جمع بندی مفهوم حدیث « شبهات بین ذلک »
تبهای اولیه
به حدیث توجه کنید
امور عالم بر سه گونه است: حلال آشكار و حرام آشكار و شبهاتي ميان اين دو. هر كس از موارد شبهه ناك پرهيز كند، مسلّماً نسبت به موارد قطعي پرهيزكارتر است...
**********
منضور از به "موارد قطعي پرهيزكارتر "چیست
به حدیث توجه کنید
امور عالم بر سه گونه است: حلال آشكار و حرام آشكار و شبهاتي ميان اين دو. هر كس از موارد شبهه ناك پرهيز كند، مسلّماً نسبت به موارد قطعي پرهيزكارتر است...**********
منظور از به "موارد قطعي پرهيزكارتر "چیست
با صلوات بر محمد وآل محمد
با سلام وعرض ادب واحترام
اصل روایت که در کافی شریف آمده است به قرار ذیل می باشد:
وَ إِنَّمَا الْأُمُورُ ثَلَاثَةٌ: أَمْرٌ بَيِّنٌ رُشْدُهُ فَيُتَّبَعُ، وَ أَمْرٌ بَيِّنٌ غَيُّهُ فَيُجْتَنَبُ، وَ أَمْرٌ مُشْكِلٌ يُرَدُّ عِلْمُهُ إِلَى اللَّهِ وَ إِلى رَسُولِهِ؛ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه و آله: حَلَالٌ بَيِّنٌ، وَ حَرَامٌ بَيِّنٌ، وَ شُبُهَاتٌ بَيْنَ ذلِكَ، فَمَنْ تَرَكَ الشُّبُهَاتِ نَجَا مِنَ الْمُحَرَّمَاتِ ، وَ مَنْ أَخَذَ بِالشُّبُهَاتِ ارْتَكَبَ الْمُحَرَّمَاتِ ، وَ هَلَكَ مِنْ حَيْثُ لَايَعْلَمُ»(الكافي (ط - دارالحديث)، ج1، ص: 170)
يعنى: و جز اين نيست كه كارها سه قسم است: اوّل، كارى كه معلومِ واضح باشد راستى آن. پس پيروى كرده مى شود.
و دوم، كارى كه معلومِ واضح باشد ناراستى آن. پس اجتناب كرده مى شود.
و سوم، كارى كه مشكل است. برگردانيده مى شود علم به راستى و ناراستى آن سوى اللَّه تعالى و سوى رسول اللَّه صلى الله عليه و آله.
بيانِ اين، آن كه: گفت رسول اللَّه صلى الله عليه و آله كه:( كارها سه قسم است:)
اوّل، حلالى كه معلومِ واضح است كه حلال است.
و دوم، حرامى كه معلوم واضح است كه حرام است.
و سوم، شبهه ناكها كه ميان حلال بَيِّن و حرام بَيِّن است.
پس هر كه ترك كند شبهه ناكها را، نجات مى يابد از حرامها. و هر كه عمل كند به شبهه ناكها، مرتكب مى شود حرامها را و جهنّمى مى شود از راهى كه نمى داند؛ چه كردن چيز ندانسته، داخل حرام هاست و باعث دخول جهنّم است.( صافى در شرح كافى (مولى خليل قزوينى)، ج1، ص: 483)
سوال:
این روایت را توضیح دهید:امور عالم بر سه گونه است حلال آشكار و حرام آشكار و شبهاتي ميان اين دو.هر كس از موارد شبهه ناك پرهيز كند، مسلّماً نسبت به موارد قطعي پرهيزكارتر است
جواب:
ابتدا به متن روایت که در کافی شریف آمده است توجه بفرماید:
عَنْ عُمَرَ بْنِ حَنْظَلَةَ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام)... وَ إِنَّمَا الْأُمُورُ ثَلَاثَةٌ: أَمْرٌ بَيِّنٌ رُشْدُهُ فَيُتَّبَعُ، وَ أَمْرٌ بَيِّنٌ غَيُّهُ فَيُجْتَنَبُ، وَ أَمْرٌ مُشْكِلٌ يُرَدُّ عِلْمُهُ إِلَى اللَّهِ وَ إِلى رَسُولِهِ؛ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه و آله: حَلَالٌ بَيِّنٌ، وَ حَرَامٌ بَيِّنٌ، وَ شُبُهَاتٌ بَيْنَ ذلِكَ، فَمَنْ تَرَكَ الشُّبُهَاتِ نَجَا مِنَ الْمُحَرَّمَاتِ ،وَ مَنْ أَخَذَ بِالشُّبُهَاتِ ارْتَكَبَ الْمُحَرَّمَاتِ ،وَ هَلَكَ مِنْ حَيْثُ لَايَعْلَمُ»(1)
يعنى: و جز اين نيست كه كارها سه قسم است: اوّل، كارى كه معلومِ واضح باشد راستى آن. پس پيروى كرده مى شود.
و دوم، كارى كه معلومِ واضح باشد ناراستى آن. پس اجتناب كرده مى شود.
و سوم، كارى كه مشكل است. برگردانيده مى شود علم به راستى و ناراستى آن سوى اللَّه تعالى و سوى رسول اللَّه (صلى الله عليه و آله).
بيانِ اين، آن كه: گفت رسول اللَّه( صلى الله عليه و آله) كارها سه قسم است:
اوّل، حلالى كه معلومِ واضح است كه حلال است.و دوم، حرامى كه معلوم واضح است كه حرام است.و سوم، شبهه ناكها كه ميان حلال بَيِّن و حرام بَيِّن است.
پس هر كه ترك كند شبهه ناكها را، نجات مى يابد از حرامها. و هر كه عمل كند به شبهه ناكها، مرتكب مى شود حرامها را و جهنّمى مى شود از راهى كه نمى داند؛ چه كردن چيز ندانسته، داخل حرام هاست و باعث دخول جهنّم است.(2)
منابع:
1.(الكافي (ط - دارالحديث)، ج1، ص: 170)
2.( صافى در شرح كافى (مولى خليل قزوينى)، ج1، ص: 483)