سلام
ضمن تشکر از آقای مختوم ،
صحبت های شما در باره ی زیان های نوشیدن الکل بسیار میتین و بجا بود ولی البته جواب سوال من نبود
سوال این بود که در آیه مذکور وجه " اثم " و " منافع " چیست .جنابعالی در مورد " اثم " بخوبی توضیح دادید.ولی در مورد " منافع " سکوت نمودید. خواهشمند است در این مورد هم قبول زحمت بفرمایید.
ارادتمند:gol:
سلام و درود بر جناب دارا نسبت به بذل توجهشان
ادامه از پست 42
" قُلْ فِيهِما إِثْمٌ كَبِيرٌ، وَ مَنافِعُ لِلنَّاسِ" معناى كلمه اثم را گفتيم، اما كلمه (كبير) صفت مشبهه از كبر است، و كبر در حجمها به منزله كثرت است در اعداد، و مقابل كبر صغر است، هم چنان كه در مقابل كثرت قلت است، پس كبر و صغر دو وصف نسبى هستند، به اين معنا كه جسم و يا حجمى معين، نسبت به حجمى ديگر كوچكتر از حجم كبير، و نسبت به حجمى سوم بزرگتر از حجم صغير است، و اگر اين مقايسه و نسبت نبود هيچ چيز نه كبير بود و نه صغير، هم چنان كه هيچ عددى نه بسيار بود و نه اندك.
و اين معنا به نظر نزديك می رسد كه اولين بارى كه بشر متوجه معناى كبر شده در حجمها بوده، چون حجم يك كميت متصل در جسمانيت است، آن گاه از حجم و صورت آن منتقل به معنا شده، به عنوان گسترش دادن معناى كلمه، كبر و صغر معانى را هم با اين دو كلمه توصيف كردند، (مثلا گفتند فلان عمل جرمى بزرگ، و يا خطايى بزرگ و يا احسانى كوچك است) خداى تعالى هم فرموده: (إِنَّها لَإِحْدَى الْكُبَرِ، آن عمل يكى از بزرگ ها است). و نيز فرموده:" كَبُرَتْ كَلِمَةً تَخْرُجُ مِنْ أَفْواهِهِمْ" و نيز فرموده:" كَبُرَ عَلَى الْمُشْرِكِينَ ما تَدْعُوهُمْ إِلَيْهِ" . و اما كلمه (عظم) همان معناى كبر را مىدهد، با اين تفاوت كه عظم ظاهرا از عظم (استخوان) گرفته شده، كه يكى از اجزاى بدن هر حيوان استخواندارى است، چون معيار در بزرگى جثه هر حيوانى درشتى استخوانهاى او است، كه در داخل بدن او بهم پيوسته است، آن گاه هر چيز بزرگ و درشتى را هم به عنوان استعاره عظيم خواندند، و بعد از كثرت استعمال معناى اصلى كلمه شد و مانند ساير مواد اصلى و مشتقات هم از آن اشتقاق يافت.
و كلمه (نفع) مخالف كلمه (ضرر) است و اين دو كلمه بر امورى اطلاق می شود كه يا محبوب و مطلوب ديگران است، و يا مكروه، هم چنان كه دو كلمه خير و شر اطلاق می شود بر امورى كه يا مطلوب براى خودش است، و يا مكروه براى خودش، (دوا نافع است براى مريض، و سم مضر است براى انسان، ولى چيزى كه خير و يا شر است براى خودش خير و يا شر است)،
و مراد از منافع شراب و قمار، منافعى است كه در خريد و فروش و يا ساختن آن، و يا در سرگرمى با آن است، و چون در ذيل آيه، اثم با منافع آن دو مقايسه شد، و فرمود اثم آن دو اكبر است لذا جهت كثرت منافع را الغا كرد، و فرمود: (نفعهما) براى اينكه عدد در كبر دخالتى ندارد.
یکی از عزیزان مراحل تحریم شراب را خواسته بودند که ذیلا ًبه آن اشاره می شود :
[="]مراحل تحريم شراب
[="]تحريم شراب، در صدر اسلام به صورت تدريجى انجام گرفت؛ ابتدا شراب به عنوان نوشابه نامطلوب معرّفى شد؛[="] «ومن الثمرات النخيل و الاعناب تتّخذون منه سَكراً و رزقاً حسنا»
[="]سپس نماز در حال مستى را نهى كرد،[="]«يا أيّها الَّذين آمنوا لا تَقرَبوا الصَّلاةَ و أنتُم سُكارَى حتَّى تَعلَموا ما تَقولونَ»
[="]آنگاه زيان آن را بيش از منافعش دانست،[="] «يسئلونك عن الخمر و الميسر قل فيهما اثم كبير و منافع للنّاس و اثمهما اكبر من نفعهما»
[="]سپس از مصرف آن به عنوان عنصرى پليد و شيطانى نهى شد.[="] «انّما الخمر و الميسر ... رجس من عمل الشيطان»
و مراد از منافع شراب و قمار، منافعى است كه در خريد و فروش و يا ساختن آن، و يا در سرگرمى با آن است، و چون در ذيل آيه، اثم با منافع آن دو مقايسه شد، و فرمود اثم آن دو اكبر است لذا جهت كثرت منافع را الغا كرد، و فرمود: (نفعهما) براى اينكه عدد در كبر دخالتى ندارد.
من فکر می کنم استذلال نهایی در باره ی " سود " ناشی ازشراب به این قسمت از نوشته ی شما برمیگردد.
سوال من این است که بفرمایید چگونه در ذیل آیه اثم و منافع آن مقایسه شده است. و چطور از این مقایسه به این مطلب رسیده اید که سودهای آن ملغی است.حال آنکه بیان مجمل است و جز این نگفته است که زیانش بیشتر از سودش است نه اینکه سود را ملغی کره باشد.
اگر ممکن است این بخش را " لذا جهت كثرت منافع را الغا كرد، و فرمود: (نفعهما) براى اينكه عدد در كبر دخالتى ندارد" به فارسی روان و قابل فهم بنویسید.من معنی این عبارت را متوجه نمی شوم .
و بعد اینکه از کجا چنین برداشتی کرده اید .اینکه " مراد از منافع شراب و قمار، منافعى است كه در خريد و فروش و يا ساختن آن، و يا در سرگرمى با آن است " .حال اینکه اگر مبنا را بر این آیه و ایه های دیگر بگذاریم تنها اثبات زیان در شرب شراب حاصل می شود و آن هم در حدی که حالت اسکار پیش آید .ولی همواره در رابطه با سود آن گرچه در آیه عنوان نموده است اما کتاب در این مورد ساکت است.و متاسفانه همین سکوت و ناروشن بودن باعث سردگمی و سوء برداشت است و بنابراین اینکه بتوان منافع را به موضوع خرید و فروش نسبت داد جای سوال است. برای اثبات اینکه برداشتتان شخصی نیست و برای توجیه نسبت دادن برداشت به کتاب دلیلی از خود کتاب بیاورید تا جای سوال باقی نمی ماند.
و بعد اینکه شاید در گذشته از الکل بهره ای جز از جهت اسکار نمی دانسته اند ولی امروزه مزایای قطعی استفاده از الکل چنان است که بعید می نماید در مقایسه با زیان شرب احتمالی بتوان از آن گذشت. و بنابر پیشرفت روز افزون علم و امکان استفاده ی بیشتر از این ماده بیان اینکه زیانش از سودش بیشتر است جای سوال دارد.
سوال این بود که در آیه مذکور وجه " اثم " و " منافع " چیست .جنابعالی در مورد " اثم " بخوبی توضیح دادید.ولی در مورد " منافع " سکوت نمودید. خواهشمند است در این مورد هم قبول زحمت بفرمایید.
با صلوات بر محمد وآل محمد وسلام بر ره روان راه حق و حقیقت در مورد منافع که آیه به آن اشاره کرده مطالبی خدمت شما ارائه می گردد: ( يَسْأَلُونَكَ عَنِ الْخَمْرِ وَالْمَيْسِرِ قُلْ فِيهِمَا إِثْمٌ كَبِيرٌ وَمَنَافِعُ لِلنَّاسِ وَإِثْمُهُمَا أَكْبَرُ مِن نَّفْعِهِمَا) « درباره باده و قمار از تو سؤال مي‌كنند . بگو : در آنها گناه بزرگي است و منافعي هم براي مردم دربر دارند ، ولي گناه آنها بيش از نفع آنها است .» شراب بنا به نص قرآن دارای گناه بزرگ و بعضی منافع است.
«مَنافِعُ لِلنَّاسِ» شراب منافعى دارد مثل ماليات و كارخانه و كارگر و دلال و مغازهها و حمل و نقل و همه استفادههايى مىبرند.
پس منظور از منافع شراب، منافع اقتصادی است. هم از جنبه تجارت و هم از جنبه تولید که در بعضی کشورها درخت انگور را پرورش می دهند تا انگور آن را به شراب سازان بفروشند و در قبال آن میلیونها دلار(یا...) درآمد کسب می نمایند و همین منافع است که امروزه بسیاری از مردمان را به تجارت شراب کشانده است و به گمان خود جهانگردان را به سوی خود می کشانند و از درآمد سرشاری بهره مند می شوند... و این یک چیز مهمی است، ولی شریعت پاک اسلام تمام این منافع را نادیده می گیرد و در مقابل گناه بزرگ و زیانهای عظیم شرابخواری، این منافع مادی، ارزش و اعتباری نخواهند داشت. شراب به فرد، خانواده و جامعه زیان خواهد رساند. ضررهای فردی متوجه جسم، عقل و روان است. بسیاری از پزشکان در این باره مقالات و نظراتی عرضه نموده اند. شگفت اینجاست که انسان با اختیار خود به وسیله نوشیدن شراب عقلش را ساقط می کند و در همین راستا هذیان گویی می کند و در وادی اوهام فرو می رود و به فردی بی اراده تبدیل می گردد. تا آنجا که برده،اسیر و معتاد جام شراب خواهد گشت. همانطور که در گذشته شاعر گفته است: «هنگامی که مُردم مراکنار درخت انگوری دفن کن تا پس از مرگ استخوانم از ریشه های آن سیراب گردد.» انسان شراب خوار به تدریج تندرستی خود را از دست می دهد. تا آنجا که کبدش لانه چندین بیماری می شود. با اعتیاد به شراب خواری، شخص از جنبه روانی، عصبی و جسمی بیمار خواهد گشت. خطر شراب بر روی خانواده به نحوی است که کانون گرم خانواده، دوستی و صمیمیت را از هم می پاشد و یا آنها را به نابودی تهدید می نماید. انسان مست ،زن و فرزندانش را در حالی که نیازمند لوازم ضروری زندگی می باشند، رها می نماید و درآمد خود را در آن شراب زیانبار پلید، صرف می کند. شراب خوار معتاد ،در عوض انس و دوستی با خانواده خود و اشراف بر تربیت فرزندان خود و دید و بازدید از خویشان و دوستان خود و کار و کوشش در راستای منافع دینی و دنیایی خود، از منزل گریزان و بیزار می شود، و به قهوه خانه ها و کاباره ها و کوچه های تاریک و خلوت روی می آورد!! به این شیوه جامعه به یک امت مست بی ارزش تبدیل خواهد شد که نه در نبرد با دشمن پایدار می ماند و نه بدان نهضتی برپا خواهد شد و نه بوسیله آن پرچمی به اهتزاز درخواهد آمد و نه و... لذا شراب قطعا" بر افراد، خانواده و جامعه ها زیان خواهد رساند. یک قاعده اسلامی که از این آیه استنباط می گردد این است که:«هر چیزی زیانش از نفعش بیشتر باشد، حرام است». اسلام چیزی را مشروع می دارد که کاملا" دارای نفع، و یا نفع آن بر زیانش بیشتر باشد و هر چیزی را که کاملا" مضر، و یا ضررش بر نفعش بیشتر باشد، حرام می نماید. التماس دعا
کاربر مهمان خوش آمدید
سلام و درود بر جناب دارا نسبت به بذل توجهشان
ادامه از پست 42
" قُلْ فِيهِما إِثْمٌ كَبِيرٌ، وَ مَنافِعُ لِلنَّاسِ" معناى كلمه اثم را گفتيم، اما كلمه (كبير) صفت مشبهه از كبر است، و كبر در حجمها به منزله كثرت است در اعداد، و مقابل كبر صغر است، هم چنان كه در مقابل كثرت قلت است، پس كبر و صغر دو وصف نسبى هستند، به اين معنا كه جسم و يا حجمى معين، نسبت به حجمى ديگر كوچكتر از حجم كبير، و نسبت به حجمى سوم بزرگتر از حجم صغير است، و اگر اين مقايسه و نسبت نبود هيچ چيز نه كبير بود و نه صغير، هم چنان كه هيچ عددى نه بسيار بود و نه اندك.و اين معنا به نظر نزديك می رسد كه اولين بارى كه بشر متوجه معناى كبر شده در حجمها بوده، چون حجم يك كميت متصل در جسمانيت است، آن گاه از حجم و صورت آن منتقل به معنا شده، به عنوان گسترش دادن معناى كلمه، كبر و صغر معانى را هم با اين دو كلمه توصيف كردند، (مثلا گفتند فلان عمل جرمى بزرگ، و يا خطايى بزرگ و يا احسانى كوچك است) خداى تعالى هم فرموده: (إِنَّها لَإِحْدَى الْكُبَرِ، آن عمل يكى از بزرگ ها است).
و نيز فرموده:" كَبُرَتْ كَلِمَةً تَخْرُجُ مِنْ أَفْواهِهِمْ" و نيز فرموده:" كَبُرَ عَلَى الْمُشْرِكِينَ ما تَدْعُوهُمْ إِلَيْهِ" .
و اما كلمه (عظم) همان معناى كبر را مىدهد، با اين تفاوت كه عظم ظاهرا از عظم (استخوان) گرفته شده، كه يكى از اجزاى بدن هر حيوان استخواندارى است، چون معيار در بزرگى جثه هر حيوانى درشتى استخوانهاى او است، كه در داخل بدن او بهم پيوسته است، آن گاه هر چيز بزرگ و درشتى را هم به عنوان استعاره عظيم خواندند، و بعد از كثرت استعمال معناى اصلى كلمه شد و مانند ساير مواد اصلى و مشتقات هم از آن اشتقاق يافت.
و مراد از منافع شراب و قمار، منافعى است كه در خريد و فروش و يا ساختن آن، و يا در سرگرمى با آن است، و چون در ذيل آيه، اثم با منافع آن دو مقايسه شد، و فرمود اثم آن دو اكبر است لذا جهت كثرت منافع را الغا كرد، و فرمود: (نفعهما) براى اينكه عدد در كبر دخالتى ندارد.
____________________________________________
ترجمه الميزان، ج2، ص: 294
[]
بنام خداوند بخشنده و مهربان
سلام
من فکر می کنم استذلال نهایی در باره ی " سود " ناشی ازشراب به این قسمت از نوشته ی شما برمیگردد.
سوال من این است که بفرمایید چگونه در ذیل آیه اثم و منافع آن مقایسه شده است. و چطور از این مقایسه به این مطلب رسیده اید که سودهای آن ملغی است.حال آنکه بیان مجمل است و جز این نگفته است که زیانش بیشتر از سودش است نه اینکه سود را ملغی کره باشد.
اگر ممکن است این بخش را " لذا جهت كثرت منافع را الغا كرد، و فرمود: (نفعهما) براى اينكه عدد در كبر دخالتى ندارد" به فارسی روان و قابل فهم بنویسید.من معنی این عبارت را متوجه نمی شوم .
و بعد اینکه از کجا چنین برداشتی کرده اید .اینکه " مراد از منافع شراب و قمار، منافعى است كه در خريد و فروش و يا ساختن آن، و يا در سرگرمى با آن است " .حال اینکه اگر مبنا را بر این آیه و ایه های دیگر بگذاریم تنها اثبات زیان در شرب شراب حاصل می شود و آن هم در حدی که حالت اسکار پیش آید .ولی همواره در رابطه با سود آن گرچه در آیه عنوان نموده است اما کتاب در این مورد ساکت است.و متاسفانه همین سکوت و ناروشن بودن باعث سردگمی و سوء برداشت است و بنابراین اینکه بتوان منافع را به موضوع خرید و فروش نسبت داد جای سوال است. برای اثبات اینکه برداشتتان شخصی نیست و برای توجیه نسبت دادن برداشت به کتاب دلیلی از خود کتاب بیاورید تا جای سوال باقی نمی ماند.
و بعد اینکه شاید در گذشته از الکل بهره ای جز از جهت اسکار نمی دانسته اند ولی امروزه مزایای قطعی استفاده از الکل چنان است که بعید می نماید در مقایسه با زیان شرب احتمالی بتوان از آن گذشت. و بنابر پیشرفت روز افزون علم و امکان استفاده ی بیشتر از این ماده بیان اینکه زیانش از سودش بیشتر است جای سوال دارد.
ارادتمند:Gol:
با صلوات بر محمد وآل محمد
وسلام بر ره روان راه حق و حقیقت
در مورد منافع که آیه به آن اشاره کرده مطالبی خدمت شما ارائه می گردد:
( يَسْأَلُونَكَ عَنِ الْخَمْرِ وَالْمَيْسِرِ قُلْ فِيهِمَا إِثْمٌ كَبِيرٌ وَمَنَافِعُ لِلنَّاسِ وَإِثْمُهُمَا أَكْبَرُ مِن نَّفْعِهِمَا)
« درباره باده و قمار از تو سؤال مي‌كنند . بگو : در آنها گناه بزرگي است و منافعي هم براي مردم دربر دارند ، ولي گناه آنها بيش از نفع آنها است .»
شراب بنا به نص قرآن دارای گناه بزرگ و بعضی منافع است.
پس منظور از منافع شراب، منافع اقتصادی است. هم از جنبه تجارت و هم از جنبه تولید که در بعضی کشورها درخت انگور را پرورش می دهند تا انگور آن را به شراب سازان بفروشند و در قبال آن میلیونها دلار(یا...) درآمد کسب می نمایند و همین منافع است که امروزه بسیاری از مردمان را به تجارت شراب کشانده است و به گمان خود جهانگردان را به سوی خود می کشانند و از درآمد سرشاری بهره مند می شوند... و این یک چیز مهمی است، ولی شریعت پاک اسلام تمام این منافع را نادیده می گیرد و در مقابل گناه بزرگ و زیانهای عظیم شرابخواری، این منافع مادی، ارزش و اعتباری نخواهند داشت. شراب به فرد، خانواده و جامعه زیان خواهد رساند.
ضررهای فردی متوجه جسم، عقل و روان است. بسیاری از پزشکان در این باره مقالات و نظراتی عرضه نموده اند. شگفت اینجاست که انسان با اختیار خود به وسیله نوشیدن شراب عقلش را ساقط می کند و در همین راستا هذیان گویی می کند و در وادی اوهام فرو می رود و به فردی بی اراده تبدیل می گردد. تا آنجا که برده،اسیر و معتاد جام شراب خواهد گشت. همانطور که در گذشته شاعر گفته است:
«هنگامی که مُردم مراکنار درخت انگوری دفن کن تا پس از مرگ استخوانم از ریشه های آن سیراب گردد.»
انسان شراب خوار به تدریج تندرستی خود را از دست می دهد. تا آنجا که کبدش لانه چندین بیماری می شود. با اعتیاد به شراب خواری، شخص از جنبه روانی، عصبی و جسمی بیمار خواهد گشت.
خطر شراب بر روی خانواده به نحوی است که کانون گرم خانواده، دوستی و صمیمیت را از هم می پاشد و یا آنها را به نابودی تهدید می نماید. انسان مست ،زن و فرزندانش را در حالی که نیازمند لوازم ضروری زندگی می باشند، رها می نماید و درآمد خود را در آن شراب زیانبار پلید، صرف می کند. شراب خوار معتاد ،در عوض انس و دوستی با خانواده خود و اشراف بر تربیت فرزندان خود و دید و بازدید از خویشان و دوستان خود و کار و کوشش در راستای منافع دینی و دنیایی خود، از منزل گریزان و بیزار می شود، و به قهوه خانه ها و کاباره ها و کوچه های تاریک و خلوت روی می آورد!! به این شیوه جامعه به یک امت مست بی ارزش تبدیل خواهد شد که نه در نبرد با دشمن پایدار می ماند و نه بدان نهضتی برپا خواهد شد و نه بوسیله آن پرچمی به اهتزاز درخواهد آمد و نه و... لذا شراب قطعا" بر افراد، خانواده و جامعه ها زیان خواهد رساند.
یک قاعده اسلامی که از این آیه استنباط می گردد این است که:«هر چیزی زیانش از نفعش بیشتر باشد، حرام است». اسلام چیزی را مشروع می دارد که کاملا" دارای نفع، و یا نفع آن بر زیانش بیشتر باشد و هر چیزی را که کاملا" مضر، و یا ضررش بر نفعش بیشتر باشد، حرام می نماید.
التماس دعا