جمع بندی دلیل این حکم فقهی چیه؟

کارشناس بحث: استاد صادق

سؤال:
چرا مطالعه کتابی که هزینه تکثیر آن پرداخته نشده است، حلال است؟

پاسخ:
گرچه در این گونه امور که بر اساس تقلید از مجتهد عمل می‌شود ملاک نظر اوست چون او با استناد به منابع مربوطه فتوا می‌دهد، نظرش مطاع است و مقلد هم نیازی ندارد تا از فلسفه آن جستجو نماید.
ولی نکته‌ای که در این جا مطرح می‌شود این که گرچه آن گونه تصرفات در موارد یاد شده خود کار حرام است و نباید انجام شود و استفاده از آن وسایل غصبی است؛ ولی علم و آگاهی که از این طریق بدست می‌آورد حرام نیست یعنی این طور نیست کسی که از این طریق فلان اطلاع علمی را بدست آورده استفاده از آن علم برای او حرام باشد.
فرق علم با فلان وسیله که در مثال شما آمده در این است که علم بر اثر زحمت خود فرد حاصل شده گرچه پول دانشگاه او حرام و غصبی بوده است؛ ولی فلان وسیله از پول حرام خریده شده و بر اثر زحمت خود شخص بدست نیامده است وخود شخص در آن نقشی نداشته است.

به فضل الهی، از همه محرمات به دور باشید.

با سلام وتشکر از شما عضو صمیمی که با این همه صمیمیت این مسله را دنبال می کنید .
فرقش روشن است مثلا پول دزدی شده را می توان به صاحبش بر گردانید ولی این علم را نمی توان به صاحب آن کتاب غصبی بر گردانید .
از این گشته موارد دیگر شبیه این وجود دارد مثلا اگر کسی با مرکب غصبی ودزدی شده برود حج کار غصب او حرام ومدیون است ولی حج او صحیح است واگر از حج واجب بوده از گردنش ساقط است وتکلیفش ادا شده است گرچه نسبت به مال ومرکب غصبی مدیون است .