جمع بندی دل بریدن از بهشت

کارشناس بحث: استاد سینا

[=microsoft sans serif]همانطور که می دانید عبادات انسان از جهت میزان خلوص وانگیزه ی الهی دارای مراتب است.عده ای ممکن است خداوند را از ترس جهنم ویا شوق بهشت عبادت کنند که در روایت تحت عنوان عبادت تاجران وبردگان ازآنها یاد می شود.ترس از عذاب الهي، عامل بازدارنده از گناهان به شمار مي‌رود و بسياري از مسلمانان، براي دوري از آتش جهنّم، عبادات و کارهاي نيک خود را به‌جا مي‌آورند.در واقع می توان گفت شوق به بهشت و ترس از جهنّم، عامل محرّکي در انجام واجبات و ترک محرّمات براي عموم مردم است.اما در عین حال عده ای نه از برای بهشت ونه از ترس دوزخ ،بلکه هدفشان از عبادت ، ديدار حق تعالى و بازگشت به مبدأ هستى است كه از آن به «عبادت احرار» ياد مى‏شود.
البته رسیدن به این مرتبه میسر نیست، مگر این که از همه خواهش های نفسانی دست برداریم و دل خود را مشغول پروردگار خود نماییم و وقت خود را به مناجات او صرف کنیم.فراموش نکنیم که عبادت هاى خالصانه نيز به ميزان ارزش خلوص و انگيزه آن داراى مراتب و درجات متفاوتى است و به همين جهت است كه مراتب بهشتيان نيز در بهشت متفاوت و گوناگون است .
در نوع اول، عبادت و پرستش، نوعی معامله محسوب می شود. همان گونه که کارگر در مقابل نیروی کارش مزد می گیرد، این گونه عابدان نیز در برابر رنج عبادت و پرستش، چشم داشت پاداش و مزد دارند. اما در عبادت از نوع دوم یعنی عبادت عارفانه، عبادت، نردبان قرب به خدای سبحان است .البته نفس عبادت مطلوب است هر چند انسان مرتبه اش در عبادت پایین باشد اما این امر نباید موجب نا امیدی شود بلکه استمرار در همین مراتب پایین وتلاش بیشتر انسان را به درک مراتب بالاتر خواهد رسانید.

امام على‏ عليه السلام مى‏ فرمايد: «ما عبدتك خوفاً من نارك و لاطمعاً فى جنتك بل وجدتك اهلاً للعبادة فعبدتك»؛

«خداوندا! من تو را نه به جهت ترس از دوزخ و نه به طمع بهشت برين كه من تو را سزاوار عبادت ديده و به پرستش تو مى‏پردازم».(1)

و در روايتى دیگرحضرت اميرالمؤمنين على (عليه السلام) مى فرمايد :

« لَوْ لَمْ يَتَوَعَّدِ اللهُ عَلى مَعصِيَتِهِ لَكَانَ يَجِب إلاّ يُعصَى شُكراً لِنِعَمِهِ » .

اگر خدا بر گناهى وعده عذاب نمى داد باز لازم بود به خاطر سپاسگزارى از نعمت هايش نافرمانى نشود.(2)

عبادت براساس محبت خدای متعال بهترین عبادت است؛ زیرا کسی که به انگیزه رهایی از دوزخ یا رهیابی به بهشت عبادت می کند، مطلوب اصلی اش خدا نیست، و خدا را وسیله رسیدن به هدف قرار داده است.
علما و بزرگان، هدف و علّت غايي اعمال و به خصوص علّت غايي عبادات را در هفت مرتبه طبقه بندي کرده‌اند. به عبارت ديگر مي‌توان گفت: خلوص در انجام عمل يا ميزان رعايت اخلاص در عبادت، هفت مرتبه دارد که عبارتند از:

مرتبۀ اوّل: سعادت دنيوي

مرتبۀ دوّم: ترس از عذاب

مرتبۀ سوّم: شوق بهشت

مرتبۀ چهارم: حيا از خداوند

مرتبۀ پنجم: مقام شکر و وفا

مرتبۀ ششم: عشق و محبّت

مرتبۀ هفتم: مقام عنداللّهي

اين هفت مرتبه از منظر علماي علم اخلاق و عرفا، فوق العاده مهم است و انسان بايد با تلاش و کوشش مداوم، ميزان اخلاص خود را از درجات و مراتب پايين، به درجات و مراتب بالاتر برساند.

[=microsoft sans serif] (1) بحار، ج 67، ص 186.
[=microsoft sans serif]
(2) نهج البلاغه حکمت 290

[="#006400"]هوالعالم

بله عبادت برای نزدیک شدن و دوستی با پناهنده و بخشنده مهربان است که یکتاست ...
اما این دوستی به هوای رضای خود است تا خدا ...

عبادت و بهشت و جهنم و امثال این واژه ها یک اشاره و نشانه اس
برای تفهیم سریع برکت و سعادت یا نکبت و نحسیت و کلا وضعیت اخرت
که به جاست .

دیر یا زود باید بیدار شد
هر چه زودتر بهتر ...[/]

سلام
:
:
قطاری رد میشد ... مقصد خـــدا بود .... مردم که بهشت رسیدند پیدا شدند.......... یادشان رفت مقصد خــــــداســـت
فکر کنم جوابتان را گرفتید
:Gol:

[=microsoft sans serif]همانطور که اشاره شد یکی از مراتب اخلاص عشق ومحبت الهی است یعنی انسان در اثر تسلط بر نفس وگناه نکردن به درجه ای می رسد که عاشق خداوند شده وعشق به معبود سراسر وجودش را فرا می گیرد.
همین حالت را در مرتبه تنزل یافته ی آن، یعنی عشق های مجازی نیز شاهد هستیم. کسی که عاشق باشد دائما به دنبال پیدا کردن راههای گوناگون برای تجدید دیدار معشوق خویش است واز این کار لذت می برد دقیقا در عشق الهی نیز در این مرتبه از خلوص شاهد چنین حالتی هستیم که عاشق به دنبال بر قراری ارتباط با خداوند از طریق عبادت است واز این عبادت لذت می برد.
البته رسیدن به چنین مقامی به راحتی امکان پذیر نمی باشد و نیازمند اراده ی قوی در ترک گناه وهم دریافت توفیق الهی از جانب خداوند می باشد.
مرتبۀ هفتم اخلاص،رسیدن به مقام عند اللهی می باشدکه نصیب همه کس نمی شود وانسان های ویژه وخاص به این مقام می رسند.
در این حالت عبادت خداوند تنها وتنها برای خود اوست وعابد چون معبود را شایسته ی عبادت می بیند او را عبادت می کند.تنها هدف برای این گروه، رضایت الهیست ونیت وانگیزه ای دیگر جز این ندارند. هرچند رسیدن به این مقام برای ما دشوار وبعید به نظر می رسد اما لازم است تلاش خود را در جهت رسیدن به آن بکار گیریم.

سوال:
خیلی وقته که تلاش میکنم خدا رو فقط برای خوشنود کردن خودش عبادت کنم، ولی هر چقدر تلاش میکنم نمیشه،یا بازم فکرم به سمت بهشت و جهنم منحرف میشه یا اینکه کلا نمیتونم درک کنم که عبادت فقط برای رضای خدا چجوریه؟

پاسخ:
همانطور که می دانید عبادات انسان از جهت میزان خلوص و انگیزه ی الهی دارای مراتب است.عده ای ممکن است خداوند را از ترس جهنم یا شوق بهشت عبادت کنند که در روایت تحت عنوان عبادت تاجران و بردگان از آنها یاد می شود.ترس از عذاب الهي، عامل بازدارنده از گناهان به شمار مي‌رود و بسياري از مسلمانان، براي دوري از آتش جهنّم، عبادات و کارهاي نيک خود را به‌ جا مي‌آورند.در واقع می توان گفت شوق به بهشت و ترس از جهنّم، عامل محرّکي در انجام واجبات و ترک محرّمات براي عموم مردم است.اما در عین حال عده ای نه از برای بهشت و نه از ترس دوزخ ،بلکه هدفشان از عبادت ، ديدار حق تعالى و بازگشت به مبدأ هستى است كه از آن به «عبادت احرار» ياد مى‏شود.

البته رسیدن به این مرتبه میسر نیست، مگر این که از همه خواهش های نفسانی دست برداریم و دل خود را مشغول پروردگار خود نماییم و وقت خود را به مناجات او صرف کنیم.فراموش نکنیم که عبادت هاى خالصانه نيز به ميزان ارزش خلوص و انگيزه آن داراى مراتب و درجات متفاوتى است و به همين جهت است كه مراتب بهشتيان نيز در بهشت متفاوت و گوناگون است .
در نوع اول، عبادت و پرستش، نوعی معامله محسوب می شود. همان گونه که کارگر در مقابل نیروی کارش مزد می گیرد، این گونه عابدان نیز در برابر رنج عبادت و پرستش، چشم داشت پاداش و مزد دارند. اما در عبادت از نوع دوم یعنی عبادت عارفانه، عبادت، نردبان قرب به خدای سبحان است .البته نفس عبادت مطلوب است هر چند انسان مرتبه اش در عبادت پایین باشد اما این امر نباید موجب نا امیدی شود بلکه استمرار در همین مراتب پایین و تلاش بیشتر انسان را به درک مراتب بالاتر خواهد رسانید.

امام على‏ عليه السلام مى‏ فرمايد: «ما عبدتك خوفاً من نارك و لاطمعاً فى جنتك بل وجدتك اهلاً للعبادة فعبدتك»؛
«خداوندا! من تو را نه به جهت ترس از دوزخ و نه به طمع بهشت برين كه من تو را سزاوار عبادت ديده و به پرستش تو مى‏پردازم».(1)

و در روايتى دیگرحضرت اميرالمؤمنين على (عليه السلام) مى فرمايد :
« لَوْ لَمْ يَتَوَعَّدِ اللهُ عَلى مَعصِيَتِهِ لَكَانَ يَجِب إلاّ يُعصَى شُكراً لِنِعَمِهِ » .
اگر خدا بر گناهى وعده عذاب نمى داد باز لازم بود به خاطر سپاسگزارى از نعمت هايش نافرمانى نشود.(2)

عبادت براساس محبت خدای متعال بهترین عبادت است؛ زیرا کسی که به انگیزه رهایی از دوزخ یا رهیابی به بهشت عبادت می کند، مطلوب اصلی اش خدا نیست، و خدا را وسیله رسیدن به هدف قرار داده است.علما و بزرگان، هدف و علّت غايي اعمال و به خصوص علّت غايي عبادات را در هفت مرتبه طبقه بندي کرده‌اند. به عبارت ديگر مي‌توان گفت: خلوص در انجام عمل يا ميزان رعايت اخلاص در عبادت، هفت مرتبه دارد که عبارتند از:

مرتبۀ اوّل: سعادت دنيوي ، مرتبۀ دوّم: ترس از عذاب ،مرتبۀ سوّم: شوق بهشت ،مرتبۀ چهارم: حيا از خداوند ، مرتبۀ پنجم: مقام شکر و وفا ،مرتبۀ ششم: عشق و محبّت ،مرتبۀ هفتم: مقام عنداللّهي
اين هفت مرتبه از منظر علماي علم اخلاق و عرفا، فوق العاده مهم است و انسان بايد با تلاش و کوشش مداوم، ميزان اخلاص خود را از درجات و مراتب پايين، به درجات و مراتب بالاتر برساند.

(1) بحار، ج 67، ص 186.
(2) نهج البلاغه حکمت 290