا مى كند.بحارالأنوار، ج78، ص 228، ح101

پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) به همین نکته توجه داده و فرموده اند: «حیا دو گونه است: حیاى خردمندانه و حیاى احمقانه. حیاى خردمندانه، دانش است و حیاى احمقانه، نادانى» (کافی، ج 2، ص 106)

امام على (علیه السلام) در این باره می فرماید: «زیباترین حیا، حیاى تو از خویشتن است» (لیثی واسطی، علی، عیون الحکم و المواعظ، ص 121)

امام صادق عليه السّلام فرمودند:
الصَّبرُ يُعَقِّبُ خَيراً فاصْبِروا تَظْفَروا.
عاقبت صبر و شكيبائي خير است، پس صبر كنيد تا پيروز شويد.
بحار الانوار، ج 71، ص 96

امام علي عليه السلام فرمودند:

تا زماني که درِ توبه باز است، به خاطر گناه خود نوميد مشو.

«تحف العقول، ص 214»

پیامبر اکرم(ص) :
خداوند، انسان را با روزی آزمایش می کند، تا ببیند چگونه عمل می کند ؛اگر راضی شود، برکت داده می شود و اگر راضی نشود، برکت داده نمی شود.

امام سجاد علیه السلام در معرفی حقوقی که اعضای بدن دارند، می فرماید: «حق اندام این است كه آن را از حرام (زنا و غیره) نگه دارى و (براى این كار) از فرو خواباندن چشم (نگاه نكردن) كه بهترین كمك است، و یاد فراوان مرگ، و تهدید نفس به عذاب خدا، كمك گیرى، و حفظ و تأیید از خداست، و لا حول و لا قوة الا باللَّه.» [تحف العقول:ص409]

امام صادق علیه السّلام توصیه های ارزشمندی را برای جلوگیری از ارتکاب گناهان برای اعضای مختلف بدن بیان می کنند و می فرمایند: «خداوند تبارك و تعالى به فرزند آدم فرمود: اگر چشمت در دیدن بعضى از آنچه من بر تو حرام كرده ام با تو بستیزد پس من تو را با دو پلك بالا و پایین بر آن یارى رسانده ام، پس آن دو را بر هم نه و نگاه مكن، و اگر زبانت در گفتن پاره اى از آنچه من بر تو ناروا شمرده ام با تو به ستیز برخاست پس من تو را با دو لب بر آن یارى رسانده ام پس آن دو را بر هم نه و خاموشى گزین، و اگر عورتت در پاره اى از آنچه من بر تو حرام كرده ام با تو آهنگ كشمكش یافت من تو را به وسیله دو طبق بر آن یارى داده ام پس آن دو را بر هم نه و حرامى انجام مده. [بهشت كافى :ص262]

امام هشتم در توضیح این تکنیک مهم که چه مقدار و چه زمانی از عطر استفاده کنیم می فرماید: «برای مرد سزاوار نیست که استفاده هر روزه از بوی خوش را ترک کند پس اگر نتوانست، یک روز در میان و باز اگر نتوانست، در هر جمعه خود را خوشبو سازد و هیچ گاه این عمل را رها نکند.» [بحارالانوار، ج73، ص140]

امام على عليه السلام :

اِحبِس لِسانَكَ قَبلَ أَن يُطيلَ حَبسَكَ وَ يُردىَ نَفسَكَ فَلا شَى ءَ أَولى بِطولِ سَجنٍ مِن لِسانٍ يَعدِلُ عَنِ الصَّوابِ و َيَتَسَرَّعُ إِلَى الجَوابِ؛

پيش از آن كه زبانت تو را به زندان طولانى و هلاكت درافكند، او را زندانى كن، زيرا هيچ چيز به اندازه زبانى كه از جاده صواب منحرف مى شود و به جواب دادن مى شتابد، سزاوار زندانى شدن دراز مدّت نيست.
غررالحكم، ج2، ص223، ح2437

رسول اكرم صلى ‏الله ‏عليه ‏و ‏آله :

مَنْ قَبَّلَ وَلَدَهُ كَتَبَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَهُ حَسَنَةً وَ مَنْ فَرَّحَهُ فَرَّحَهُ اللَّهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَ مَنْ عَلَّمَهُ الْقُرْآنَ دُعِيَ بِالْأَبَوَيْنِ فَيُكْسَيَانِ حُلَّتَيْنِ يُضِي‏ءُ مِنْ نُورِهِمَا وُجُوهُ أَهْلِ الْجَنَّةِ.

هر كس فرزندش را ببوسد ، خداوند عزّوجلّ براى او ثواب مى‏ نويسد و هر كسى كه او را شاد كند ، خداوند روز قيامت او را شاد خواهد كرد و هر كس قرآن به او بياموزد ، پدر و مادرش دعوت مى‏ شوند و دو لباس بر آنان پوشيده مى‏ شود كه از نور آنها ، چهره‏ هاى بهشتيان نورانى مى ‏گردد .

كافى(ط-الاسلامیه) ج6، ص49، ح1

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند:
✅هرفردى بتواندكارحرامى انجام دهد و آنرا فقط بخاطر ترس ازخدا فروگذارد، خداوند پيش از آخرت، درهمين دنيا بهتر از آنرا به وى عوض دهد.
کنزالاعمال.43113