**313 آیه در مدح امیرالمومنین علی علیه السلام**

امام باقر علیه السلام در تفسیر ایه فوق می فرماید به راستی که منظور از آن علی و فاطمه و حسن و حسین علیه السلام و پس از ایشان درباره دیگر ائمه جاری می شود و روی سخن با آنان است

تفسیر عیاشی ج 1 ص 62

امام صادق عليه السلام : منظور اين است که مومنان هنگام ميثاق رنگ ولايت به خود گرفته اند

الميزان ج1 ص 317

امام باقر عليه السلام : مقصود از آيه شريفه لتکونوا شهدا علي الناس ما هستيم و ما شاهد بر اعمال مردم هستيم -نور الثقلين ج1 ص 113


و نيز فرمودند : ماييم امت وسط و ميانه رو و ماييم شاهدان الهي بر اعمال و رفتار مردم و حجت هاي پروردگار بر روي زمين -الکافي ج1 ---ص 191

ابن عباس می گوید : هنگامی که حمزه بن عبدالمطلب (علیه السلام) در جنگ احد به شهادت رسید و خبر آن به امیرالمومنین علی علیه السلام رسید آن حضرت فرمودند انا لله و انا الیه راجعون و به دنبال آن این آیه شریفه نازل شد.

بحارالانوار ج9-ص 120

و نیز فرمود علیه السلام : ماییم آن خانه هائی که خداوند امر می کند که از درهای آنان وارد شوید ماییم باب الله و خانه ای که باید به آن داخل شوید ((یعنی ماییم حصن حصین الهی)) بنابراین هرکس از ما پیروی کند و به ولایت ما اقرار کند به تحقیق داخل خانه ها از در آن شده است و هرکس با ما مخالفت کند و غیر ما را برتری دهد مسلما از پشت خانه ها وارد شده است (( و ورود به خانه از پشت آن ممکن نیست))

آیات الولایه ص 29 ح1

رسول الله صلی الله علیه و اله فرمودند : خداوند خلقی را برتر از من نیافریده و هیچ موجودی را همانند من کرامت نفرموده است علی علیه السلام می فرماید : عرض کردم : ای رسول خدا آیا شما برترید یا جبرییل ؟
فرمودند : خداوند متعال پیامبران مرسل را بر ملائکه مقرب فضیلت داد و مرا بر همه انبیا و مرسلین فضیلت داد و پس از من ای علی برتری برای تو و امامان پس از تو است و به درستی که ملائکه خادم ما و خادم دوستان ما هستند

عیون اخبار الرضا علیه السلام ج1 ص 262

امیرالمومنین علی علیه السلام فرمودند : همانا که برای بهشت هشت در است
از یک در آن پیامبران و صدیقان وارد می شوند
از یک در آن شهدا و افراد شایسته وارد می شوند
از یک در آن مسلمانان که به یگانگی خدای یکتا شهادت بدهند و ذره ای از بغض و کینه ما در دل آنان نباشد وارد می شوند
و از پنج در دیگر شیعیان و دوستان ما وارد می شوند و من همچنان بر پل صراط ایستاده ام و درخواست می کنم و می گویم پروردگارا شیعه من و دوست من و یاران من و هرکه را در دنیا مرا به ولایت پذیرفته است سالم بدار
در این حال ناگهان آوازی از مرکز عرش می رسد که درخواست تو به اجابت رسید
و شفاعت تو درباره شیعیانت پذیرفته شد
و از شیعیان من کسی که مرا به ولایت شناخته است و یار ای ام کرده و با دشمنان جنگی من جنگیده است چه با رفتار چه با گفتار هریک از آنان درباره هفتاد هزار نفر از خویشاوندان و همسایگانشان شفاعت می کند

خصال ج2 ص 472

ابن عباس می گوید رسول الله صلی الله علیه و آله فرمود هرکس دوست دارد که چنگ بزند به ریسمانی که هرگز گسستنی نیست پس چنگ بزند به ولایت برادرم و جانشینم علی بن ابی طالب علیه السلام زیرا هرکه به او علاقه مند شود هرگز هلاک نخواهد شد و هرکس او را دشمن بدارد نجات نخواهد یافت

معانی الاخبار ص 368

امام صادق علیه السلام فرمودند : منظور از نور در این آیه شریفه آل محمد صلی الله علیهم اجمعین و منظور از ظلمات دشمنان ایشان هستند

الصافی ج 1- ص 447

ابن ابی یعفور می گوید : به امام صادق علیه السلام عرض کردم : من با مردم معاشرت می کنم و با آنان برخورد بسیار دارم .گاهی به عده ای بر می خورم که ولایت شما را نپذیرفته اند و ولایت فلان و فلان (ابوبکر و عمر) را پذیرفته اند در حالی که اهل صدق و امانت و وفا هستند ولی در مقابل این افراد جماعتی را می بینم که ولایت شما را پذیرفته اند ولی اهل امانت و وفا و صداقت نیستند

[راوری می گوید ] امام صادق علیه السلام رودر روی من با چهره ای غضبناک نشست و فرمود کسی که ولایت امام فاسق و ستمگر را پذیرفته اصلا دین ندارد و کسی که ولایت امام عادلی که از سوی خدا منصوب شده را قبول کرده عتاب و سرزنش ندارد

عرض کردم : آن گروه دین ندارد و این گروه عتاب ندارد؟

فرمود (علیه السلام) آری آن گروه دین ندارد و این گروه سرزنش ندارند سپس فرمود آیا نشنیده ای که خداوند متعال می فرمایند : الله ولی الذین امنوا یخرجهم من الظلمات الی النور یعنی به علت ولایتشان به امامان عادلی که خدا منصوب فرموده از تاریکی و گناهان به سمت توبه و معرفت کشانده می شوند و در آنجا که می فرماید : الذین کفروا اولیادهم الطاغوت یخرجونهم من النور الی الظلمات
یعنی ایشان بر نور اسلام بودند ولی به علت پذیرفتن ولایت امام ستمگر و غیر منصوب از سوی خدا از نور اسلام خارج شدند و به سوی ظلمات کفر کشانیده شدند و خداوند ((جل جلاله)) آتش را بر ایشان همراه با دیگر کفار واجب گردانیده است

الصافی ج 1 ص 447
الکافی ج 1 ص 375 ح 3

امام صادق علیه السلام فرمود : امیرمومنان علی علیه السلام مصداق عالی و افضل این آیه است و او از کسانی بود که مال خود را برای جلب خشنودی خدا در راه او می بخشید

تفسیر نورالثقلین ج 1 ص 263

ابوبصیر از امام صادق علیه السلام نقل نموده که فرمودند منظور از حکمت و خیر کثیر در این آیه اطاعت خدا و شناخت امام علیه السلام است.

الکافی ج1 ص 185

این عباس می گوید رسول خدا صلی الله علیه و اله فرمود : هرکس بخواهد به حلم ابراهیم و حکمت نوح و جمال یوسف بنگرد پس به علی بن ابیطالب علیه السلام نظر کند

ذخائر العقبی ص 94

از ابن عباس روایت شده که علی بن ابیطالب علیه السلام چهار درهم داشت یکی را در شب -یکی را در روز -یکی در پنهان-و دیگری را در آشکار صدقه داد و این آیه در شان ایشان نازل شد

در المنثور ج1 ص 363

ابن عباس می گوید نزد رسول خدا صلی الله علیه و آله بودیم که یکی از اعراب بادیه نشین آمد و عرض کرد ای رسول خدا از شما شنیدم که فرمودید و اعتصموا بحبل الله جمیعا و لا تفرقوا
حبل الله کدام است که به آن چنگ زنیم و متفرق نشویم؟
رسول خدا صلی الله علیه و آله دست مبارک خود را بر دست علی علیه السلام زد و فرمود به ایشان تمسک جویید که همانا او حبل الله متین و ریسمان محکم الهی است

آیات الفضائل ص 124 ح7

ان شا الله به زودی ادامه خواهم داد 

بسم الله الرحمن الرحیم  لیس لک من الامر شی او یتوب علیهم او یعذبهم علیهم فانهم ظالمون  آل عمران 128  جابر جعفی می گوید نزد امام باقر علیه السلام این آیه شریفه را تلاوت نمودم ایشان فرمودند بلکه قسم به خدا برای پیامبر چیزهایی وجود داشت و این گونه نیست که تو می گویی اما به تو خبر می دهم که وقتی پروردگار پیامبرش را مامور اظهار و ابلاغ ولایت علی بن ابیطالب علیه السلام نمود .رسول خدا صلی الله علیه و آله در حیرت ماند که با دشمنی قومش با علی علیه السلام چه باید کرد ؟زیرا فضایلی را که رسول خدا صلوات الله علیه و الهخ در علی علیه السلام سراغ داشت همه و همه باعث طغیان و سرکشی و دشمنی و حسادت قومش با علی علیه السلام می شد.زیرا علی علیه السلام اولین ایمان اورندگان بهترین یار رسول خدا سرسخت ترین افراد با مخالفان و عالمترین بود که علم احدی با او برابری نمی کرد.و در یک کلام مناقب او شمارش نداشت .این مساله سینه پیامبر صلی الله علیه و اله را تنگ و او را به فکر انداخته بود که این ایه نازل شد که این نه به دست تو که بلکه مربوط به خداست که علی علیه السلام را وصی و ولی امر پس از خودت سازی .آری ایم است معنای ایه پس چطور برای پیامبر چیزی نبوده است .   تفسیر عیاشی ج1 ص 197 --ایات الولایه ص 65

بسم الله الرحمن الرحیم به حول و قوه الهی و مدد مولایم علی علیه السلام بعد از مدت طولانی وقفه مجدد شروع خواهم نمود یا علی 

بسم الله الرحمن الرحیم  و ما محمد الا رسول قد خلت من قبله الرسل افان مات او قتل انقلبتم علی اعقابکم و من ینقلب علی عقبیه فلن یضر الله شیئا و سیجزی الشاکرین -ال عمران 144. رسول خدا صلی الله علیه و اله و سلم در خطبه غدیر فرمودند: ای مردم به شما هشدار می دهم که من رسول خدا هستم و پیش از من نیز پیامبرانی امده اند ایا اگر من بمیرم یا کشته شوم شما به دوره جاهلیت باز می گردید؟بدانید که هرکس پس از من به عقب بازگردد هرگز به خدای خود اسیبی نمی رساند و خداوند اهل شکر را پاداش خواهد داد ای مردم اگاه باشید که به راستی علی و فرزندان او موصوف به صبر و شکیبایی هستند.احتجاج ج1 -ص 77 

بسم الله الرحمن الرحیم و لئن قتلتم فی سبیل الله او متم لمغفره من الله و رحمه خیر مما یجمعون ال عمران 157   امام باقر علیه السلام فرمودند سبیل الله علی علیه السلام و فرزندان او علیهم السلام اجمعین هستند.هرکس در راه ولایت ایشان کشته شود در راه خدا کشته شده است و هرکس در راه ولایت ایشان بمیرد در راه خدا مرده است.معانی الخبار ص 167- تفسیر عیاشی ج1 ص 202-ح162-الصافی ج2-ص 141 

بسم الله الرحمن الرحیم افمن اتبع رضوان الله کمن باء بسخط من الله و ماویه جهنم و بئس المصیر -آل عمران 157   امام صادق علیه السلام فرمودند مقصود از والذین اتبعوا رضوان الله امامان هستند پس فرمود به خدا سوگند آنان درجات مومنان نزد خداوند هستند و به واسطه ولایت و معرفت ما اعمال مومنان دوچندان می وشود و خداوند درجات عالی به آنان عطا می فرماید. و مراد از والذین باوو بسخط من الله کسانی هستند که حق علی علیه السلام و حق ما اهل بیت را انکار کردند و بدین سبب به خشم خدا دچار شدند. الکافی ج1 ص 430 ح 84--عیاشی ج1-ص 205-ح149

بسم الله الرحمن الرحیم الذین استجابوا لله و الرسول من بعد ما اصابهم القرح للذین احسنوا منهم و اتقوا اجر عظیم.الذین قال لهم الناس ان الناس قد جمعوا لکم فاخشوهم فزادهم ایمانا و قالوا حسبنا الله و نعم الوکیل .فانقلبوا بنعمه من الله و فضل لم یمسسهم سوء و اتبعوا رضوان الله و الله ذوفضل عظیم.آل عمران 172-174 عامر بن وائله می گوید:علی علیه السلام به اهل شورای سقیفه فرمود :شمارا به خدا سوگند می دهم آیا میان شما کسی جز من بود که جبرییل علیه السلام در جنگ احد به رسول خدا صلی الله علیه و آله گفت: ای محمد آیا می بینی مواسات علی را؟و رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود :علی از من است و من از علی هستم و جبرییل عرض کرد و من هم از شما هستم. آنان گفتند خدا می داند که غیر از این نیست. علی علیه السلام به آنان فرمود: شما را به خدا سوگند می دهم که آیا جز من بود کسی که در جنگ احد نه نفر از پرچمداران بنی عبدالدار را یکی پس از دیگیری به هلاکت رساند  تا این که صواب ان غلام حبشی امد و گفت سوگند به خدا که با کشته شدن بزرگان خود جز از محمد انتقام نگیرم و چشمان او از خشم سرخ شده بود و شما از او در هراس بودید و از او دور شدید و چون من به جنگ او رفتم او مانند کوهی استورا بود تااین که پس دو ضربت کمر او را با ضربتی به دو نیم کردم و در حالی که نصف پایین بدنش به جا مانده بود و مسلمانان به او نگاه کرده و می خندیدند؟ گفتند خدا گواه است که جز این نبود. بحار الانوار ج 20 ص69 خصال ج2 ص 121

«ها عَلی بَشرٌ کیفَ بَشَر رَبُّهُ فیه تجلّی و ظَهَر» بود در محفل ارباب نظر نقل شیرینتری از نقل و شکر می شمردند یکایک چو گهر مدحت صاحب شمشیر دوسر که بشر می شود اینگونه مگر؟ «ها عَلی بَشرٌ کیفَ بَشَر رَبُّهَ فیه تجلّی و ظهَر» چه بشر؟ مظهر اوصاف خدا چه بشر؟ مطلع انوار هُدی چه بشر؟ پادشه ارض و سما چه بشر؟ صاحب دستور و قضا چه بشر؟ حاکم و فرمان قدر «ها عَلی بَشرٌ کیفَ بَشَر هُوَ وَالواجِبُ نورٌ و قَمَر» چه بشر؟ مرشد جبریل امین چه بشر؟ آینه ی خالق بین چه بشر؟ نور إلاهش به جبین چه بشر؟ ناطق قرآن مبین چه بشر؟ قاسم فردوس و سقر «ها عَلی بَشرٌ کیفَ بَشَر یا لَهُ صاحِبَ سَمْعٌ وبَصَر» چه بشر؟ باعث ایجاد جهان چه بشر؟ علّت تکوین مکان چه بشر؟ مبدأ اوقات و زمان چه بشر؟ واقف اسرار نهان آگه از هر چه به بحر است و به بَر «ها عَلی بَشرٌ کیفَ بَشَر صَدَفٌ فی صَدَفٍ فیه دُرَرْ» بشری کو به إلاه است ولی حاکم مطلق حکم ازلی داور محکمه ی لم یزلی به خداوند، علی هست علی مدح وی آن که نگنجد به شُمَر «ها عَلی بَشرٌ کیفَ بَشَر ماغَزَی غزْوَةً اِلاّ وَظَفَر» علی آری نَبْوَد جز بشری بشری، خود به بشر چون پدری درگهش ملجاء هر در بدری مادر دهر نزاید پسری اَبَدالدّهر چو وی بار دگر «ها عَلی بَشرٌ کیفَ بَشَر حَمَدَاللّه و اَثنی و شَکرْ» [596] ای که خواهی که شوی پیرو او اوّل از وی ره مقصود بجو وانگی خویش ببین موی به مو بعد با معرفت و عقل بگو خواه باشی به سفر یا به حضر: «ها عَلی بَشرٌ کیفَ بَشَر خَصَّهُ اللّه بآی وَسُوَر» آن که لوح دلش از لوث گناه قیرگون است و همه نامه سیاه ننهاده قدمی راست به راه چون بگوید به چنان وضع تباه که منم پیرو او، او رهبر؟ «ها عَلی بَشرٌ کیفَ بَشَر فیه طومارُ عَظاتٌ وَعِبَرْ» پیرو او نکند میل به شر خیر مردم بُوَد او را به نظر به کس او را نرسد رنج و ضرر حامی غمزدگان شام و سحر بر یتیمان همه باشد چو پدر «ها عَلی بَشرٌ کیفَ بَشَر وَسُلیلٌ کشُبَیرٍ وشَبَرْ»

بسم الله الرحمن الرحیم فالذین هاجروا و اخرجوا من دیارهم و اوذو فی سبیلی و قاتلو و قتلوا لاکفرن عنهم سیئاتهم و لادخلنهم جنات تجری من تحتها الانهار ثوابا من عندالله و الله عنده حسن الثواب .آل عمران 195   در کتاب امالی شیخ صدوق نقل شده است هنگامی که امیرالمومنین علی علیه السلام از مکه به سوی مدینه هجرت فرمودند تا به رسول خدا صلی الله علیه و آله ملحق شوند آن حضرت با فاطمه بنت اسد و فاطمه دختر پیامبر خدا سلام الله علیها و فاطمه بنت زبیر هجرت فرمودند و از پی آنان ام ایمن و یک نفر از ضعفای مسلمانان نیز در ضجنان به ایشان رسیدند.پس با یکدیگر در حالی که در همه حالات به یاد خدا بودند به مسافرت خود ادامه دادند تا این که به رسول خدا صلی الله علیه و آله رسیدند و در آن گاه این آیه شریفه نازل شد 

بسم الله الرحمن الرحیم یا ایها الذین امنوا اصبروا و صابرو و رابطوا و اتقوالله لعلکم تفلحون آل عمران 200  امیرالمومنین علی علیه السلام درباره این ایه فرمودند در مصیبت ها صبور باشید و در دینتان استوار باشید و با امامان خود رابطه برقرار کنید اختصاص ص 142 یعقوب سراج می گوید به امام صادق علیه السلام عرض نمودم آیای ممکن است که زمین از عالمی از شما خانواده ((معصومین علیه السلام)) که زنده و پاسخگوی مسایل حلال و حرام مردم هستید خالی شود؟ حضرت فرمودند ای ابایوسف ممکن نیست زیرا این مطلب در کتاب خدا بیان شده آنجا که می فرماید بسم الله الرحمن الرحیم یا ایها الذین امنوا اصبروا و صابرو و رابطوا و اتقوالله لعلکم تفلحون بحار الانوار ج 23  ص 52

سوره مبارکه نساء بسم الله الرحمن الرحیم  ام یحسدون الناس علی ما آتاهم الله من فضله--- نساء 54 جابر جعفی از امام باقر علیه السلام روایت می کند که فرمودند: آن مردمی که خدا از کرم خویش به ایشان عطا کرده است ما اهل بیت هستیم که بر ما حسادت می برند.  برید عجلی از امام باقر علیه السلام روایت می فرماید که فرمودند ماییم آن مردمی که خداوند مقام امامت را به ما عطا فرمود نه دیگر مردمان و بر ما حسادت ورزیدند.البرهان ج 3 ذیل آیه شریفه