نحوه ادای دین و حق الناس

سلام علیکم

طبق نظر مقام معظم رهبری:

1-مواردی را که حق الناس است باید به مالکانش بر گرداند ، حال اگر شخص زنده است ، و برای او خطر آبرو است اگر بخواهد برگرداند ، در این موارد به صورت ناشناس(مثلا میدهد به کسی این مبلغ را به او بده و نگو چه کسی داده بلکه گفت این مال شما است) ، حق طرف مقابل را بر می گرداند .
2-مواردی را که حق الناس است باید به مالکانش بر گرداند ، حال اگر شخص فوت است ، باید به ورثه او بر گرداند، البته اگر می تواند از ورثه اجازه گرفته بینشان تقسیم کند به حسب سهم الارث و به آنها بدهد و اگر اختلاف دارند با اجازه از حاکم شرع تقسیم کند و سهم هر کس را به او بدهد.
3-مواردی را که حق الناس است باید به مالکانش بر گرداند ، حال اگر شخص زنده است ، ولی پیدایش نمی کند ، و دیگر هیچ امکان پیدا کردنش نیست ، با اجازه از مرجع تقلید ، آن مبلغ را به فقیر می دهد .

تذکر:
1-اگر مدت بدهی سالها است که گذشته که ارزش پول تفاوت فاحشی (یعنی زیاد و قابل توجه) کرده ، با صاحب مال مصالحه می کند .(یعنی با هم توافق می کنند)

2-در مواردی که امکان دست رسی به مالک یا ورثه باشد ، دادن صدقه کفایت نمی کند ، و باید به مالکش بر گردانده شود.

مورد دوم سوال:

1-اگر به کسی ظلمی کرده که حق مالی از آن گردنش است ، مثلا به کسی مشتی زده و این باعث آسیب در او شده که دیه دارد ، یا باید حلالیت طلبید و اگر نمی شود باید دیه آن را به او بدهد و توبه نماید و یا مثلا با شهادت دروغی مالی از کسی تلف شده ، باید آن را جبران بنماید به همان صورتی که در بالا ذکر شد.

2-در مواردی که حق غیر مالی از کسی از بین رفته و حلالیت طلبیدن موجب ، فتنه یا اختلافات شدید می شود ، شخص توبه کند و حلالیت طلبیدن لازم نیست.