جمع بندی حضور حضرت قاسم در واقعه ی کربلا

با نام الله

کارشناس بحث: استاد عماد

سؤال:
آیا حضرت قاسم بن حسن (علیهما السلام) در واقعه کربلا حضور داشت؟

پاسخ:
حضرت قاسم بن الحسن (علیهما السلام) فرزند نوجوان آقا امام حسن مجتبی (علیه السلام) بود که در تواریخ (1) و مقاتل (2) زیادی نام وی آمده است و کسی در این تردید ندارد. ان چه مورد تردید است و شهید مرتضی مطهری (قدس سره) نیز در کتاب «حماسه حسینی» مورد نقد قرار داده است، عروسی حضرت قاسم (علیه السلام) در روز عاشورا است، نه وجود و عدم وجود حضرت قاسم (علیه السلام) در واقعه کربلا.

منابع:
1. طبری، محمد بن جریر، تاريخ‏ الطبری، ترجمه، ج‏7، ص 3054؛ زهری، محمد بن سعد، الطبقات‏ الكبرى، ترجمه، ج ‏5، ص 10؛ جزری شیبانی، علی بن محمد (ابن اثیر)، الكامل، ترجمه، ج ‏11، ص 185.
2. علی بن حسین اصفهانی، فرزندان ‏آل‏ ابى‏ طالب، ترجمه مقاتل الطالبین توسط جواد فاضل، ج‏ 1، ص 127 و .... همه مقاتل اسم حضرت قاسم علیه السلام را ذکر کرده‌اند.

[=Arial Narrow]

با سلام و احترام
اگر میشه اسناد معتبر و تایید شده برای اینکه ایشان در روز عاشورا داماد شدند رو میشه بذارید؟

با عرض سلام
در کتاب «صراط النّجاة» که مجموعه استفتاءات از آیت الله العظمی شیخ جواد تبریزی رحمه الله است، در استفتاء شماره 266 و267 چنین آمده:

س (266) ما حكم البكاء على زواج القاسم بن الحسن؟
ج: لا بأس بإقامة العزاء و البكاء على القاسم عليه السلام أو على الزواج، و لكن لا تكون على نحو الحتم،
بل على نحو الاحتمال. و البكاء لما جرى على الإمام الحسين عليه السلام و أصحابه مستحب، وفقكم اللّه.

س (267) ما حكم استخدام الشمع في ليلة الثامن المحرم، تمثيلًا لزواج القاسم؟
ج: لا بأس بقراءة هذا المجلس على القاسم عليه السلام،
و لكن لا تكون على نحو يسترسخ في أذهان الناس أنها حتمية الحصول، بل على نحو الاحتمال، و الله العالم.

همچنین در استفتاء شماره 49 از آیت الله سیّد صادق شیرازی در مجموعه استفتاءات «ألف مسألة فی بلاد الغرب» چنین آمده:

السؤال (49): لقد جرت السيرة في شعائر عاشوراء من كل عام إجراء زواج صوري للقاسم بن الإمام الحسن عليه السّلام من سكينة بنت الإمام الحسين عليه السّلام، فهل من الصحيح أن الإمام الحسين عليه السّلام زوّج القاسم عليه السّلام من كريمته سكينة عليها السّلام في يوم العاشر من محرم؟

الجواب: في ذلك رواية، و هو غير بعيد حتى لا يكون القاسم عليه السّلام عزبا عند الشهادة فلا يكون مشمولا للحديث الشريف الذي يقول: «شرار موتاكم العزّاب»

و در استفتای شماره 1656 از آیت الله مکارم شیرازی در مجموعه «الفتاوی الجدیده» چنین آمده:

(السّؤال 1656): هل ان حكاية عقد و زواج القاسم بن الحسن عليه السلام في كربلاء صحيحة؟ و ما حكم قراءتها و ذكرها؟
الجواب: ما دامت لم تذكر في المصادر المعتبرة فالأفضل تركها.

و در استفتای شماره 2186 از آیت الله فاضل لنکرانی در «جامع المسائل» چنین آمده:

سؤال 2181: در مورد تعزيه و روضه‌هايى كه به نام ازدواج حضرت قاسم عليه السّلام در كربلا خوانده مى‌شود، چه مى‌فرماييد؟
جواب: آنچه در مورد عروسى حضرت قاسم مطرح شده يا مى‌شود صحيح نيست. و اثرى از اين قضيه در كتب معتبره وجود ندارد. مضافا بر اينكه حضرت قاسم به سنّ ازدواج نرسيده بود.بلى، در كتاب منتخب مرحوم طريحى چيزهايى كه مناسب ازدواج آن حضرت است نقل شده، ولى ظاهرا اين مطالب نادرست را بعد از آن مرحوم، افراد مغرض يا نادان به آن كتاب اضافه كرده‌اند. و مرحوم طريحى برتر از آن است كه اين مطالب را كه مناسبتى با واقعۀ عاشورا ندارد، در كتاب خود بنويسد.در عين حال آنچه در كتاب طريحى آمده به اين نحو كه بعضى در مراسم تعزيه‌دارى و بصورت خرافى پياده مى‌كنند، نمى‌باشد.

و در مجموعه استفتاءات آیت الله بهجت رحمه الله چنین آمده:

6380. تعزيه و شبيه‌خوانى بخش‌هايى از تاريخ كه سند معتبرى ندارند (مثل ازدواج حضرت قاسم)، چه حكمى دارد؟
ج. اگر معلوم باشد كه نقل از بعض تواريخ و روايت‌ها است، اشكال ندارد.

و الله یقول الحقّ و هو یهدی السبیل.:Gol:[=Noor_Lotus][=Noor_Lotus][=Noor_Lotus][=Noor_Lotus]