جمع بندی بخشش واقعی یا صوری؟

  جمع بندی: پرسش: اگر کسی از دست من ناراحت باشد و من متوجه اشتباه خودم شده و عذرخواهی کرده باشم و او هم به من گفته که من را بخشیده ولی بدون اینکه من خبر داشته باشم من را نبخشیده باشد، من گناهی کرده ام؟ اگر این حالات وجود داشته باشد و بعدها متوجه بشوم که او هم در حق من بدی و نامردی کرده و من نمی دانستم و او هم نمی داند که من متوجه شده ام، کدام یک از ما گناه کرده ایم؟ پاسخ: الف: اگر شما علاوه بر توبه، از آن شخص طلب حلالیت نموده باشید و او هم اعلان رضایت و حلالیت نموده باشد، گناه شما بخشید شده و حق الناس از گردن شما برداشته شده است. ب: اگر او در حق شما بدی کرده باشد، گنه کار است و باید علاوه بر توبه، از شما هم طلب حلالیت و جلب رضایت نماید، تا بخشیده شود و حق الناس از گردن او خارج شود. بنابراین هر یک از شما مسئول اعمال خود می باشد و باید برای بخشیده شدن، توبه و تلاش برای جبران حق الناس نمایید.