جمع بندی توضیح حدیث: افرادی که بدون حساب وارد بهشت می شوند

با نام و یاد دوست         کارشناس بحث: استاد میقات

جمع بندی   پرسش: آیا این حدیث سندیت دارد؟ «همانا خداوند به سه گروه وعده داد که بدون حساب وارد بهشت می شوند و هر یک از این سه گروه  می توانند هشتاد هزار نفر را شفاعت کنند؛ آن ها عبارتند از: موذن، امام جماعت و کسی که وضو بگیرد  و در مسجد نماز را به جماعت بخواند» سؤال دوم: مؤذن حتما باید در مسجد اذان بگوید یا خود شخص هم اگر در نماز بگوید، مؤذن  محسوب  می شود؟   پاسخ: روایتی که اشاره فرموده اید، این است: «عَنِ النَّبِيِّ (صلی الله علیه و آله) قَالَ: إِنَّ اللَّهَ وَعَدَ أَنْ يُدْخِلَ‏ الْجَنَّةَ ثَلَاثَةَ نَفَرٍ بِغَيْرِ حِسَابٍ‏ وَ يُشَفِّعَ كُلَّ وَاحِدٍ مِنْهُمْ فِي ثَمَانِينَ أَلْفاً الْمُؤَذِّنُ وَ الْإِمَامُ وَ رَجُلٌ يَتَوَضَّأُ ثُمَّ يَدْخُلُ الْمَسْجِدَ فَيُصَلِّي فِي الْجَمَاعَةِ» از پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) روایت شده که فرمودند: خداوند متعال وعده داده است که سه نفر را بدون حساب وارد بهشت نماید و هر یک از آن ها، هشتاد هزار نفر را شفاعت می کنند؛ مؤذن، امام جماعت و کسی که وضو بگیرد و وارد مسجد شود و در جماعت نماز بخواند. (1)   بررسی و تحلیل این روایت، بدون سند و بدون ذکر سلسله راویان است و مشخص نیست چه کسی و به چه طریقی این روایت را از پیامبر (صلی الله علیه و آله) نقل کرده است. این روایت، فقط در همین منبع آمده و در منبع روایی دیگری، یافت نشد. مضمون این روایت نیز در هیچ منبع روایی و یا در روایت مشابهی، یافت نشد. لذا این حدیث، یک تک روایت است که از نظر سند، ضعیف است و مضمونش نیز در سایر منابع روایی شیعه دیده نمی شود. بنابر این؛ نمی توان این روایت به معصوم نسبت داد.   فارغ از همه این مشکلات، در پاسخ سؤال دومتان باید گفت، از فضای روایت به دست می آید که در مقام بیان فضیلت نماز جماعت و اعضای تشکیل دهنده آن (مؤذن، امام جماعت، مأموم) است؛ لذا به صرف اذان گفتن، ناظر نیست بلکه به مؤذن مسجد و جایگاه آن که برای برپایی نماز جماعت، اذان می گوید، اشاره دارد.   پی نوشت: 1. نوری، مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل‏، محقق/مصحح: مؤسسة آل البيت (عليهم السلام)‏، ناشر: مؤسسة آل البيت (عليهم السلام‏) ـ قم، 1408 ق‏، چاپ اول‏، ج ‏6، ص 449، ح 7230.