پیامبر و احتمال خطای بزرگ در آیه 76 اسراء
تب‌های اولیه
در آیه 76 سوره اسراء می خوانیم : « و ان کادوا لیستفزونک من الارض لیخرجوک منها و اذا لا یلبثون خلافک الا قلیلا ».و نزدیک بود که کافران تو را از سرزمین خود سبک و دلسرد کرده و از آنجا به مکر و حیله و فریب بیرون کنند اگر با تو چنین می کردند در این صورت پس از آن ماندک زمانی بیش زیست نمی کردند. آیه قرآن در حالی چنین چیزی را اشاره می کند که همه ما می دانیم پیامبر از مکه اخراج شد و هیچ اتفاقی هم برای مشرکان نیافتاد. یعنی اینکه هرگز بلای که این آیه سوره به آن اشاره می کند اتفاق نیافتاد و بعد از هشت سال پیامبر توانست مشرکان را شکست داده و مکه را بگیرد. پرسش من درباره موضوع این آیه است. چرا با آنکه پیامبر را از مکه اخراج کردند اتفاقی برای مشرکان نیافتاد؟چرا پس از اخراج پیامبر بیشتر از اندک زمانی زیست کردند؟ و بعد از آن هم تسلیم شده و ادامه زیست دادند و اتفاق خاصی هم برایشان نیافتاد.؟
همچنین آیه 74 سوره اسراء می فرماید:« و لو لا ان ثبتناک لقد کدت ترکن الیهم شیئا قلیلا» درباره این آیه هم توضیح بدهید.
با سلام
متن عربی آیه : وَإِن كَادُواْ لَيَسْتَفِزُّونَكَ مِنَ الأَرْضِ لِيُخْرِجوكَ مِنْهَا وَإِذًا لاَّ يَلْبَثُونَ خِلافَكَ إِلاَّ قَلِيلاً
شان نزول آیه
- ترجمه مجتبوی
و همانا نزديك بود كه تو را از اين سرزمين برانگيزانند- بىآرام كنند و از جا به در برند- تا از آنجا بيرونت كنند، و آنگاه پس از تو درنگ نمىكردند مگر اندكى
- ترجمه مشکینی
و حقّا نزديك بود كه (در زمان قبل از نزول اين آيه) تو را از زمين مكه بشورانند تا از آن بيرونت كنند، و اگر چنين مىشد آنها نيز پس از تو جز اندك زمانى درنگ نمىكردند (چنان كه يك سال پس از بيرون كردن آن حضرت، در جنگ بدر كشته شدند و به سرزمين مكه بازنگشتند)
- ترجمه بهرام پور
و همانا نزديك بود تو را از اين سرزمين بركنند تا تو را از آن بيرون برانند، و هرگاه چنين مىكردند آنها پس از تو جز اندك زمانى باقى نمىماندند
تفسیر الميزان
" وَ إِنْ كادُوا لَيَسْتَفِزُّونَكَ مِنَ الْأَرْضِ لِيُخْرِجُوكَ مِنْها وَ إِذاً لا يَلْبَثُونَ خِلافَكَ إِلَّا قَلِيلًا". كلمه" استفزاز" به معناى سوق دادن و تحريك خفيف و آسان است، و الف و لام در" الأرض" براى عهد است، و مقصود از آن زمين معهود، مكه معظمه است، و كلمه" خلاف" به معناى بعد است، و مقصود از قليل زمان اندك است. و معناى آيه اين است كه مشركين نزديك بود كه ترا وادار كنند تا از مكه بيرون شوى، و اگر ايشان ترا بيرون مىكردند، بعد از رفتن تو، زمان زيادى زنده نمىماندند، بلكه پس از مدت كوتاهى همه هلاك مىشدند. بعضى «2» گفتهاند: مراد اتحادى است كه مشركين با يهود كردند تا آن جناب را از سرزمينهاى عرب بيرون كنند. و ليكن اين احتمال بعيد به نظر مىرسد چرا كه سوره مورد بحث، مكى است و آيات آن هم در يك سياق است و گرفتارى رسول خدا (ص) با يهوديان در مدينه و بعد از هجرت بوده است. _______________ (1) مجمع البيان، ج 4، جزء 15، ص 82، چاپ بيروت. (2) مجمع البيان، ج 4، جزء 15، ص 83.*******************************
تفسیر نور
اين آيه، اشاره به آيهى 30 سورهى انفال است كه مىفرمايد: «واذ يَمكر بِك الذّين كفروا لِيثبِتوك او يَقتلوك او يخرِجوك و يمكرون و يمكراللّه واللّه خيرالماكرين» يادآور زمانى را كه كفّار نقشه مىكشيدند تا تو را حبس كنند يا بكشند يا بيرونت كنند، آنان نيرنگ مىزنند و خدا هم تدبير مىكند و خداوند بهترين تدبير كنندگان است. 1- پيامبر در معرض هرگونه خطر، توطئه، ترور، آوارگى وتبعيد بود. «كادوا ليستفزّونك ...» 2- دشمنان مكتب، هدفشان قلع و قمع كردن اساس دين است و در اين راه، به احدى حتى پيامبر رحم نمىكنند. «ليستفزّونك» 3- طرح كافران در مرحله اوّل، ايجاد رخنه در فكر واعتقاد رهبر است، «ليفتنونك عن الّذى...» ودر مرحله بعد، شدّت عمل وتبعيد واخراج اوست. «ليخرجوك...» 4- حضور پيامبر در ميان مردم، مانع قهر الهى است و اگر آن حضرت را از خود دور و تبعيد كنند، در فاصله كمى نابود مىشوند. «لايلبثون خلافك الاّ قليلا» 5 - قرآن كريم، هم از غيب خبر مىدهد و هم با بيان ناكامى توطئههاى دشمن به پيامبراكرمصلى الله عليه وآله تسلّى مىدهد. «كادوا ليستفزّونك ... لايلبثون خلافك الاّ قليلاً»
متن آیه : وَلَوْلاَ أَن ثَبَّتْنَاكَ لَقَدْ كِدتَّ تَرْكَنُ إِلَيْهِمْ شَيْئًا قَلِيلاً
شان نزول آیه
پرسش من درباره موضوع این آیه است. چرا با آنکه پیامبر را از مکه اخراج کردند اتفاقی برای مشرکان نیافتاد؟چرا پس از اخراج پیامبر بیشتر از اندک زمانی زیست کردند؟ و بعد از آن هم تسلیم شده و ادامه زیست دادند و اتفاق خاصی هم برایشان نیافتاد.؟
با سلام وسپاس
بنظر میرسد اشکال اساسی از کلمه : قلیلا : است اگر در آیات دیگر دقت کنید میبینید که خدای متعال همه دنیا وزرق وبرقش را هم قلیل میداند :
قُلْ مَتَاعُ الدُّنْيَا قَلِيلٌ ... و ...أَرَضِيتُمْ بِالْحَيَاةِ الدُّنْيَا مِنَ الْآَخِرَةِ فَمَا مَتَاعُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا فِي الْآَخِرَةِ إِلَّا قَلِيلٌ
يَوْمَ يَدْعُوكُمْ فَتَسْتَجِيبُونَ بِحَمْدِهِ وَتَظُنُّونَ إِنْ لَبِثْتُمْ إِلَّا قَلِيلًا
وافرادی که صدها سال در این دنیا زندگی کردند اما خدای سبحان میفرماید که در دنیا قلیلی درنگ کردید .
قَالُوا لَبِثْنَا يَوْمًا أَوْ بَعْضَ يَوْمٍ فَاسْأَلِ الْعَادِّينَ (113) قَالَ إِنْ لَبِثْتُمْ إِلَّا قَلِيلًا لَوْ أَنَّكُمْ كُنْتُمْ تَعْلَمُونَ (114مومنون)
وَلَوْلَا أَنْ يَكُونَ النَّاسُ أُمَّةً وَاحِدَةً لَجَعَلْنَا لِمَنْ يَكْفُرُ بِالرَّحْمَنِ لِبُيُوتِهِمْ سُقُفًا مِنْ فَضَّةٍ وَمَعَارِجَ عَلَيْهَا يَظْهَرُونَ (33) وَلِبُيُوتِهِمْ أَبْوَابًا وَسُرُرًا عَلَيْهَا يَتَّكِئُونَ (34) وَزُخْرُفًا وَإِنْ كُلُّ ذَلِكَ لَمَّا مَتَاعُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَالْآَخِرَةُ عِنْدَ رَبِّكَ لِلْمُتَّقِينَ (35زخرف)
وَكَمْ أَهْلَكْنَا مِنْ قَرْيَةٍ بَطِرَتْ مَعِيشَتَهَا فَتِلْكَ مَسَاكِنُهُمْ لَمْ تُسْكَنْ مِنْ بَعْدِهِمْ إِلَّا قَلِيلًا وَكُنَّا نَحْنُ الْوَارِثِينَ ( قصص58)
چه بسيار شهرهاى آباد و حاصل خيز كه در معيشت خود طغيان كردند و ما هلاكشان كرديم و اينك خرابه هاى مساكن آنها است كه ديگر بعد از ايشان مسكونى نشد مگر اندكى از آنها و ماييم وارث آنان .
قُلْ لَنْ يَنْفَعَكُمُ الْفِرَارُ إِنْ فَرَرْتُمْ مِنَ الْمَوْتِ أَوِ الْقَتْلِ وَإِذًا لَا تُمَتَّعُونَ إِلَّا قَلِيلًا
ودر این آیه هم تمتع قلیل ممکن است صد سال باشد !
لَئِنْ لَمْ يَنْتَهِ الْمُنَافِقُونَ وَالَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ وَالْمُرْجِفُونَ فِي الْمَدِينَةِ لَنُغْرِيَنَّكَ بِهِمْ ثُمَّ لَا يُجَاوِرُونَكَ فِيهَا إِلَّا قَلِيلًا
اگر منافقان و بيماردلان و گل آلودكنندگان جو مدينه ، دست بر ندارند، تو را عليه آنان مامور مى كنيم ، تا ديگر جز مدتى قلیل در مجاورتت نمانند .
كُلُوا وَتَمَتَّعُوا قَلِيلًا إِنَّكُمْ مُجْرِمُونَ
قَالَ وَمَنْ كَفَرَ فَأُمَتِّعُهُ قَلِيلًا ثُمَّ أَضْطَرُّهُ إِلَى عَذَابِ النَّارِ وَبِئْسَ الْمَصِيرُ
نُمَتِّعُهُمْ قَلِيلًا ثُمَّ نَضْطَرُّهُمْ إِلَى عَذَابٍ غَلِيظٍ
لَا يَغُرَّنَّكَ تَقَلُّبُ الَّذِينَ كَفَرُوا فِي الْبِلَادِ (196) مَتَاعٌ قَلِيلٌ ثُمَّ مَأْوَاهُمْ جَهَنَّمُ وَبِئْسَ الْمِهَادُ (197)
بنابراین معنی کلمه قلیل به آن معنی که ما فکر میکنیم نیست ودر بعضی موارد شاید شامل صد سال وبیشتر هم شود .