جمع بندی ذکری برای آرامش

بسم الله الرحمن الرحیم
عرض سلام و ادب خدمت شما همراه گرامی

اصولا ذکر و یاد خداوند آرامش بخش است، هر نوعی که باشد. همین که انسان در لحظه، توجه کند که تحت نظارت و سرپرستی رب العالمین است، به خودی خود انسان را آرام می کند.

حتما فیلم شوخی هایی تحت عنوان "دوربین مخفی" را مشاهده کرده اید. معمولا مردم از دیدن یک عمل غیر عادی، مضطرب و هراسان می شوند؛ اما به محض اینکه دوربین را مشاهده می کنند، به حال عادی برگشته و حتی باعث شادی و خنده شان می شود. در حقیقت متوجه می شوند که این فقط یک بازی برای سنجش میزان تحمل آنها بوده.

واقعیت اینست که تمام دنیا جز بازیچه نیست. این تصریح خداوند کریم در جای جای قرآن است:

"إِنَّمَا الْحَيَاةُ الدُّنْيَا لَعِبٌ وَلَهْوٌ وَإِنْ تُؤْمِنُوا وَتَتَّقُوا يُؤْتِكُمْ أُجُورَكُمْ...؛
زندگى اين دنيا لهو و لعبى بيش نيست و اگر ايمان بياوريد و پروا بداريد [خدا] پاداش شما را مى‏ دهد..."¹

"وَمَا الْحَيَاةُ الدُّنْيَا إِلَّا لَعِبٌ وَلَهْوٌ وَلَلدَّارُ الْآخِرَةُ خَيْرٌ لِلَّذِينَ يَتَّقُونَ ...؛
و زندگى دنيا جز بازى و سرگرمى نيست و قطعا سراى بازپسين براى كسانى كه پرهيزگارى مى كنند بهتر است..."²

"وَمَا هَذِهِ الْحَيَاةُ الدُّنْيَا إِلَّا لَهْوٌ وَلَعِبٌ وَإِنَّ الدَّارَ الْآخِرَةَ لَهِيَ الْحَيَوَانُ...؛
اين زندگى دنيا جز سرگرمى و بازيچه نيست و زندگى حقيقى همانا [در] سراى آخرت است..."³

وقتی تمام دنیا، چیزی جز لهو و لعب نیست، آیا ارزش دارد که انسان روح و نفسش را که برای خدائی شدن به او سپرده شده، دچار مشکل کرده و از امور مهمترش باز بماند؟! اموری که شکلِ زندگی حقیقی و غیر لهوی اش را معین خواهد کرد؟!

پس ذکر خدا به خودی خود، آرامش است و البته فکر کردن به این امور، مربوط به زمان آرامش و قبل از ایجاد تنش و اضطراب است. انسان باید مکررا به این مسئله فکر کرده و این طرز تفکر را ملکه ذهنش قرار دهد، تا اصولا دچار اضطراب نشده و به تعبیر قرآن سکینه و آرامش دائمی بر وجودش حاکم شود. این حال، حالِ انسانِ حکیم است.

علامه طباطبائی در این مورد می فرماید: "كسى كه داراى ايمان به خداى تعالى است، تكيه بر پايگاهى دارد كه هيچ حادثه و گرفتارى تكانش نمى‏ دهد؛ و به ركنى وابسته است، كه انهدام نمى‏ پذيرد، و چنين كسى امور خود را بر پايه معارفى بنا نهاده، كه شك و اضطراب قبول نمى‏ كند؛ و در اعمالش با روحيه‏ اى اقدام مى‏ كند كه از تكليف الهى صد در صد صحيح منشا گرفته. او هيچ سرنوشتى را به دست خود نمى‏ داند تا از فوت آن بترسد، و يا از فقدانش اندوهناك گردد، و يا در تشخيص خير و شرش دچار اضطراب شود."⁴

"هُوَ الَّذِي أَنْزَلَ السَّكِينَةَ فِي قُلُوبِ الْمُؤْمِنِينَ لِيَزْدَادُوا إِيمَانًا مَعَ إِيمَانِهِمْ...؛
اوست آن كس كه در دلهاى مؤمنان آرامش را فرو فرستاد تا ايمانى بر ايمان خود بيفزايند..."⁵

با اینحال ذکرهایی که اولیاءالله جهت آرامش توصیه فرموده اند، یکی نقل قولی از آیت الله میزرا احمد آشتیانی (ره) ست که در کتاب هدیه احمدی آورده است: "علامه طباطبایی صاحب تفسیر المیزان فرمودند:جهت آرامش پیدا کردن دست روی سینه بگذارید و در حالت نشسته و ایستاده، چند مرتبه ایه 28 سوره رعد (الذّینَ امَنوا وتَطمَئِنُّ قُلوبُهُم بذِکرِ اللهِ اَلا بذِکرِ الله تَطمَئِنُ القلوب) را بخوانید؛ در ایجاد ارامش بسیارمؤثر است."

همچنین مرحوم آیت الله سید علی قاضی طباطبایی (ره) برای رهایی از اضطراب و ناراحتی روحی، خواندن این کلمات را سفارش می کردند:
"لا اله الا الله وحده لا شریک له ،له الملک و له الحمد و هو علی کل شی قدیر ،اعوذ بالله السمیع العلیم من همزات الشیاطین و اعوذ بک ربی من ان یحضرون ان الله هوالسمیع العلیم"⁶

در این رابطه، تاپیک زیر را هم ملاحظه بفرمایید:
[h=1]مهارت های عرفانی در غم و گرفتاری زدایی (دعا درمانی)
[/h]

پی نوشت:
1. سوره محمد، 36
2. سوره انعام، 32
3. سوره عنکبوت، 64
4. ترجمه تفسیر المیزان، ج2، ص439
5. سوره فتح، 4
6. عطش ص 310

پرسش: آیا آیه یا جمله ای هست که در هنگام تنش و عصبانیت دیگران بخوانیم و آرام شوند!؟

پاسخ: اصولا ذکر و یاد خداوند آرامش بخش است، هر نوعی که باشد. همین که انسان در لحظه، توجه کند که تحت نظارت و سرپرستی رب العالمین است، به خودی خود انسان را آرام می کند. حتما فیلم شوخی هایی تحت عنوان "دوربین مخفی" را مشاهده کرده اید. معمولا مردم از دیدن یک عمل غیر عادی، مضطرب و هراسان می شوند؛ اما به محض اینکه دوربین را مشاهده می کنند، به حال عادی برگشته و حتی باعث شادی و خنده شان می شود. در حقیقت متوجه می شوند که این فقط یک بازی برای سنجش میزان تحمل آنها بوده.

واقعیت اینست که تمام دنیا جز بازیچه نیست. این تصریح خداوند کریم در جای جای قرآن است:

"إِنَّمَا الْحَيَاةُ الدُّنْيَا لَعِبٌ وَلَهْوٌ وَإِنْ تُؤْمِنُوا وَتَتَّقُوا يُؤْتِكُمْ أُجُورَكُمْ...؛
زندگى اين دنيا لهو و لعبى بيش نيست و اگر ايمان بياوريد و پروا بداريد [خدا] پاداش شما را مى‏ دهد..."¹

"وَمَا الْحَيَاةُ الدُّنْيَا إِلَّا لَعِبٌ وَلَهْوٌ وَلَلدَّارُ الْآخِرَةُ خَيْرٌ لِلَّذِينَ يَتَّقُونَ ...؛
و زندگى دنيا جز بازى و سرگرمى نيست و قطعا سراى بازپسين براى كسانى كه پرهيزگارى مى كنند بهتر است..."²

"وَمَا هَذِهِ الْحَيَاةُ الدُّنْيَا إِلَّا لَهْوٌ وَلَعِبٌ وَإِنَّ الدَّارَ الْآخِرَةَ لَهِيَ الْحَيَوَانُ...؛
اين زندگى دنيا جز سرگرمى و بازيچه نيست و زندگى حقيقى همانا [در] سراى آخرت است..."³

وقتی تمام دنیا، چیزی جز لهو و لعب نیست، آیا ارزش دارد که انسان روح و نفسش را که برای خدائی شدن به او سپرده شده، دچار مشکل کرده و از امور مهمترش باز بماند؟! اموری که شکلِ زندگی حقیقی و غیر لهوی اش را معین خواهد کرد؟!

پس ذکر خدا به خودی خود، آرامش است و البته فکر کردن به این امور، مربوط به زمان آرامش و قبل از ایجاد تنش و اضطراب است. انسان باید مکررا به این مسئله فکر کرده و این طرز تفکر را ملکه ذهنش قرار دهد، تا اصولا دچار اضطراب نشده و به تعبیر قرآن سکینه و آرامش دائمی بر وجودش حاکم شود. این حال، حالِ انسانِ حکیم است.

علامه طباطبائی در این مورد می فرماید: "كسى كه داراى ايمان به خداى تعالى است، تكيه بر پايگاهى دارد كه هيچ حادثه و گرفتارى تكانش نمى‏ دهد؛ و به ركنى وابسته است، كه انهدام نمى‏ پذيرد، و چنين كسى امور خود را بر پايه معارفى بنا نهاده، كه شك و اضطراب قبول نمى‏ كند؛ و در اعمالش با روحيه‏ اى اقدام مى‏ كند كه از تكليف الهى صد در صد صحيح منشا گرفته. او هيچ سرنوشتى را به دست خود نمى‏ داند تا از فوت آن بترسد، و يا از فقدانش اندوهناك گردد، و يا در تشخيص خير و شرش دچار اضطراب شود."⁴ "هُوَ الَّذِي أَنْزَلَ السَّكِينَةَ فِي قُلُوبِ الْمُؤْمِنِينَ لِيَزْدَادُوا إِيمَانًا مَعَ إِيمَانِهِمْ...؛
اوست آن كس كه در دلهاى مؤمنان آرامش را فرو فرستاد تا ايمانى بر ايمان خود بيفزايند..."⁵

با اینحال ذکرهایی که اولیاءالله جهت آرامش توصیه فرموده اند، یکی نقل قولی از آیت الله میزرا احمد آشتیانی (ره) ست که در کتاب هدیه احمدی آورده است: "علامه طباطبایی صاحب تفسیر المیزان فرمودند:جهت آرامش پیدا کردن دست روی سینه بگذارید و در حالت نشسته و ایستاده، چند مرتبه ایه 28 سوره رعد (الذّینَ امَنوا وتَطمَئِنُّ قُلوبُهُم بذِکرِ اللهِ اَلا بذِکرِ الله تَطمَئِنُ القلوب) را بخوانید؛ در ایجاد ارامش بسیارمؤثر است."

همچنین مرحوم آیت الله سید علی قاضی طباطبایی (ره) برای رهایی از اضطراب و ناراحتی روحی، خواندن این کلمات را سفارش می کردند: "لا اله الا الله وحده لا شریک له ،له الملک و له الحمد و هو علی کل شی قدیر ،اعوذ بالله السمیع العلیم من همزات الشیاطین و اعوذ بک ربی من ان یحضرون ان الله هوالسمیع العلیم"⁶

در این رابطه، تاپیک زیر را هم ملاحظه بفرمایید:
مهارت های عرفانی در غم و گرفتاری زدایی (دعا درمانی)



پی نوشت:
1. سوره محمد، 36
2. سوره انعام، 32
3. سوره عنکبوت، 64
4. ترجمه تفسیر المیزان، ج2، ص439
5. سوره فتح، 4
6. عطش ص 310