جمع بندی موجودات فضایی در قرآن

با سلام

آیا در متون دینی به وجود موجودات فضایی در کرات دیگر آسمان، اشاره ای شده؟ و آیا باور به وجود آنها لازم است؟

در برخي آيات قرآن و نیز برخی روایات، به وجود موجوداتی ‏زنده در آسمان اشاره شده است. برخی مفسران و قرآن پژوهان در اين باره به برخی آیات و روایات استدلال كرده‌اند که به برخی از آنها اشاره می شود:
‏« و من آياته خلق السموات و الارض و ما بث فيهما من دابة و هو علي جمعهم اذا يشاء قدير»(شوری/29)‎
‏« و از نشانه‌هاي [قدرت] اوست آفرينش آسمانها و زمين و آنچه از [انواع] جنبنده در ميان آن دو ‏پراكنده است و او هر گاه بخواهد برگرد آوردن آنان تواناست.»‏
از عبارت "وَ ما بَثَّ فِيهِما مِنْ دابَّةٍ" (آنچه در آسمان و زمين از جنبندگان گسترده است) می توان برداشت نمود که موجودات زنده دیگری در آسمانها نیز وجود دارد.در تفسير نمونه ذیل این آیه آمده است:
"دابة" هم موجودات زنده ذره ‏بينى را شامل مى ‏شود كه داراى حركت ظريف و مرموزى است و هم حيوانات غول‏ پيكرى كه ده ها متر طول و ده ها تن وزن دارد. از نكات قابل ملاحظه ‏اى كه از اين آيه استفاده مى‏ شود اين است كه دلالت بر وجود انواع موجودات زنده در آسمانها دارد، گرچه هنوز دانشمندان به صورت قاطعى در اين زمينه قضاوت نمى ‏كنند، همين قدر سربسته مى‏ گويند: در ميان كواكب آسمان به احتمال قوى ستارگان زيادى هستند كه داراى موجودات زنده ‏اند، ولى قرآن با جمله "وَ ما بَثَّ فِيهِما مِنْ دابَّةٍ" (آنچه در آسمان و زمين از جنبندگان گسترده است)، با صراحت اين حقيقت را اعلام مى ‏دارد كه در پهنه آسمان نيز جنبندگان زنده فراوان است. در حديث معروفى از امير مؤمنان امام على بن ابى طالب نقل شده است كه فرمود:
هذه النجوم التي فى السماء مدائن مثل المدائن التي فى الارض مربوطة كل مدينة الى عمود من نور؛ اين ستارگانى كه در آسمان است شهرهايى همچون شهرهاى زمين دارد، هر شهرى با شهر ديگر (هر ستاره ‏اى با ستاره ديگر) با ستونى از نور مربوط است. (سفينة البحار/ج 2/ص574).
علامه طباطبائی در ذیل آیه 29 شوری می فرماید: ظاهر آيه اين است كه در آسمانها خلقي از جنبندگان (دواب) مثل روي زمين وجود دارد. (الميزان/ج‏18/ص58)
در مجموع می توان گفت در این باب در آیات و روایات اشارات متعددی وجود دارد اما توجه داشته باشید که این مسأله از ضروریات دینی نیست لذا باور به آن الزامی ندارد.

خب شاید از ضروریات دینی نباشه ولی ممکنه باعث ضربه زدن به دین بشه.
خب فرض کنیم x سال بعد وجود موجودات فضایی رسما تایید شد و حالا ما تونستیم با اونها ارتباط برقرار کنیم.

خب اینجا 2 تا احتمال هست:
1- اونا مثله بقیه ی حیوانات روی زمین هوشمند نباشند.
2- اونا مثل انسان دارای هوش و عقل باشن.

درصورت احتمال 2؛ چند تا سوال پیش میاد:
1- خدایی که آنها پرستش میکنن؟
2- دینی که آنها از آن پیروی میکنن؟
3- حال ما اشرف مخلوقات هستیم یا آنها؟ (در صورتی که انسان نباشند)
4- اگه آنها تفاوت های زیادی در دین با ما داشتن آیا اسلام در آن زمان زیر سوال نخواهد رفت؟ در آن زمان تکلیف ما چیست؟ (مثلا: اونا هیچ دین و فرستاده ای نداشته باشن و فقط به خدا (که به نظره من غیر قابل انکاره حالا چه فضایی باشی چه زمینی) ایمان داشته باشن)
5- امام زمان چه میشود؟ آیا هم امام ماست هم آنها؟ اصلا آیا تا آن زمان ظهور خواهد کرد؟ یا قبل از رسیدن انسان به این درجه از پیشرفت قیامت خواهد شد؟ (!)

سلام

1- اونا مثله بقیه ی حیوانات روی زمین هوشمند نباشند.

صد درصد این نیست.مثل موجودات زمین که باهوش و کم هوش و ... داره.

2- اونا مثل انسان دارای هوش و عقل باشن.

مثل ما نه ولی هستند.

1- خدایی که آنها پرستش میکنن؟

خدا میگه دین فقط اسلام هست .( حالا انسان یه جور با این اسلام عبادت میکنه حیوانات یه جور دیگه)

باز خدا میگه همه ی اسمانها و زمین عبادتش میکنن. پس شامل همه موجودات میشه

یا طبق نظر ما شیعه که امام رو فقط برای امامت زمین نمیدونیم و امام به همه ی عالم امامت میکنه.پس حجت اونها هم امامان هستند

3- حال ما اشرف مخلوقات هستیم یا آنها؟ (در صورتی که انسان نباشند)

وقتی خدا خالق همه موجوداته و خود خدا میگه انشان باهوش ترین و فوق اونهاست دیگه هر جای هر موجودی باشه زیر انسان تعریف میشه( جدا از مسئله ی اینکه اون انسان از مغزش استفاده میکنه یا نه)

4- اگه آنها تفاوت های زیادی در دین با ما داشتن آیا اسلام در آن زمان زیر سوال نخواهد رفت؟ در آن زمان تکلیف ما چیست؟ (مثلا: اونا هیچ دین و فرستاده ای نداشته باشن و فقط به خدا (که به نظره من غیر قابل انکاره حالا چه فضایی باشی چه زمینی) ایمان داشته باشن)

فرض کنیم اونها دین اسلام رو قبول نکردن خب میشن مثل باقی موجودات که قبول نکردن.مگه این انسانهای که قبول نکردن اسلام رو زیر سوال نمیبرن

5- امام زمان چه میشود؟ آیا هم امام ماست هم آنها؟ اصلا آیا تا آن زمان ظهور خواهد کرد؟ یا قبل از رسیدن انسان به این درجه از پیشرفت قیامت خواهد شد؟ (!)

خودتون میگید امام زمان نه زمین

فرق بسیار زیاد پیامبر و امام در اینکه پیامبر بر امت خودش حجته ولی امام بر تمام هستی حجته. یک پیامبر میتونه در عین حال امام هم بشه. مثل حضرت ابراهیم علیه السلام.

امام زمان علم رو با کمک مردم زمین بسیار پیشرفت میدن

از یه طرف دیگه مگه میشه کسی از امام زمان راجب موجودات عالمهای دیگه شوال نکنه. خوب امام براحتی میتونه اونهارو به همه معرفی کنه

مثل ما نه ولی هستند.

سلام از کجا میدونی مثله ما نه؟

خدا میگه دین فقط اسلام هست .( حالا انسان یه جور با این اسلام عبادت میکنه حیوانات یه جور دیگه)

باز خدا میگه همه ی اسمانها و زمین عبادتش میکنن. پس شامل همه موجودات میشه

یا طبق نظر ما شیعه که امام رو فقط برای امامت زمین نمیدونیم و امام به همه ی عالم امامت میکنه.پس حجت اونها هم امامان هستند

وقتی خدا خالق همه موجوداته و خود خدا میگه انشان باهوش ترین و فوق اونهاست دیگه هر جای هر موجودی باشه زیر انسان تعریف میشه( جدا از مسئله ی اینکه اون انسان از مغزش استفاده میکنه یا نه)

خدای ما یا خدای اونا؟ ممکنه خدای اونا هم بهشون گفته باشه شما اشرف مخلوقاتید!
ما یه موجود هوشمند رو در نظر گرفتیم، احتمالش هست دینی که اونا ازش پیروی میکنن با دین ما خیلی متفاوت باشه (از لحاظ احکام اصلی)، خب احتماله!!!
مثلا: تو دین اونا، اشرف مخلوقات خودشون باشن!
اگه این احتمال درست از آب در بیاد، کله اسلام میره زیره سوال! چرا؟ چون خدا گفته دین فقط اسلام و احکام اصلی دین باید یکی باشه، مثلا اعتقاد به خدای یکتا و معاد و... که اگه نباشه اثبات اینکه اونا راست میگن یا ما خیلی سخت میشه!
ولی اگه یکی باشه که هیچ، همه چی اثبات میشه.
امامت هم مثله اینه، ممکنه اونا بیان بگن ما اصلا این امامایی که شما میگید نمیشناسیم! ما خودمون مثلا فلان امام و پیامبر رو داریم که از طرف خدا اومده (مثلا) اونوقت شیعه میره زیره سوال!

وقتی قرآن می فرماید:
إِنَّا زَيَّنَّا السَّماءَ الدُّنْيا بِزينَةٍ الْکَواکِبِ6وَ حِفْظاً مِنْ کُلِّ شَيْطانٍ مارِدٍ7لا يَسَّمَّعُونَ إِلَي الْمَلَإِ الْأَعْلي‏ وَ يُقْذَفُونَ مِنْ کُلِّ جانِبٍ8دُحُوراً وَ لَهُمْ عَذابٌ واصِبٌ9إِلاَّ مَنْ خَطِفَ الْخَطْفَةَ فَأَتْبَعَهُ شِهابٌ ثاقِبٌ
ما آسمان فرودين را به زينت ستارگان بياراستيم. (6) و از هر شيطان نافرمان نگه داشتيم. (7) تا سخن ساكنان عالم بالا را نشنوند و از هر سوى رانده شوند. (8) تا دور گردند و براى آنهاست عذابى دايم. (9) مگر آن شيطان كه ناگهان چيزى بربايد و ناگهان شهابى ثاقب دنبالش كند. (10)

یا می فرماید:
وَ لَقَدْ جَعَلْنا فِي السَّماءِ بُرُوجاً وَ زَيَّنَّاها لِلنَّاظِرينَ16وَ حَفِظْناها مِنْ کُلِّ شَيْطانٍ رَجيمٍ17إِلاَّ مَنِ اسْتَرَقَ السَّمْعَ فَأَتْبَعَهُ شِهابٌ مُبينٌ18وَ الْأَرْضَ مَدَدْناها وَ أَلْقَيْنا فيها رَواسِيَ وَ أَنْبَتْنا فيها مِنْ کُلِّ شَيْ‏ءٍ مَوْزُونٍ19وَ جَعَلْنا لَکُمْ فيها مَعايِشَ وَ مَنْ لَسْتُمْ لَهُ بِرازِقينَ
و هرآينه در آسمان برجهايى آفريديم و براى بينندگانشان بياراستيم. (16) و از هر شيطان رجيمى حفظشان كرديم. (17) مگر آنكه دزدانه گوش مى‏داد و شهابى روشن تعقيبش كرد. (18) و زمين را گسترديم و در آن كوه‏هاى عظيم افكنديم. و از هر چيز به شيوه‏اى سنجيده در آن رويانيديم. (19) و معيشت شما و كسانى را كه شما روزى‏دهشان نيستيد، در آنجا قرار داديم. (20) هر چه هست خزاين آن نزد ماست و ما جز به اندازه‏اى معين آن را فرو نمى‏فرستيم. (21) و بادهاى آبستن‏كننده را فرستاديم، و از آسمان آبى نازل كرديم و شما را بدان سيراب ساختيم و شما را نرسد كه خازنان آن باشيد. (22)

یا می فرماید:
آیه 8 وَ أَنَّا لَمَسْنَا السَّماءَ فَوَجَدْناها مُلِئَتْ حَرَساً شَدِيداً وَ شُهُباً
ما به آسمان رسيديم و آن را پر از نگهبانان قدرتمند و شهابها يافتيم

شنیدن آیه ای به این شکل بعید نیست:
« و من آياته خلق السموات و الارض و ما بث فيهما من دابة و هو علي جمعهم اذا يشاء قدير»(شوری/29)‎
‏« و از نشانه‌هاي [قدرت] اوست آفرينش آسمانها و زمين و آنچه از [انواع] جنبنده در ميان آن دو ‏پراكنده است و او هر گاه بخواهد برگرد آوردن آنان تواناست.»‏

کارشناس بحث: استاد یاسین

در مورد تفسیر آیه شریفه « وَ مِنْ آياتِهِ خَلْقُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ ما بَثَّ فِيهِما مِنْ دابَّة»[2] احتمالاتی وجود دارد:

با سلام

آیا در متون دینی به وجود موجودات فضایی در کرات دیگر آسمان، اشاره ای شده؟ و آیا باور به وجود آنها لازم است.
پاسخ:

سلام علیکم
در پاسخ به سوال شما کارشناس محترم و نیز کاربران مطالب مفیدی داشتند.

اما برای مطالعه بیشتر در این باره می توانید به کتاب «اعجازها و شگفتی های علمی قرآن» تالیف حجه الاسلام و المسلمین دکتر محمد علی رضایی اصفهانی مراجعه کنید . مخصوصا در این کتاب از ص 108 تا ص 114 مستقیما درباره سوال شما بحث شده است. من خلاصه مطالب آن را نقل می کنم:

نظر علامه طباطبایی: «ظاهر آيه اين است كه در آسمانها خلقى از جنبندگان (دواب) مثل روى زمين وجود دارد و اگر كسى بگويد كه منظور از جنبندگان آسمان، ملائكه هستند مردود است چرا كه كلمه «دواب» بر ملائكه اطلاق نشده است.» «1»

نظر آیت ا... مکارم شیرازی: «كلمه «دابة» شامل موجودات ذره‏بينى تا حيوانات غول پيكر مى‏شود ... و اين آيه دلالت بر وجود انواع موجودات زنده در آسمان‏ها دارد گر چه هنوز دانشمندان به صورت قاطعى در اين زمينه قضاوت نمى‏كنند. و سر بسته مى‏گويند در ميان كواكب آسمان به احتمال قوى ستارگان (سياره‏هاى) زيادى هستند كه داراى موجودات زنده‏اند ولى قرآن با صراحت اين حقيقت را بيان مى‏دارد كه در پهنه آسمان نيز جنبنده‏گانى زنده فراوان وجود دارد «2»

مولف پس از بیان نظرات علمای دیگر ، دراین باره چنین قضاوت می کنند که :

• واژه «سماء» و «سموات» در قرآن به چند معنا به كار مى‏رود (جهت بالا- كرات آسمانى- جو زمين و ... «3») مى آيد.
  

آیا در متون دینی به وجود موجودات فضایی در کرات دیگر آسمان، اشاره ای شده؟ و آیا باور به وجود آنها لازم است؟

تاپیک جمع بندی
بسم الله الرحمن الرحیم

آیاتی از قرآن به وجود موجوداتی در آسمانها اشاره دارد. از جمله می توان به این آیات اشاره کرد:
« يَسْئَلُهُ مَنْ فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ كُلَّ يَوْمٍ هُوَ في‏ شَأْن‏»[1]( هر كه در آسمان ها و زمين است از او درخواست [حاجت‏] مى‏كند، او هر روز در كارى است.)
« تُسَبِّحُ لَهُ السَّماواتُ السَّبْعُ وَ الْأَرْضُ وَ مَنْ فيهِنَّ وَ إِنْ مِنْ شَيْ‏ءٍ إِلاَّ يُسَبِّحُ بِحَمْدِهِ وَ لكِنْ لا تَفْقَهُونَ تَسْبيحَهُمْ إِنَّهُ كانَ حَليماً غَفُورا»[2] (آسمان‏ها ى هفتگانه و زمين و هر كس كه در آنهاست، او را تسبيح مى‏گويند، وهيچ چيزى نيست مگر اينكه همراه با ستايش، تسبيح او مى‏گويد، ولى شما تسبيح آنها را نمى‏فهميد، يقيناً او بردبار و بسيار آمرزنده است.)
« وَ رَبُّكَ أَعْلَمُ بِمَنْ فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ لَقَدْ فَضَّلْنا بَعْضَ النَّبِيِّينَ عَلى‏ بَعْضٍ وَ آتَيْنا داوُدَ زَبُوراً »[3] (و پروردگارت به هر كه [و هر چه‏] در آسمان‏ها و زمين است، داناتر است. و به يقين برخى از پيامبران را بر برخى ديگر برترى داديم وبه داود زبور عطا كرديم.)
« اللَّهُ الَّذي خَلَقَ سَبْعَ سَماواتٍ وَ مِنَ الْأَرْضِ مِثْلَهُنَّ يَتَنَزَّلُ الْأَمْرُ بَيْنَهُنَّ لِتَعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ عَلى‏ كُلِّ شَيْ‏ءٍ قَديرٌ وَ أَنَّ اللَّهَ قَدْ أَحاطَ بِكُلِّ شَيْ‏ءٍ عِلْماً»[4] (خداست كه هفت آسمان و نيز مثل آنها هفت زمين را آفريد. همواره فرمان او در ميان آنها نازل مى‏شود، تا بدانيد كه خدا بر هر كارى تواناست و اينكه يقيناً علم خدا به همه چيز احاطه دارد.).
« قالَ رَبِّي يَعْلَمُ الْقَوْلَ فِي السَّماءِ وَ الْأَرْضِ وَ هُوَ السَّميعُ الْعَليمُ»[5] ([پيامبر به آنان‏] گفت: [رازگويى خود را پنهان نكنيد، زيرا] پروردگارم هر سخنى را در آسمان و زمين مى‏داند، و او شنوا و داناست.).
« وَ لَهُ مَنْ فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ مَنْ عِنْدَهُ لا يَسْتَكْبِرُونَ عَنْ عِبادَتِهِ وَ لا يَسْتَحْسِرُونَ»[6] (و هر كه در آسمان‏ها و زمين است، فقط در سيطره مالكيّت و فرمانروايى اوست، و كسانى كه [از فرشتگان‏] در محضر اويند از بندگيش تكبّر نمى‏ورزند و خسته و درمانده نمى‏شوند).
« إِنْ كُلُّ مَنْ فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ إِلاَّ آتِي الرَّحْمنِ عَبْداً»[7] (هيچ كس در آسمان‏ها و زمين نيست مگر اينكه [ذاتاً] بنده [و مملوك‏] به سوى [خداى‏] رحمان مى‏آيد).
« أَلاَّ يَسْجُدُوا لِلَّهِ الَّذي يُخْرِجُ الْخَبْ‏ءَ فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ يَعْلَمُ ما تُخْفُونَ وَ ما تُعْلِنُونَ »[8] ([و شيطان آنان را اين‏گونه فريب داده‏] تا براى خدا سجده نكنند، همان كه نهان در آسمان‏ها و زمين را بيرون مى‏آورد و آنچه را پنهان مى‏داريد و آنچه را آشكار مى‏كنيد، مى‏داند).
« وَ مِنْ آياتِهِ خَلْقُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ ما بَثَّ فيهِما مِنْ دابَّةٍ وَ هُوَ عَلى‏ جَمْعِهِمْ إِذا يَشاءُ قَديرٌ»[9]
(و از نشانه‏هاى [ربوبيت و قدرت‏] او آفرينش آسمان‏ها و زمين است و [نيز] آنچه از جنبنده ميان آن دو پراكنده است، و او هرگاه بخواهد بر جمع كردنشان تواناست.)
« وَ لِلَّهِ يَسْجُدُ ما فِي السَّماواتِ وَ ما فِي الْأَرْضِ مِنْ دابَّةٍ وَ الْمَلائِكَةُ وَ هُمْ لا يَسْتَكْبِرُون‏»[10] (و آنچه در آسمان‏ها و زمين از جنبندگان و فرشتگان وجود دارد، فقط براى خدا سجده مى‏كنند و تكبّر و سركشى نمى‏ورزند.)

دیدگاه‌های تفسیری
فخررازی در بیان مراد از دابّه، ‌احتمالاتی را مطرح می‌کند و می‌نویسد
بعید نیست بگوییم خداوند در آسمان‌ها، ‌انواعی از حیوانات را خلق کرد که مانند انسان روی زمین، ‌آنها هم حرکت دارند و راه می‌روند.[11]
زمخشری نیز دلالت آیه 49 سوره نحل بر وجود موجوداتی آسمانی که همچون انسان‌ها بر روی زمین راه می‌روند را به‌ عنوان اولین احتمال در آیه بیان می‌کند.[12]
صاحب تفسیر نمونه می گوید: «" دابة" هم موجودات زنده ذره‏بينى را شامل مى‏شود كه داراى حركت ظريف و مرموزى است، و هم حيوانات غول‏پيكرى كه دهها متر طول و دهها تن وزن دارد، هر يك به نوعى تسبيح حق مى‏گويند، و ثناخوان او هستند و با زبان حال بيانگر عظمت و قدرت علم بى‏پايان او.»[13]
كلمه" بث" به معناى منتشر كردن است، میگويند:" بث الريح التراب- باد خاك را متفرق كرد"، و كلمه" دابة" به معناى هر جنبده ‏اى است كه روى زمين حركت كند. پس اين كلمه شامل تمامى حيوانات يعنى جانداران مى‏شود.

و از ظاهر آن برمى‏آيد كه در آسمانها نيز جنبندگانى هست، به نظر علامه طباطبایی(ره) اينكه بعضى‏ جنبندگان آسمان را به ملائكه تفسير كرده ‏اند، صحيح نيست، زيرا اولا آيه شريفه مطلق است، و نمى‏شود بدون دليل آن را مقيد به يك نوع جاندار كرد، و ثانيا اصولا اطلاق كلمه" دابة" بر فرشتگان معهود نيست.[14]

در مورد تفسیر آیه شریفه « وَ مِنْ آياتِهِ خَلْقُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ ما بَثَّ فِيهِما مِنْ دابَّة» احتمالاتی وجود دارد:
1- اینکه در آسمانها جنبدگانی هستند همانطور که در زمین هستند 2- در آسمانها موجودات عاقلی وجود دارند، همانطور که در زمین وجود دارد 3-خداوند در آینده بین موجودات عاقل زمین و آسمانها جمع خواهد کرد.[15]

از مجموع مطالب فوق می توان نتیجه گرفت که بنابر نظر مفسران، احتمال وجود موجودات فضایی ( غیر از فرشتگان) در آسمان وجود دارد که دارای شعور مخصوص به خود می باشند، اما چون در قرآن تصریحی نسبت به چگونگی آنها نشده است، اعتقاد داشتن به وجود موجودات خاص در آسمان لازم نیست.