ملاک تشخیص حق

سلام و عرض ادب
قرآن و اهل بیت(ع) دو راهنمای بزررگ هستند که خداوند برای ما قرار داده
عقل ما نیز مکملی است تا بتوانیم از این دو راهنما به خوبی بهره ببریم

اما چه در آیات قرآن و چه در قول و عمل معصومین(ع) گاهاً مواردی را می‌بینیم که برخوردها کاملاً متفاوت است
مثلاً گاهی می‌بینیم در یک جایی با جرمی برخورد شدید انجام شده و در جای دیگری بخشش انجام شده است
گاهی از یک کاری نهی شده‌ایم و گاهی به آن بسیار دعوت شده‌ایم

مثلاً من با دوستم یا همسرم درموردی اختلاف پیدا می‌کنم. حالا می‌خواهم بدانم نظر اسلام چیست و رفتار صحیح کدام است
اما وقتی بررسی می‌کنم می‌بینم در یکجا معصوم(ع) با بدترین رفتار دوستش مدارا کرده، ولی در جای دیگری با یک اشتباه کوچکتر برخورد شدیدی کرده
یا یکجا گفته شده با همسرت بسیار مهربان باش اما جای دیگری به همسری با این خصوصیت لعنت فرستاده

البته می‌دانم که هم قرآن و هم معصومین(ع) هر عملی را دقیقاً متناسب با شرایط و به درستی انجام می‌دهند
اما من از کجا باید بفهمم الان مصداق کدام موقعیت است که رفتاری مطابق با همان را داشته باشم؟

شاید بهترین مثالش رفتار امام حسن(ع) و امام حسین(ع) باشد که دو رفتار متفاوت داشتند که صد البته هر دو رفتار درست و به جا بوده
اما اگر من نوعی در موقعیتی قرار گرفتم بر اساس کدام معیار باید تشخیص بدهم الان موقع مدارا است یا برخورد؟
الان موقع تنبیه است یا بخشش؟ در کل از کجا بدانم برخورد من با مسائل بر اساس خواست خداست یا نه؟