راهكارهای پیشرفت اسلام ناب در انقلاب اسلامی
تبهای اولیه
راهكارهای پیشرفت اسلام ناب در انقلاب اسلامی لازم است ابتداء خصوصیات و ویژگیهای اسلام ناب محمّدی ـ صلی الله علیه و آله ـ را تبیین نمائیم و در پرتو روشن شدن این ویژگیها راهكارهای پیشرفت و توسعه اسلام ناب در انقلاب اسلامی روشن خواهد شد.
خصوصیات اسلام ناب محمّدی ـ صلی الله علیه و آله ـ :
1. حضور در تمامی صحنههای جامعه و توجه به تمام ابعاد زندگی انسان
از آنجا كه دین اسلام جامعترین و كاملترین ادیان الهی است این جامعیت و خاتمیت اقتضاء دارد كه تمام ابعاد زندگی انسان مورد توجه قرار بگیرد ابعاد فردی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی، اقتصادی، و... عدم توجّه به یكی از ابعاد زندگی انسان مساوی با ناقص بودن و عدم جامعیت اسلام خواهد بود.
نگاهی گذرا به قرآن كریم و سنّت و فقه اسلامی نشانگر این است كه متون مربوط به ابعاد اجتماعی دین به مراتب حجم بیشتری را نسبت به متون مربوط به ابعاد فردی به خود اختصاص داده است.
«دین هرگز از حكومت و سیاست جدا نمیباشد زیرا دین موعظه و نصیحت و تعلیم محض مسائل فردی
بدون اجتماعی و مسائل اخلاقی و اعتقادی بدون سیاسی و نظامی و مانند آن نیست بلكه احكام اجتماعی و سیاسی نیز دارد.»[1]
2. بسط عدالت اجتماعی
«لقد ارسلنا رسلنا بالبینات و انزلنا معهم الكتاب و المیزان لیقوم الناس بالقسط»[2] ما فرستادیم رسولان را با دلیلهای روشن و با آنها كتاب و میزان نازل كردیم تا عدالت را به پا دارند. خداوند هدف از ارسال پیامبران و نزول كتب آسمانی را ایجاد عدالت اجتماعی و برخورداری تمام مردم از امكانات مادّی و معنوی مناسب، دانسته است.
3. هدایت و ایجاد بستری مناسب جهت رشد و تعالی معنوی انسانها دركنار توجه به نیازهای مادی آنان
«الّذینَ مَكَّنّاهُم فی الاَرضِ اَقاموُا الصلوه و اتوُا الزكاه وَ اَمَروُا بِالمَعروُفِ وَ نَهَوا عَنِ المُنكَرِ وَلِلّهِ عاقِبَه الْاُموُرِ»[3]
«كسانی كه اگر آنها را توانایی بخشیم نماز به پا میدارند و زكات را پرداخت مینمایند و امر به معروف ونهی از منكر میكنند و برای خداست سرانجام كارها»
«طبق این آیه شریفه مسئولیت حكومت اسلامی، 1. برپا داشتن نماز، نیرومند ساختن پیوند جامعه اسلامی با خداوند. 2. پرداخت زكات، تنظیم برنامههای اقتصادی و رفاهی مردم. 3. دستور به كارهای خوب وشایسته و اشاعه خیر و صلاح در جامعه 4. نهی از كار زشت و ناپسند و مبارزه با هر نوع فساد و ظلم و جور را میداند. ناگفته پیداست چنین حكومتی به افراد لایق و شایسته برای شكوفایی استعدادها میدان میدهد و برای پرورش استعدادهای علمی و فكری آنان در علوم و فنون، هنر و فرهنگ و اقتصاد و سیاست زمینه را آماده میسازد و آنان را به سوی ترّقی و كمال سوق میدهد.»[4]
4. مبارزه با ظلم، استكبارستیزی:
«وَ قاتِلوُا فی سبیلِ اللهِ الذَّینَ یُقاتِلوُنَكُمْ»[5] مبارزه كنید در راه خدا با كسانی كه با شما مقاتله مینمایند. مقام معظم رهبری فرمودند«اسلام دین توحید است و توحید یعنی رهایی انسان از عبودیت و اطاعت و تسلیم در برابر هر چیز و هر كس به جز خدا یعنی گسستن بندهای سلطه نظامهای بشری یعنی شكستن طلسم ترس از قدرتهای شیطانی و مادی یعنی تكیه به اقتدارات بینهایتی كه خداوند در نهاد انسان قرار داده است»[6]
5. استقلال همه جانبه و عدم وابستگی به قدرتهای بزرگ:
«وَلَنْ یَجْعَلُ اللّهُ لِلْكافرینَ عَلیَ المؤمنینَ سَبیلا»[7] «خداوند برای كافران راهی را بر علیه مؤمنان قرار نداده است بدین معنا كه مؤمنین باید به گونهای عمل كنند كه در تمام ابعاد، استقلال خویش را حفظ نمایند و موجبات سلطه بیگانگان را فراهم نمایند بر این اساس در قانون اساسی آمده است:
«سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران بر اساس نفی هرگونه سلطهجویی و سلطهپذیری حفظ استقلال همه جانبه و تمامیت ارضی كشور، دفاع از حقوق همه مسلمانان و عدم تعهّد در برابر قدرتهای سلطهگر و رابطه صلحآمیز متقابل با دول غیر محارب استوار است.»[8]
البته خصوصیات و ویژگیهای اسلام ناب به همین مقدار خلاصه نمیشود و ابعادی وسیع و گسترده دارد كه ما به برخی از سرفصلهای آن اشاره نمودیم.
با روشن شدن خصوصیات و ویژگیهای اسلام ناب راههای پیشرفت و توسعه آن مشخص میشود
قدم اوّل: در پیشرفت و توسعه اسلام ناب، پافشاری بر اصل و ارزشهای اسلامی و حركت به سمت تحقق اهداف و ویژگیهای آن است.
مرحوم امام فرمودند: «جمهوری اسلامی ایران نباید تحت هیچ شرایطی از اصول و آرمانهای مقدّس و الهی خود دست بردارد ان شاءالله مردم سلحشور ایران كینه و خشم انقلابی و مقدّس و الهی خویش را در سینهها نگه داشته و شعلههای ستمسوز آن را علیه آمریكای جهانخوار و اذناب آنان به كار خواهند گرفت تا به لطف خداوند بزرگ پرچم اسلام ناب محمّدی ـ صلی الله علیه و آله ـ بر بام همه عالم قد برافرازد و مستضعفان و پا برهنگان و صالحان وارثان زمین گردند»[9]
گام دوّم: شناسایی و شناساندن اسلام ناب به تمام ابعادش و معرّفی فرهنگ ناب اسلامی به تمام جهان
در زمانی كه دشمنان اسلام ناب و انقلاب سعی و تلاش خود را در جهت تخریب چهره اسلام و انقلاب قرار دادهاند و با هجوم فرهنگی سعی در استحاله و تخریب فرهنگ دینی نمودهاند و امروز به اعتراف صریح نظریهپردازان غربی درگیری اصلی بین فرهنگ دینی اسلام با فرهنگ غربی است همانگونه كه هانتیگتن نظریهپرداز غربی میگوید«تقابل اصلی آینده جوامع بشری برخورد فرهنگ اسلامی و فرهنگ غربی است»[10] لازم است مسئولان فرهنگی و كلیه دلسوزان نظام سعی و تلاش خویش را در شناساندن ابعاد اسلام ناب به تمام جهان و معرّفی فرهنگ والای اسلامی به دنیا معطوف دارند چرا كه به فرموده امام (ره) فرهنگ در جامعه هویت آن جامعه را تشكیل می دهد و با انحراف فرهنگ هر چند جامعه، قدرتمند و قوی باشد ولی پوچ و پوك و میان تهی است.
اگر فرهنگ جامعهای وابسته و مرتزق از فرهنگ مخالف باشد ناچار ابعاد دیگر آن جامعه به جانب مخالف گرایش پیدا میكند»[11]
گام سوّم: حركت در جهت استقلال همه جانبه و عدم وابستگی به قدرتهای بزرگ.
و خداوند چه زیبا در قرآن كریم فرموده است «وَاَعِدُّوا لَهُم ما اسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوّهٍ وَ مِنْ رِباطِ الْخَیْلِ تُرحِبوُنَ بِهِ عَدوَّ اللهِ وَ عَدُوّكم وَ آخرینَ مِنْ دوُنِهِمْ لَاتَعْلَموُنَهُم...»[12] «در برابر دشمنان آنچه توانایی دارید از نیرو آماده سازید (همچنین) اسبهای ورزیده برای میدان نبرد تا به وسیله آن دشمن خدا و دشمن خویش را بترسانید و گروه دیگری غیر از اینها را كه شما نمیشناسید...
در این آیه شریفه راه حفظ موجودیت مسلمانان و اسلام و مجد و عظمت و افتخار آنان آمادگی و بهرهمندگی از تمام امكانات برای مقابله با بیگانگان و دشمنان بیان شده «كلمه (قوه) چه كلمه كوچك و پرمعنایی است نه تنها وسایل جنگی و سلاحهای مدرن هر عصری را در بر میگیرد بلكه تمام نیروها و قدرتهائی را كه به نوعی از انواع در پیروزی بر دشمن اثر دارد شامل میشود اعمّ از نیروهای مادّی و معنوی»[13] حركت مسلمانان به سمت استقلال همه جانبه در تمام ابعاد اقتصادی، فرهنگی، سیاسی، نظامی زمینهساز قدرت آنان و ترس دشمنان اسلام خواهد بود.
در واقع با تأمل در این آیه شریفه به تمام ابعاد پیشرفت و توسعه اسلام ناب و راهكارهای آن پی بردیم و چه كلام زیبا و پرمعنایی كه اگر مسلمانان جهان آن را سرلوحه زندگی خویش قرار دهند، به پیشرفت و توسعه لازم خواهند رسید و عوامل عقبافتادگی و ضعف از آنها به دور خواهد ماند.
گام چهارم: اجرای عدالت اجتماعی و حل مشكلات اقتصادی مردم و حمایت از طبقات محروم.
مقام معظم رهبری فرمودند: «اسلام ناب محمّدی، اسلام عدل و قسط است، اسلام عزّت و اسلام حمایت از ضعفاء و پابرهنگان و محرومان است، اسلام دفاع از حقوق مظلومان و مستضعفان است[14]». با اجرای عدالت اجتماعی و توجه و حمایت از طبقات محروم در كنار سایر ابعاد زمینههای پیشرفت و توسعه فراهم میشود و قادر خواهیم بود الگوی مناسبی از اسلام ناب را در قالب جمهوری اسلامی به تمام جهان معرّفی نمائیم.
گام پنجم: حفظ وحدت بین مسلمانان و حضور و مشاركت فعّال مردم در صحنههای اجتماعی.
مرحوم امام در وصیتنامه الهی ـ سیاسی خویش فرمودند: «بیتردید رمز بقاء انقلاب اسلامی همان رمز پیروزی است و رمز پیروزی را ملّت میداند و نسلهای آینده در تاریخ خواهند خواند كه دو ركن اصلی آن انگیزه الهی و مقصد عالی حكومت اسلامی و اجتماع ملّت در سراسر كشور با وحدت كلمه برای همان انگیزه و مقصد، اینجانب به همه نسلهای حاضر و آینده وصیت میكنم كه اگر بخواهید اسلام و حكومت الله برقرار باشد و دست استعمار و استثمارگران خارج و داخل از كشورتان قطع شود این انگیزه الهی را كه خداوند تعالی در قرآن كریم به آن سفارش فرموده است از دست ندهید و در مقابل این انگیزه كه رمز پیروزی و بقاء آن است، فراموشی هدف و تفرقه و اختلاف است.[15]»
اكنون كه انقلاب اسلامی به عنوان الگوی اسلام ناب در جهان معرّفی شده است لازم است با تمام توان در جهت توسعه و پیشرفت آن همّت بگماریم و راه روشن و نورانی را كه پیمودهایم با تمام قدرت ادامه دهیم چرا كه كوچكترین كوتاهی در این امر گناهی نابخشودنی و سبب سرخوردگی و یأس در مسلمانان خواهد شد. مرحوم امام فرمودند:«سرنوشت اسلام ناب محمّدی ـ صلی الله علیه و آله ـ در جهان با انقلاب اسلامی ایران ارتباط دارد. كوتاهی، سستی و سهلانگاری در حفظ و تداوم انقلاب و در نتیجه سقوط، نابودی و مرگ انقلاب به اسلام راستین صدمه و ضربه خواهد زد بنابراین بر مسلمانان سعی و كوشش گسترده در راه تداوم انقلاب اسلامی ایران به منظور حفظ اسلام لازم است.»[16]
[/HR][1] . جوادی آملی، ولایت فقیه، ولایت فقاهت و عدالت، مركز نشر اسراء قم، 78، ص73.
[2] . سوره حدید، آیه 25.
[3] . سوره حج، آیه 41.
[4] . حفعر سبحانی، مبانی حكومت اسلامی، انتشارات توحید، قم 70، ص44.
[5] . سوره بقره، آیه190.
[6] . حدیث ولایت، ج4، ص242.
[7] . سوره نساء، 141.
[8] .قانون اساسی، اصل152.
[9] . صحیفه نور، ج 21، ص95.
[10] . نفوذ و استحاله، معاونت سیاسی نمایندگی ولی فقیه در قرارگاه ثارالله، تهران 1378، ص 27.
[11] . صحیفه نور، ج 15، ص 160.
[12] . سوره انفال، آیه 60.
[13] . ناصر مكارم شیرازی، تفسیر نمونه، دارالكتب الاسلامیه، ج7، ص222.
[14] . حدیث ولایت، ج1، ص222.
[15] . وصیتنامه سیاسی ـ الهی امام خمینی (ره)، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره)، ص20.
[16] . صحیفه نور،ج12،ص6 و 7.