احکام، نماز، ذکر، دعا

با سلام و عرض ادب :Gol:

مدتها پیش روایاتی در باب نماز خواندم، و سؤالاتی در ذهنم پیش آمد. گفتم بپرسم. متأسفانه هرچه گشتم مقاله ای را که در آن روایات مربوطه نقل شده بودند نیافتم... به همین دلیل صرفاً مفهوم روایت را بیان می کنم.

در روایات آمده بود که ذکر رکوع و سجود در نماز را اگر یک بار بخوانیم، نماز صحیح است (ولی یک سوم نماز انجام شده است). نماز کامل نمازی است که در آن این ذکرها سه مرتبه تکرار شود. و هفت بار تکرار آنها مستحب است.

1- آیا می توان این ذکرها را بیشتر از هفت مرتبه تکرار کرد؟

در روایات آمده بود که بعد از ذکر مربوطه در رکوع و سجده، می توان آنها را با ذکر سبحان الله تا هر وقت که بخواهیم ادامه دهیم و در واقع سجده و رکوع را اینگونه طولانی کنیم. البته تا آنجاییکه یادم هست، اشاره شده بود که هر ذکری می توان استفاده کرد.

2- آیا هیچ محدودیتی در نوع اذکار مربوطه وجود دارد؟ آیا کسی می تواند در رکوع و سجده، مثلاً استغفار کند؟ و آیا در تعداد تکرار این اذکار محدودیتی هست؟ آیا می توان کمی فلان ذکر را گفت، و کمی ذکری دیگر؟

همچنین در روایات آمده بود که سجده بهترین حالت برای دعاست.

3- آیا این مسئله شامل سجده های واجب نماز هم می شود؟ یعنی می توان در سجده واجب نماز دعا کرد؟

4- آیا در این باب فرقی بین نمازهای مستحبی و نمازهای واجب هست؟

5- آیا می توان هر دعایی، به هر زبانی کرد؟

از طرفی اشاره شده بود که قرائت قرآن در سجده (و رکوع) جایز نیست (یا مکروه است، مطمئن نیستم).

6- اگر خواندن قرآن در سجده جایز نیست (یا مکروه است)، پس تکلیف دعاهای قرآنی چه می شود؟ و آیا مسئله جایز نبودن قرائت قرآن در سجده و رکوع، فقط مربوطه به سجده و رکوع نماز می شود، یا هر سجده و رکوعی شامل این قانون می شود؟ و آیا در این باب فرقی بین نمازهای مستحبی و واجب هست؟

7- با فرض اینکه دعا (یا دعا با زبانهای دیگر) در سجده نماز جایز نباشد، اگر دعایی از ذهن شخص بگذرد، و لفظی در باب آن به زبان نیاید، آیا نماز باطل است؟ مثلاً، گاهی ممکن است در سجده نماز، ناگهان انسان چیزی از ذهنش بگذرد و در این باب دعایی بکند (در فکرش، نه در کلام). مثلاً از حال خوش معنوی نماز لذت ببرد و در ذهنش بگوید: خدایا شکر، از این نمازها باز هم نصیب ما بگردان. یا چیزی از این قبیل.

8- در روایات اشاره ای به دعا در رکوع نشده است. از آنجا که استغفار، نوعی دعاست (تقاضای بخشش)، آیا اذکار اینچنینی در رکوع جایز است. و اینکه آیا کلاً دعا در رکوع جایز است؟

9- اگر همان صحنه سؤال هفت (دعای ذهنی) در رکوع اتفاق بیافتد حکمش چیست؟

10- کلاً حکم گفتگوی ذهنی در نماز چیست؟ گاهی ممکن است فردی در اثر نداشتن تمرکز، در حین نماز با خودش گفتگوی ذهنی کند. نه اینکه کلاً حواسش به نماز نباشد، ولی گاهی چنین گفتگوهایی هم در ذهنش بیایند و بروند. نه اینکه در الفاظ نماز خللی ایجاد شود. فقط در سطح ذهن. حکم چنین حالتی چیست؟

11- یا اینکه این گفتگوهای ذهنی، از همان نوع دعا باشند، مثلاً در حال خواندن سوره ای باشد، و در حین خواندن آن پند خاصی بگیرد، و خدا را (در دلش، نه در لفظ) شکر کرده، مثلاً طلب معرفت بیشتر بکند. با توجه به اینکه این اتفاق وسط سوره مربوطه رخ می دهد، آیا حکم خاصی دارد؟ (لطفاً توجه داشته باشید که منظور دعا و گفتگوی ذهنی است. طبیعی است که آوردن لفظی غیر از سوره مربوطه، آن هم در حین قرائت آن، منجر به باطل شدن نماز شود.)

البته با جستجوی در اینترنت، پاسخ بعضی از سؤالات در این زمینه را تا حدودی به دست آوردم، ولی گاهی بین نظر مراجع، و مقالات سایتهای مختلف و غیره اختلافاتی دیده می شود. به همین دلیل با خود گفتم خوب است این مطلب را بپرسم، تا هم به صورت کامل و یقینی پاسخ این سؤالات داده شود، و هم اینکه دیگران هم از این پاسخها بهره مند گردند.

لطفاً پاسخها بر اساس نظر مقام معظم رهبری، و آیات عظام مکارم شیرازی و بهجت باشد. اگر بر اساس نظر همه مراجع باشد که چه بهتر، تا همه (از جمله کسانی که با جستجوی در اینترنت این تاپیک را می یابند) پاسخ را دریابند و نیازی به تکرار سؤال و پاسخ نباشد.

با تشکر فراوان :hamdel:
یا حق