جمع بندی چرا رسول خدا (ص) بر سر پنجه پا به نماز می ایستادند؟

تب‌های اولیه

3 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
چرا رسول خدا (ص) بر سر پنجه پا به نماز می ایستادند؟


سلام

در اخباری از شیعه وسنی آمده که رسول خدا ص هنگام نماز شب بر سر پنجه پا می ایستادند بطوریکه پایشان متورم وگاها خون می آمد !

چرا ؟

حميد بن زياد، عن الحسن بن محمد بن سماعة، عن وهيب بن حفص، عن أبي بصير، عن أبي جعفر عليه السلام قال: كان رسول الله صلى الله عليه وآله عند عائشة ليلتها، فقالت: يا رسول الله لم تتعب نفسك وقد غفر الله لك ما تقدم من ذنبك وماتأخر؟ فقال: يا عائشة ألا أكون عبدا شكورا.
قال: وكان رسول الله صلى الله عليه وآله يقوم على أطراف أصابع رجليه (بر سر پنجه پا) فأنزل الله سبحانه وتعالى: " طه * ما أنزلنا عليك القرآن لتشقى کافی

امام باقر(ع) فرمود: «پیامبر چنان در حال عبادت، ادب حضور را رعایت مي ‏كرد كه انگشتان پاهایش متورم مي ‏شد.»
وقتي یكي از همسران آن حضرت از كوشش فراوان پیامبر(ص) در انجام نمازهاي نیمه شب و سحرخیزی هاي ممتد و مكرّر آن حضرت، تعجب كرده و گفت: «اي رسول خدا! مگر نه این است كه خداي متعال، گناهان گذشته و آینده تو را بخشید؟! چرا این ‏قدر به خود زحمت مي ‏دهید و شب بیداري مي‏كشید و این همه ناله و مناجات و دعا مي‏كنید؟!» رسول خدا(ص) فرمود: «اَفَلا اَكُونَ عَبْدا شَكُورا؛ آیا بنده شكرگزاري نباشم؟!»

أخبرنا أبو عثمان الضبي أنا أبو محمد الجراحي نا أبو العباس المحبوبي نا أبو عيسى نا قتيبة بن سعيد وبشر بن معاذ قالا نا أبو عوانة عن زياد بن علاقة عن المغيرة بن شعبة رضي الله تعالى عنه قال صلى رسول الله صلى الله عليه وسلم حتى انتفخت قدماه فقيل له أتتكلف هذا وقد غفر لك ما تقدم من ذنبك وما تأخر قال أولا أكون عبدا شكورا . صحيح
كان رسول الله صلى الله عليه وسلم يقوم حتى ترم قدماه
فقيل له أي رسول الله أتصنع هذا وقد جاءك من الله أن قد غفر لك ما تقدم من ذنبك وما تأخر
قال أفلا أكون عبدا شكورا
رواه ابن خزيمة في صحيحه
(خ م ت س) المغيرة بن شعبة - رضي الله عنه - : قال : «قام النبيُّ -صلى الله عليه وسلم- حتى تورَّمت قدماه ، فقيل له : قد غفرَ الله لك ما تقدَّمَ من ذنبكَ وما تأخَّر؟ قال: أفلا أكونُ عبدا شكورا ؟».
وفي رواية : «إِنْ كان النبيُّ -صلى الله عليه وسلم- لَيَقُومُ - أَو لَيُصلِّي - حتى تَرِمَ قَدَمَاهُ - أو ساقاه- فيُقال له ، فيقول : أفلا أكونُ عبْدا شكورا ؟».
وفي أخرى : «حتى تَرِمَ أو تَنتفِخَ».
وفي أخرى : «أنه صلى حتى انتفختْ قدماه ، فقيل له : أتَكَلَّفُ هذا ، وقد غُفِرَ لك ؟ فقال :... وذكره». أخرجه البخاري ، ومسلم ، وأخرج الترمذي الرواية الثانية ، والنسائي الأولى.
بطريق صحيح از بخارى و مسلم روايت‏ شده كه: پيامبر اكرم آنقدر شب به عبادت روى پا ايستاد كه از پايش خون جارى شد.

در روايت ديگر از مسلم و بخارى و ترمذى آمده كه پيامبر آنقدر روى پا به عبادت ايستاد تا پاهايش ورم كرد. در روايت ديگر آمده كه از قدمهايش خون جارى شد.

با نام و یاد دوست


کارشناس بحث: استاد صدرا

با سلام و عرض ادب

در روایات متعددی که مرتبط با شان نزول آیه ی شریفه ی:«طه ما أَنْزَلْنا عَلَيْكَ الْقُرْآنَ لِتَشْقى»؛[1] است از طریق شیعه و سنی آمده است پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله به هنگام قيام به نماز بر روی انگشتان پاى خود مى‏ ايستاد تا اينكه پاهاى آنحضرت ورم نمود.

اینکه چرا آنحضرت بر روی انگشتان پای مبارک خویش تکیه می نمودند اخباری در مورد آن رسیده است.

در تفسیر مجمع البيان در ذيل آيه ی شریفه آمده است: روايت شده كه رسول خدا صلی الله علیه وآله همواره در نماز يك پاى خود را بلند مى‏ كرد، تا سنگينيش بر پاى ديگر افتد و خسته‏ تر شود، كه خداى تعالى فرمود:« طه، ما أَنْزَلْنا عَلَيْكَ الْقُرْآنَ لِتَشْقى»، نظير اين روايت از امام صادق علیه السلام نيز رسيده است.[2]

در تفسير قمى به سند خود از ابى بصير از ابى جعفر و ابى عبد اللَّه علیهما السلام روايت شده كه هر دو امام فرمودند: رسول خدا صلی الله علیه وآله همواره وقتى به نماز مى‏ ايستاد روى انگشتان پا تكيه مى‏ كرد، تا در نتيجه پاهايش (و يا انگشتانش) ورم كرد، خداى تعالى در این هنگام این آیه را نازل فرمود:« طه، ما أَنْزَلْنا عَلَيْكَ الْقُرْآنَ لِتَشْقى‏ إِلَّا تَذْكِرَةً لِمَنْ يَخْشى‏»، و كلمه ی:«طه» به لغت قبيله ی طى به معناى محمد است.[3]

مرحوم علامه ی طباطبائی در ذیل آیه ی شریفه می فرمایند:
در اين معنا در كافى[4] به سند خود از ابى بصير، از امام باقر علیه السلام و در احتجاج[5] از موسى بن جعفر، از آباء گرامش علیهم السلام، از على علیه السلام روايت شده و نيز سیوطی در«الدر المنثور»، از ابن منذر و ابن مردويه و بيهقى، از طریق ابن عباس؛ [6] و همچنین وی از ابن مردويه از على علیه السلام روايت كرده كه فرمود:

وقتى آيه ی:«يا أَيُّهَا الْمُزَّمِّلُ قُمِ اللَّيْلَ إِلَّا قَلِيلًا»،[7] نازل شد، پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله همه ی شب‏ها، تمامى شب را به عبادت می پرداخت، تا آنجا كه پاهايش متورم شد، ناگزير يك پا را بلند مى‏ كرد تا خستگيش رفع شود، بار ديگر آنرا به زمين مى‏ گذاشت، پاى ديگر را بلند مى‏ كرد تا آنكه جبرئيل علیه السلام نازل شد و گفت:« طه»، يعنى هر دو پايت را به زمين بگذار اى محمد!«ما أَنْزَلْنا عَلَيْكَ الْقُرْآنَ لِتَشْقى»، و نيز اين آيه را آورد:« فَاقْرَؤُا ما تَيَسَّرَ مِنَ الْقُرْآنِ» .[8]

مرحوم علامه ی طباطبائی در ادامه می فرمایند: احتمالى كه مطابق با اعتبار است اين است كه اصل داستان و ريشه آن همين روايت باشد كه رسول خدا صلی الله علیه وآله آنقدر بر پاهاى خود مى‏ ايستاد تا متورم مى‏ گرديد و ناچار يكى را بر مى‏ داشت و ديگرى را مى‏ گذاشت، و يا سينه ی كف پا و يا انگشتان پا را به زمين مى‏ گذاشته، چيزى كه هست در هر روايتى يك قسمتش نقل شده و هر روايتى بعضى از داستان شان نزول را بيان مى‏ كند، گو اينكه بعضى از اين روايات با اين احتمال ما سازگارى ندارد.[9]

ظاهرا آنچه از مجموع روایات با توجه به آیه ی شریفه بدست می آید آن است که اگر این روایات با آیه ی محل بحث در ارتباط بوده باشند؛ باید اینگونه بیان شود که آنحضرت در نمازهای مستحبی خویش به گونه ای خود را به سختی می انداخته و سنگینی بدن شریف خویش را بر انگشتان پای وارد می ساخته که چنین امری موجب تورم انگشتان پای حضرت شده بود؛‌ هر چند که به واسطه ی طول قیام آنحضرت پاهای آنحضرت از این امر مستثنی نبوده است.

موفق باشید.


[/HR] [1]. طه، 2:« ما قرآن را بر تو نازل نكرديم كه خود را به زحمت بيفكنى».

[2]. مجمع البيان، ج 7، ص5.

[3] . تفسیر القمی، ج2، ص58:« ‏«أبي بصير عن أبي عبد الله و أبي جعفر علیهما السلام قالا كان رسول الله صلی الله علیه وآله إذا صلى قام على أصابع رجليه حتى تورمت [تبرم‏] فأنزل الله تبارك و تعالى طه بلغة طي يا محمد ما أَنْزَلْنا عَلَيْكَ الْقُرْآنَ لِتَشْقى‏ إِلَّا تَذْكِرَةً لِمَنْ يَخْشى‏».
[4]. الکافی، ج2، ص95.

[5]. احتجاج، ج 1، ص 326، ط نجف.

[6]. الدر المنثور، ج 4، ص 288:«أخرج ابن المنذر و ابن مردويه و البيهقي في شعب الايمان عن ابن عباس ان النبي صلى الله عليه و سلم أول ما أنزل عليه الوحى كان يقوم على صدور قدميه إذا صلى فانزل الله طه ما أَنْزَلْنا عَلَيْكَ الْقُرْآنَ لِتَشْقى».

[7]. الدر المنثور، ج 4، ص 289.

[8] . الدر المنثور، ج4، ص 289: «أخرج ابن مردويه عن على رضى الله عنه قال لما نزل على النبي صلى الله عليه و سلم يا أَيُّهَا الْمُزَّمِّلُ قُمِ اللَّيْلَ إِلَّا قَلِيلًا قام الليل كله حتى تورمت قدماه فجعل يرفع رجلا و يضع رجلا فهبط عليه جبريل فقال طه يعنى الأرض بقدميك يا محمد ما أَنْزَلْنا عَلَيْكَ الْقُرْآنَ لِتَشْقى‏ و أنزل فَاقْرَؤُا ما تَيَسَّرَ مِنَ الْقُرْآن».

[9] . ترجمه الميزان، ج‏14، ص: 174.
موضوع قفل شده است