عوامل استمرار انقلاب اسلامی
تبهای اولیه
عوامل استمرار انقلاب اسلامی پیروزی انقلاب اسلامی سرآغاز تحولات گسترده عمیق و فزاینده در ایران و بسیاری از كشورهای جهان شد این حادثه بزرگ قرن بسیاری از معاملات سیاسی جهان و منطقه را به نفع مستضعفان تغییر داد و موج حركتهای آزادیبخش و استكبارزدایی سراسر جهان را موجب شد پیروزی انقلاب اسلامی موجب درهم شكسته شدن میمنه استكبار جهانی گشته و ثابت كرد چگونه بسیاری از ناممكنها با اراده جمعی یك ملت و با توكّل به خداوند متعال ممكن شده و یك رژیم تا دندان مسلّح و برخوردار از حمایتهای همه جانبه قدرتهای بزرگ با دست خالی مردم به زانو در آمده، انقلاب اسلامی موجب مجد و عظمت اسلام و احیای هویت دینی امت اسلامی و منشأ رشد معنویتگرایی شد تأثیرات انقلاب اسلامی ایران با گذشت ربع قرن از حیات پربركت آن به گونهای است كه نیكسون رئیس جمهور آمریكا معتقد بود جهان اسلام در قرن بیست و یكم یكی از مهمترین میدانهای زورآزمایی سیاست خارجی آمریكاست»[1]
[=arial narrow]عواملی كه با وجود دشمنیها و كینهتوزیهای دشمنان انقلاب سبب تداوم پیروزی انقلاب اسلامی شده را باید در ویژگیهای خاص انقلاب اسلامی ایران جستجو نمود كه عمدهترین آنها از این قرار است: 1. اسلامی بودن انقلاب و تكیه بر مذهب: تكیه بر ارزشهای دینی و پیاندازی حكومتی برخاسته از متن دین و سازگار با آرمانیترین اهداف و انتظارات بشر از اساسیترین ویژگیهای انقلاب اسلامی است كه عامل اصلی انقلاب اسلامی محسوب میشود مرحوم امام فرمودند: «اسلام و حكومت اسلامی پدیده الهی است كه با به كار بستن آن سعادت فرزندان خود را در دنیا و آخرت به بالاترین درجه تأمین میكند و قدرت آن دارد كه قلم سرخ به ستمگریها و چپاولگریها و فسادها و تجاوزها بكشد و انسانها را به كمال مطلوب خود برساند.»[2] بنابراین انقلاب اسلامی تا وقتی در خط صحیح اسلام ناب با دقت حركت كند و مردم روحیه دفاع از اسلام و ارزشهای اسلامی را زنده نگه دارند هیچ قدرتی نمیتواند نظام جمهوری اسلامی را از حركت به سمت هدفهای خود باز دارد.
[=arial narrow]از جلوههای اسلامی بودن انقلاب اسلامی این است كه مشروعیت حكومت برخاسته از اراده خداوند است «زیرا اساساً هیچگونه ولایتی جز با انتساب به اذن الهی، مشروعیت نمییابد هر چند همراه با مقبولیت باشد.»[3]
[=arial narrow]و این مشروعیت الهی حكومت، حقانیت حكومت و حاكم اسلامی را در گرو پایبندی به موازین اسلامی قرار میدهد و نه خواست مردم هر چند حكومت اسلامی برای تحقق عینی و فعلیت بخشیدن به احكام دینی پذیرش مردم را لازم دارد و باید اسباب و عوامل رضایت مشروع مردم را فراهم كند. بنابراین پیروزی انقلاب اسلامی پابرجاست چون مشروعیت حكومت از ناحیه خداوند است و این مشروعیت تا زمانی كه پایبندی به موازین اسلامی و الهی باقی باشد، پابرجاست.
[=arial narrow]2. مردمی بودن انقلاب: از خصوصیات انقلاب اسلامی ایران این است كه با خواست و اراده مردم همراه است «قیام جمعیتی بزرگ و یكدل و یك جان با حركتی پر تلاش و هدفدار و هماهنگ روی خط رهبری مكتبی در اوج پاكی و صفا و ایثار، ذوب شده در اسلام و رهبر، یكی از خصائص ممتاز انقلاب اسلامی است كه تاریخ آن را كمتر بخود دیده است.»[4] مقام معظم رهبری فرمودند: انقلاب اسلامی دو خصوصیت استثنایی داشت یك خصوصیت اینكه مبنای این انقلاب ارزشهای دینی و اخلاقی و معنوی بود و خصوصیت دیگر این بود كه انقلاب برپایه اراده و خواست مردم در تشكیل و اداره حكومت باقی ماند»[5]
[=arial narrow]3. رهبری صادقانه و حكیمانه: بیشك صداقت، صراحت، شجاعت، سازش ناپذیری، از جان گذشتگی صلابت و قاطعیت،عشق به اسلام، مقام عرفانی، وارستگی،شخصیت والای علمی و فقاهتی و سادگی معنیدار زندگی امام در ارائه الگوی رهبری مؤثر بوده است ولی آنچه كه مهمتر از این شاخصهای برجسته، امام را به عنوان اسوه قرار داده و به وی نقشی برتر از یك رهبر انقلاب بخشیده این است كه به تعبیر شهید مطهری(ره): «ندای امام از قلب فرهنگ و از اعماق تاریخ و از ژرفای روح این ملت برمیخاست، مردمی كه در طول چهارده قرن حماسه محمد ـ صلی الله علیه و آله ـ، علی ـ علیه السلام ـ زهرا ـ سلام الله علیها ـ،حسن ـ علیه السلام ـ، حسین ـ علیه السلام ـ، زینب ـ سلام الله علیها ـ، سلمان و ابوذر... . و صدها هزار شخصیت اسلامی دیگر را شنیده بود بار دیگر همان ندای آشنا را از حلقوم این مرد شنیدند او را آئینه تمام نمای فرهنگ و هویت اسلامی خود كه تحقیر شده بود دیدند.»[6] رهبری انقلاب اسلامی در چارچوب ولایت فقیه كه تداوم امامت است از عوامل مهم پیروزی و تدام موفقیت انقلاب اسلامی محسوب میشود مقام معظم رهبری فرمودند: اصل ولایت فقیه و پیوستن همه راههای اصلی نظام به مركز ولایت نقطه درخشان نظام اسلامی است این اصل همان ذخیره پایانناپذیری است كه باید مشكلات نظام جمهوری اسلامی را در حساسترین لحظات و خطرناكترین گردنههای مسیر پر خطر جمهوری اسلامی حل كند و گرههای ناگشودنی را بگشاید،»[7]
[=arial narrow]در واقع «یك انقلاب در حد كمال مطلوب سه ركن اساسی دارد كه عبارت است از برخورداری از یك ایدئولوژی و مكتب پویا و انقلابی و مشاركت گسترده و فعالانه و ایثارگرانه مردم از همه طبقات و ظهور و نهادینه شدن رهبری مورد قبول عموم مردم با ویژگیهای شخصی همچون نبوغ، اقتدار، صلابت و جسارت در تصمیمگیری و انقلاب اسلامی در هر سه ركن از تمامیت و عظمت بینظیری برخوردار بوده است. حفظ ویژگیهای این سه ركن اساسی اقتدار نظام و انقلاب میتواند همچنان تداوم و توسعه آن گردد و هر نوع آسیبی كه به این سه ركن وارد آید موجبات زوال تدریجی و انحطاط انقلاب را فراهم خواهد كرد.»[8]
[=arial narrow]4. اهداف بلند انقلاب اسلامی و تكیه بر نیازهای واقعی و فطری مردم
[=arial narrow]انقلاب اسلامی در همه ابعاد فردی و اجتماعی، داخلی و خارجی، سیاسی و اقتصادی و فرهنگی اهداف بسیار بلندی برای حكومت ترسیم نموده است كه این اهداف مأخوذ از قرآن و سنت بود و در شعارهای مردم تجلی یافته بود استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی، حاكمیت ارزشهای الهی و نفی سلطه شرق و غرب، عدالت اجتماعی و... انقلاب اسلامی با تكیه بر نیازهای فطری واقعی مردم اهداف بلند نظام را در اصل سوم قانون اساسی در طی شانزده بند تبیین نموده كه براستی هر بینندهای را مجذوب جامعیت خویش میسازد كه بكار بستن این اهداف تضمینكننده سعادت نسل حاضر و تمامی نسلهای آینده خواهد بود. مقام معظم رهبری فرمودند: «اگر یك حركت تاریخی همچون انقلاب اسلامی شعارهایش بر نیازهای ذاتی انسان نظیر عدالتخواهی، استقلال، آزادی واقعی، مبارزه با فقر و فساد و تبعیض و دفاع از مظلوم مبتنی باشد، به شرط آن كه مسئولان و مردم به وظایف خود عمل كنند هیچگاه پیر نخواهد شد و همواره جوان و پویا و پرنشاط خواهد بود.»[9]
[=arial narrow]5. دستاوردهای بزرگ انقلاب اسلامی و جلوههای كارآمدی نظام جمهوری اسلامی.
[=arial narrow]دستاوردهای عظیم انقلاب اسلامی برای اسلام و مسلمین در داخل كشور و خارج از كشور بینظیر بوده است.
[=arial narrow]سرنگونی نظام شاهنشاهی و استمرار نظام جمهوری اسلامی، استقلال و تحمّل در اصول و رفتارهای سیاست خارجی، احیای اسلام و آوردن مذهب به متن زندگی مردم و بازگرداندن اسلام به صحنه جهان، دفاع از حقوق همه مسلمانان و بیداری و آگاهی بخشیدن به آنان، آشكار شدن ابعاد سیاسی اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و حكومتی اسلام راستین و توانائیها و جامعیت مذهب شیعه و از بین بردن خودباختگی و ایجاد روحیه خودباوری در ملت ایران و مسلمانان جهان، شكستن هنمنه و ابهت قدرتهای بزرگ و... نمونهها و بخشی از سرفصلها و عناوین مهم دستاوردهای انقلاب اسلامی است همچنین مقایسهای اجمالی بین وضعیت اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی، سیاسی قبل از انقلاب با پس از پیروزی انقلاب كه گواه كارآمدی نظام جمهوری اسلامی و پیشرفت سریع انقلاب علیرغم برخی كاستیها و مشكلات اقتصادی و اجتماعی است. تصوّر درست دستاوردهای انقلاب وكارآمدی انقلاب اسلامی تصدیق ضرورت تداوم انقلاب را در پی دارد، بررسی شناخت و احساس كارآمدی نظام اسلامی اقبال بیشتر به سوی انقلاب، عشق و علاقه، دلبستگی و وابستگی به انقلاب را پدید میآورد. درك دستاوردهای انقلاب، درك ارزش و اهمیت انقلاب، تبیین كارآمدی نظام و كارهای بزرگی كه انجام شده امیدواری به آینده روشن آمادگی برای قدردانی و شكر نعمت انقلاب را با كوشش در راه تداوم آن به همراه دارد.
[=arial narrow]6. وحدت ملی، از عوامل مهم پیروزی انقلاب اسلامی وحدت و یكپارچگی مردم بود كه در سایر انقلابها كمتر دیده میشود و اسلام تنها چیزی بود كه این یكپارچگی را بوجود آورد و جز این اگر شعار و شعور دیگر حاكم بود بیشك به این وحدت لطمه وارد میآورد و به اختلاف نظر میكشاند به دلیل اسلامی بودن نهضت بود كه همه گروهها مختلف در یك مسیر و یك صف قرار گرفتند همین عامل پیروزی، عامل تداوم آن نیز هست یكپارچگی و وحدت مردم در صحنه و تأكید بر پیاده شدن ارزشها و معیارهای اسلامی و تبعیت از رهبری عاملی است كه سبب پویائی و كارآمدی نظام و تداوم آن خواهد شد مرحوم امام در وصیتنامه الهی سیاسی خویش چنین فرمود: «بیتردید رمز بقاء انقلاب اسلامی همان رمز پیروزی است و رمز پیروزی را ملت میداند و نسلهای آینده در تاریخ خواهند خواند كه دو ركن اصلی آن انگیزه الهی و مقصد عالی حكومت اسلامی و اجتماع ملت در سراسر كشور با وحدت كلمه برای همان انگیزه و مقصد... توصیه اینجانب به مسلمین و خصوص ایرانیان بویژه در عصر حاضر آن است كه در مقابل این توطئهها عكسالعمل نشان داده و به انسجام و وحدت خود به هر راه ممكن افزایش دهند و كفار و منافقان را مأیوس نمایند.».[10]
[=arial narrow]بنابراین انقلاب اسلامی و پیروزی آن پابرجاست چراكه انقلاب اسلامی نظامی است اسلامی و دینی و مردمی دارای رهبری شایسته كه بر تأمین نیازهای واقعی مردم همت گماشته و اهداف بلندی را فراروی خود قرار داده و باوحدت كلمه و انسجام ملی به سمت دستیابی به این اهداف حركت میكند و در این راه دستاوردهای بزرگی در داخل و خارج كشور بدست آورده و به موفقیتهای چشمگیری دست یافته كه البته راه طولانی تا رسیدن به نقطه آرمانی و تحقق كامل اهداف انقلاب اسلامی پیش رو داریم كه انشاء الله با مدد الهی و همت مسئولین نظام و مردم غیرتمند كشور مشكلات برطرف شده و وصول به این اهداف ممكن خواهد شد.
[/HR][1] . ریچارد نیكسون، فرصت را از دست ندهید، ترجمه حسین وقسی نژاد، انتشارات طرح نو، 1371،ص 256.
[2] . صحیفه نور، ج 21، ص 176.
[3] . محمدتقی مصباح یزدی، كتاب نقد، شماره 7، ص 168.
[4] . عباسعلی عمید زنجانی، گزیده انقلاب اسلامی و ریشههای آن، كتاب طوبی، تهران، 1376، ص 18.
[5] . حدیث ولایت، ج 3، ص 249 و 250.
[6] . شهید مطهری، پیرامن انقلاب اسلامی، انتشارات صدرا، 1368، ص 119
[7] . حدیث ولایت، ج 3، ص 136.
[8] . منوچهر محمدی، انقلاب اسلامی زمینهها و پیامدها، نشر معارف، 1380، ص 282.
[9] . روزنامه جمهوری اسلامی، 19/5/81.
[10] . صحیفه نور، ج 21، ص 176 و 177.
منبع:انديشه قم