بوسیدن (محفل انس)
تبهای اولیه
در محفل انس
بوسیدن - دست دادن(مصافحه) - دید و بازدید -
همین بحث به ظاهر ساده، از چند بعد احکام، اخلاق، عقاید و نیز روانشناسی قابل بررسی است. که بنده فعلا از منظر روایی به آن خواهم پرداخت.
از همۀ کاربران و کارشناسان عزیز و محترم میخواهم تا در تبیین همۀ ابعاد این بحث با مشارکت فعّال خویش همکاری فرمایند:
اقسام بوسه دست بوسی عالمان و اندیشمندان
امام صادق 7 فرمود: شما (شيعيان) را نوريست كه بوسيله آن در دنيا شناخته شويد، تا آنجا كه هر گاه يكى از شما برادرش را ملاقات كند، محل نور را در پيشانى او بوسد.
امیرمومنان 7 مي فرمود: بوسيدن كودك، رحمت و محبت است، بوسيدن زن، شهوت است، بوسيدن پدر و مادر، عبادت است، و بوسيدن برادر مسلمان، دين است.
در نامه برادر علىّ بن جعفر است كه از امام موسى كاظم 7 پرسيدم آيا براى مرد سزاوار است كه مردى يا زنى را ببوسد؟ فرمود: در بوسيدن برادر، پسر، خواهر، دختر و مانند اينها باكى نيست.
روضة الواعظين و بصيرة المتعظين، ج2، ص: 369
فرزندان خود را بسيار ببوسيد زيرا براى شما در هر بوسيدن درجهاى است.
رسول اكرم9 حسن و حسين 8 را بوسيد. اقرع بن حابس عرض كرد: من ده فرزند دارم و هرگز آنها را نبوسيدهام. حضرت در جواب فرمود ربطى بمن ندارد كه خداوند ريشه رحمت و شفقت را از قلب تو كنده است.
مردى بنام يعلى عامرى از محضر رسول اكرم 9خارج شد تا در مجلسى كه دعوت داشت شركت كند. جلو منزل، حسين 7 را ديد كه با كودكان مشغول بازى است. طولى نكشيد رسول اكرم 9 همراه اصحاب خود از منزل خارج شد. وقتى حسين 7 را ديد دستهاى خود را باز كرد و از اصحاب جدا شد، بطرف فرزند رفت تا او را بگيرد.
كودك خندهكنان اين طرف و آن طرف مي گريخت و رسول اكرم 9نيز خندان از پى او بود. بچه را گرفت، دستى زير چانه كودك و دست ديگر پشت گردن او گذارد،لب بر لبش نهاد و او را بوسيد.
رسول اكرم9 فرمود: آن كس كه فرزند خود را ببوسد حسنهاى در نامه عمل او ثبت خواهد شد.
پدرى يكى از فرزندان را بوسيد و به فرزند ديگر اعتنا نكرد، پيغمبر كه اين رفتار نادرست را مشاهده كرد به او فرمود چرا میان فرزندان خود به مساوات رفتار نميكنى؟ .
چون دختر به شش سالگى رسد، ديگر او را نبوسيد، و زن، پسر را پس از هفت سالگى نبوسد.
(قطعا منظور دختر و پسر غیر محرم است)
حضرت امام کاظم7 فرمود بوسيدن برادر بر گونه او و بوسيدن امام بر ميان دو چشم او است (يعنى شايسته است كه گونه برادر و ميان دو چشم امام را بوسيد).
امام صادق 7 فرمود: نبايد بوسيده شود سر كسى و نه دست او مگر دست رسول خدا 9 يا كسى كه از او رسول خدا 9 مقصود باشد.
(مانند سادات و عالمان ربّانی)
رسول خدا 9 نهى كرد كه دو مرد، لب هم را ببوسند.
امام صادق 7 فرمود: بوسيدن دهان سزاوار نيست جز نسبت به همسر يا فرزند خردسال.
إن رسول اللّه صلى اللّه عليه (و آله) و سلم قبل حسنا و ضمه اليه و جعل يشمه و عنده رجل من الأنصار فقال الأنصارى: إن لى ابنا قد بلغ ما قبلته قط فقال رسول اللّه صلى اللّه عليه (و آله) و سلم: أرأيت إن كان اللّه نزع الرحمة من قلبك فما ذنبى. قال: هذا حديث صحيح الإسناد على شرط الشيخين.
فضائل الخمسة من الصحاح الستة، ج3، ص: 233
در يكى از روزها، رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله امام حسن عليه السلام را بوسيد و او را به سينه چسبانيد و او را مىبوييد. و اين در حالى بود كه يكى از انصار كه ناظر اين همه مهر و عطوفت پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله نسبت به كودكان بود، گفت: فرزندى دارم كه به سن بلوغ رسيده و من هرگز او را نبوسيدهام! رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله فرمود: هر گاه بگويم خداى تعالى رحمتش را از دل تو كنده است، گناهى نكردهام.
با توجه به ويژگيهاي معنوي حجر الأسود ترغيب فراواني به استلام آن شده است، از اين رو مستحب است دست طواف كننده به آن برسد و شايسته است آنانكه طواف مستحبي به جا مي آورند كساني را كه طواف واجب انجام مي دهند در استلام و بوسيدن حجر الأسود بر خود مقدم داشته مزاحم آنان نشوند.(وسائل الشيعه 9/422 ـ 402)حكيم متألّه، استاد الهي قمشه اي (قدس الله ) در اين باره فرموده است: حجر الأسود، خال لب لعل است و اين خال را هنگام وصال و حضور در پيشگاه محبوب حقيقي ببوس:
چون جان شود محرم، به تن احرام گيري
كز وعدة ديدار جانان كام گيري
وز زمزم چاه زنخدان جام گيــــــــري
بوسي حجرخال لب لعل نگاران
(كليات ديوان الهي قميشه اي ،بخش اسرارحج / 956)
همان گونه كه كعبه تنزل بيت معمور و عرش خداست حجرالاسود نيزبه منزله دست راست پروردگار است پس زائرهنگام استلام حجربا دست راست خدا بيعت ميكند. از اين رو امام سجاد(ع) آنگاه كه به شبلي فرمود: «آيا با حجرالاسود مصافحه كردي؟ ضجهاي كرد كه نزديك بود مدحوش شود سپس فرمود كسي كه بر حجرالأسود دست گذارد با خدا مصافحه كرده است. اين از آن روست كه حجرالاسود يمين الله ودست خدا درزمين است .(وسائل الشيعه 9/406 ) .اگرچه رسول اكرم (ص )فرمود :هردو دست خداي سبحان راست است «كلتا يديه يمين»(همان 11/432) ليكن او دستي به گونةانسانها ندارد تادست راست وچپ داشته باشد.اومجردمحض بوده منزه ازجسم وجسمانيّات است ،بلكه اين تشبيه از باب معقول به محسوس است .اوبراي اينكه درنشئه طبيعت وحس،محل ميثاقي داشته باشد ،فرمان داد تاكعبه اي ساختند ودرركني از اركان آن ،سنگ خاصي به عنوان «يمين الله في أرضه »قراردادند .حاصل اينكه ،سردست زدن به حجرالاسود اين است كه زائربدين وسيله متعهد مي شود وبا خداي سبحان پيمان مي بندد تا ديگر دست خود را به گناه نيالايد ،ربا ورشوه ندهد ونگيرد ،امضاي باطل نكند و...پس راز اصرارمتشرعان بر استلام حجر ،امضاي اين تعّهد وتأكيد براين پيمان است كه «خدايا ! حال كه دستم به نشان ميثاق تودرزمين رسيد هرگز دست به بيگانه نمي دهم ».بنابراين ،اگرمسئولان سياسي كشورهاي اسلامي حجرالأسود را با توجه به سرّ آن استلام كنند،ديگر دست خيانت به استكبارشرق وغرب نخواهند دادودست دردست سياست بازان نمي گذارند .