گلچین احادیث معصومین ---> "فضائل اخلاقی"

[=#008000][=114]امام صادق(علیه السلام):

اداي واجبات الهي
[=nassim-bold]
يكي از مهمترين نقاط آغاز، اداء فرايض و اهتمام به واجبات است به ويژه نماز، روزه، زكات، حج، جهاد، امر به معروف و نهي از منكر. مؤمن سالك بايد نماز را در وقت بخواند، نه تنها در وقت كه در اول وقت و هميشه بايد پيش از وقت خود را آماده كند تا در اول وقت به نماز برخيزد، كه امام صادق ـ عليه السّلام ـ فرمود:
«أوَّل الْوقْتِ رِضْوانُ اللهِ و اخرُهُ عَفْوُاللهِ و الْعفْوُ لا يكونُ إلا منْ ذَنبٍ.»[1]
نماز اول وقت سرشار از خشنودي خدا و در پايان وقت مشمول عفو و بخشش خداوند مي شود. بديهي است عفو و بخشش جز در مورد گناه صدق نمي كند.[2]
اهتمام به فرايض، كاشف از روح انقياد و موجب تقويت اساس تقوا و ايمان و اخلاق است.
رسول خدا ـ صل الله عليه و آله و سلم ـ فرمود:
«إعْمل بِفَرائِض اللهِ تَكُن اَتْقَي النّاسِ.»[3]
به آنچه خدا واجب كرده عمل كن تا باتقواترين مردم باشي.
ابوحمزه ثمالي از امام سجّاد ـ عليه السّلام ـ نقل مي كند كه فرمود:
«مَن ْعمِلَ بمَا افْتَرَضَ الله عَلَيْهِ فَهُو مِنْ خيرِ النّاس.»[4]
هر كس عمل كند به آنچه خدا بر او واجب كرده از بهترينِ مردم است.
و در حديث ديگر فرمود:
«... فَهُو منْ أعْبَدِ النّاس.»[5]
... هر كس بجاي آورد آنچه را كه خدا واجب كرده از عابدترينِ مردم است.
و در حديث قدسي از امام صادق ـ عليه السّلام ـ آمده است:
«قال اللهُ تبارَكَ و تَعالي ما تَحبَّبَ إليَّ عبْدي بِأحَبَّ ممَّا افْترضْتُ عليِه.»[6]
هيچ عبادتي به اندازه اداي واجبات، بنده ام را نزد من محبوب نمي كند.
قطب راوندي مي گويد روايت شده است كه فرشته اي از كعبه ندا در مي دهد: هر كس فرايض و واجبات خدا را ترك كند از امان خدا بيرون آمده است.[7]
حضرت علي ـ عليه السّلام ـ فرمود:
«... وَ‌لا عبادةَ كَأداءِ الْفرائِض...»[8]
... هيچ عبادتي مانند اداي فرايض و واجبات نيست....
و در بعضي از كتابها، حديث قدسي را با اين عبارت آورده اند:
«ما تَقَرَّبَ إليَّ عَبْدي بِشَيْ ءٍ أحبَّ إليَّ ممَّا افْترضْتُهُ عليْهِ و إنَّهً ليَتَقَرَّبُ إليَّ بِالنّافِلةِ...»[9]
بنده من تقرّب نجويد به سوي من به چيزي محبوب تر و بهتر از آنچه من بر او واجب كرده ام و به وسيله نوافل نيز به من نزديك مي شود... .
سالك الي الله پيش از شروع به هر كار بايد آن را بشناسد و وظيفه و حكم شرع را درباره آن بداند و پس از علم، رفتار و كردار خويش را با موازين شريعت منطبق سازد. اداي وظيفه و تأدّب به آداب بدون علم به وظايف و مقررات شرعي امكان پذير نيست. بنابراين، بر همه لازم است كه احكام ديني خود را به اندازه ضرورت و نياز (تقليداً يا اجتهاداً) بدانند و حدّاقل گروهي مي بايست در تفقّه (فهم و درك عميق) در دين و يادگيري مسائل و معارف ديني پيشگام باشند تا بتوانند ديگران را نسبت به وظايف ديني آگاه سازند. خداوند متعال مي فرمايد:
«فَلَوْ لا نَفَرَ مِنْ كُلِّ فِرْقَةٍ مِنْهُمْ طائِفَة لِيَتَفَقَّهُوا فِي الدِّينِ وَ لِيُنْذِرُوا قَوْمَهُمْ إِذا رَجَعُوا إِلَيْهِمْ لَعَلَّهُمْ يَحْذَرُونَ»[10]
... چرا از هر فرقه اي گروهي بسيج نمي شوند تا اينكه معارف ديني را خوب ياد بگيرند و آنگاه كه به وطن خويش برگشتند قوم خود (: خويشاوندان و بستگان) را به وظايفشان آگاه سازند (و آنها را از بي تفاوتي در برابر مسئوليتها بر حذر دارند، باشد كه آنان متنّبه شوند و از بيراهه بازگردند)؟
در حديث آمده است:
«عَنِ الصّادق عليه السلام أنَّه سُئِل عن قوْلِهِ تعالي «فَللّهِ الْحُجَّةُ الْبالغةُ» فقال: إنَّ اللهَ تعالي يقولُ لِلْعبدِ يوْم القيمَةِ عبدي أكُنْتَ عالماً؟ فانْ قال نَعَمْ قال لَهُ أفلا عَمِلْتَ‌بما علِمتَ و إنَ كانَ جاهلاً قالَ لهُ افلا تَعَلَّمْتَ حتي تَعْمَلَ؟...[11]
از امام صادق ـ عليه السّلام ـ درباره معني اين آيه كه مي فرمايد «براي خدا دليل رسا (و قاطع) است» سؤال شد، فرمود: خداوند در روز رستاخيز به بنده گنهكار خود مي گويد: بنده من! چرا تكاليف خود را خوب انجام ندادي؟ آيا مي‎دانستي و گناه كردي؟ اگر بگويد آري، مي فرمايد: چرا به آنچه مي دانستي عمل نكردي؟ و اگر بگويد نمي دانستم، مي‎گويد: چرا ياد نگرفتي تا عمل كني؟ ...
نتيجه آنكه بندگي و عبادت با دو شرط متحقّق مي شود: محبّت و اطاعت، و اطاعت بدون علم و سپس عمل به خواست معبود و رضاي محبوب امكان ندارد. آنها كه از خود چيزي مي تراشند و پيش خود مطالبي را سرهم مي كنند و به عنوان عبادت و اطاعت انجام مي دهند آنها بنده خويشند نه بنده خدا.

پيامبر اکرم صلّي الله عليه و آله فرمودند:

مَنْ وَقَّرَ ذا شَيْبَة فِي الاْسْلامِ أمَّنَهُ اللّهُ مِنْ فَزَعِ يَوْمِ الْقِيامَةِ ؛

هر كس بزرگسال مسلماني را گرامي دارد و احترام نمايد،

خداوند او را در قيامت از سختي ها و مشكلات در أمان مي

دارد.

الكافي، ج 2، ص 658، ح 3.

[=#008000][=113]

[=#a52a2a][=114]امیرالمؤمنین على عليه السلام :

اَلسَّخاءُ وَالشَّجاعَةُ غَرائِزُ شَريفَةٌ، يَضَعُهَا اللّه سُبحانَهُ فيمَن

أَحَبَّهُ وَامتَحَنَهُ؛

سخاوت و شجاعت خصلت هاى والايى هستند كه خداوند

سبحان آن دو را در وجود هر كس كه دوستش داشته و او

را آزموده باشد مى گذارد.

[=113][=#2f4f4f]

مَنْ زارَ قَبْرَ الْحُسَيْنِعليه السلام بِشَطِّ الْفُراتِ، كانَ كَمَنْ زارَاللّهَ فَوْقَ عَرْشِهِ.
هر مؤ منى كه قبر امام حسين عليه السلام را كنار شطّ فرات در كربلا زيارت كند همانند كسى است كه خداوند متعال را بر فراز عرش زيارت كرده باشد.

موضع قبرالحسين عليه السلام ترعة من ترع الجنة.
جايگاه قبر امام حسين عليه السلام درى از درهاى بهشت است.

لو يعلم الناس ما فى زيارة قبرالحسين عليه السلام من الفضل، لماتوا شوقاً.
اگر مردم مى‏دانستند كه چه فضيلتى در زيارت مرقد امام حسين عليه السلام است از شوق زيارت مى‏مردند.

نقل از رسول خدا (صلی الله علیه و آله) است که می فرماید: «من کثرت صلوته باللیل حسن وجهه بالنهار؛ یعنی: هر کسی به شب نماز بسیار کند به روز چهره اش نیکو شود.» (نهج الفصاحه، ج۳۸۳، حدیث۲۸۱۳.)
و رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) در حدیث دیگری فرمودند: «الا ترون الی المصلین باللیل و هم احسن الناس وجوهاً لانهم خلوا باللیل لله سبحانه فکساهم من نوره؛ آیا نمی بینید نماز شب خوانان را که چهره هایشان از همه مردم زیباتر و جذاب تر است، علتش آن است که آنان شب ها با خدای سبحان خلوت می نمایند پس خداوند هم لباس نورانی بر آنان می پوشاند.» رساله لقاء الله، ص۱۱۸.
نکته ای که در این حدیث آمده که رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) نمازگزاران شب و شب زنده داران را احسن وجه یعنی دارای زیباترین چهره ها بیان کرده اند به این معنا که آن ها هم در ظاهر و هم در باطن دارای چهره ای زیبا هستند
و این زیبایی نه فقط از جنبه مادی، بلکه بخاطر نور الهی است که در دل شب در اثر راز و نیاز به درگاه حق کسب نموده اند.
(کتاب آثار و برکات نماز؛ محمد اسماعیل هیئتی برزکی)

[=#0000cd][=114]

[=#2f4f4f][=113]امام رضا علیه السلام:

سعی کنید همواره نیت خوب داشته باشید و خیر خواه

باشید با این دو صفت همواره آمرزیده میشوید

[=#800000][=113]

[=#daa520][=113]امیرالمؤمنین على عليه السلام میفرمایند :
با ريشه كن كردن بدى از سينه خود، بدى را از سينه ديگران، بيرون كن.

[=#800000][=113]

[=#daa520][=113]▪️#پیامبر اکرم (ص):

هدیه دادن مرد به همسرش موجب زیادی عفت او خواهد شد.

[=IRMitra]پیامبر گرامی می فرمایند:

أَ لَا أُنَبِّئُكُمْ بِخِيارِكُمْ؟ قَالُوا بَلَى يَا رَسُولَ اللَّهِ قَالَ أَحْسَنُكُمْ أَخْلَاقاً الْمُوَطَّئُونَ أَكْنَافاً الَّذِينَ يَأْلَفُونَ وَ يُؤْلَفُون‏[=IRMitra] [=IRMitra]آيا شما را از بهترين افرادتان خبر ندهم؟ عرض كردند: چرا، اى رسول خدا. حضرت فرمودند: خوش اخلاق ترين شما، آنان كه نرمخو و بى آزارند، با ديگران انس می گيرند و ديگران نيز با آنان انس و الفت مى گيرند

#امام حسن (ع)
هنگامی که ازایشان سوال شدحقیقت دوستی وبرادری چیست فرمودند:همدردی کردن چه درسختی وچه درآسایش
تحف العقول ص۲۲۵

[=113][=#8b4513]امام رضا ع:

عقل‌ شخص‌ مسلمان‌ تمام‌ نيست‌ ، مگر اين‌ كه‌ ده‌ خصلت‌ را دارا باشد :

۱- از اواميد خير باشد ،
۲- از بدى‌ او در امان‌ باشند ،
۳- خير اندك‌ ديگرى‌ را بسيار شمارد ،
۴-خير بسيار خود را اندك‌ شمارد ،
۵-هرچه‌ حاجت‌ از او خواهند دلتنگ‌ نشود ،
۶-در عمر خود از دانش‌طلبى‌ خسته‌ نشود ، ۷-فقر در راه‌ خدايش‌ از توانگرى‌ محبوبتر باشد ،
۸-خوارى‌ در راه‌ خدايش‌ از عزت‌ با دشمنش‌ محبوبتر باشد ،
۹-گمنامى‌ را از پرنامى‌ خواهانتر باشد .

سپس‌ فرمود : دهمى‌ چيست‌‌ ! فرمود : ۱۰-احدى‌ را ننگرد جز اين‌ كه‌ بگويد او از من‌ بهتر و پرهيزگارتر است‌

[=#800000][=113]اخلاق اقتصادی،انفاق

امام صادق عليه‏ السلام :

ثَلاثٌ مَنْ اَتَى اللّه‏َ بِواحِدَةٍ مِنْهُنَّ اَوْجَبَ اللّه‏ُ لَهُ الْجَنَّةَ: اَلاْنْفاقُ مِنْ اِقْتارٍ وَ الْبِشْرُ لِجَميعِ الْعالَمِ وَ الاِنْصافُ مِنْ نَفْسِهِ؛

هر كس يكى از اين كارها را به درگاه خدا ببرد، خداوند بهشت را براى او واجب مى ‏گرداند: انفاق در تنگدستى، گشاده ‏رويى با همگان و رفتار منصفانه.

اين زنان چه كردہ بودند؟

اميرالمؤمنين على عليه السلام مى فرمايد: روزى با فاطمه محضر پيامبر خدا صلى الله عليه و آله رسيديم، ديديم حضرت به شدت گريه مى كند.
گفتم :پدر و مادرم به فدايت يا رسول الله! چرا گريه مى كنى؟
فرمود: يا على! آن شب كه مرا به معراج بردند، گروهى از زنان امت خود را در عذاب سختى ديدم و از شدت عذابشان گريستم. (و اكنون گريه‌ام براى ايشان است).
- زنى را ديدم كه از موى سر آويزان است و مغز سرش از شدت حرارت مى‌جوشد.
- زنى را ديدم كه از زبانش آويزان كرده‌اند و از آب سوزان جهنم به گلوى او می‌ريزند.
- زنى را ديدم، گوشت بدن خود را مى‌خورد و آتش از زير پاى او شعله‌ور است.
- زنى را ديدم دست و پاى او را بسته‌اند و مارها و عقرب‌ها بر او مسلط است.
- زنى را ديدم از پاهايش در تنور آتشين جهنم آويزان است.
- زنى را ديدم، از سر خوك و از بدن الاغ بود و به انواع عذاب گرفتار است.
- زنى را به صورت سگ ديدم که آتش از نشيمنگاه او داخل مى‌شود و از دهانش بيرون مى‌آید و فرشتگان عذاب عمودهاى آتشين بر سر و بدن او مى‌كوبند.
حضرت فاطمه عليهاالسلام عرض كرد: پدر جان! اين زنان در دنيا چه كرده بودند كه خداوند آنان را چنين عذاب مى كرد.
رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود: دخترم! زنى كه از موى سرش آويخته شده بود، موى سر خود را از نامحرم نمى‌پوشاند.
و زنى كه از زبانش آويزان بود، بدون اجازه شوهر از خانه بيرون مى‌رفت.
و زنى كه گوشت بدن خود را مى‌خورد، خود را براى ديگران زينت مى‌كرد و از نامحرمان پرهيز نداشت.
و زنى كه دست و پايش بسته بود و مارها و عقرب‌ها بر او مسلط شده بودند، به وضو و طهارت لباس و غسل حيض اهميت نمى‌داد و نماز را سبك مى‌شمرد...
و زنى كه سرش مانند خوك و بدنش مانند الاغ بود، زنى سخن چين و دروغگو بود.
و اما زنى كه در قيافۀ سگ بود و آتش از نشيمنگاه او وارد و از دهانش خارج مى‌شد، زنى خواننده و حسود بود.
سپس فرمود: واى بر آن زنى كه همسرش از او راضى نباشد و خوشا به حال آن زن كه همسرش از او راضى باشد.(عیون اخبار الرضا، شیخ صدوق)

#امام على(ع):

كار كردنِ بيش ازتوان براى خدا، ازمردانگى است

ميزان الحكمه ج11 ص479

رسول اكرم صلى الله عليه و آله :
عَلامَةُ الصّابِرِ فى ثَلاثٍ: أوَّلُها أن لا يَكسِلَ، وَالثّانيَةُ أن لا يَضجَرَ، وَالثّالِثَةُ أن لا يَشكُوَ مِن رَبِّهِ تَعالى؛ لأِنَّهُ إذا كَسِلَ فَقَد ضَيَّعَ الحَقَّ، وَ إذا ضَجِرَ لَم يُؤَدِّ الشُّكرَ، وَإذا شَكا مِن رَبِّهِ عَزَّوَجَلَّ فَقَد عَصاهُ؛

صبور سه نشانه دارد : اول آن كه سستى نمى كند ، دوم آن كه افسرده و دلتنگ نمى شود و سوم آن كه از پروردگار خود شِكوه نمى كند ؛ زيرا اگر سستى كند، حق را ضايع كرده، و اگر افسرده و دلتنگ باشد شكر نمى گذارد و اگر از پروردگارش شكوه كند او را معصيت كرده است .

علل الشرايع، ج2، ص498، ح1

[=#800000][=113]امام صادق عليه السلام :
كَلامٌ فى حَقٍّ خَيرٌ مِن سُكوتٍ عَلى باطِلٍ؛
سخن گفتن درباره حق، از سكوتى بر باطل بهتر است.
(

[=#8b4513][=113]✅✅✅ شیعیان ما را در سه چیز بیازمایید

قال ابُو مُحَمَّدٍ الْعَسْكَرىّ عليه السلام :

اَوْرَعُ النّاسِ مَنْ وَقَفَ عِنْدَ الشُّبْهَةِ،
اَعْبَدُ النّاسِ مَنْ أقامَ عَلَى الْفرائِضِ،
أزْهَدُ النّاسِ مَنْ تَرَكَ الْحَرامَ،
أشَدُّ النّاسِ إجْتِهادا مَنْ تَرَكَ الذُّنُوبَ.

امام عسكرى عليه السلام فرمود:

پارساترين مردم كسى است كه در موارد شبهه توقف كند،
عابدترين مردم كسى است كه در برپايى واجبات، استوار باشد،
زاهدترين مردم كسى است كه حرام را ترك كند،

كوشاترين مردم شخصى است كه گناهان را رها كند.

بحارالانوار 78: 373 ح 18

امام صادق(ع):
خوشا به حال كسى كه در زمان غيبت قائم ما به فرمان ما چنگ زند وقلب هدايت شده اش به طرف باطل متمايل نشود
بحار ج52ص 123

[=#800000][=113]

سخنی از مولی حسین بن علی علیه السلام:
«وَ بِهَذَا الْإِسْنَادِ عَنِ الْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ ع قَالَ: إِنَ‏ أَعْمَالَ‏ هَذِهِ‏ الْأُمَّةِ مَا مِنْ‏ صَبَاحٍ‏ إِلَّا وَ تُعْرَضُ عَلَى اللَّهِ تَعَالَى؛ به حقيقت، اعمال اين امّت در هيچ بامدادى نيست مگر بر خداوند سبحان عرضه مى‏‌شود.» (عيون اخبار الرضا، جلد2، ص 44.)

وَ بِهَذَا الْإِسْنَادِ عَنِ الْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ ع أَنَّهُ قَالَ: وُجِدَ لَوْحٌ تَحْتَ حَائِطِ مَدِينَةٍ مِنَ الْمَدَائِنِ فِيهِ مَكْتُوبٌ‏ أَنَا اللَّهُ لا إِلهَ إِلَّا أَنَا وَ مُحَمَّدٌ نَبِيِّي وَ عَجِبْتُ لِمَنْ أَيْقَنَ بِالْمَوْتِ كَيْفَ يَفْرَحُ وَ عَجِبْتُ لِمَنْ أَيْقَنَ بِالْقَدَرِ كَيْفَ يَحْزَنُ وَ عَجِبْتُ لِمَنِ اخْتَبَرَ الدُّنْيَا كَيْفَ يَطْمَئِنُّ وَ عَجِبْتُ لِمَنْ أَيْقَنَ بِالْحِسَابِ كَيْفَ يُذْنِبُ؛ در زير ديوار شهرى از شهرها لوحى به دست آمد كه در آن نوشته بود: «من معبود يكتايم، معبودى جز من نيست، و محمّد پيامبر من است، و عجب دارم از كسى كه يقين به مرگ دارد چگونه خوشحال است؟ عجب دارم از كسى كه به تقديرات الهى ايمان دارد چگونه محزون است؟ و عجب دارم از كسى كه دنيا را ديده و آزمايش كرده چگونه بدان دل بسته؟ و عجب دارم از كسى كه به حساب (فرداى قيامت) يقين دارد چگونه گناه مي‌كند؟.( عيون أخبار الرضا عليه السلام ؛ ج‏2 ؛ ص44/ ترجمه غفارى و مستفيد ؛ ج‏2 ؛ ص58)

[=#b22222][=113]

امام على (ع):

دور انديشى يك هنر است، ثمره دور انديشى سالم ماندن از آسيبها است.

غررالحکم، ح

[=#006400][=113]

[=#006400][=113]رسول اکرم (صلّی الله علیه و آله و سلّم) فرموده اند:

کسی که متکفل یتیمی شود، او را به خانه ی خود ببرد و در خوردنیها و نوشیدنیها شریک خویش نماید البته پاداش او بهشت است مگر آنکه گناه غیر قابل عفوی مرتکب شده باشد.

[=113][=#008000]- #حضرت_محمد(ص):

مَن كانَ بِاللّه ِ أعرَفَ كانَ مِنَ اللّه ِ أخوَفَ.

[=#8b4513][=113]

رسول اکرم صلی الله علیه و آله

استوارترين شما بر صراط، كسى است كه علاقه اش نسبت به اهل بيتم بيشتر باشد.

امام رضا(ع) فرمودند:

کسی که در پی عیوب مردم برود تا روزی از آن علیه آن ها استفاده کند، خداوند عیوبش را آشکار و او را رسوا می کند ولو در کنج خانه اش باشد

بدبخت کیست؟

همانا بدبخت كسى است كه از عقل و تجربه ای كه نصيب او شده است محروم ماند،

و من از آن كس كه به باطل سخن گويد يا كارى را كه خدا اصلاح كرده، برهم زند، بيزارم.

آنچه را نمى دانی واگذار، زيرا مردان بدكردار، با سخنانی نادرست به سوى تو خواهند شتافت، با درود

#نهج_البلاغه_نامه_٧٨

[=#006400][=113]

علی ان ابر مرد تاریخ بشر در یکی از سخنان کوتاه خود که در ان اشاره به لزوم وجود رهبران الهی در هر عصر و زمان می کند می گوید:

" اللهم بلی لاتخلو الارض من قائم لله بحجه اما ظاهرا"مشهورا"و اما خائفا"مغمورا"لئلا تبطل حجج الله و بیناته .

اری هیچ گاه صفحه روی زمین . از قیام کننده با حجت و دلیل خالی نمی ماند . خواه ظاهر و اشکار باشد . یا مخفی و پنهان . تا دلائل

و اسناد روشن الهی ضایع نگردد . و به فراموشی نگراید و مسخ و تحریف نشود. "

یا حق.

[=#0000cd][=113]#امام_علی(ع):

آنکه به زندگی ساده ی آبرومندانه بسنده کند، آسایش را به دست می آورد...

[=#006400][=113]

[=#8b4513][=113]

[=#a52a2a][=113] دنیا برای این دو گروه...

امیرالمؤمنین علی علیه السلام فرمودند:

پيامبر صلى الله عليه و آله :

اَوَّلُ ما يوضَعُ فى ميزانِ العَبدِ يَومَ القيامَةِ حُسنُ خُلقِهِ؛

نخستين چيزى كه روز قيامت در ترازوى اعمال بنده گذاشته مى ‏شود، اخلاق خوب اوست.

قرب الإسناد(ط-الحدیثه) ص 46، ح 149

[=113][=#006400]

شاهکار عرفان

عارفے را گفتند :
فلانی قادر است پرواز کند

گفت :اینکه مهم نیست
مگس هم میپرد

گفتند :فلانے را چه میگویے؟
روی آب راه میرود !گفت :اهمیتیے ندارد
تکه ای چوب نیز همین کار را میکند.

گفتند :پس از نظر تو شاهکار چیست ؟

گفت :اینکه در میان مردم زندگے کنے ولے هیچگاه
به کسے زخم زبان نزنے ،
دروغ نگویے ،کلک نزنے و سو استفاده نکنے و کسے را از خود نرنجانے
"این شاهکار است"

[=#a52a2a][=113]امیرالمومنین علی (ع):
✍ با صدقه و صله رحم گناهان خود را پاک کنید و خود را محبوب پروردگارتان گردانید.