[="Tahoma"][="Navy"]سؤال 48. پسری با ظاهری مذهبی به خواستگاری من آمده است، امّا در صحبتها گفته است که قبلاً چند بار مشروب خورده، امّا توبه کرده است. این مسئله را نه خانوادۀ او میدانند و نه خانوادۀ من و میدانم شُرب خمر برای دو خانواده توجیه نشدنی و گذشتناپذیر است؛ این احتمال هم هست که بر حسب اتّفاق، خانوادۀ من در زمان تحقیق بفهمند. واقعاً درماندهام و نمیدانم باید حال فعلی او را لحاظ کنم یا گذشتهاش را؟
پاسخ: حال فعلی او ملاک است و او نباید به شما میگفت و شما هم باید فراموش کنید و هردو باید راجع به این موضوع، فکر و صحبت نکنید. [/]
[="Tahoma"][="Navy"]سؤال 49. خانوادۀ من برای ازدواج بنده بیش از سیجا خواستگاری رفتهاند؛ ولی هرکدام به دلایلی ناموفّق بوده است. خواهشمندم بفرمایید مشکل چیست و چه باید بکنیم؟
پاسخ: متأسّفانه امروزه ازدواج براي همه مشکل شده است و مختصّ به شما نيست و بايد موانع آن از سوي جامعه و اشخاص برطرف شود تا مشکلات ازدواج نيز رفع شود.
امّا بايد بدانيد آنچه در تأخير ازدواج تأثير فراوان دارد، سختگيري در ازدواج است، اگر جوانان سختگير نباشند و طبق دستور پيامبراکرم«صلیاللهعلیهوآلهوسلم» با کسي که از نظر دين و اخلاق، مورد تأييد است، ازدواج کنند، بسياري از مشکلات ازدواج رفع ميشود.
در هر صورت، اکنون با انس با قرآن و خواندن مکرّر قرآن و با دعا و راز و نياز با خداوند متعال، همراه با اجتناب جدي از گناه، ميتوانيد مشکل خود را حل کنيد.
از نماز اوّل وقت و از توسّل به اهلبيت«سلاماللهعلیهم» کمک بگيريد و دعا کنيد خداوند متعال مشکل ازدواج شما و ساير جوانان را حل نمايد.
به دیگران هم که مثل شما هستند، کمک کنید یا دستکم به آنان دعا کنید تا خداوند متعال به شما لطف و عنایت کند. [/]
[="Tahoma"][="Navy"]سؤال 50. نظر معظمله دربارۀ بیان گناهان قبل از ازدواج در جلسات خواستگاری چيست؟ آيا گناهان قبل از ازدواج را بايد به دختر یا پسری که میخواهند با او ازدواج کنند، بگویند؟
پاسخ:گناه، هرچه بزرگ و هرچه فراوان، اگر جدي پشيمان باشد و از آن به بعد گناه نكند، گناه او بخشيده ميشود و بايد آن گناه را به كسي، مخصوصاً به همسر خود نگويد؛ زیرا مفاسدی دارد و موجب فتنه میشود.
امّا اگر ـ العیاذبالله ـ دختر، بکارت نداشته باشد، چون بعد معلوم میشود، باید بگوید. [/]
[="Tahoma"][="Navy"]سؤال 51. تا بهحال هيچ خواستگاري که از نظر عرف و خانوادۀ ما و حتّي خود بنده مناسب باشد، برايم نيامده است. به تازگي خواستگاري آمده که ظاهراً مادرم از وي راضي است، حداقل اينکه راضي شده مسئله را با من مطرح کند، در حاليکه خواستگاران قبلي را حتّي به من نميگفتند و مسئله مخفيانه تمام ميشد. به نظر شما چه بايد بکنم؟
پاسخ: شما حتماً هرچه زودتر بايد ازدواج کنيد و بهانه تراشيدن در ازدواج درست نيست و موجب ميشود که شما در خانه بمانيد و آنچه که نوشتهايد، از قول خودتان يا ديگران، معيار در ازدواج نيست. معيار ازدواج از نظر اسلام، دين و اخلاق است و همين دو چيز است که موجب سعادت دنيا و آخرت میشود.
با کسی که به خواستگاری شما آمده، صحبت کنيد. علاوه بر اين، با نزديکان او مشورت کنيد و اگر از نظر دين و اخلاق خوب است، با توکّل بر خدا با او ازدواج کنيد. [/]
[="Tahoma"][="Navy"]دوران عقد سؤال 52. من و همسرم عقد محضري خواندهايم و در منزل والدينمان به سر ميبريم. بهدليل فاصلهاي كه داريم هفتهاي يك بار همديگر را ميبينيم، محبّت من به ايشان بسيار كم شده است، در صورتيكه محبّت ايشان بسيار زياد است؛ ولي من با اين كممحبّتي، نميدانم چكاركنم؟
پاسخ:بايد جواب محبّت او را بدهيد و با توسّل به قرآن و اهلبيت«سلاماللهعلیهم» دعا كنيد محبّت شما زياد شود. این حالتی که دارید برای زندگی شما ضرر دارد و حتماً باید با تلقین مثبت، آن را تغییر دهید.
سؤال 53. اينجانب مدّت ششماه قبل به اجبار خانواده و بدون رضايت قلبي به عقد همسر فعليام درآمدم و تاکنون هيچگونه رضايتي ندارم. با توجّه به اينکه رضايت دختر بنابر احاديث و روايات شرط اصلي است و در غير اين صورت عقد باطل ميشود، آيا من بهعنوان يک انسان حق انتخاب داشته و دارم؟ خواهشمند است نظر مبارک را بفرمایيد.
پاسخ:نشستن شما در جلسۀ عقد و بله گفتن شما بين زنها و مردان و امضاي شما در سند ازدواج، کاشف از رضايت شماست؛ بنابراين عقد شما صحيح است و فعلاً زن او هستيد؛ ولي اگر راستي او را نميخواهيد و احتمال اينکه بعداً محبّت پيدا شود، نميدهيد، چارهای جز طلاق نیست و او هم نبايد لجاجت کند؛ چون چنين زني به درد او نميخورد؛ ولي شما هم بايد بدانيد، غالب اين حرفها از هوي و هوس سرچشمه ميگيرد و قبلاً نبوده است و تازه پيدا شده است. خداي متعال انشاءالله ما را از هواهاي نفس و از شيطان درون و برون حفظ فرمايد.
توجّه داشته باشید که اگر این کار شما هوسی باشد، ازدواج بعدی شما نیز با مشکل مواجه میشود.
سؤال 54. من و شوهرم يک سال است که عقد هستیم؛ ولي در اين ميان پدرم چندان از اين وصلت راضي نيست و روي خوش نشان نميدهد. من بهخاطر اينکه پدرم با همسرم رفتارخوبی ندارد، خيلي ناراحت هستم و دلسرد شدهام. بين دو راهي ماندهام و نميدانم چه تصميمي بگيرم. عدهای ميگويند بايد جدا شوم، عدهای ديگر ميگويند بايد عروسي کنم، امّا خودم نميدانم چه کنم؟ لذا از شما خواهشمندم که مرا راهنمايي فرمایید.
پاسخ: بيجهت جداشدن صحيح نيست؛ بلکه اشکال دارد. طلاق وقتي جایز است که جدایي به نفع پسر يا دختر باشد و زندگي ممکن نباشد. شما به اميد خداي متعال زندگي را شروع کنيد و با مهرباني و تواضع و عذرخواهي، سردي پدرتان را جبران کنيد. اگر پدر، مدّتی محبّت بین شما و همسرتان را ببیند، سردی او برطرف میشود.
[="Tahoma"][="Navy"]سؤال 55. من و همسرم هر دو مشغول تحصیل هستیم و من با مشکلاتي از قبيل نداشتن خانه و مشکلات مالی روبرو هستم. ديگر آنطور که ميخواهم، نميتوانم درس بخوانم و از طرفي با خانمم همسن هستم و ميترسم دوران عقد طولانی شود و من از او سرد شوم، در حاليکه هم اکنون نیز زياد تمايل به او ندارم. از طرف ديگر براي تحصيل خانمم مبلغي را بايد پرداخت کنم و سه سال ديگر از درسش باقي مانده است. اين افکار باعث شده است نتوانم درس بخوانم.آيا درست است که طلاق بدهم يا خير؟ خواهش ميکنم راهي نشان دهید.
پاسخ:کليۀ اين افکار و نظایر آن از وساوس شيطان است. گويا شيطان در پوست شما رفته است تا آبروي دو خانواده را بريزيد. شما هيچ توجيه صحيحي براي طلاق نداريد و باید با او زندگی و به او محبّت کنید تا همه چیز درست شود. مواظب باشيد، اينگونه حرفها را خانمتان متوجّه نشود که خطرناک است.
رزق شما هم دست خداوند متعال است و تعهّد کرده است که از فضل خود شما را اداره کند، البته اگر متقی باشید. [/]
[="Tahoma"][="Navy"]سؤال 56. مدّت هشت ماه است عقد کردهام. در ابتدا به همسرم علاقه داشتم، ولي الان اين علاقه در من بسيار ضعيف شده است، در صورتي که ايشان خيلي به من ابراز محبّت ميکند. چهکار کنم که علاقه به همسرم در من تقويت شود؟ اين مسئله براي من مشکل رواني ايجاد کرده است، خوشي را از من گرفته، مدام از اين احساس منفي زجر ميبرم. اين احساس گاهي اوقات ايجاد ميشود و بعد از مدّتي از بين ميرود. مرا در اين زمينه راهنمايي کنيد.
پاسخ:مواظب باشيد وقتي علاقۀ شما کم است، عکسالعمل نشان ندهيد؛ بلکه عکسالعمل شما در وقتي باشد که او اظهار علاقه ميکند و بايد در آن موقع جواب محبّت او را بدهيد. با اين مبارزه انشاءالله خوب ميشويد.
از نماز اوّل وقت کمک بگيريد و دعا کنید خداوند متعال به شما کمک کند و زندگی خوبی پیدا کنید.
توجّه داشته باشید با ادامۀ این حالت، کم کم توهّمها و تخیّلها از شیطان در شما رخنه میکند و باید با انس با قرآن، بر طرد آنها پیروز شوید و بدانید که اگر همسر شما از شما رنجیده خاطر شود، عاقبت بهخیر نخواهید شد. [/]
سؤال 57. تقريباً مدّت دو سال است که عقد هستم و طبيعتاً بين من و همسرم اختلافاتي پيش آمده است. سعي کرديم آن را با گفتگو حل کنيم، امّا آنچه حکم شرعي و اخلاقي آن را از شما تقاضا داريم، چند مسئلۀ ذيل است:
آيا زن و مرد هر يک حق دارند عيوب یکدیگر يا جدالي را که با يکديگر داشتهاند، براي ديگران بازگوکنند يا جلوي بقيه به يکديگر تذکّر دهند؟
آيا هر يک از زن و مرد حق دارند موقع عصبانيت سر همديگر فرياد بزنند؟
حقوق والدين همسر (زن يا مرد) براي طرف مقابل چيست؟
پاسخ:1و2. حق ندارند؛ کار بسيار بدي است و پرهيز از آن براي هر دو لازم است.
احترام و حرفشنوي از آنها بهطور متعارف لازم است، پدر و مادر خود باشند يا همسر. همچنانکه پدر و مادر همسر لازم است به اندازۀ اولاد خود، نسبت به داماد یا عروس، مهرباني و خيرخواهي داشته باشند.
[="Tahoma"][="Navy"]سؤال 58. پنج ماه است عقد هستیم، امّا پس از عقد متوجّه شدهام که آثار جراحي و بخيه ناشی از شکستگی دندهها در بدن خانمم وجود دارد. خانوادۀ ايشان تمام مسائل ذکر شده را از من پنهان کرده بودند. آيا عيبهايي که بهطور آشکار در بدن ايشان موجود ميباشد، نباید در حين عقد به اينجانب گفته ميشد؟ اگر بخواهم عقد را فسخ کنم، از جهت شرعي فتواي مبارک را بفرمایید.
پاسخ:گرچه آنها بايد اين عيبها را گفته باشند؛ ولي عقد صحيح است و آن عيوب موجب فسخ عقد نيست. شما هم باید گذشت کنيد و ندیده بگیرید، تا خداوند متعال خير دنيا و آخرت به شما عنایت کند. [/]
[="Tahoma"][="Navy"]سؤال 59. میخواستم بدانم، در دوران عقد وقتی کنار هم هستیم یا تلفنی بعضی از کلمات تحریککنندۀ جنسی را به يکديگر بگويیم، آيا جایز است؟
پاسخ: جایز است. [/]
سؤال 60. بیش از دو سال است که در دوران عقد بهسر میبرم. نزدیک یک سال و نیم است که با بیمسئولیتی تمام از طرف شوهر رها شدهام ( قبل از شروع زندگی مشرک) با وجود اقدامات و تماسهای مکرّر، هنوز پاسخی از طرف شوهرم دریافت نکردهام. با توجّه به این شرایط، از نظر شرع مبین اسلام تکلیف من چیست؟
پاسخ: بهترین راه اين است که افراد امین و معتمد که حرف آنها پذیرفته است، واسطه شوند و کار را اصلاح کنند.
[="Tahoma"][="Navy"]سؤال 61. جواب بله را از دخترخالهام گرفتهام؛ امّا بنا بهشرايطي، خواندن عقد و صيغۀ محرميت ممكن نيست. نوازش او چه حکمي دارد؟
پاسخ: جایز نیست. [/]
[="Tahoma"][="Navy"]سؤال 62. دو ماه است عقد کردهام. امّا بعد از عقد فهمیدم که او بداخلاق و بددل است. در مسائل زناشويي هم عجله دارد. از شما کمک میخواهم تا مشکلم با ياري حق حل شود.
پاسخ: بايد با او بسازيد و حرفهاي او را تحمّل کنيد و کوتاه بياييد و با محبّت او را اصلاح کنید. در ارضاء غريزۀ جنسي هم در حدّ متعارف، او را راضي کنيد. از خداوند بخواهيد او را اصلاح کند و محبّت شما در دل او و محبّت او در دل شما ريخته شود. [/]
[="Tahoma"][="Navy"]سؤال 63. در بازوهاي من تعدادي لکه وجود دارد، چندين بار به دکتر مراجعه کردم، به من گفت چيز مهمي نيست. حدود دوماه قبل عقد کردم ودر موقع عقد موضوغ لکهها را به شوهرم نگفتم. بهتازگي شوهرم اين لکهها را ديده و شديداً ناراحت شده است، الفاظ نامناسبي را به من میگوید. اکنون ميگويد: چون به من نگفتهايد، فسخ ازدواج را به دادگاه مينويسم و تقاضاي طلاق ميکنم. لطفاً مرا راهنمايي فرمایيد و مسئلۀ شرعي دربارۀ اين موضوع را بيان فرمایيد.
پاسخ: مهمترين راه اين است که با هم برويد دکتر متخصص پوست تا او بگويد چيز مهمي نيست. چيزي که بايد شما توجّه داشته باشيد، اين است که اشتباه کردهايد؛ زيرا بايد به او میگفتید و چيزي که بايد شوهر شما توجّه داشته باشد، اين است که در زندگي، عجله، حرفهاي رکيک و اينگونه حرفها که نوشتهايد، بايد نباشد. اميد است دکتر بگويد چيز مهمي نيست و رفع نگراني از هر دو بشود و زندگي شيريني داشته باشيد. ولی در هر صورت ازدواج با آنچه نوشتهاید، فسخ نمیشود. [/]
[="Tahoma"][="Navy"]سؤال 64. مدّت شش ماه است عقد کردهام. مدّتی است از طرف خانوادۀ همسرم و همسرم تحت فشار هستم که سریعتر سر خانه و زندگیام بروم؛ ولي مشکل بنده این است که برای اجارۀ خانه، پول پیش ندارم و کسی را هم ندارم که به کمک او تهیه کنم. حاج آقا، چه کنم؟ چه دعا و ذکر و توسّلی بگیرم که خداوند به فضل و کرمش مشکل من و امثال مرا حل کند؟
اگر جداً متقی شدید، خداوند در قرآن چندین جا وعده داده است کلیۀ امور شما را اصلاح میکند. آیۀ شریفۀ «وَ مَنْ يَتَّقِ اللَّهَ يَجْعَلْ لَهُ مَخْرَجاً، وَ يَرْزُقْهُ مِنْ حَيْثُ لا يَحْتَسِب»[1] را ذکر خود قرار دهید و دستکم روزی هفتصد مرتبه آن را بخوانید و از آن کمک بگیرید، اگر متّقی باشید، حتماً اصلاح میشود.
[="Tahoma"][="Navy"]سؤال 65. چند روز بعد از انجام مراسم عقد، متوجّه شدم همسرم از ناحيۀ شکم و ران دچار سوختگي شده که اين موضوع را قبل از عقد از من پنهان کرده بودند و نه به من گفته بودند و نه به والدين من. در حال حاضر مشکل بنده اين است که اوّلاً چرا اين موضوع به بنده گفته نشد که اگر گفته ميشد، بنده اقدام به ازدواج با ايشان نميکردم؛ ثانياً بنده با اين موضوع نميتوانم کنار بيايم؛ زيرا شديداً دچار ناراحتيام، هم از بابت دروغگویي و نداشتن صداقت در ازدواج و هم با جسم ايشان مشکل دارم. ضمناً خانوادۀ ايشان از نظر مذهبي و انجام اعمال ديني خيلي ضعيف هستند و بنده از اين بابت هم ناراحت هستم. لذا خواهشمند است، راهحلي که بنده از اين موضوع نجات پيدا کنم به بنده عنايت فرمايید.
پاسخ: اگر بتوانيد گذشت کنيد، پروردگار عالم پاداش دنيا و آخرت به شما ميدهد و حتماً جبران ميکند. ولي اگر نميتوانيد گذشت کنيد و ميخواهيد زندگي را براي خود و او تلخ کنيد و هميشه به رخ او بکشيد، هرچه زودتر به دادگاه مراجعه کنید، دادگاه به اندازۀ عيب مخفي که داشته است، از مهریۀ او کم ميکند.
ولی من موافق طلاق نیستم، گرچه نگفتن آنها به شما بسیار بد بوده است، امّا بدانید که طلاق، ضایعاتی دارد. [/]
[="Tahoma"][="Navy"]سؤال 66. آیا خانمها با معاشقه در دوران عقد یا بعد از عروسی(بدون مجامعت)، در صورتیکه به اوج لذّت جنسی برسند یا مایعی از آنها خارج شود، جنب میشوند و باید غسل جنابت کنند؟
پاسخ: با آنچه نوشتهاید، جنب نمیشوند و لازم نیست غسل کنند. آن مایعات هم معمولاً ترشّحاتی بیش نیست و پاک است. [/]
همسر شایسته سؤال 67. من در شرف ازدواج هستم، لطفاً بفرمائید بايد با همسر آیندۀ خود چگونه رفتاري داشته باشم؟ چگونه ميتوانم همسرم را بهعنوان فردی خوب به جامعه تحويل بدهم يا او مرا بسازد؟
پاسخ: قرآن شريف يک همسر شايسته را چنین معرفي ميکند که بايد در مقابل شوهر متواضع باشد و بايد با حیا و با عفّت باشد:
«فَالصَّالِحَاتُقَانِتَاتٌ حَافِظَاتٌ لِّلْغَيْبِ بِمَا حَفِظَ اللَّهُ»[1]
بنابراين تقاضا دارم شما در مقابل شوهر حرفشنو و سربهزير باشيد و در هر حال، عفت و نجابت خود را حفظ کنيد.
[1]. نساء، 34: «پس زنان نيك و شايسته، فرمانبردارند و [عفّت خويش و حق شوهران را] در حال غيبت آنان نگاه میدارند؛ به نگاهداشت [حقوقى كه] خدا براى آنان قرار داده است.
[="Tahoma"][="Navy"]سؤال 68. خانمی هستم که سه سال است ازدواج کردهام و از زندگيام کم و بيش راضيام، امّا متأسّفانه از خودم اصلاً رضايت ندارم. عشق به تحصيل در حوزه را دارم و نميدانم چه بايد کنم که اين عشق را به حقيقت تبديل کنم. ميخواهم ديوانه شوم؛ چون فکر ميکنم ازدواجم مانع درسخواندن و پيشرفتم شده است. اکنون کارم فقط گريه است.
پاسخ: شما اشتباه ميکنيد و بسيار خوب است که ازدواج نمودهايد و ثواب شوهرداري و خانهداري و بچّهداري از ثواب تحصيل خيلي بيشتر است و باید تلاش کنید یک همسر شایسته و یک مادر نمونه باشید که بسیار ارزشمند است.
شما فعلاً اگر بهراحتي ميتوانيد تحصيل کنيد، تحصيل را شروع کنيد؛ البته با رضايت شوهر و مشروط بر اينکه در کار خانهداري و شوهرداري و بچّهداري کم نياوريد و اگر براي شما سخت است، کتابهاي ديني نظير رساله، تفسير و کتابهاي اخلاقي را مطالعه کنيد؛ حتماً کمبود شما جبران ميشود. [/]
[="Tahoma"][="Navy"]سؤال 69. چهار ماه است عروسي کردهايم؛ امّا هيچ شور و نشاطي در زندگي ما نيست و سردي بر زندگي حاکم است. شوهرم از سر کار که ميآيد، دريغ از يک نگاه که به من بکند؛ يا تلويزيون تماشا ميکند يا به کاري مشغول ميشود و هيچ وقتي را براي من قرار نميدهد. شايد اينها نکتههاي باريکی باشد؛ ولي در زمينۀ همسرداري هيچ نکتهاي را بلد نيست يا رعايت نميکند. مشکل من هم اين است که واقعاً نميدانم چگونه همسرداري کنم؟ هيچ لذّتي از زندگي نميبرم. اصلاً انگار شوهرم نيست؛ تمام جسم و جانم افسرده شده. حسرت به دلم مانده است يک روز مثل آدم زندگي کنم و احساس زن و شوهري داشته باشم. آيا این زندگی درست ميشود؟ او خوشاخلاق است؛ امّا با من قاطي نمیشود و البته من هم با ديگران بسيار خوش اخلاق هستم؛ ولي به او که ميرسم، نميتوانم خوشرفتاري که با ديگران دارم، داشته باشم و من هم دچار تنش روحي شدهام. هميشه فکر ميکنم که نقش بازي ميکنم و تا بهحال با او راحت نبودهام. از شما ميخواهم بفرمایيد من بايد چه کنم که رفتارم خوب شود؟
پاسخ: اوّلاً بدانيد که توافق اخلاقي اگر هفتاد درصد باشد، بسيار خوب است و آن سي درصد را بايد با گذشت و ايثار و فداکاري جبران کنید.
قرآن کریم بالاتر از این ميخواهد و آن اینکه اگر يک طرف بدي کرد، ديگري خوبي کند.
ثانیاً بنابر آنچه نوشتهاید، شما از اوّل محبّت داشتهايد و الان بسيار کم شده است. اين کمبود محبّت را بايد زياد کنید و بدانيد اگر نسبت به بدی او صبور باشید و از بگذرید، به مرور زمان خوب ميشود.
ثالثاً بدانيد شما به احساسات همدیگر ضربه زدهايد و طبق آنچه نوشتهاید، او خیلی تقصیر دارد و باید به آنچه نوشته شد، عمل کند و اگر چنین نکرد، شمایید که باید عمل کنید و او را بسازید و در این صورت، ثواب جهاد در راه خدا را میبرید.
شما میتوانید با تواضع و گذشت، آن عقده را که براي او بلکه براي خودتان پيدا شده است، به مرور زمان رفع کنيد؛ البته مشکل است، ولي ميوۀ شيرين دارد و با کمک از خداوند به واسطۀ دعا و توسّل و ترک گناه، پيروز ميشويد. همسر صالح و شایسته کسی است که در اینگونه شرایط، با محبّت و از خودگذشتگی، سردی زندگی را به گرمی مبدّل سازد. [/]
[="Tahoma"][="Navy"]عروسي و زفاف سؤال 70. آیا اینکه در روایات دربارۀ روابط زناشویی تأکیده شده است، تشویق لذّتطلبی نیست؟ پس زهد و عبادت چه میشود؟
پاسخ: آنچه مهم است، اینکه ارضای غريزۀ جنسي از راه حلال لازم است، چنانکه لازم است مقداري از وقت انسان مخصوصاً سحر، به عبادت و ارتباط با خدا اختصاص داشته باشد. همچنین بنا بر نظر اسلام، نباید هوي و هوس و شهوتراني در بین مردم باشد.
شما باید بدانید که ارضای زن و شوهر توسط همدیگر لازم است و ثواب فراوانی دارد و معنای زهد در اسلام، آنچه شما تصور میکنید، نیست و باید در کتابهای اخلاقی، معنای زهد را بخوانید. [/]
سؤال 71. در آستانۀ ازدواج قرار گرفتهام و انشاءالله بهزودي عروسي ميکنم. از شما خواهش دارم که با بيان شيوا و توانمند خود مرا ياري کنيد و آداب و اعمال شب عروسی را با قلم شيواي خود، برايم در جواب اين نامه ذکرکنید. پيشاپيش از لطف شما که مرا در اين امر مهم ياري کرديد، سپاسگزارم.
پاسخ:آنچه مهم است و پيامبر گرامي«صلیاللهعلیهوآلهوسلم» در شب زفاف حضرت زهرا«سلاماللهعلیها» به زنان فرمودند، اين است که گناه در آن شب مخصوصاً از داماد و عروس نباشد.
اهمیّت به نماز اوّل وقت باید از طرف داماد و عروس و دعا و توسّل مخصوصاً به حضرت مهدي«عجلاللهتعالیفرجهالشریف» باشد.
دو رکعت نماز بهعنوان نماز شب زفاف بخوانید و بعد از نماز، دعا کنید عاقبتبهخيري در این ازدواج باشد.
اعمال ديگر این شب را نیز در کتاب حليةالمتقين علامه مجلسي«رحمةاللهعلیه» مطالعه کنید.
[="Tahoma"][="Navy"]سؤال 72. در گذشته خطايي كردم و هميشه فكرم مشغول است كه نكند خدا بهخاطر خطاهاي گذشتهام قدرت پدرشدن را از من بگيرد. اکنون عقد کردهام و قصد عروسی دارم، امّا فكرم دائماً مشغول است. به نظر شما چهكار كنم؟
پاسخ: گناه، هرچه بزرگ و هرچه فراوان، اگر جدّی پشیمان باشید و دیگر بهجا نیاورید، خداوند میآمرزد و آثار وضعی آن را هم از بین میبرد. بنابراین فکر آن را نکنید و به فکر زندگی با همسر خود و به فکر خوشبختی باشید. [/]
[="Tahoma"][="Black"]سؤال 73. از اینکه سؤالم را واضح مطرح ميکنم عذرخواهی میکنم؛ ولي همسرم از من انتظارات جنسی متعدد و مکرّر دارد. آیا من باید همیشه تبعیّت کنم یا نه؟
پاسخ: بايد با کمال ميل به خواستۀ او جواب مثبت بدهيد، علاوه بر اينکه ثواب خيلي دارد، موجب محبّت و عاقبتبهخيري هم ميشود و برای خوشبختی و آیندۀ زندگی شما لازم است. [/]
سؤال 75. اينجانب مشاور امور خانواده هستم و در روز با چندين خانواده روبهرو میشوم. چند وقتي است که مشکلي براي مراجعين من به وجود آمده است. اميد است با راهنمايي جنابعالي راهکاري مناسب براي پاسخ به اين افراد پيدا کنم.
متأسّفانه بهدليل وجود فيلمهاي شهوتآميز در کشور و دسترسي آسان افراد به اين نوع فيلمها، اخيراً خواستههاي غيرموجّه از سوي برخی مردان به همسرشان ارائه ميشود و موجب سردرگمي و ناراحتی بسياري از خانمها شده است. توصیۀ حضرتعالی در این خصوص چیست؟
پاسخ: دیدن آن فیلمها جایز نیست و برای نظام خانواده ضرر دارد و شما با مهرباني و استدلال به آنها گوشزد کنيد. همچنین به آنها بفهمانید که این روشها و این توقّعات، غلط است و آنها نباید از یکدیگر خواستههای غیرمتعارف داشته باشند که به محبّت خانوادگی ضربه میزند و خطر آن برای زندگی بالا است. امّا در هر صورت، استمتاعات، با توافق طرفین جایز است و بهتر است زن با مهربانی، تن به رضایت شوهر بدهد و از اختلاف جلوگیری کند.
[="Tahoma"][="Black"]سؤال 76. لطفاً حدود وظایف زن و شوهر در جلب رضایت جنسی همسر در استماعات متعارف و غیرمتعارف را معین فرمائید.
پاسخ: کليۀ استمتاعات متعارف و غيرمتعارف براي يکديگر جایز است؛ ولي در غيرمتعارف بايد با اجازۀ همديگر باشد. البته استمتاعات غیرمتعارف، گرچه با رضایت همسر نیز باشد، به محبّت بین زن و شوهر ضربه میزند و از این جهت باید نباشد.
امّا در هرصورت، آنچه زوجين باید توجّه داشته باشند تا اينگونه مسائل و سؤالات اصلاً مورد پيدا نکند، این است که اگر محبّت ميان آنها حکمفرما باشد، همين استمتاعات غيرمتعارف، متعارف ميشود و زوجين بايد کاري کنند که محبّت خدادادي در زندگي آنها حکمفرما باشد. [/]
[="Tahoma"][="Black"]سؤال 77. ناشزه به چه معني است و انسان در عکسالعمل با اين افراد بايد چه کند؟
پاسخ: اگر زني يا مردي به وظيفۀ ديني که راجع به همسر دارد عمل نکند، به او ناشزه يا ناشز ميگويند. این کوتاهی در وظیفه، حقّالنّاس است و گناهش خیلی بزرگ است و بهترين راه براي رفع آن، مماشات و گذشت است. [/]
[="Tahoma"][="Black"]سؤال 78. آیا زن در حال خستگی، ناراحتی و نظایر آن هم واجب است از شوهر در خصوص درخواست آمیزش اطاعت کند؟ حتّی اگر موجب آسیب جسمی یا روحی زن شود؟
پاسخ: واجب است، مگر در ضرورت و اینگونه چیزها ضرورت نیست؛ بلکه اگر محبّت و رفاقت، بین زن و شوهر حکمفرما باشد، آمادگی پیدا میشود و آسیبی هم به کسی نمیرسد، ولی وقتی محبّت خانوادگی نباشد، اینگونه چیزها جلو میآید. [/]
میوۀ شیرین صبر و استقامت در خانواده سؤال 79. بیست سال است که ازدواج کردهام و داراي سه فرزند هستم. در طول بیست سال زندگي مشترک، با تلاش و زحمت توانستهام خانهاي براي همسر و بچّههايم فراهم کنم. بنده در طول اين بیست سال، غير از ماجراجويي از همسرم چيزي نديدهام. هر وقتي دم از بهانهای جدید و ناسازگاري ميزند، حرفهاي ناروا ميزند؛ هرچند بنده بهخاطر خدا و بچّهها صبر ميکنم؛ ولي بالأخره کاري ميکند که از کوره به در ميروم. وقتي که مرا ناراحت و عصبی ديد، راحت ميشود. در جايي فرموديد: در اکثر زندگيها سیدرصد تفاهم نيست که آن را ميشود درست کرد؛ ولي زندگي ما نود درصد تفاهم ندارد. بهخاطر بچّهها ميسوزم و ميسازم و هيچگونه علاقۀ ديگري به خانمم ندارم و از او متنفّرم. از شما تقاضامندم بهخاطر خدا اگر راه و چارهاي وجود دارد، اينجانب را راهنمايي بفرماييد؛ چون دنيا را که نداشتم؛ ميترسم آخرت را هم نداشته باشم.
پاسخ: تقاضا دارم صبر کنيد تا اجر صابرين که بيحساب و بينهايت است، داشته باشيد: «إِنَّما يُوَفَّى الصَّابِرُونَ أَجْرَهُمْ بِغَيْرِ حِسابٍ».[1] اين وعدۀ قرآن است و وعدۀ او تخلّف ندارد. ناراحت نشويد، عصباني نشويد، حرفهاي نيشدار نزنيد، مبادا اجر شما از بين برود و هم چوب را خورده باشيد هم پياز را؛ که اين بدترين کيفرهاست که انسان میتواند داشته باشد.
جنابعالي براي خاطر بچّهها هيچ چارهاي نداريد جز صبر؛ يعني نسوختن و ساختن. اينکه گفته ميشود: بسوزيد و بسازيد، غلط است؛ بایدنسوزيد و بسازيد و اين است معناي صبر.
اميدوارم خداي متعال توفيق صبر را که بهترين عبادتهاست، به شما عنايت کند.
البته بنابر آنچه نوشتهاید، گناه او خیلی بزرگ است و خداوند کارهای خیر او را قبول نمیکند و اگر توبه نکند و رفتار او عوض نشود، در قیامت، به رو به آتش جهنّم میافتد و شما برای اینکه بدون حساب و کتاب وارد بهشت شوید، اصلاً عصبانی نشوید و جواب حرفهای نامربوط او را ندهید.
[1]. زمر، 10: «بی ترديد، شكيبايان پاداش خود را بى حساب و به تمام خواهند يافت.»
[="Tahoma"][="Black"]سؤال 80. زني هستم که از اوّل زندگي با همسرم هيچگونه تفاهمي با هم نداشته و نداريم و همۀ خرج و مخارجم حتّي مقداري از خرج و مخارج فرزندان و منزل بر عهدهام بوده و تاکنون شوهرم ريالي براي من بهعنوان همسرش خرج نکرده است. اکنون آرزوي يک سفر زيارتي عمره و زيارت قبر امام حسين علیه السلامرا به دل دارم، ولي ايشان بههيچ عنوان راضي نميشوند و به من اجازه نميدهند. چه کنم؟
پاسخ: بنابر آنچه نوشتهاید، رفتار او با شما غلط است، امّا بدانید صبر بر بدي شوهر ثواب جهاد و شهادت دارد و بر هر حجّ و کربلایي فضيلت دارد. بنابراين اوّلاً فراموش نکنيد که شما خيلي اجر داريد
و ثانياً با تلطّف و مهرباني از او در کارهاي ديني اجازه بگيريد.
اميد است به راه بيايد و مخالفت در کارهاي ديني نداشته باشد. [/]
[="Tahoma"][="Black"]سؤال 81. خانم بنده زود عصبي ميشود و خود را كنترل نميكند و كلماتي زشت نثارم ميكند. آیا ميتوانم با وي قهر کنم؟
پاسخ: او خیلی بد کاری میکند و گناهش خیلی بزرگ است؛ ولی شما با او مدارا کنید و بعد رفع عصبانیت، او را با تلطّف و مهربانی نصیحت کنید. امیدوارم دست از این کار زشت بردارد و خیلی مواظب باشید شما مثل او نشوید. [/]
[="Tahoma"][="Black"]سؤال 82. همسری دارم که بسیار مرا اذیت میکند، به هر طریقی مرا زجر میدهد، پشت سر من بدگویی میکند و متأسّفانه دروغگو و دهنبين است. هر کاری را که برای اصلاحش انجام دادم، فايدهاي نداشته است. دو فرزند دارم که بهخاطر آنها همسرم را تحمّل میکنم. مسئلۀ دروغگویی او بیش از حد مرا زجر میدهد، تا حدی که از او متنفّر شدهام. اگر چه زیبایی و ظرافت زنانه ندارد، ولی همیشه سعی کردم قبولش کنم و اکنون دیگر نمیتوانم. از طرفی برای فرزندانم هم دلم میسوزد. خواهشمندم راهنمایی بفرمایید که با زنی که دروغگو و حسود و تنگنظر است، چگونه بايد زندگی کرد؟
پاسخ: باید برای خدا و بهخاطر بچّهها او را تحمّل کنید تا خداوند اجر صابرین به شما بدهد. شما غیر سوختن و ساختن، بلکه نسوختن و ساختن چارهای ندارید، وگرنه زندگی شما خیلی بدتر میشود. [/]
[="Tahoma"][="Black"]سؤال 83. مدّتي پيش بهصورت ناگهاني در يک شبانهروز از ناحيۀ چشم کاملاً بينايي خود را از دست دادم. البته پزشکان احتمال ميدهند بهخاطر ترکشي باشد که در مغزم است، ولي اين احتمال را پزشکان ديگر بسيار ضعيف ميدانستند و من مجبور شدم با توکل به خدا روي دو پاي خود بايستم و امرار معاش کنم، ولي اکثراً با ندانمکاريهاي شاگردانم مواجه ميشوم که گاه خیلی ضرر ميدهم و چون دوست ندارم دستم جلوی اين و آن و حتي دولت دراز باشد، خودم امرار معاش ميکنم. رهنمودی معنوي از شما ميخواهم. چه کنم که کارم با اشکال مواجه نشود و طبق روال طبيعي پيش رود و از اين همه نابسامانيها در زندگي رهايي پيدا کنم؟
پاسخ:شما اگر چشم نداريد، بصيرت داريد و اميدوارم در زندگي محتاج نباشيد و از اين امتحانها سرافراز بيرون آييد.
مواظب باشيد گناه در زندگي شما نباشد؛ زيرا گناه است که مشکلآفرين است.
با نماز اوّل وقت از خداوند کمک بگيريد، با خواندن قرآن و چون چشم نداريد از حفظ خيلي قران بخوانيد. با دعا و توسّل از خدا بخواهيد به شما کمک کند.
خيلي مواظب باشيد از ميدان در نرويد و شيطان حلم شما را نبرد که اگر چنين شود، دنيا و آخرت شما تباه ميشود.
بدانيد اگر صبور باشید و ناشکري نکنيد، اين گرفتاريها مخصوصاً نابينايي شما بسيار اجر دارد و حشر شما در قيامت با حضرت ابوالفضل% است. [/]
[="Tahoma"][="Black"]سؤال 84. مدّت یازده سال است که ازدواج کردهام و سؤالاتی برايم پيش آمده است:
آيا زن بدون اجازۀ شوهر ميتواند حتّي براي خواندن نماز به مسجد برود؟ وقتي از همسرم سؤال ميکنم کجا بودي؟ در جواب ميگويد، به تو مربوط نيست. آيا او چنين حقي دارد؟
کوچکترين مسئلهاي که در خانواده رخ ميدهد، همسر اينحانب به پدر و مادر و خواهرم فحش و ناسزا ميدهد. آيا او چنين حقي دارد؟ حکم خدايي و قرآني دربارۀ رفتار اين زن با اينجانب چيست؟
پاسخ:او حق ندارد بدون اجازۀ شما از خانه بيرون برود و حق ندارد پرخاشگر باشد و بايد در مقابل شوهر متواضع باشد، ولي شما هم نبايد سختگير باشيد، شما هم نبايد پرخاشگر باشيد. شما بايد با مهرباني و گذشت و فداکاري با او رفتار کنيد و برای رفتن او به جاهای متعارف، نظیر مسجد و خانۀ خویشان، راضی باشید. [/]
[="Tahoma"][="Black"]سؤال 85. حدود پنج سال است بهشدّت دچار انواع و اقسام بلا میشویم. با اینکه خودم و همسرم هیچ مسئلۀ خاصی در زندگی نداریم، طرف حسادت و دشمنی دوست و آشنا قرار میگیریم. شما بگویید، من چه کنم؟ من واقعاً محتاج راهنماییهای شما هستم.
پاسخ:صبر و ظفر هر دو از دوستان قديماند
در اثر صبر، نوبت ظفر آيد
دعا و توسّل را فراموش نکنيد، در زندگي گناه نداشته باشيد، از نماز اوّل وقت و خدمت به خلق کمک بگيريد؛ حتماً پيروز ميشويد. [/]
[="Tahoma"][="Black"]سؤال 86. متأسّفانه همسر بنده، در بیست و سه سال از چهل سال زندگی مشترکمان با بنده قهر بوده است. دقيقاً مدّت دوازده سال است که اتاق خوابش جداست و بدون موافقت و اطلاع بنده از منزل خارج ميشود و مايحتاج ضروري منزل را اعم از خوراک و پوشاک، بدون رضايت و اطلاع بنده به ديگران بذل و بخشش ميکند. بنده با داشتن عروس و داماد مجبور به سکوت هستم. لذا تقاضا ميکنم تکليف شرعي من را روشن فرمائید.
پاسخ: آن خانم بنابر آنچه نوشتهايد، گناه ميکند و گناهش هم خيلي بزرگ است؛ مخصوصاً در تمکين نکردن. ولي از شما هم تقاضا دارم، بعد از چهل سال که از ازدواج شما ميگذرد و پاي هر دو لب گور است و با داشتن عروس و داماد و پسر بزرگ و دختر بزرگ، کوتاه بيایيد.
صبر در اينگونه امور و گذشت، مايۀ سرافرازي در قيامت است. [/]
[="Tahoma"][="Black"]سؤال 87. بعضي مواقع افكار بدي به سراغم ميآيد كه باعث ميشود رفتار بدي با همسرم داشته باشم. البته اين افكارم هيچ پايه و اساسي ندارند و بعداً هم پشيمان ميشوم؛ امّا وقتي اين افكار سراغم ميآيد، قدرت مقابله ندارم. خواهش ميكنم یک راهكار خوب به من ارائه دهید تا نجات يابم.
پاسخ:بسیار خطرناک است و باید با بیاعتنایی و ترتیب اثر ندادن، آن را رفع کنید و الا بدانید دردسر بدی در آینده برای شما پیدا میشود.
از نماز اوّل وقت با جماعت کمک بگیرید و ذکر «لا اله الا انت سُبحانَکَ إنّی کنتُ مِنَ الظّالِمین» را زیاد بگویید و تا میتوانید خدمت به خلق خدا داشته باشید و با گذشت و فداکاری، خانه را به جبهه مبدّل کنید و ثواب جهاد در راه خدا را بگیرید. [/]
[="Tahoma"][="Black"]سؤال 88. ده سال است ازدواج کردهام و پسری هشتساله دارم. مشکلم در زندگي مشترک، اعتياد شوهرم است. در طول اين ده سال زندگی، هر کاري که میشد و خواستم کردم و به هر دري زدم، امّا نتيجهاي نديدم. امر به معروف هم کردهام، امّا اثری نداشته است. حالا بگویيد چه کنم؟
پاسخ: چارهاي جز مدارا نيست و برای آیندۀ خود و فرزندانتان بايد با او بسازيد. سر به سر او نگذاريد و او را به حال خودش واگذاريد و با صبر و استقامت، جداً از خدا بخواهيد اهل شود. او هم باید بداند علاه بر اینکه کار او گناه بزرگی است، باید به فکر عاقبتبهخیری خودش و بچّههایش باشد و روش او خطر بزرگ دارد. [/]
[="Tahoma"][="Black"]اثر گذشت، ایثار و فداکاری در تعالی خانواده سؤال 89. شوهرم هيچ وقت شوهر خوبي نبوده و توقّعات مرا برآورده نکرده است. چهار فرزند از او دارم که در حقّ آنها هم پدري نکرده است؛ وظیفۀ من چست؟ آیا باید با او بسازم یا میتوانم او را رها کنم و جدا شوم؟
پاسخ: براي خاطر بچّهها با او ساختهايد، الان هم بسازيد. خداوند پاداش دنيا و آخرت را به شما ميدهد و او الان شوهر شماست و جز با طلاق نميتوانيد از او جدا شويد و من صلاح شما را در طلاق نميدانم.
شما میتوانید با گذشت و فداکاری، خانه را به جبهه تبدیل کنید و در راه خدا جهاد کنید.
البته توجّه داشته باشید که به نظر میرسد شما هم تقصیر دارید؛ پس همۀ تقصیرها را به گردن او نیندازید و در صدد اصلاح خود هم باشید. [/]
[="Tahoma"][="Black"]سؤال 90. متأسّفانه، ارتباطم با شوهرم خوب نيست و ما نميتوانيم همديگر را تحمّل کنيم. اقرار دارم که رضايت او که اصل و اساس زندگي ماست، شامل حال من نيست و فکر ميکنم اگر گناهي در اين دنيا داشته باشم، در ارتباط نارضايتي او از من است. ما معمولاً سر هر مسئلهاي بحث و دعوا ميکنيم و روابط زناشوييمان هم به هم ميخورد و من بسيار با او سرد ميشوم و ديگر حاضر نيستم اتاقم با او يکي باشد. گاهي هم مرا کتک ميزند. شما را به خداوند بزرگ و برترين انسانها قسم ميدهم مرا راهنمايي فرمایيد.
پاسخ: نامۀ شما را خواندم و بسيار ناراحت شدم؛ زيرا کار شما و شوهرتان هر دو شيطاني و از گناهان بزرگ در اسلام است. شما بايد کوتاه بياييد و قهر و جدابودن اتاق، بلکه رختخواب، تقصير هر کسي باشد، مورد لعن ملائکه است. پرخاشگري و مجادله با يکديگر از گناهان بسيار بزرگ است، ولي آن چيزي که گناهش در سر حدّ کفر است، کتککاري است.
چيزي که اسلام از شما ميخواهد، این است که در صورت مشاجره و حتّی کتککاري، همان شب آشتي کنيد و بدانيد عاقبتبهخيري و حشر با حضرت فاطمۀ زهرا«سلاماللهعلیها» در آخرت، نتیجۀ کوتاهآمدن زن در مقابل شوهر است و البته شوهر شما هم بايد بداند از نظر قرآن، بهشت مرهون گذشت و فداکاري در خانه است و باید با شما خوشرفتار و مهربان باشد. [/]
[="Tahoma"][="Black"]سؤال 91. زن من ذهنیت مناسبي به خانوادهام ندارد و وقتي عصبي ميشود، فحاشي ميکند، گاه دست بزن هم دارد و ميگويد نبايد به تنهايي به خانۀ پدرت بروي. وقتي عصبي ميشود، تمكين نميكند و حرفم را گوش نميکند. من هم بهخاطر کارهاي او، مدّتي است به خانۀ پدرم رفتهام، لطفاً بفرمایيد چه کنم؟
پاسخ:بايد با او بسازيد و با صبر، سعۀ صدر، گذشت و فداکاري مشکل را حل کنيد و نبايد به او بياعتنا باشيد که خطر دارد. البته او هم بايد دست از اين کارهاي زشت بردارد. [/]
[="Tahoma"][="Black"]سؤال 92. دختری مذهبي بودم و با فردي که وضع مالي خانوادۀ او بسيار متوسّط بود، ازدواج کردم. در اوايل مشکل نداشتيم، ولي هرچه گذشت او تغيير کرد و مذهب او کمرنگ و کمرنگتر شد. دو دختر و يک پسرخوب داريم. شوهرم بسيار سختگير، نکتهسنج، متعصّب، بهانهگير و متکبّر است. خدا ميداند که در حدّ امکان از او اطاعت کردهام و با او بسيار صادق بودم، ضمن اينکه هيچگاه با او راحت نبودم و هرگز نتوانستم با او درد دل کنم. وظيفۀ من چیست؟ تکليف من چيست؟ آدم مضطربی شدهام و به تازگي خيلي به طلاق فکر ميکنم. اصلاً هيچ وقت احساس امنيت نکردهام و حدود چهار ماه است که رابطۀ زناشويي نداشتهايم. ديگر خسته شدهام. چه بايد کنم؟
پاسخ: نامۀ شما را خواندم و بسيار متأثر شدم و برای شما دعا کردم و باز دعا ميکنم. امّا باید نکات زیر را در نظر داشته باشید:
پيامبر گرامي«صلیاللهعلیهوآلهوسلم» به حضرت زهرا«سلاماللهعلیها» که زندگي ظاهري او خيلي سخت بود، فرمود: صبر بر اين سختيها کن، براي شيريني آخرت.
اگر با آن سختيها صبر کرديد و نباختيد و در مقابل او عکسالعمل نداشتيد، حتماً علاوه بر بهشت، فرج در اين دنيا پيدا خواهد شد.
منفيباف نباشيد و هميشه حسنات را نيز ببينيد. الحمدلله زندگي ظاهري شما خوب است این شکر دارد؛ مخصوصاً در اين زمان که زندگي براي بسیاری از مردم سخت است؛ ولي مهمتر از آن که شکر آن خيلي لازم است، بچّههاي شما خوب هستند؛ درحالي که امروز، بچّههای خوب در خانوادهها کم پیدا میشوند. بهراستي اگر شوهر شما صددرصد خوب بود و فرزندان شما بد بودند، چه ميکرديد؟
فکر طلاق و نظایر آن و عکسالعمل نشاندادن، همه و همه از القائات شيطان است و دنيا و آخرت شما را نابود ميکند.
بنابر آنچه نوشتهاید، شما هم تقصير داريد و بايد در مقابل او تواضع کنيد و رضايت او را بهدست آوريد.
چيزي که از همۀ اينها لازمتر است و خيلي ضروري است، مواظب باشيد بچّههاي خوب شما در اثر اختلاف شما، بد نشوند که گناهش براي شما و براي شوهر شما از آدمکشي بالاتر است.
بنابراين نزد بچّهها از شوهر بد نگویيد و از کارهاي خوب او تعريف کنيد و بديهاي او را توجيه کنيد و در تربيت، مخصوصاً تربيت ديني، هم پدر باشيد و هم مادر. [/]
[="Tahoma"][="Black"]سؤال 93. اگر بین زن و شوهر اختلاف باشد، نوشتن دعا برای رفع اختلاف جایز است؟ حدیث و آیه یا دعایی در این زمینه وجود دارد؟
پاسخ: جایز است و خواندن قرآن و دميدن به آنها بهتر و مؤثرتر است. مؤثرتر از همه چيز، گذشت، ايثار و فداكاري از دو طرف است. [/]
[="Tahoma"][="Black"]سؤال 94. يک سال است که ازدواج کردهام. ولی متأسّفانه هرچه به خانوادۀ شوهرم خوبي ميکنيم، جوابش را با بدي ميگيريم. چه کنیم؟
پاسخ: شما راجعبه رفتار شوهرتان و خانواۀ ايشان، چارهاي جز گذشت و فداکاري ندارید. اگر کوتاه بیایید، خداوند پاداش دنيا و آخرت به شما ميدهد و محبّت شما در دل شوهرتان و خانوادۀ او نيز قرار میگیرد. امّا اگر کوتاه نياييد، آيندۀ بدي داريد و نگذاريد کار به آنجاها برسد. [/]
[="Tahoma"][="Black"]سؤال 95. شوهرم با اینکه درآمد بسیار خوبی دارد، من و فرزندم را به مسافرت نمیبرد. آیا این کار صحیح است؟
پاسخ: اين حرفها نميتواند نظام خانواده را اداره کند. نظام خانواده متوقف بر رفاقت و ايثار و گذشت از طرفين است. [/]
[="Tahoma"][="Black"]سؤال 96. شوهرم ميگويد: زن وقتي ميتواند به سر کار رود که همسرش راضي باشد و او شرط گذاشته که اگر به مطب بروي، باید درآمد مطب خود را به من بدهي و اگر اطاعت نکني، من ميتوانم بگويم راضي نيستم کار کني. اين در حالي است که زماني که ايشان به خواستگاري من آمدند، مطب داشتم و در دو بيمارستان نيز کشيک ميدادم. بعد از ازدواج فقط مطب ميروم و ديگر به بيمارستان نميروم که لطمهاي به شوهرداري و بچّهداري وارد نشود. ايشان ميگويد درآمد تو حرام است و فعلت هم حرام است. حال بايد چه کنم؟
پاسخ: شما و شوهرتان بايد بدانيد، با اينگونه حرفها و اينگونه کارها نميشود زندگي کرد و نظام خانوادگي متوقف بر اخلاق، ايثار، گذشت و فداکاري است و اگر با قانون تنها بخواهيد زندگي خانوادگي بچرخد، نه تنها نمیچرخد، بلکه متوقّف ميشود.
از هر دوی شما که از خواص هستيد، تقاضا دارم اينگونه حرفها و اينگونه رفتارها را کنار بگذاريد و با اخلاق اسلام با يکديگر رفتارکنيد و تفاهم حاصل کنيد. [/]
[="Tahoma"][="Black"]سؤال 97. شوهري بسیار نجيب و مقيّد دارم و هيچ شکّي به ايشان ندارم. امّا گاهی فقط بهخاطر آزار و اذيت من، با کوچکترين بهانه قهر کرده و از همبستر شدن با من امتناع ميکند. بيمهري و بيتوجّهي و بيتفاوتي او در اين موضوع خاص و نیز رفتار کلي وی در اين چند سال، باعث ايجاد مشکل عصبي، افسردگي شديد، اضطراب، استرس و بيخوابي شديد در من شده است. لطفاً مرا در اين باره راهنمايي فرمایيد.
پاسخ: او بايد زندار باشد و شما را راضي نگاه بدارد و بايد در خانه با همه خوشرفتار باشد و بايد قهر و پرخاشگري نداشته باشد؛ ولي شما هم بايد مواظبت کامل از او داشته باشيد؛ حتي اگر قهر کرد يا بدي کرد، شما آشتي و خوبي کنيد و هر دو بايد در زندگي کوتاه بياييد تا زندگي، شيريني خود را به شما بدهد. [/]
[="Tahoma"][="Black"]سؤال 98. شوهرم ميگويد: مرد، خداي کوچک زن است. آيا اين حرف درست است و آيا شوهرم ميتواند بگويد، من چون خداي کوچک تو هستم، تو بايد هر آنچه من بگويم، گوش کني؟
پاسخ: خدا يکي است و خداي کوچک حرف غلطي است و بايد از آن پرهيز کرد. ولی، حرفشنوي زن از مرد، اگر زورگویي نباشد، لازم است و چيزي که به هر دو سفارش ميکنم، بايد زن و شوهر علاوه بر زن و شوهر، رفيق باشند و عفو و گذشت و مهرباني بر آنها حکومت کند و از منيّت و خوديّت جداً پرهيز کنند و با اينگونه چيزها که نوشتهايد، به محبّت ضربه نزنند که اگر محبّت ضربه خورد، زندگي بسيار خطرناک ميشود. [/]
[="Tahoma"][="Navy"]سؤال 48. پسری با ظاهری مذهبی به خواستگاری من آمده است، امّا در صحبتها گفته است که قبلاً چند بار مشروب خورده، امّا توبه کرده است. این مسئله را نه خانوادۀ او میدانند و نه خانوادۀ من و میدانم شُرب خمر برای دو خانواده توجیه نشدنی و گذشتناپذیر است؛ این احتمال هم هست که بر حسب اتّفاق، خانوادۀ من در زمان تحقیق بفهمند. واقعاً درماندهام و نمیدانم باید حال فعلی او را لحاظ کنم یا گذشتهاش را؟
پاسخ: حال فعلی او ملاک است و او نباید به شما میگفت و شما هم باید فراموش کنید و هردو باید راجع به این موضوع، فکر و صحبت نکنید.
[/]
[="Tahoma"][="Navy"]سؤال 49. خانوادۀ من برای ازدواج بنده بیش از سیجا خواستگاری رفتهاند؛ ولی هرکدام به دلایلی ناموفّق بوده است. خواهشمندم بفرمایید مشکل چیست و چه باید بکنیم؟
پاسخ: متأسّفانه امروزه ازدواج براي همه مشکل شده است و مختصّ به شما نيست و بايد موانع آن از سوي جامعه و اشخاص برطرف شود تا مشکلات ازدواج نيز رفع شود.
امّا بايد بدانيد آنچه در تأخير ازدواج تأثير فراوان دارد، سختگيري در ازدواج است، اگر جوانان سختگير نباشند و طبق دستور پيامبراکرم«صلیاللهعلیهوآلهوسلم» با کسي که از نظر دين و اخلاق، مورد تأييد است، ازدواج کنند، بسياري از مشکلات ازدواج رفع ميشود.
در هر صورت، اکنون با انس با قرآن و خواندن مکرّر قرآن و با دعا و راز و نياز با خداوند متعال، همراه با اجتناب جدي از گناه، ميتوانيد مشکل خود را حل کنيد.
از نماز اوّل وقت و از توسّل به اهلبيت«سلاماللهعلیهم» کمک بگيريد و دعا کنيد خداوند متعال مشکل ازدواج شما و ساير جوانان را حل نمايد.
به دیگران هم که مثل شما هستند، کمک کنید یا دستکم به آنان دعا کنید تا خداوند متعال به شما لطف و عنایت کند.
[/]
[="Tahoma"][="Navy"]سؤال 50. نظر معظمله دربارۀ بیان گناهان قبل از ازدواج در جلسات خواستگاری چيست؟ آيا گناهان قبل از ازدواج را بايد به دختر یا پسری که میخواهند با او ازدواج کنند، بگویند؟
پاسخ:گناه، هرچه بزرگ و هرچه فراوان، اگر جدي پشيمان باشد و از آن به بعد گناه نكند، گناه او بخشيده ميشود و بايد آن گناه را به كسي، مخصوصاً به همسر خود نگويد؛ زیرا مفاسدی دارد و موجب فتنه میشود.
امّا اگر ـ العیاذبالله ـ دختر، بکارت نداشته باشد، چون بعد معلوم میشود، باید بگوید.
[/]
[="Tahoma"][="Navy"]سؤال 51. تا بهحال هيچ خواستگاري که از نظر عرف و خانوادۀ ما و حتّي خود بنده مناسب باشد، برايم نيامده است. به تازگي خواستگاري آمده که ظاهراً مادرم از وي راضي است، حداقل اينکه راضي شده مسئله را با من مطرح کند، در حاليکه خواستگاران قبلي را حتّي به من نميگفتند و مسئله مخفيانه تمام ميشد. به نظر شما چه بايد بکنم؟
پاسخ: شما حتماً هرچه زودتر بايد ازدواج کنيد و بهانه تراشيدن در ازدواج درست نيست و موجب ميشود که شما در خانه بمانيد و آنچه که نوشتهايد، از قول خودتان يا ديگران، معيار در ازدواج نيست. معيار ازدواج از نظر اسلام، دين و اخلاق است و همين دو چيز است که موجب سعادت دنيا و آخرت میشود.
با کسی که به خواستگاری شما آمده، صحبت کنيد. علاوه بر اين، با نزديکان او مشورت کنيد و اگر از نظر دين و اخلاق خوب است، با توکّل بر خدا با او ازدواج کنيد.
[/]
[="Tahoma"][="Navy"]دوران عقد
سؤال 52. من و همسرم عقد محضري خواندهايم و در منزل والدينمان به سر ميبريم. بهدليل فاصلهاي كه داريم هفتهاي يك بار همديگر را ميبينيم، محبّت من به ايشان بسيار كم شده است، در صورتيكه محبّت ايشان بسيار زياد است؛ ولي من با اين كممحبّتي، نميدانم چكاركنم؟
پاسخ:بايد جواب محبّت او را بدهيد و با توسّل به قرآن و اهلبيت«سلاماللهعلیهم» دعا كنيد محبّت شما زياد شود. این حالتی که دارید برای زندگی شما ضرر دارد و حتماً باید با تلقین مثبت، آن را تغییر دهید.
سؤال 53. اينجانب مدّت ششماه قبل به اجبار خانواده و بدون رضايت قلبي به عقد همسر فعليام درآمدم و تاکنون هيچگونه رضايتي ندارم. با توجّه به اينکه رضايت دختر بنابر احاديث و روايات شرط اصلي است و در غير اين صورت عقد باطل ميشود، آيا من بهعنوان يک انسان حق انتخاب داشته و دارم؟ خواهشمند است نظر مبارک را بفرمایيد.
پاسخ:نشستن شما در جلسۀ عقد و بله گفتن شما بين زنها و مردان و امضاي شما در سند ازدواج، کاشف از رضايت شماست؛ بنابراين عقد شما صحيح است و فعلاً زن او هستيد؛ ولي اگر راستي او را نميخواهيد و احتمال اينکه بعداً محبّت پيدا شود، نميدهيد، چارهای جز طلاق نیست و او هم نبايد لجاجت کند؛ چون چنين زني به درد او نميخورد؛ ولي شما هم بايد بدانيد، غالب اين حرفها از هوي و هوس سرچشمه ميگيرد و قبلاً نبوده است و تازه پيدا شده است. خداي متعال انشاءالله ما را از هواهاي نفس و از شيطان درون و برون حفظ فرمايد.
توجّه داشته باشید که اگر این کار شما هوسی باشد، ازدواج بعدی شما نیز با مشکل مواجه میشود.
[/]
سؤال 54. من و شوهرم يک سال است که عقد هستیم؛ ولي در اين ميان پدرم چندان از اين وصلت راضي نيست و روي خوش نشان نميدهد. من بهخاطر اينکه پدرم با همسرم رفتارخوبی ندارد، خيلي ناراحت هستم و دلسرد شدهام. بين دو راهي ماندهام و نميدانم چه تصميمي بگيرم. عدهای ميگويند بايد جدا شوم، عدهای ديگر ميگويند بايد عروسي کنم، امّا خودم نميدانم چه کنم؟ لذا از شما خواهشمندم که مرا راهنمايي فرمایید.
پاسخ: بيجهت جداشدن صحيح نيست؛ بلکه اشکال دارد. طلاق وقتي جایز است که جدایي به نفع پسر يا دختر باشد و زندگي ممکن نباشد. شما به اميد خداي متعال زندگي را شروع کنيد و با مهرباني و تواضع و عذرخواهي، سردي پدرتان را جبران کنيد. اگر پدر، مدّتی محبّت بین شما و همسرتان را ببیند، سردی او برطرف میشود.
[="Tahoma"][="Navy"]سؤال 55. من و همسرم هر دو مشغول تحصیل هستیم و من با مشکلاتي از قبيل نداشتن خانه و مشکلات مالی روبرو هستم. ديگر آنطور که ميخواهم، نميتوانم درس بخوانم و از طرفي با خانمم همسن هستم و ميترسم دوران عقد طولانی شود و من از او سرد شوم، در حاليکه هم اکنون نیز زياد تمايل به او ندارم. از طرف ديگر براي تحصيل خانمم مبلغي را بايد پرداخت کنم و سه سال ديگر از درسش باقي مانده است. اين افکار باعث شده است نتوانم درس بخوانم.آيا درست است که طلاق بدهم يا خير؟ خواهش ميکنم راهي نشان دهید.
پاسخ:کليۀ اين افکار و نظایر آن از وساوس شيطان است. گويا شيطان در پوست شما رفته است تا آبروي دو خانواده را بريزيد. شما هيچ توجيه صحيحي براي طلاق نداريد و باید با او زندگی و به او محبّت کنید تا همه چیز درست شود. مواظب باشيد، اينگونه حرفها را خانمتان متوجّه نشود که خطرناک است.
رزق شما هم دست خداوند متعال است و تعهّد کرده است که از فضل خود شما را اداره کند، البته اگر متقی باشید.
[/]
[="Tahoma"][="Navy"]سؤال 56. مدّت هشت ماه است عقد کردهام. در ابتدا به همسرم علاقه داشتم، ولي الان اين علاقه در من بسيار ضعيف شده است، در صورتي که ايشان خيلي به من ابراز محبّت ميکند. چهکار کنم که علاقه به همسرم در من تقويت شود؟ اين مسئله براي من مشکل رواني ايجاد کرده است، خوشي را از من گرفته، مدام از اين احساس منفي زجر ميبرم. اين احساس گاهي اوقات ايجاد ميشود و بعد از مدّتي از بين ميرود. مرا در اين زمينه راهنمايي کنيد.
پاسخ:مواظب باشيد وقتي علاقۀ شما کم است، عکسالعمل نشان ندهيد؛ بلکه عکسالعمل شما در وقتي باشد که او اظهار علاقه ميکند و بايد در آن موقع جواب محبّت او را بدهيد. با اين مبارزه انشاءالله خوب ميشويد.
از نماز اوّل وقت کمک بگيريد و دعا کنید خداوند متعال به شما کمک کند و زندگی خوبی پیدا کنید.
توجّه داشته باشید با ادامۀ این حالت، کم کم توهّمها و تخیّلها از شیطان در شما رخنه میکند و باید با انس با قرآن، بر طرد آنها پیروز شوید و بدانید که اگر همسر شما از شما رنجیده خاطر شود، عاقبت بهخیر نخواهید شد.
[/]
سؤال 57. تقريباً مدّت دو سال است که عقد هستم و طبيعتاً بين من و همسرم اختلافاتي پيش آمده است. سعي کرديم آن را با گفتگو حل کنيم، امّا آنچه حکم شرعي و اخلاقي آن را از شما تقاضا داريم، چند مسئلۀ ذيل است:
آيا زن و مرد هر يک حق دارند عيوب یکدیگر يا جدالي را که با يکديگر داشتهاند، براي ديگران بازگوکنند يا جلوي بقيه به يکديگر تذکّر دهند؟
آيا هر يک از زن و مرد حق دارند موقع عصبانيت سر همديگر فرياد بزنند؟
حقوق والدين همسر (زن يا مرد) براي طرف مقابل چيست؟
پاسخ:1و2. حق ندارند؛ کار بسيار بدي است و پرهيز از آن براي هر دو لازم است.
احترام و حرفشنوي از آنها بهطور متعارف لازم است، پدر و مادر خود باشند يا همسر. همچنانکه پدر و مادر همسر لازم است به اندازۀ اولاد خود، نسبت به داماد یا عروس، مهرباني و خيرخواهي داشته باشند.
[="Tahoma"][="Navy"]سؤال 58. پنج ماه است عقد هستیم، امّا پس از عقد متوجّه شدهام که آثار جراحي و بخيه ناشی از شکستگی دندهها در بدن خانمم وجود دارد. خانوادۀ ايشان تمام مسائل ذکر شده را از من پنهان کرده بودند. آيا عيبهايي که بهطور آشکار در بدن ايشان موجود ميباشد، نباید در حين عقد به اينجانب گفته ميشد؟ اگر بخواهم عقد را فسخ کنم، از جهت شرعي فتواي مبارک را بفرمایید.
پاسخ:گرچه آنها بايد اين عيبها را گفته باشند؛ ولي عقد صحيح است و آن عيوب موجب فسخ عقد نيست. شما هم باید گذشت کنيد و ندیده بگیرید، تا خداوند متعال خير دنيا و آخرت به شما عنایت کند.
[/]
[="Tahoma"][="Navy"]سؤال 59. میخواستم بدانم، در دوران عقد وقتی کنار هم هستیم یا تلفنی بعضی از کلمات تحریککنندۀ جنسی را به يکديگر بگويیم، آيا جایز است؟
پاسخ: جایز است.
[/]
سؤال 60. بیش از دو سال است که در دوران عقد بهسر میبرم. نزدیک یک سال و نیم است که با بیمسئولیتی تمام از طرف شوهر رها شدهام ( قبل از شروع زندگی مشرک) با وجود اقدامات و تماسهای مکرّر، هنوز پاسخی از طرف شوهرم دریافت نکردهام. با توجّه به این شرایط، از نظر شرع مبین اسلام تکلیف من چیست؟
پاسخ: بهترین راه اين است که افراد امین و معتمد که حرف آنها پذیرفته است، واسطه شوند و کار را اصلاح کنند.
[="Tahoma"][="Navy"]سؤال 61. جواب بله را از دخترخالهام گرفتهام؛ امّا بنا بهشرايطي، خواندن عقد و صيغۀ محرميت ممكن نيست. نوازش او چه حکمي دارد؟
پاسخ: جایز نیست.
[/]
[="Tahoma"][="Navy"]سؤال 62. دو ماه است عقد کردهام. امّا بعد از عقد فهمیدم که او بداخلاق و بددل است. در مسائل زناشويي هم عجله دارد. از شما کمک میخواهم تا مشکلم با ياري حق حل شود.
پاسخ: بايد با او بسازيد و حرفهاي او را تحمّل کنيد و کوتاه بياييد و با محبّت او را اصلاح کنید. در ارضاء غريزۀ جنسي هم در حدّ متعارف، او را راضي کنيد. از خداوند بخواهيد او را اصلاح کند و محبّت شما در دل او و محبّت او در دل شما ريخته شود.
[/]
[="Tahoma"][="Navy"]سؤال 63. در بازوهاي من تعدادي لکه وجود دارد، چندين بار به دکتر مراجعه کردم، به من گفت چيز مهمي نيست. حدود دوماه قبل عقد کردم ودر موقع عقد موضوغ لکهها را به شوهرم نگفتم. بهتازگي شوهرم اين لکهها را ديده و شديداً ناراحت شده است، الفاظ نامناسبي را به من میگوید. اکنون ميگويد: چون به من نگفتهايد، فسخ ازدواج را به دادگاه مينويسم و تقاضاي طلاق ميکنم. لطفاً مرا راهنمايي فرمایيد و مسئلۀ شرعي دربارۀ اين موضوع را بيان فرمایيد.
پاسخ: مهمترين راه اين است که با هم برويد دکتر متخصص پوست تا او بگويد چيز مهمي نيست. چيزي که بايد شما توجّه داشته باشيد، اين است که اشتباه کردهايد؛ زيرا بايد به او میگفتید و چيزي که بايد شوهر شما توجّه داشته باشد، اين است که در زندگي، عجله، حرفهاي رکيک و اينگونه حرفها که نوشتهايد، بايد نباشد. اميد است دکتر بگويد چيز مهمي نيست و رفع نگراني از هر دو بشود و زندگي شيريني داشته باشيد. ولی در هر صورت ازدواج با آنچه نوشتهاید، فسخ نمیشود.
[/]
[="Tahoma"][="Navy"]سؤال 64. مدّت شش ماه است عقد کردهام. مدّتی است از طرف خانوادۀ همسرم و همسرم تحت فشار هستم که سریعتر سر خانه و زندگیام بروم؛ ولي مشکل بنده این است که برای اجارۀ خانه، پول پیش ندارم و کسی را هم ندارم که به کمک او تهیه کنم. حاج آقا، چه کنم؟ چه دعا و ذکر و توسّلی بگیرم که خداوند به فضل و کرمش مشکل من و امثال مرا حل کند؟
اگر جداً متقی شدید، خداوند در قرآن چندین جا وعده داده است کلیۀ امور شما را اصلاح میکند.
آیۀ شریفۀ «وَ مَنْ يَتَّقِ اللَّهَ يَجْعَلْ لَهُ مَخْرَجاً، وَ يَرْزُقْهُ مِنْ حَيْثُ لا يَحْتَسِب»[1] را ذکر خود قرار دهید و دستکم روزی هفتصد مرتبه آن را بخوانید و از آن کمک بگیرید، اگر متّقی باشید، حتماً اصلاح میشود.
[1]. طلاق، 2 و 3.
[/]
[="Tahoma"][="Navy"]سؤال 65. چند روز بعد از انجام مراسم عقد، متوجّه شدم همسرم از ناحيۀ شکم و ران دچار سوختگي شده که اين موضوع را قبل از عقد از من پنهان کرده بودند و نه به من گفته بودند و نه به والدين من. در حال حاضر مشکل بنده اين است که اوّلاً چرا اين موضوع به بنده گفته نشد که اگر گفته ميشد، بنده اقدام به ازدواج با ايشان نميکردم؛ ثانياً بنده با اين موضوع نميتوانم کنار بيايم؛ زيرا شديداً دچار ناراحتيام، هم از بابت دروغگویي و نداشتن صداقت در ازدواج و هم با جسم ايشان مشکل دارم. ضمناً خانوادۀ ايشان از نظر مذهبي و انجام اعمال ديني خيلي ضعيف هستند و بنده از اين بابت هم ناراحت هستم. لذا خواهشمند است، راهحلي که بنده از اين موضوع نجات پيدا کنم به بنده عنايت فرمايید.
پاسخ: اگر بتوانيد گذشت کنيد، پروردگار عالم پاداش دنيا و آخرت به شما ميدهد و حتماً جبران ميکند. ولي اگر نميتوانيد گذشت کنيد و ميخواهيد زندگي را براي خود و او تلخ کنيد و هميشه به رخ او بکشيد، هرچه زودتر به دادگاه مراجعه کنید، دادگاه به اندازۀ عيب مخفي که داشته است، از مهریۀ او کم ميکند.
ولی من موافق طلاق نیستم، گرچه نگفتن آنها به شما بسیار بد بوده است، امّا بدانید که طلاق، ضایعاتی دارد.
[/]
[="Tahoma"][="Navy"]سؤال 66. آیا خانمها با معاشقه در دوران عقد یا بعد از عروسی(بدون مجامعت)، در صورتیکه به اوج لذّت جنسی برسند یا مایعی از آنها خارج شود، جنب میشوند و باید غسل جنابت کنند؟
پاسخ: با آنچه نوشتهاید، جنب نمیشوند و لازم نیست غسل کنند. آن مایعات هم معمولاً ترشّحاتی بیش نیست و پاک است.
[/]
همسر شایسته
سؤال 67. من در شرف ازدواج هستم، لطفاً بفرمائید بايد با همسر آیندۀ خود چگونه رفتاري داشته باشم؟ چگونه ميتوانم همسرم را بهعنوان فردی خوب به جامعه تحويل بدهم يا او مرا بسازد؟
پاسخ: قرآن شريف يک همسر شايسته را چنین معرفي ميکند که بايد در مقابل شوهر متواضع باشد و بايد با حیا و با عفّت باشد:
«فَالصَّالِحَاتُقَانِتَاتٌ حَافِظَاتٌ لِّلْغَيْبِ بِمَا حَفِظَ اللَّهُ»[1]
بنابراين تقاضا دارم شما در مقابل شوهر حرفشنو و سربهزير باشيد و در هر حال، عفت و نجابت خود را حفظ کنيد.
[1]. نساء، 34: «پس زنان نيك و شايسته، فرمانبردارند و [عفّت خويش و حق شوهران را] در حال غيبت آنان نگاه میدارند؛ به نگاهداشت [حقوقى كه] خدا براى آنان قرار داده است.
[="Tahoma"][="Navy"]سؤال 68. خانمی هستم که سه سال است ازدواج کردهام و از زندگيام کم و بيش راضيام، امّا متأسّفانه از خودم اصلاً رضايت ندارم. عشق به تحصيل در حوزه را دارم و نميدانم چه بايد کنم که اين عشق را به حقيقت تبديل کنم. ميخواهم ديوانه شوم؛ چون فکر ميکنم ازدواجم مانع درسخواندن و پيشرفتم شده است. اکنون کارم فقط گريه است.
پاسخ: شما اشتباه ميکنيد و بسيار خوب است که ازدواج نمودهايد و ثواب شوهرداري و خانهداري و بچّهداري از ثواب تحصيل خيلي بيشتر است و باید تلاش کنید یک همسر شایسته و یک مادر نمونه باشید که بسیار ارزشمند است.
شما فعلاً اگر بهراحتي ميتوانيد تحصيل کنيد، تحصيل را شروع کنيد؛ البته با رضايت شوهر و مشروط بر اينکه در کار خانهداري و شوهرداري و بچّهداري کم نياوريد و اگر براي شما سخت است، کتابهاي ديني نظير رساله، تفسير و کتابهاي اخلاقي را مطالعه کنيد؛ حتماً کمبود شما جبران ميشود.
[/]
[="Tahoma"][="Navy"]سؤال 69. چهار ماه است عروسي کردهايم؛ امّا هيچ شور و نشاطي در زندگي ما نيست و سردي بر زندگي حاکم است. شوهرم از سر کار که ميآيد، دريغ از يک نگاه که به من بکند؛ يا تلويزيون تماشا ميکند يا به کاري مشغول ميشود و هيچ وقتي را براي من قرار نميدهد. شايد اينها نکتههاي باريکی باشد؛ ولي در زمينۀ همسرداري هيچ نکتهاي را بلد نيست يا رعايت نميکند. مشکل من هم اين است که واقعاً نميدانم چگونه همسرداري کنم؟ هيچ لذّتي از زندگي نميبرم. اصلاً انگار شوهرم نيست؛ تمام جسم و جانم افسرده شده. حسرت به دلم مانده است يک روز مثل آدم زندگي کنم و احساس زن و شوهري داشته باشم. آيا این زندگی درست ميشود؟ او خوشاخلاق است؛ امّا با من قاطي نمیشود و البته من هم با ديگران بسيار خوش اخلاق هستم؛ ولي به او که ميرسم، نميتوانم خوشرفتاري که با ديگران دارم، داشته باشم و من هم دچار تنش روحي شدهام. هميشه فکر ميکنم که نقش بازي ميکنم و تا بهحال با او راحت نبودهام. از شما ميخواهم بفرمایيد من بايد چه کنم که رفتارم خوب شود؟
پاسخ: اوّلاً بدانيد که توافق اخلاقي اگر هفتاد درصد باشد، بسيار خوب است و آن سي درصد را بايد با گذشت و ايثار و فداکاري جبران کنید.
قرآن کریم بالاتر از این ميخواهد و آن اینکه اگر يک طرف بدي کرد، ديگري خوبي کند.
ثانیاً بنابر آنچه نوشتهاید، شما از اوّل محبّت داشتهايد و الان بسيار کم شده است. اين کمبود محبّت را بايد زياد کنید و بدانيد اگر نسبت به بدی او صبور باشید و از بگذرید، به مرور زمان خوب ميشود.
ثالثاً بدانيد شما به احساسات همدیگر ضربه زدهايد و طبق آنچه نوشتهاید، او خیلی تقصیر دارد و باید به آنچه نوشته شد، عمل کند و اگر چنین نکرد، شمایید که باید عمل کنید و او را بسازید و در این صورت، ثواب جهاد در راه خدا را میبرید.
شما میتوانید با تواضع و گذشت، آن عقده را که براي او بلکه براي خودتان پيدا شده است، به مرور زمان رفع کنيد؛ البته مشکل است، ولي ميوۀ شيرين دارد و با کمک از خداوند به واسطۀ دعا و توسّل و ترک گناه، پيروز ميشويد. همسر صالح و شایسته کسی است که در اینگونه شرایط، با محبّت و از خودگذشتگی، سردی زندگی را به گرمی مبدّل سازد.
[/]
[="Tahoma"][="Navy"]عروسي و زفاف
سؤال 70. آیا اینکه در روایات دربارۀ روابط زناشویی تأکیده شده است، تشویق لذّتطلبی نیست؟ پس زهد و عبادت چه میشود؟
پاسخ: آنچه مهم است، اینکه ارضای غريزۀ جنسي از راه حلال لازم است، چنانکه لازم است مقداري از وقت انسان مخصوصاً سحر، به عبادت و ارتباط با خدا اختصاص داشته باشد. همچنین بنا بر نظر اسلام، نباید هوي و هوس و شهوتراني در بین مردم باشد.
شما باید بدانید که ارضای زن و شوهر توسط همدیگر لازم است و ثواب فراوانی دارد و معنای زهد در اسلام، آنچه شما تصور میکنید، نیست و باید در کتابهای اخلاقی، معنای زهد را بخوانید.
[/]
سؤال 71. در آستانۀ ازدواج قرار گرفتهام و انشاءالله بهزودي عروسي ميکنم. از شما خواهش دارم که با بيان شيوا و توانمند خود مرا ياري کنيد و آداب و اعمال شب عروسی را با قلم شيواي خود، برايم در جواب اين نامه ذکرکنید. پيشاپيش از لطف شما که مرا در اين امر مهم ياري کرديد، سپاسگزارم.
پاسخ:آنچه مهم است و پيامبر گرامي«صلیاللهعلیهوآلهوسلم» در شب زفاف حضرت زهرا«سلاماللهعلیها» به زنان فرمودند، اين است که گناه در آن شب مخصوصاً از داماد و عروس نباشد.
اهمیّت به نماز اوّل وقت باید از طرف داماد و عروس و دعا و توسّل مخصوصاً به حضرت مهدي«عجلاللهتعالیفرجهالشریف» باشد.
دو رکعت نماز بهعنوان نماز شب زفاف بخوانید و بعد از نماز، دعا کنید عاقبتبهخيري در این ازدواج باشد.
اعمال ديگر این شب را نیز در کتاب حليةالمتقين علامه مجلسي«رحمةاللهعلیه» مطالعه کنید.
[="Tahoma"][="Navy"]سؤال 72. در گذشته خطايي كردم و هميشه فكرم مشغول است كه نكند خدا بهخاطر خطاهاي گذشتهام قدرت پدرشدن را از من بگيرد. اکنون عقد کردهام و قصد عروسی دارم، امّا فكرم دائماً مشغول است. به نظر شما چهكار كنم؟
پاسخ: گناه، هرچه بزرگ و هرچه فراوان، اگر جدّی پشیمان باشید و دیگر بهجا نیاورید، خداوند میآمرزد و آثار وضعی آن را هم از بین میبرد. بنابراین فکر آن را نکنید و به فکر زندگی با همسر خود و به فکر خوشبختی باشید.
[/]
[="Tahoma"][="Black"]سؤال 73. از اینکه سؤالم را واضح مطرح ميکنم عذرخواهی میکنم؛ ولي همسرم از من انتظارات جنسی متعدد و مکرّر دارد. آیا من باید همیشه تبعیّت کنم یا نه؟
پاسخ: بايد با کمال ميل به خواستۀ او جواب مثبت بدهيد، علاوه بر اينکه ثواب خيلي دارد، موجب محبّت و عاقبتبهخيري هم ميشود و برای خوشبختی و آیندۀ زندگی شما لازم است.
[/]
[="Tahoma"][="Black"]سؤال 74. حقّ زن بر مرد دربارۀ مسئلۀ نزدیکی چیست؟
پاسخ: مرد باید رضایت زن را فراهم کند و الا خطر بزرگ جلو میآید.
[/]
سؤال 75. اينجانب مشاور امور خانواده هستم و در روز با چندين خانواده روبهرو میشوم. چند وقتي است که مشکلي براي مراجعين من به وجود آمده است. اميد است با راهنمايي جنابعالي راهکاري مناسب براي پاسخ به اين افراد پيدا کنم.
متأسّفانه بهدليل وجود فيلمهاي شهوتآميز در کشور و دسترسي آسان افراد به اين نوع فيلمها، اخيراً خواستههاي غيرموجّه از سوي برخی مردان به همسرشان ارائه ميشود و موجب سردرگمي و ناراحتی بسياري از خانمها شده است. توصیۀ حضرتعالی در این خصوص چیست؟
پاسخ: دیدن آن فیلمها جایز نیست و برای نظام خانواده ضرر دارد و شما با مهرباني و استدلال به آنها گوشزد کنيد. همچنین به آنها بفهمانید که این روشها و این توقّعات، غلط است و آنها نباید از یکدیگر خواستههای غیرمتعارف داشته باشند که به محبّت خانوادگی ضربه میزند و خطر آن برای زندگی بالا است. امّا در هر صورت، استمتاعات، با توافق طرفین جایز است و بهتر است زن با مهربانی، تن به رضایت شوهر بدهد و از اختلاف جلوگیری کند.
[="Tahoma"][="Black"]سؤال 76. لطفاً حدود وظایف زن و شوهر در جلب رضایت جنسی همسر در استماعات متعارف و غیرمتعارف را معین فرمائید.
پاسخ: کليۀ استمتاعات متعارف و غيرمتعارف براي يکديگر جایز است؛ ولي در غيرمتعارف بايد با اجازۀ همديگر باشد. البته استمتاعات غیرمتعارف، گرچه با رضایت همسر نیز باشد، به محبّت بین زن و شوهر ضربه میزند و از این جهت باید نباشد.
امّا در هرصورت، آنچه زوجين باید توجّه داشته باشند تا اينگونه مسائل و سؤالات اصلاً مورد پيدا نکند، این است که اگر محبّت ميان آنها حکمفرما باشد، همين استمتاعات غيرمتعارف، متعارف ميشود و زوجين بايد کاري کنند که محبّت خدادادي در زندگي آنها حکمفرما باشد.
[/]
[="Tahoma"][="Black"]سؤال 77. ناشزه به چه معني است و انسان در عکسالعمل با اين افراد بايد چه کند؟
پاسخ: اگر زني يا مردي به وظيفۀ ديني که راجع به همسر دارد عمل نکند، به او ناشزه يا ناشز ميگويند. این کوتاهی در وظیفه، حقّالنّاس است و گناهش خیلی بزرگ است و بهترين راه براي رفع آن، مماشات و گذشت است.
[/]
[="Tahoma"][="Black"]سؤال 78. آیا زن در حال خستگی، ناراحتی و نظایر آن هم واجب است از شوهر در خصوص درخواست آمیزش اطاعت کند؟ حتّی اگر موجب آسیب جسمی یا روحی زن شود؟
پاسخ: واجب است، مگر در ضرورت و اینگونه چیزها ضرورت نیست؛ بلکه اگر محبّت و رفاقت، بین زن و شوهر حکمفرما باشد، آمادگی پیدا میشود و آسیبی هم به کسی نمیرسد، ولی وقتی محبّت خانوادگی نباشد، اینگونه چیزها جلو میآید.
[/]
میوۀ شیرین صبر و استقامت در خانواده
سؤال 79. بیست سال است که ازدواج کردهام و داراي سه فرزند هستم. در طول بیست سال زندگي مشترک، با تلاش و زحمت توانستهام خانهاي براي همسر و بچّههايم فراهم کنم. بنده در طول اين بیست سال، غير از ماجراجويي از همسرم چيزي نديدهام. هر وقتي دم از بهانهای جدید و ناسازگاري ميزند، حرفهاي ناروا ميزند؛ هرچند بنده بهخاطر خدا و بچّهها صبر ميکنم؛ ولي بالأخره کاري ميکند که از کوره به در ميروم. وقتي که مرا ناراحت و عصبی ديد، راحت ميشود. در جايي فرموديد: در اکثر زندگيها سیدرصد تفاهم نيست که آن را ميشود درست کرد؛ ولي زندگي ما نود درصد تفاهم ندارد. بهخاطر بچّهها ميسوزم و ميسازم و هيچگونه علاقۀ ديگري به خانمم ندارم و از او متنفّرم. از شما تقاضامندم بهخاطر خدا اگر راه و چارهاي وجود دارد، اينجانب را راهنمايي بفرماييد؛ چون دنيا را که نداشتم؛ ميترسم آخرت را هم نداشته باشم.
پاسخ: تقاضا دارم صبر کنيد تا اجر صابرين که بيحساب و بينهايت است، داشته باشيد: «إِنَّما يُوَفَّى الصَّابِرُونَ أَجْرَهُمْ بِغَيْرِ حِسابٍ».[1] اين وعدۀ قرآن است و وعدۀ او تخلّف ندارد. ناراحت نشويد، عصباني نشويد، حرفهاي نيشدار نزنيد، مبادا اجر شما از بين برود و هم چوب را خورده باشيد هم پياز را؛ که اين بدترين کيفرهاست که انسان میتواند داشته باشد.
جنابعالي براي خاطر بچّهها هيچ چارهاي نداريد جز صبر؛ يعني نسوختن و ساختن. اينکه گفته ميشود: بسوزيد و بسازيد، غلط است؛ بایدنسوزيد و بسازيد و اين است معناي صبر.
اميدوارم خداي متعال توفيق صبر را که بهترين عبادتهاست، به شما عنايت کند.
البته بنابر آنچه نوشتهاید، گناه او خیلی بزرگ است و خداوند کارهای خیر او را قبول نمیکند و اگر توبه نکند و رفتار او عوض نشود، در قیامت، به رو به آتش جهنّم میافتد و شما برای اینکه بدون حساب و کتاب وارد بهشت شوید، اصلاً عصبانی نشوید و جواب حرفهای نامربوط او را ندهید.
[1]. زمر، 10: «بی ترديد، شكيبايان پاداش خود را بى حساب و به تمام خواهند يافت.»
[="Tahoma"][="Black"]سؤال 80. زني هستم که از اوّل زندگي با همسرم هيچگونه تفاهمي با هم نداشته و نداريم و همۀ خرج و مخارجم حتّي مقداري از خرج و مخارج فرزندان و منزل بر عهدهام بوده و تاکنون شوهرم ريالي براي من بهعنوان همسرش خرج نکرده است. اکنون آرزوي يک سفر زيارتي عمره و زيارت قبر امام حسين علیه السلامرا به دل دارم، ولي ايشان بههيچ عنوان راضي نميشوند و به من اجازه نميدهند. چه کنم؟
پاسخ: بنابر آنچه نوشتهاید، رفتار او با شما غلط است، امّا بدانید صبر بر بدي شوهر ثواب جهاد و شهادت دارد و بر هر حجّ و کربلایي فضيلت دارد. بنابراين اوّلاً فراموش نکنيد که شما خيلي اجر داريد
و ثانياً با تلطّف و مهرباني از او در کارهاي ديني اجازه بگيريد.
اميد است به راه بيايد و مخالفت در کارهاي ديني نداشته باشد.
[/]
[="Tahoma"][="Black"]سؤال 81. خانم بنده زود عصبي ميشود و خود را كنترل نميكند و كلماتي زشت نثارم ميكند. آیا ميتوانم با وي قهر کنم؟
پاسخ: او خیلی بد کاری میکند و گناهش خیلی بزرگ است؛ ولی شما با او مدارا کنید و بعد رفع عصبانیت، او را با تلطّف و مهربانی نصیحت کنید. امیدوارم دست از این کار زشت بردارد و خیلی مواظب باشید شما مثل او نشوید.
[/]
[="Tahoma"][="Black"]سؤال 82. همسری دارم که بسیار مرا اذیت میکند، به هر طریقی مرا زجر میدهد، پشت سر من بدگویی میکند و متأسّفانه دروغگو و دهنبين است. هر کاری را که برای اصلاحش انجام دادم، فايدهاي نداشته است. دو فرزند دارم که بهخاطر آنها همسرم را تحمّل میکنم. مسئلۀ دروغگویی او بیش از حد مرا زجر میدهد، تا حدی که از او متنفّر شدهام. اگر چه زیبایی و ظرافت زنانه ندارد، ولی همیشه سعی کردم قبولش کنم و اکنون دیگر نمیتوانم. از طرفی برای فرزندانم هم دلم میسوزد. خواهشمندم راهنمایی بفرمایید که با زنی که دروغگو و حسود و تنگنظر است، چگونه بايد زندگی کرد؟
پاسخ: باید برای خدا و بهخاطر بچّهها او را تحمّل کنید تا خداوند اجر صابرین به شما بدهد. شما غیر سوختن و ساختن، بلکه نسوختن و ساختن چارهای ندارید، وگرنه زندگی شما خیلی بدتر میشود.
[/]
[="Tahoma"][="Black"]سؤال 83. مدّتي پيش بهصورت ناگهاني در يک شبانهروز از ناحيۀ چشم کاملاً بينايي خود را از دست دادم. البته پزشکان احتمال ميدهند بهخاطر ترکشي باشد که در مغزم است، ولي اين احتمال را پزشکان ديگر بسيار ضعيف ميدانستند و من مجبور شدم با توکل به خدا روي دو پاي خود بايستم و امرار معاش کنم، ولي اکثراً با ندانمکاريهاي شاگردانم مواجه ميشوم که گاه خیلی ضرر ميدهم و چون دوست ندارم دستم جلوی اين و آن و حتي دولت دراز باشد، خودم امرار معاش ميکنم. رهنمودی معنوي از شما ميخواهم. چه کنم که کارم با اشکال مواجه نشود و طبق روال طبيعي پيش رود و از اين همه نابسامانيها در زندگي رهايي پيدا کنم؟
پاسخ:شما اگر چشم نداريد، بصيرت داريد و اميدوارم در زندگي محتاج نباشيد و از اين امتحانها سرافراز بيرون آييد.
مواظب باشيد گناه در زندگي شما نباشد؛ زيرا گناه است که مشکلآفرين است.
با نماز اوّل وقت از خداوند کمک بگيريد، با خواندن قرآن و چون چشم نداريد از حفظ خيلي قران بخوانيد. با دعا و توسّل از خدا بخواهيد به شما کمک کند.
خيلي مواظب باشيد از ميدان در نرويد و شيطان حلم شما را نبرد که اگر چنين شود، دنيا و آخرت شما تباه ميشود.
بدانيد اگر صبور باشید و ناشکري نکنيد، اين گرفتاريها مخصوصاً نابينايي شما بسيار اجر دارد و حشر شما در قيامت با حضرت ابوالفضل% است.
[/]
[="Tahoma"][="Black"]سؤال 84. مدّت یازده سال است که ازدواج کردهام و سؤالاتی برايم پيش آمده است:
آيا زن بدون اجازۀ شوهر ميتواند حتّي براي خواندن نماز به مسجد برود؟ وقتي از همسرم سؤال ميکنم کجا بودي؟ در جواب ميگويد، به تو مربوط نيست. آيا او چنين حقي دارد؟
کوچکترين مسئلهاي که در خانواده رخ ميدهد، همسر اينحانب به پدر و مادر و خواهرم فحش و ناسزا ميدهد. آيا او چنين حقي دارد؟ حکم خدايي و قرآني دربارۀ رفتار اين زن با اينجانب چيست؟
پاسخ:او حق ندارد بدون اجازۀ شما از خانه بيرون برود و حق ندارد پرخاشگر باشد و بايد در مقابل شوهر متواضع باشد، ولي شما هم نبايد سختگير باشيد، شما هم نبايد پرخاشگر باشيد. شما بايد با مهرباني و گذشت و فداکاري با او رفتار کنيد و برای رفتن او به جاهای متعارف، نظیر مسجد و خانۀ خویشان، راضی باشید.
[/]
[="Tahoma"][="Black"]سؤال 85. حدود پنج سال است بهشدّت دچار انواع و اقسام بلا میشویم. با اینکه خودم و همسرم هیچ مسئلۀ خاصی در زندگی نداریم، طرف حسادت و دشمنی دوست و آشنا قرار میگیریم. شما بگویید، من چه کنم؟ من واقعاً محتاج راهنماییهای شما هستم.
پاسخ:صبر و ظفر هر دو از دوستان قديماند
در اثر صبر، نوبت ظفر آيد
دعا و توسّل را فراموش نکنيد، در زندگي گناه نداشته باشيد، از نماز اوّل وقت و خدمت به خلق کمک بگيريد؛ حتماً پيروز ميشويد.
[/]
[="Tahoma"][="Black"]سؤال 86. متأسّفانه همسر بنده، در بیست و سه سال از چهل سال زندگی مشترکمان با بنده قهر بوده است. دقيقاً مدّت دوازده سال است که اتاق خوابش جداست و بدون موافقت و اطلاع بنده از منزل خارج ميشود و مايحتاج ضروري منزل را اعم از خوراک و پوشاک، بدون رضايت و اطلاع بنده به ديگران بذل و بخشش ميکند. بنده با داشتن عروس و داماد مجبور به سکوت هستم. لذا تقاضا ميکنم تکليف شرعي من را روشن فرمائید.
پاسخ: آن خانم بنابر آنچه نوشتهايد، گناه ميکند و گناهش هم خيلي بزرگ است؛ مخصوصاً در تمکين نکردن. ولي از شما هم تقاضا دارم، بعد از چهل سال که از ازدواج شما ميگذرد و پاي هر دو لب گور است و با داشتن عروس و داماد و پسر بزرگ و دختر بزرگ، کوتاه بيایيد.
صبر در اينگونه امور و گذشت، مايۀ سرافرازي در قيامت است.
[/]
[="Tahoma"][="Black"]سؤال 87. بعضي مواقع افكار بدي به سراغم ميآيد كه باعث ميشود رفتار بدي با همسرم داشته باشم. البته اين افكارم هيچ پايه و اساسي ندارند و بعداً هم پشيمان ميشوم؛ امّا وقتي اين افكار سراغم ميآيد، قدرت مقابله ندارم. خواهش ميكنم یک راهكار خوب به من ارائه دهید تا نجات يابم.
پاسخ:بسیار خطرناک است و باید با بیاعتنایی و ترتیب اثر ندادن، آن را رفع کنید و الا بدانید دردسر بدی در آینده برای شما پیدا میشود.
از نماز اوّل وقت با جماعت کمک بگیرید و ذکر «لا اله الا انت سُبحانَکَ إنّی کنتُ مِنَ الظّالِمین» را زیاد بگویید و تا میتوانید خدمت به خلق خدا داشته باشید و با گذشت و فداکاری، خانه را به جبهه مبدّل کنید و ثواب جهاد در راه خدا را بگیرید.
[/]
[="Tahoma"][="Black"]سؤال 88. ده سال است ازدواج کردهام و پسری هشتساله دارم. مشکلم در زندگي مشترک، اعتياد شوهرم است. در طول اين ده سال زندگی، هر کاري که میشد و خواستم کردم و به هر دري زدم، امّا نتيجهاي نديدم. امر به معروف هم کردهام، امّا اثری نداشته است. حالا بگویيد چه کنم؟
پاسخ: چارهاي جز مدارا نيست و برای آیندۀ خود و فرزندانتان بايد با او بسازيد. سر به سر او نگذاريد و او را به حال خودش واگذاريد و با صبر و استقامت، جداً از خدا بخواهيد اهل شود. او هم باید بداند علاه بر اینکه کار او گناه بزرگی است، باید به فکر عاقبتبهخیری خودش و بچّههایش باشد و روش او خطر بزرگ دارد.
[/]
[="Tahoma"][="Black"]اثر گذشت، ایثار و فداکاری در تعالی خانواده
سؤال 89. شوهرم هيچ وقت شوهر خوبي نبوده و توقّعات مرا برآورده نکرده است. چهار فرزند از او دارم که در حقّ آنها هم پدري نکرده است؛ وظیفۀ من چست؟ آیا باید با او بسازم یا میتوانم او را رها کنم و جدا شوم؟
پاسخ: براي خاطر بچّهها با او ساختهايد، الان هم بسازيد. خداوند پاداش دنيا و آخرت را به شما ميدهد و او الان شوهر شماست و جز با طلاق نميتوانيد از او جدا شويد و من صلاح شما را در طلاق نميدانم.
شما میتوانید با گذشت و فداکاری، خانه را به جبهه تبدیل کنید و در راه خدا جهاد کنید.
البته توجّه داشته باشید که به نظر میرسد شما هم تقصیر دارید؛ پس همۀ تقصیرها را به گردن او نیندازید و در صدد اصلاح خود هم باشید.
[/]
[="Tahoma"][="Black"]سؤال 90. متأسّفانه، ارتباطم با شوهرم خوب نيست و ما نميتوانيم همديگر را تحمّل کنيم. اقرار دارم که رضايت او که اصل و اساس زندگي ماست، شامل حال من نيست و فکر ميکنم اگر گناهي در اين دنيا داشته باشم، در ارتباط نارضايتي او از من است. ما معمولاً سر هر مسئلهاي بحث و دعوا ميکنيم و روابط زناشوييمان هم به هم ميخورد و من بسيار با او سرد ميشوم و ديگر حاضر نيستم اتاقم با او يکي باشد. گاهي هم مرا کتک ميزند. شما را به خداوند بزرگ و برترين انسانها قسم ميدهم مرا راهنمايي فرمایيد.
پاسخ: نامۀ شما را خواندم و بسيار ناراحت شدم؛ زيرا کار شما و شوهرتان هر دو شيطاني و از گناهان بزرگ در اسلام است. شما بايد کوتاه بياييد و قهر و جدابودن اتاق، بلکه رختخواب، تقصير هر کسي باشد، مورد لعن ملائکه است. پرخاشگري و مجادله با يکديگر از گناهان بسيار بزرگ است، ولي آن چيزي که گناهش در سر حدّ کفر است، کتککاري است.
چيزي که اسلام از شما ميخواهد، این است که در صورت مشاجره و حتّی کتککاري، همان شب آشتي کنيد و بدانيد عاقبتبهخيري و حشر با حضرت فاطمۀ زهرا«سلاماللهعلیها» در آخرت، نتیجۀ کوتاهآمدن زن در مقابل شوهر است و البته شوهر شما هم بايد بداند از نظر قرآن، بهشت مرهون گذشت و فداکاري در خانه است و باید با شما خوشرفتار و مهربان باشد.
[/]
[="Tahoma"][="Black"]سؤال 91. زن من ذهنیت مناسبي به خانوادهام ندارد و وقتي عصبي ميشود، فحاشي ميکند، گاه دست بزن هم دارد و ميگويد نبايد به تنهايي به خانۀ پدرت بروي. وقتي عصبي ميشود، تمكين نميكند و حرفم را گوش نميکند. من هم بهخاطر کارهاي او، مدّتي است به خانۀ پدرم رفتهام، لطفاً بفرمایيد چه کنم؟
پاسخ:بايد با او بسازيد و با صبر، سعۀ صدر، گذشت و فداکاري مشکل را حل کنيد و نبايد به او بياعتنا باشيد که خطر دارد. البته او هم بايد دست از اين کارهاي زشت بردارد.
[/]
[="Tahoma"][="Black"]سؤال 92. دختری مذهبي بودم و با فردي که وضع مالي خانوادۀ او بسيار متوسّط بود، ازدواج کردم. در اوايل مشکل نداشتيم، ولي هرچه گذشت او تغيير کرد و مذهب او کمرنگ و کمرنگتر شد. دو دختر و يک پسرخوب داريم. شوهرم بسيار سختگير، نکتهسنج، متعصّب، بهانهگير و متکبّر است. خدا ميداند که در حدّ امکان از او اطاعت کردهام و با او بسيار صادق بودم، ضمن اينکه هيچگاه با او راحت نبودم و هرگز نتوانستم با او درد دل کنم. وظيفۀ من چیست؟ تکليف من چيست؟ آدم مضطربی شدهام و به تازگي خيلي به طلاق فکر ميکنم. اصلاً هيچ وقت احساس امنيت نکردهام و حدود چهار ماه است که رابطۀ زناشويي نداشتهايم. ديگر خسته شدهام. چه بايد کنم؟
پاسخ: نامۀ شما را خواندم و بسيار متأثر شدم و برای شما دعا کردم و باز دعا ميکنم. امّا باید نکات زیر را در نظر داشته باشید:
پيامبر گرامي«صلیاللهعلیهوآلهوسلم» به حضرت زهرا«سلاماللهعلیها» که زندگي ظاهري او خيلي سخت بود، فرمود: صبر بر اين سختيها کن، براي شيريني آخرت.
اگر با آن سختيها صبر کرديد و نباختيد و در مقابل او عکسالعمل نداشتيد، حتماً علاوه بر بهشت، فرج در اين دنيا پيدا خواهد شد.
منفيباف نباشيد و هميشه حسنات را نيز ببينيد. الحمدلله زندگي ظاهري شما خوب است این شکر دارد؛ مخصوصاً در اين زمان که زندگي براي بسیاری از مردم سخت است؛ ولي مهمتر از آن که شکر آن خيلي لازم است، بچّههاي شما خوب هستند؛ درحالي که امروز، بچّههای خوب در خانوادهها کم پیدا میشوند. بهراستي اگر شوهر شما صددرصد خوب بود و فرزندان شما بد بودند، چه ميکرديد؟
فکر طلاق و نظایر آن و عکسالعمل نشاندادن، همه و همه از القائات شيطان است و دنيا و آخرت شما را نابود ميکند.
بنابر آنچه نوشتهاید، شما هم تقصير داريد و بايد در مقابل او تواضع کنيد و رضايت او را بهدست آوريد.
چيزي که از همۀ اينها لازمتر است و خيلي ضروري است، مواظب باشيد بچّههاي خوب شما در اثر اختلاف شما، بد نشوند که گناهش براي شما و براي شوهر شما از آدمکشي بالاتر است.
بنابراين نزد بچّهها از شوهر بد نگویيد و از کارهاي خوب او تعريف کنيد و بديهاي او را توجيه کنيد و در تربيت، مخصوصاً تربيت ديني، هم پدر باشيد و هم مادر.
[/]
[="Tahoma"][="Black"]سؤال 93. اگر بین زن و شوهر اختلاف باشد، نوشتن دعا برای رفع اختلاف جایز است؟ حدیث و آیه یا دعایی در این زمینه وجود دارد؟
پاسخ: جایز است و خواندن قرآن و دميدن به آنها بهتر و مؤثرتر است. مؤثرتر از همه چيز، گذشت، ايثار و فداكاري از دو طرف است.
[/]
[="Tahoma"][="Black"]سؤال 94. يک سال است که ازدواج کردهام. ولی متأسّفانه هرچه به خانوادۀ شوهرم خوبي ميکنيم، جوابش را با بدي ميگيريم. چه کنیم؟
پاسخ: شما راجعبه رفتار شوهرتان و خانواۀ ايشان، چارهاي جز گذشت و فداکاري ندارید. اگر کوتاه بیایید، خداوند پاداش دنيا و آخرت به شما ميدهد و محبّت شما در دل شوهرتان و خانوادۀ او نيز قرار میگیرد. امّا اگر کوتاه نياييد، آيندۀ بدي داريد و نگذاريد کار به آنجاها برسد.
[/]
[="Tahoma"][="Black"]سؤال 95. شوهرم با اینکه درآمد بسیار خوبی دارد، من و فرزندم را به مسافرت نمیبرد. آیا این کار صحیح است؟
پاسخ: اين حرفها نميتواند نظام خانواده را اداره کند. نظام خانواده متوقف بر رفاقت و ايثار و گذشت از طرفين است.
[/]
[="Tahoma"][="Black"]سؤال 96. شوهرم ميگويد: زن وقتي ميتواند به سر کار رود که همسرش راضي باشد و او شرط گذاشته که اگر به مطب بروي، باید درآمد مطب خود را به من بدهي و اگر اطاعت نکني، من ميتوانم بگويم راضي نيستم کار کني. اين در حالي است که زماني که ايشان به خواستگاري من آمدند، مطب داشتم و در دو بيمارستان نيز کشيک ميدادم. بعد از ازدواج فقط مطب ميروم و ديگر به بيمارستان نميروم که لطمهاي به شوهرداري و بچّهداري وارد نشود. ايشان ميگويد درآمد تو حرام است و فعلت هم حرام است. حال بايد چه کنم؟
پاسخ: شما و شوهرتان بايد بدانيد، با اينگونه حرفها و اينگونه کارها نميشود زندگي کرد و نظام خانوادگي متوقف بر اخلاق، ايثار، گذشت و فداکاري است و اگر با قانون تنها بخواهيد زندگي خانوادگي بچرخد، نه تنها نمیچرخد، بلکه متوقّف ميشود.
از هر دوی شما که از خواص هستيد، تقاضا دارم اينگونه حرفها و اينگونه رفتارها را کنار بگذاريد و با اخلاق اسلام با يکديگر رفتارکنيد و تفاهم حاصل کنيد.
[/]
[="Tahoma"][="Black"]سؤال 97. شوهري بسیار نجيب و مقيّد دارم و هيچ شکّي به ايشان ندارم. امّا گاهی فقط بهخاطر آزار و اذيت من، با کوچکترين بهانه قهر کرده و از همبستر شدن با من امتناع ميکند. بيمهري و بيتوجّهي و بيتفاوتي او در اين موضوع خاص و نیز رفتار کلي وی در اين چند سال، باعث ايجاد مشکل عصبي، افسردگي شديد، اضطراب، استرس و بيخوابي شديد در من شده است. لطفاً مرا در اين باره راهنمايي فرمایيد.
پاسخ: او بايد زندار باشد و شما را راضي نگاه بدارد و بايد در خانه با همه خوشرفتار باشد و بايد قهر و پرخاشگري نداشته باشد؛ ولي شما هم بايد مواظبت کامل از او داشته باشيد؛ حتي اگر قهر کرد يا بدي کرد، شما آشتي و خوبي کنيد و هر دو بايد در زندگي کوتاه بياييد تا زندگي، شيريني خود را به شما بدهد.
[/]
[="Tahoma"][="Black"]سؤال 98. شوهرم ميگويد: مرد، خداي کوچک زن است. آيا اين حرف درست است و آيا شوهرم ميتواند بگويد، من چون خداي کوچک تو هستم، تو بايد هر آنچه من بگويم، گوش کني؟
پاسخ: خدا يکي است و خداي کوچک حرف غلطي است و بايد از آن پرهيز کرد. ولی، حرفشنوي زن از مرد، اگر زورگویي نباشد، لازم است و چيزي که به هر دو سفارش ميکنم، بايد زن و شوهر علاوه بر زن و شوهر، رفيق باشند و عفو و گذشت و مهرباني بر آنها حکومت کند و از منيّت و خوديّت جداً پرهيز کنند و با اينگونه چيزها که نوشتهايد، به محبّت ضربه نزنند که اگر محبّت ضربه خورد، زندگي بسيار خطرناک ميشود.
[/]