جمع بندی آیا رعایت اخلاق در درخواست کمک واجب است؟

جمع بندی: پرسش: آیا در هر شرایطی واجب است که به درخواست دیگران برای انجام کاری عمل کنیم؟ و اگر کمک خود را از بقیه دریغ نماییم کار حرامی انجام داده ایم؟ پاسخ: خدمت به دیگران، یک توفیق و به منزله نسیمی معنوی است که اگر انسان بتواند خود را در معرض وزش آن قرار بدهد، شکوفایی جانش را در پی خواهد داشت و باعث رشد و ترقی او خواهد شد. به برخی از روایات «خدمت به خلق» توجه بفرمایید: الف: محبوب خدا شدن «سُئِلَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله و سلم) مَنْ أَحَبُّ النَّاسِ إِلَى اللَّهِ قَالَ أَنْفَعُ‏ النَّاسِ‏ لِلنَّاسِ‏ (1) از رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) سئوال شد، محبوب‌ترین مردم در پیشگاه خدا کیست؟ حضرت فرمود: کسی که بیشترین سود و خدمت را به مردم برساند.» ب: بهره‌مندی از معاونت الهی: اگر کسی به خدمت دیگری برود و او را یاری رساند خداوند نیز معاونت چنین بنده‌ای را به عهده می‌گیرد و یار و یاور او در کارهایش می‌شود. امام صادق (علیه السلام) در این زمینه می‌فرمایند: «أَيُّمَا مُؤْمِنٍ نَفَّسَ عَنْ مُؤْمِنٍ كُرْبَةً وَ هُوَ مُعْسِرٌ يَسَّرَ اللَّهُ لَهُ حَوَائِجَهُ فِی الدُّنْيَا وَ الْآخِرَةِ ... وَ اللَّهُ فِی عَوْنِ الْمُؤْمِنِ مَا كَانَ الْمُؤْمِنُ فِی عَوْنِ أَخِيهِ (2) امام صادق (علیه السلام) می‌فرمود: هرکس گرفتاری مؤمنی را که در سختی افتاده رفع کند خدا حوائج دنيا و آخرتش را آسان کند،... تا زمانی که مؤمن در راه کمک برادرش باشد، خدا در راه کمک باوست.» ج: ثواب روزه و اعتکاف: از جمله آثار و برکات خدمت به خلق، ناظر به ثواب روزه و اعتکاف است که پیامبر گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) در بیانی می فرمایند: «وَ اللَّهِ لَقَضَاءُ حَاجَةِ الْمُؤْمِنِ خَيْرٌ مِنْ‏ صِيَامِ‏ شَهْرٍ وَ اعْتِكَافِه‏ (3) به خدا قسم که برآوردن حاجت مؤمن از روزه یک ماه و اعتکاف یک ماه در مسجد بهتر است.» ه:ثواب جهاد در راه خدا: از امام صادق (علیه السلام) نقل شده که فرمود: «إِنَّ الْمُسْلِمَ إِذَا جَاءَهُ أَخُوهُ الْمُسْلِمُ فَقَامَ‏ مَعَهُ‏ فِي‏ حَاجَةٍ كَانَ‏ كَالْمُجَاهِدِ فِي سَبِيلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ (4) وقتی برادر مسلمان پیش انسان بیاید و نیاز خود را مطرح کند اگر انسان به کمک او برخیزد مثل کسی است که در راه خدا جهاد می‌کند.» در همین زمینه جمله عجیبی از مرحوم آیت الله العظمی «فاضل لنکرانی» یکی از مراجع تقلید، نقل شده، که فرموده اند: «من 50 سال است دارم اسلام می‌خوانم. بگذار خلاصه اش را برایت بگویم: واجباتت را انجام بده؛ به جای مستحبات، تا می‌توانی به کار مردم برس؛ کار مردم را راه بینداز. اگر قیامت کسی از تو سوال کرد، بگو فاضل گفته بود.» (5) بر همین اساس اگر با این نگاه که گره از کار دیگران باز کردن، عبادت محسوب می گردد، انسان بتواند در حد توانایی خود، به هم نوع خود کمک کند، ولو آن کارها سخت باشد و یا در مواردی بر خلاف میل او باشد، حضرت حق، گره از کار او باز می کند و سود سرشاری نصیبش خواهد شد. پی نوشت‌ها: 1.كلينى، محمد بن يعقوب‏، الكافي (ط- الإسلامية)، دار الكتب الإسلامية، تهران‏، 1407 ق‏،ج2،ص164. 2.همان،ص200. 3.مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى‏، بحار الأنوار (ط- بيروت)، دار إحياء التراث العربي‏،1403،ج71،ص285. 4.نورى، حسين بن محمد تقى‏، مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل‏،‏ مؤسسة آل البيت (عليهم السلام‏)،قم،1408،ج12،ص408. 5.https://rasekhoon.net/news/show/1180705/.