فرشتگان فقدان اختیار تکریم

علت تکریم فرشتگان

انجمن: 
سلام و عرض ادب اخیرا که در باب فرشتگان و اوصاف آنها مطالعه کردم این سوال به ذهنم خطور کرد که با وجود عدم اختیار در این موجودات که جز واسطه ای برای اداره عوالم هستی و عبادت خداوند نیستند چرا  اینقدر مورد تکریم و  تمجید واقع شده اند. برای مثال نگاه کنید به یکی از دعاهای امام سجاد علیه السلام در صحیفه سجادیه که در خصوص حاملان عرش خداوند و فرشتگان مقرب او است و نیز آیات متعددی در قرآن که به صراحت امکان هر گونه سرکشی و نافرمانی را از آنها سلب میکند. برای جلوگیری از اطناب در این خصوص نیز خوانندگان و مشارکت کنندگان احتمالی در بحث را به مجلد هفدهم المیزان و بحث روایتی ذیل سوره فاطر احاله میدهم که طی آن حضرت علامه سه خصوصیت برای فرشتگان ذکر مینمایند با ترتیب زیر: اول آنکه هیچ نقشی ندارند جز به جریان انداختن اوامر الهی در مجرای خود دوم آنکه فاقد نفس و اراده مستقل هستند و هر فرمانی را که خداوند به آنها تحمیل نماید بی کم و کاست انجام میدهند و یارای تغییر و تبدیل در آن را ندارند سوم آنکه دارای مراتب مختلف و بلندی و پائینی هستند  حال سوال این است که چنین مخلوقاتی که به دلیل فقدان اختیار و ارده مستقل امکان سرپیچی از اوامر الهی و حتی ارتکاب خطا در اعمال خویش را ندارند چرا توسط امام سجاد ( ع) اینچنین ستوده و تمجید میشوند؟در خصوص ملائکه و بر اساس بسیاری آیات و روایات باید آنها را همچون ماشینهای پیچیده ای تصور کرد که برای انجام اموری شاق و خطیر ساخته شده اند و البته تمام وظایف خود را نیز بی کم وکاست و بدون آنکه خسته یا مستهلک شوند به خوبی انجام میدهند. بی شک میتوان و باید سازنده چنین دستگاه و ماشین شگرفی را که خداوند باشد تمجید کرد و ستود اما آیا ستایش و تمجید از خود ماشین و دستگاه بی اراده و برنامه ریزی شده نیز مقبول و قابل درک است؟! البته پاسخهایی از این دست که فرشتگان دارای اختیار هستند اما چون فاقد امیال و شهوات میباشند بنابر این عملی جز خواست و اراده خداوند از آنها سر نمیزند نیز توجیه کننده نیست و نوعی این همان گویی است. به عبارتی فقدان امیال و شهوات در واقع به معنای همان فقدان اراده بوده و تنها بازی با کلمات به نظر میرسد. از کلیه دوستان علاقمند دعوت به مشارکت مینمایم