حسادت

سه راهكار در برابر حسود:
در صورت دست یافتن به نعمتی، سه کار شایسته و بایسته است:
1. کتمان؛ یعنی پنهان نگاه داشتن دارایی مادّی و معنوی از نظر تنگ نظران تا از خطر گرسنه دلی آنان ایمن بماند. می‌بایست راز دل و به ویژه امروزه امور مربوط به خانه و خانواده و برنامه‌های مادّی و معنوی را از دید افراد شتردل و شرور پوشیده داشت که کتمان، بهتر و راحت‌تر از علاج و جبران است. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرماید: «إسْتَعینُوا عَلی اُمُورِکُمْ بِالْکِتْمانِ فَإنَّ کُلَّ ذِی نِعْمَةٍ مَحْسُودٌ؛ بر امور زندگی خود از کتمان یاری بجویید که هر صاحب نعمتی در معرض حسادت (افراد بد طینتِ تنگ نظر) است».نگذاریم کسی یا ناکسی در زندگی مان آتش افکند که این، زحمتش کمتر از زحمتِ فرونشاندن شعله‌های آن است: «یا اَیُّهَا الَّذینَ امَنُوا قُوا اَنْفُسَکُمْ وَ اَهْلیکُمْ ناراً وَقُودُها النّاسُ وَ الْحِجارَةُ؛ ای اهل ایمان، خود و خانواده تان را از آتش دور نگه دارید، چنان آتشی که مردم و سنگ خارا، آتش افروز آنند». (تحریم: 6) نیازی نیست که از برنامه‌ها و خواسته‌ها و تصمیم هامان نزد افراد تنگ نظر و بدخواه و بداندیش، سخنی بگوییم. امام صادق علیه السلام فرماید: «إیّاکَ اَنْ تُخْبِرَ النّاسَ بِکُلِّ حالِکَ فَتَهُونَ عَلَیْهِمْ.» هرگز سختی‌ها و بیچارگی‌های خود را برای مردم بازگو نکن؛ زیرا اولین نتیجه‌اش این است که تو در نظر آنها، در زندگی، شکست خورده جلوه می‌کنی و در نگاه ها، حقیر می‌شوی و شخصیتت از میان خواهد رفت. بازگفتن تصمیم بر کاری با هر کس و ناکس، پس از اندیشیدن در آن و مشورت با اهل، درصد احتمال ناکامی و خرابی را بالا می‌برد. از یاد نبریم که در جوار هر پیروزی، غروری از درون و حسادتی از بیرون در کمین پیروزِ ناهوشیار است. پس همواره به احتیاط بگذرانیم و به بدخواهان و بداندیشانِ نااهل، اعتماد نکنیم و مشکلات و تصمیم‌های خود را با آنها در میان نگذاریم.؛ نصیحت تو به من، همه از آن بابت است؛ که عاجزی ای حسود، بلند چون من پری



2. در صورت برملا شدن دارایی و توان مندی و فضیلت و سر برآوردن حسادت دیگران می‌بایست از شرّ بداندیشی و بدخواهی آنان به پروردگار پناه برد، چنان که در سوره فلق فرموده است.«قل»؛ امر خدایی است. در مبارزه با حسود، خدا به میدان می‌آید. «اعوذ»؛ پناه بردن که سختی مبارزه انسانی با پدیده حسادت را می‌رساند. «ربّ»؛ ذکر واژه «ربّ» در قرآن کریم ناظر به تربیتی بودن مسئله است. در این شرایط به پروردگار سپیده دم پناه ببر که عهده دار تربیت توست. «فلق»؛ سپیده‌دم.«مِنْ شَرِّ حاسِدٍ اِذا حَسَدَ»؛ خطر حسادت پس از پدیدار شدن آن است.


3. نیکی و بخشش:امام علی علیه السلام فرمود: «رشک بران خویش را با احسان به آنان شکنجه کن»؛ زیرا به فرموده آن حضرت: «اَلْحَسُودُ لا شِفاءَ لَهُ»؛ حسود بهبود ندارد. امیدی نیز به بهبودی او نیست و او جز با نابودی دارایی دیگری، درمان نشود: «اَلْحاسِدُ لا یَشْفیهِ اِلّا زَوالُ النِّعْمَةِ». رشک ورزی در حق دیگری، عذاب خدایی است: «اَلْحَسَدُ اَحَدُ الْعَذابَیْنِ». اگر در دنیا دو شکنجه باشد، حسادت یکی از آن دو است. همچنین باید دانست در توان کسی نیست تا عذاب خدا را برطرف سازد جز خود آن حضرت: «اِلّا ما رَحِمَ رَبّی».

تعریف حسد :
آرزوی زوال نعمت از کسی است که سزاوار داشتن آن نعمت است ، چه آن نعمت به حسود برسد یا نرسد . شخص حسود علاوه بر آرزوی قلبی چه بسا کوشش در زوال آن نعمت می کند .
حسد رذیله اخلاقی ای است که از کینه حاصل می شود و کینه نیز از نتائج غضب است . به عبارت دیگر حسد شاخه ای از درخت غضب می باشد . مقابل حسد خیرخواهی است.

منشأ کلی حسد :
منشأ کلی این صفت مذموم و انفعال روانی به مانند سایر رذائل ، کوری قلب و انکار الطاف خداوندی است . و به عبارت دیگر صاحبان چنین صفت بدی به نوعی بیماری و مرض قلبی گرفتارند ، که می بایست برای درمان آن از اخلاق اسلامی کمک بگیرند .

فرق حسد و غبطه :
هنگامی که خداوند به برادر یا خواهر دینی انسان نعمتی عطا می فرماید ، چه نعمت مادی باشد و چه نعمت معنوی از قبیل تقوا و علم ، دو حالت برای انسان مؤمن پیش می آید :
1 – انسان آن نعمت داده شده به دیگری را دوست نمی دارد و خواهان نابودی آن است ، به این حالت حسد یا رشک گفته می شود ، که این مذموم است ، مصداق آیه قرآن کریم :
قال الله تعالی : وَدَّ كَثِيرٌ مِّنْ أَهْلِ الْكِتَابِ لَوْ يَرُدُّونَكُم مِّن بَعْدِ إِيمَانِكُمْ كُفَّاراً حَسَدًا مِّنْ عِندِ أَنفُسِهِم مِّن بَعْدِ مَا تَبَيَّنَ لَهُمُ الْحَقُّ ...( بقره آیه 109 )
گروهی از اهل کتاب بر شما حسد می ورزند و با آنکه حقيقت بر آنها آشکارشده ، دوست دارند شما را از راه خود به کفر بازگردانند .

2 – انسان مؤمن از وجود و دوام آن نعمت برای برادر و خواهر دینی خود نفرت ندارد ، امّا مثل آن نعمت را از خداوند برای خود می خواهد ، به این حالت غبطه و یا اشتیاق گفته می شود ، که این ممدوح است ، مصداق آیه قرآن کریم :
قال الله تعالی : و فی ذلک فلیتنافس المتنافسون.( مطففین آیه 26 ) .
و غافلان برای این نعمت و شادمانی ابدی باید به شوق و رغبت بکوشند .

عوامل ایجاد حسد :
عوامل گوناگونی در ایجاد این رذیله اخلاقی دخالت دارند از جمله :
1 – دشمنی .
2 – بزرگی طلبی .
3 – تکبر و خود بزرگ بینی .
4 – ترس .
5 – حب جاه و مقام .
ممکن است برخی یا تمام این عوامل در ایجاد حسد در فردی دخیل باشند .

این مبحث ادامه دارد ..
و من الله التوفیق

چرا قابیل به هابیل حسادت کرد؟

[/COLOR][/SIZE]