جمع بندی تحصیل حُزن و اسباب آن

[="Arial Black"][="Blue"][=B Homa][=B Homa][=Arial Black]با عرض سلام و ادب خدمت همه دوستان گرامی خصوصا دوست خوبم جناب رضا هو
[=B Homa][=Arial Black]قبل از پاسخ به این سوال مقدمتا تعریفی اجمالی را از حزن خدمتتان تقدیم مینمایم
[=B Homa][=Arial Black]جناب راغب اصفهانی در مفردات الفاظ قرآن می فرمایند: حزن، سختی زمین را می­گویند و نفس را بخاطر غمی که برای آن بوجود می­آید و موجب سختی و دگرگونی آن می­شود، حزین می­گویند که خلاف فرح و شادی است.[=Arial Black][1][=Arial Black] [=B Homa]
[=B Homa][=Arial Black]حزن در آموزه های دینی ما هم به نوع مذموم آمده است و هم به نوع ممدوح مثلا آنجا که خداوند در قرآن کریم در وصف اولياء الله می فرماید: «لا خوف عليهم و لاهم يحزنون» مراد حزن مذموم است
[=B Homa][=Arial Black]در روایات نیز، در مواردی از حزن به عنوان یک فضیلت یاد شده و مواردی نیز به عنوان رذیلت آمده است مثلا پیامبر اکرم(ص) فرمودند: بر شما باد حزن، پس همانا کلید قلب است.[=Arial Black][2][=Arial Black] که مراد از این حزن، حزن ممدوح است.
[=B Homa][=Arial Black]حزن مذموم، همان حزن به جهت از دست دادن منفعت دنیوی و یا رسیدن به مصیبت است که بطور مستقیم و غیر مستقیم در آیات و روایات مورد نهی واقع است.
[=B Homa]ادامه دارد...

[="Arial Black"][="Blue"][=B Homa][=Arial Black]برخی از عوامل بوجود آورنده حزن مذموم از این قرارند:
[=B Homa][=Arial Black]1. شوق و رغبت به دنیا:
[=B Homa][=Arial Black]امام صادق(ع) می­فرمایند: شوق و رغبت به دنیا موجب غم و حزن است.[=Arial Black][3]
[=B Homa][=Arial Black] 2. چشم داشتن به ثروت دیگران:
[=B Homa][=Arial Black]امام باقر(ع) می­فرمایند: هر کس به آنچه در اختیار مردم است چشم دوزد، حزن و تأسف­اش طولانی شود.[=Arial Black][4]
[=B Homa][=Arial Black] 3. حسادت:
[=B Homa][=Arial Black]امام علی(ع) می­فرمایند: ستمگری را شبیه­تر به مظلوم از حسود ندیدم، که نفس اندوه او دائمی و قلب او متحیر و سرگردان و حزن و اندوهش لازم و همیشگی است.[=Arial Black][5]
[=B Homa][=Arial Black]4. ناامیدی:
[=B Homa][=Arial Black]امام علی(ع) می­فرماید: اگر ناامیدی بر دل انسان چیره شود تأسف خوردن، او را از پای درآورد.[=Arial Black][6]
[=B Homa][=Arial Black] 5. آه و ناله و ناشکیبایی:
[=B Homa][=Arial Black]امام علی(ع) می­فرمایند: از جزع و فزع بپرهیز که باعث اندوه می­شود.[=Arial Black][7][=Arial Black]جزع در لغت به معنای صبر نکردن بر آنچه بر انسان نازل شده است، می­باشد.[=Arial Black][8]
[=B Homa][=Arial Black]6. شک:
[=B Homa][=Arial Black]امام صادق(ع) می فرمایند: خداوند حزن و اندوه را در شک و سخط قرار داده است.[=Arial Black][9]
ادامه دارد...

[=B Homa][=Arial Black]در مقابل حزن مذموم ، حزن ممدوح است که مورد تایید و سفارش آیات و روایات است مثلا امام سجاد(ع) می­فرماید: خداوند هر قلب غمناکی را دوست می­دارد.[=Arial Black][10]
[=B Homa][=Arial Black]و یا امام صادق(ع) می­فرماید: در کتاب علی(ع) خواندم که همانا مومن شب وروز را به پایان نمی­برد در حالیکه حزین و غمناک است و بجز این حالت برای او شایسته نیست.[=Arial Black][11][=Arial Black] و یا حضرت داوود در مناجات خود به خداوند عرض کرد[=Arial Black]:[=Arial Black][=B Homa]الهی! فرمان دادی که صورت و بدنم و پاهایم را با آب بشویم، دلم را با چه بشویم؟[=B Homa]خدای متعال فرمود:
[=B Homa][=Arial Black]«بالهُمومِ والغُمومِ[=Arial Black][=B Homa] » [=B Homa]با غم­ها و اندوه­ها[12]
[=B Homa][=Arial Black]اما برای تحصیل حزن ممدوح ابتدا لازم است مصادیقی را که در قرآن و روایات به عنوان حزن ممدوح قرار گرفته است بشناسیم و سپس از همان راه برای تحصیلشان قدم برداریم
[=B Homa][=Arial Black]مثلا از آیات و تواریخ به خوبی استفاده می­شود که انبیاء الهی از گمراهی و نادانی مردم همواره رنج بسیار می­برند. خداوند در قرآن می­فرماید:«گویی می­خواهی بخاطر اعمال آنان، خود را از غم و اندوه هلاک کنی اگر به این گفتار ایمان نیاورند.»[=Arial Black][13]
[=B Homa][=Arial Black]معلوم می شود یکی از راههای تحصیل حزن نگرانی برای نادانی و گمراهی مردم است
[=B Homa][=Arial Black]و یا یکی دیگر از مصادیق حزن ممدوح حزن دلسوزانه و مشفقانه نسبت به مردم است خداوند می­فرماید:
[=B Homa][=Arial Black]«به یقین، رسولی از خود شما به سویتان آمد که رنج­های شما بر او سخت است و اصرار بر هدایت شما دارد و نسبت به مومنان رئوف و مهربان است.»[=Arial Black][14]
[=B Homa][=Arial Black]معلوم می شود یکی از راههای تحصیل حزن ممدوح، دلسوزی و خیر خواهی برای مردم است
ادامه دارد...

[="Arial Black"][="Blue"][=B Homa][=Arial Black]یکی از مصادیق حزن ممدوح در روایات حزن به جهت از دست دادن نیکی­ها و فرصت ها برایا نجام اعمال شایسته است مثلا امام علی(­ع) می­فرماید: همانا از دست دادن فرصت­ها اندوه است.[=Arial Black][15]
[=B Homa][=Arial Black]معلوم می شود یکی دیگر از راههای تحصیل حزن ممدوح تفکر و تامل در مورد فرصتهایی است که برای انجام کار خیر از ما فوت شده است و یا حسرت و پشیمانی بخاطر گناهان و خطایای که در گذشته از ما سر زده است چه اینکه تفکر در مورد دوری و هجران از خدا و پیغمبر و ائمه و اولیای الهی برای کسب مدارج قرآنی یکی دیگر از این راهها است.
[=B Homa][=Arial Black]همچنین یکی دیگر از راههای تحصیل حزن ممدوح حزن به جهت مصائب اهل بیت علیهم السلام است مثلا امام صادق(ع) می­فرماید: کسی که بر ما غمگین و از ظلم بر ما اندوهگین شود، نفس کشیدن او تسبیح و غم او برای ما عبادت است.[=Arial Black][16]
[=B Homa][=Arial Black]
[=Arial Black][=B Homa]پینوشتها:
[=B Homa][=Arial Black][1][=Arial Black][=B Homa] ترجمه و تحقیق مفردات الفاظ قرآن کریم، ترجمه خسروی حسینی ج1، ص478
[=B Homa][=Arial Black][2][=B Homa][=Arial Black] نهج اافصاحه، ، ح1971
[=B Homa][=Arial Black][3][=B Homa][=Arial Black] بحارالانوار، ج75، ص240
[=B Homa][=Arial Black][4][=B Homa][=Arial Black] . همان، ص172
[=B Homa][=Arial Black][5][=B Homa][=Arial Black] میزان الحکمه، ج2، ص423
[=B Homa][=Arial Black][6][=B Homa][=Arial Black] نهج البلاغه، خطبه 82
[=B Homa][=Arial Black][7][=B Homa][=Arial Black] بحارالانوار ج79، ص144
[=B Homa][=Arial Black][8][=B Homa][=Arial Black] معجم الوسیط
[=B Homa][=Arial Black][9][=B Homa][=Arial Black] بحارالانوار ج67،ص152
[=B Homa][=Arial Black][10][=B Homa][=Arial Black] بحارالانوار ج68، ص38
[=B Homa][=Arial Black][11][=B Homa][=Arial Black] همان، ج69، ص71
[=Arial Black][=B Homa][12][=B Homa][=Arial Black]همان، ج73، ص157
[=B Homa][=Arial Black][13][=B Homa][=Arial Black] کهف/ 6
[=B Homa][=Arial Black][14][=B Homa][=Arial Black] توبه/ 128
[=B Homa][=Arial Black][15][=B Homa][=Arial Black] تصنیف غررالحکم و دررالحکم، ص474، ح10831
[=B Homa][=Arial Black][16][=B Homa][=Arial Black] معجم غررالحکم و دررالحکم، 1403، ص851
[=B Homa]