جمع بندی واسطه قرار دادن حضرت فاطمه (س) در قنوت نماز
تبهای اولیه
با سلام، خواستم نظر دوستان رو در رابطه با این نماز بدونم
اَللهُمَّ بِفاطِمَةَ وَ اَبیها وَ بِفاطِمَةَ وَ بَعْلِها وَ بِفاطِمَةَ وَ بنَیها وَ بِفاطِمَةَ وَ اَلسِّرِّ اَلْمَسْتَودَعِ عَلَیْها اِقْضِ حاجَتیوَ صَلَّى اللَّهُ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ
محال است که حاجتش روا نگردد
width: 700 | align: center |
---|---|
[TD="align: center"]با نام و یاد دوست | |
[/TD] | |
[TD="align: center"][/TD] | |
کارشناس بحث: استاد صدرا | |
[TD][/TD] | |
پرسش:
در نقلی آمده است: هر کس حاجتی داشته باشد دو رکعت نماز هدیه به حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها بخواند و در قنوت آن بگوید: «اَللهُمَّ بِفاطِمَةَ وَ اَبیها وَ بِفاطِمَةَ وَ بَعْلِها وَ بِفاطِمَةَ وَ بنَیها وَ بِفاطِمَةَ وَ اَلسِّرِّ اَلْمَسْتَودَعِ عَلَیْها اِقْضِ حاجَتی وَ صَلَّى اللَّهُ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ»، محال است که حاجتش روا نگردد.
آیا چنین نقلی دلیل معتبر روایی دارد؟
پاسخ:
چنین دستوری به عنوان نماز و توسلی خاص از معصومین(علیهم السلام) وارد نشده؛ هر چند به صورت مطلق (بدون قصد ورود) خواندن نماز مستحبی و اهدای آن به معصومین (علیهم السلام) امری مطلوب است.
همچنین دعای این نماز هر چند دارای مضمون و ترکیب صحیحی است؛ اما این صلوات بدین صورت در کتب روایی از معصومین (علیهم السلام) نقل نشده و ظاهرا از انشاءات برخی از علما است؛ چنانکه در کتاب: «فاطمة الزهراء بضعة قلب المصطفی» مؤلف کتاب می نویسد:
«از استادم و آن كس كه از هر جهت به او اعتقاد دارم، مرحوم آیة اللّه ملّا على معصومى (آخوند همدانى) شنیدم كه مىفرمود: به هنگام توسّل به حضرت زهرا (علیها السّلام) پانصد و سى مرتبه بگویید: «اللّهمّ صلّ على فاطمة و أبیها و بعلها و بنیها بعدد ما احاط به علمك»، «خداوندا، بر فاطمه و پدرش و همسر و پسرانش به تعداد آنچه كه دانشت بر آن احاطه دارد، درود فرست»!
و نیز از آن بزرگوار شنیدم كه مى گفت: «الهى بحقّ فاطمة و أبیها و بعلها و بنیها و السّرّ المستودع فیها»، «خداوندا، به حقّ فاطمه و پدرش و همسرش و پسرانش و به آن سرّ و رازى كه در وى به امانت و ودیعه گذاشته شده است». كه اگر این دعا را خواندى ان شاء اللّه تعالى حاجتت برآورده مى شود.(1)
همچنین مرحوم آیت الله مرعشی نجفی در وصیت نامه خویش توصیه به خواندن این دعا در قنوت نمودند: «اللهُمَ انی أسألُکَ بِحَقِ فاطمةَ وَ أَبیِها وَ بَعلِها وَ بَنیها وَ السِّرِّ المُستَودَعِ فیها أَن تُصلیَ علی مُحَمَدٍ وَ آلِ مُحَمَدٍ وَ أَن تَفعَل بِى ما أنت أهْلُهُ وَ لا تَفعَل بی ما أنا أَهلُه».(2)
پی نوشت:
1. الرحماني الهمداني، فاطمة الزهراء بهجة قلب المصطفى(ص)، ص252، انتشارات: منیر-تهران؛ فاطمه زهرا عليها السلام شادمانى دل پيامبر، مترجم سيد حسن افتخارزاده، ص361، فاطمه زهرا عليها السلام شادمانى دل پيامبر، ص362، انتشارات بدر.
2. قبسات من حیاة سیّدنا الأستاذ آیه الله العظمی السید شهاب الدین المرعشی النجفی قدس سره الشریف، علوی، ص 124.
نماز مأثور حضرت زهرا (علیها السلام) در کتب ادعیه:
در نمازهای وارده در کتب ادعیه، نماز حضرت زهرا (علیها السلام) به سه کیفیّت بیان شده است.
نماز اول:
مرحوم شیخ طوسی (م460هـ) در کتاب «مصباح المتهجد» در بیان کیفیت انجام این نماز می نویسند: «نماز حضرت زهرا (علیها السّلام )دو ركعت است، در ركعت اوّل سوره «حمد» و صد مرتبه سوره «قدر» و در ركعت دوّم سوره «حمد» و صد مرتبه «توحید» خوانده شود، و چون سلام داده شد تسبیح حضرت زهرا (علیها السّلام) را بخوانند، آنگاه این دعا را بخواند.
«سُبْحَانَ ذِی الْعِزِّ الشَّامِخِ الْمُنِیفِ، سُبْحَانَ ذِی الْجَلالِ الْبَاذِخِ الْعَظِیمِ، سُبْحَانَ ذِی الْمُلْكِ الْفَاخِرِ الْقَدِیمِ، سُبْحَانَ مَنْ لَبِسَ الْبَهْجَةَ وَ الْجَمَالَ، سُبْحَانَ مَنْ تَرَدَّى بِالنُّورِ وَ الْوَقَارِ، سُبْحَانَ مَنْ یرَى أَثَرَ النَّمْلِ فِی الصَّفَا، سُبْحَانَ مَنْ یرَى وَقْعَ الطَّیرِ فِی الْهَوَاءِ، سُبْحَانَ مَنْ هُوَ هَكَذَا لا هَكَذَا غَیرُهُ».(1)
پاك و منزّه است آن خدایی كه دارای شكوه افراشته و بلند است، پاك و منزّه است خدایی كه صاحب شوكت والا و بزرگ است، پاك و منزّه است خدایی كه دارنده فرمانروایی پر افتخار دیرینه است، پاك و منزّه است آن كه لباس خرّمی و زیبایی به بر دارد، پاك و منزّه است آن كه در پوششی از نور و وقار است، پاك و منزّه است آن كه ردّپای مورچه را بر سنگ سخت می بیند، پاك و منزّه است آن كه خطّ سیر پرنده را در هوا می بیند، پاك و منزّه است آن كه او چنین است و جز او چنین نیست.
مرحوم شیخ طوسی سپس می نویسد: شایسته است كسی كه این نماز را بجاى می آورد، چون از تسبیح فارغ شود زانوها و دستان خود را تا آرنج برهنه نماید و همه ی مواضع سجود خود را بدون مانع و حایل به زمین بچسپاند و از خدا حاجت بخواهد، و به هر كیفیتى كه دوست دارد دعا كند، و در همان حال سجده بگوید:
«یا مَنْ لَیسَ غَیرَهُ رَبٌّ یدْعَى، یا مَنْ لَیسَ فَوْقَهُ إِلَهٌ یخْشَى، یا مَنْ لَیسَ دُونَهُ مَلِكٌ یتَّقَى، یا مَنْ لَیسَ لَهُ وَزِیرٌ یؤْتَى، یا مَنْ لَیسَ لَهُ حَاجِبٌ یرْشَى، یا مَنْ لَیسَ لَهُ بَوَّابٌ یغْشَى، یا مَنْ لا یزْدَادُ عَلَى كَثْرَةِ السُّؤَالِ إِلّا كَرَماً وَ جُوداً، وَ عَلَى كَثْرَةِ الذُّنُوبِ إِلّا عَفْواً وَ صَفْحاً، صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ، وَ افْعَلْ بِی كَذَا وَ كَذَا».(2)
«ای آن كه جز او پروردگاری نیست كه خوانده شود! ای آن كه ورای او معبودی نیست كه از او پروا شود! ای آن كه جز او فرمانروایی نیست كه از او پرهیز شود! ای آن كه او را وزیری نیست كه به او روی آرند! ای آن كه او را نگهبانی نیست تا به او رشوه داده شود! ای آنكه او را دربانی نیست تا به وسیله ی او به درگاهش آیند! ای آن كه بر اثر بسیاری درخواست، جز كرم و جود، و بر اثر كثرت گناهان جز عفو، و گذشت نیفزاید! بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست، و با من چنین و چنان كن. و به جاى «كذا و كذا» حاجات خویش را از خدا بخواهد».
نماز دوم:
مرحوم «سید بن طاوس» (متوفی664هـ) از «صفوان» روایت كرده كه «محمّد بن على حلبى» روز جمعه، خدمت امام صادق (علیه السّلام) شرفیاب شد و عرضه داشت: علاقمندم به من عملى بیاموزى كه بهترین كارها در روز جمعه باشد حضرت فرمود: من كسى را كه براى رسول خدا عزیزتر از حضرت فاطمه (علیها السلام) باشد سراغ ندارم، و چیزى را برتر از آنچه پیامبر (صلی الله علیه و آله) به فاطمه (علیها السلام) آموخت، نمی شناسم، پیامبر به دخترش فرمود:
هركه صبح جمعه را دریابد، غسل كند و قدمهایش را بگسترد و چهار ركعت نماز (دو نماز دو ركعتى) بگزارد؛ در ركعت اوّل پس از سوره «حمد» پنجاه مرتبه سوره ی «توحید» و در ركعت دوم، پس از سوره ی «حمد» پنجاه مرتبه سوره ی «و العادیات» و در ركعت سوّم پس از «حمد» پنجاه مرتبه سوره ی «اذا زلزلت» و در ركعت چهارم پس از سوره ی «حمد» پنجاه مرتبه سوره «اذا جاء نصر اللّه... » كه مراد از این سوره، سوره ی مباركه نصر است یعنى آخرین سوره اى كه نازل شده است، و چون از نماز فارغ شود، این دعا را بخواند:
«اِلَهِی وَ سَیدِی مَنْ تَهَیأَ أَوْ تَعَبَّى أَوْ أَعَدَّ أَوِ اسْتَعَدَّ لِوِفَادَةِ مَخْلُوقٍ رَجَاءَ رِفْدِهِ وَ فَوَائِدِهِ وَ نَائِلِهِ وَ فَوَاضِلِهِ وَ جَوَائِزِهِ، فَإِلَیكَ یا إِلَهِی كَانَتْ تَهْیئَتِی وَ تَعْبِئَتِی وَ إِعْدَادِی وَ اسْتِعْدَادِی رَجَاءَ فَوَائِدِكَ وَ مَعْرُوفِكَ وَ نَائِلِكَ وَ جَوَائِزِكَ، فَلا تُخَیبْنِی مِنْ ذَلِكَ یا مَنْ لا تَخِیبُ عَلَیهِ مَسْأَلَةُ السَّائِلِ، وَ لا تَنْقُصُهُ عَطِیةُ نَائِلٍ، فَإِنِّی لَمْ آتِكَ بِعَمَلٍ صَالِحٍ قَدَّمْتُهُ وَ لا شَفَاعَةِ مَخْلُوقٍ رَجَوْتُهُ أَتَقَرَّبُ إِلَیكَ بِشَفَاعَتِهِ إِلّا مُحَمَّداً وَ أَهْلَ بَیتِهِ صَلَوَاتُكَ عَلَیهِ وَ عَلَیهِمْ»،
«ای معبود و سرور من! اگر دیگران به امید رسیدن به عطا و مواهب وجود و بخشش ها و هدایا آماده و مهیا و مجهّز و مستعد ورود بر آفریده ای چون خود شده اند، پس خدایا! آمادگی و مجهّز بودن و مهیا بودن و استعداد من به امید دستیابی به بهره ها و نیكی و عطایا و هدایای تو تنها به سوی توست، پس مرا از این همه ناامید مساز، ای آن كه خواهش هیچ نیازمندی از او بی ثمر نماند، و بخشش بخشیده ای از او نكاهد! من با كردار شایسته ای كه پیش فرستاده باشم به پیشگاه تو نیامده ام، و با یاری آفریده ای كه به او امید بسته باشم و با آن به تو تقرب جویم، به درگاهت بار نیافتم جز به امید شفاعت محمّد و خاندان او كه درود تو بر او و بر ایشان باد»،
«أَتَیتُكَ أَرْجُو عَظِیمَ عَفْوِكَ الَّذِی عُدْتَ بِهِ عَلَى الْخَطَّائِینَ عِنْدَ عُكُوفِهِمْ عَلَى الْمَحَارِمِ، فَلَمْ یمْنَعْكَ طُولُ عُكُوفِهِمْ عَلَى الْمَحَارِمِ أَنْ جُدْتَ عَلَیهِمْ بِالْمَغْفِرَةِ، وَ أَنْتَ سَیدِی الْعَوَّادُ بِالنَّعْمَاءِ، وَ أَنَا الْعَوَّادُ بِالْخَطَاءِ، أَسْأَلُكَ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّاهِرِینَ، أَنْ تَغْفِرَ لِی ذَنْبِی الْعَظِیمَ، فَإِنَّهُ لا یغْفِرُ الْعَظِیمَ إِلّا الْعَظِیمُ، یا عَظِیمُ یا عَظِیمُ یا عَظِیمُ یا عَظِیمُ یا عَظِیمُ یا عَظِیمُ یا عَظِیمُ».(3)
«در حالی به نزد تو آمدم كه گذشت كریمانه ات را امید دارم، گذشتی كه به آن بر خطاكاران در حال پافشاری بر گناهان است، پس مداومت آنان بر كارهای حرام تو را از اینكه آمرزشت را بر آنان ارزانی داری باز نداشت، و تو ای سرور من! بسیار بر نعمت بخشی بازگردی و من بر خطا كاری، به حق محمّد و خاندان پاكش از تو می خواهم، كه گناه بزرگم را بیامرزی، زیرا گناه بزرگ را جز آمرزگار بزرگ نیامرزد؛ ای بزرگ! ای بزرگ! ای بزرگ! ای بزرگ ای بزرگ ای بزرگ! ای بزرگ».
نماز سوم: نماز به هنگام مواجه شدن با مشكلات بزرگ
مرحوم شیخ طوسی به نقل از «ابراهیم بن عمر صنعانی» از امام صادق (علیه السلام) می نویسد: هر گاه گرفتارى عظيم و مشكل بزرگى به تو روى آورد دو ركعت نماز بگزار، همان نمازى كه حضرت زهرا (عليها السّلام) آن را مى خواند. و آن به اين ترتيب است كه در ركعت اوّل و دوم آن يك بار حمد و پنجاه مرتبه قل هو اللَّه احد را مى خوانى و پس از نماز بر پيامبر صلوات فرستاده، سپس دستهايت را بلند نموده و اين دعا را مى خوانى:
«اللَّهُمَّ إِنِّي أَتَوَجَّهُ إِلَيْكَ بِهِمْ- وَ أَتَوَسَّلُ إِلَيْكَ بِحَقِّهِمُ الَّذِي لَا يَعْلَمُ كُنْهَهُ سِوَاكَ وَ بِحَقِّ مَنْ حَقُّهُ عِنْدَكَ عَظِيمٌ- وَ بِأَسْمَائِكَ الْحُسْنَى- وَ كَلِمَاتِكَ التَّامَّاتِ الَّتِي أَمَرْتَنِي أَنْ أَدْعُوَكَ بِهَا- وَ أَسْأَلُكَ بِاسْمِكَ الْعَظِيمِ- الَّذِي أَمَرْتَ إِبْرَاهِيمَ علیه السلام أَنْ يَدْعُوَ بِهِ الطَّيْرَ فَأَجَابَتْهُ- وَ بِاسْمِكَ الْعَظِيمِ الَّذِي قُلْتَ لِلنَّارِ- كُونِي بَرْداً وَ سَلاماً عَلى إِبْراهِيمَ فَكَانَتْ- وَ بِأَحَبِّ أَسْمَائِكَ إِلَيْكَ وَ أَشْرَفِهَا عِنْدَكَ- وَ أَعْظَمِهَا لَدَيْكَ وَ أَسْرَعِهَا إِجَابَةً وَ أَنْجَحِهَا طَلِبَةً- وَ بِمَا أَنْتَ أَهْلُهُ وَ مُسْتَحِقُّهُ وَ مُسْتَوْجِبُهُ- وَ أَتَوَسَّلُ إِلَيْكَ وَ أَرْغَبُ إِلَيْكَ وَ أَتَصَدَّقُ مِنْكَ وَ أَسْتَغْفِرُكَ وَ أَسْتَمْنِحُكَ وَ أَتَضَرَّعُ إِلَيْكَ- وَ أَخْضَعُ بَيْنَ يَدَيْكَ وَ أَخْشَعُ لَكَ- وَ أُقِرُّ لَكَ بِسُوءِ صَنِيعَتِي- وَ أَتَمَلَّقُ وَ أُلِحُّ عَلَيْكَ وَ أَسْأَلُكَ بِكُتُبِكَ الَّتِي أَنْزَلْتَهَا عَلَى أَنْبِيَائِكَ وَ رُسُلِكَ- صَلَوَاتُكَ عَلَيْهِمْ أَجْمَعِينَ- مِنَ التَّوْرَاةِ وَ الْإِنْجِيلِ وَ الْقُرْآنِ الْعَظِيمِ- مِنْ أَوَّلِهَا إِلَى آخِرِهَا فَإِنَّ فِيهَا اسْمَكَ الْأَعْظَمَ وَ بِمَا فِيهَا مِنْ أَسْمَائِكَ الْعُظْمَى أَتَقَرَّبُ إِلَيْكَ- وَ أَسْأَلُكَ أَنْ تُصَلِّيَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ- وَ أَنْ تُفَرِّجَ عَنْ مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ- وَ تَجْعَلَ فَرَجِي مَقْرُوناً بِفَرَجِهِمْ- وَ تُقَدِّمَهُمْ فِي كُلِّ خَيْرٍ وَ تَبْدَأَ بِهِمْ فِيهِ- وَ تُفَتِّحَ أَبْوَابَ السَّمَاءِ لِدُعَائِي فِي هَذَا الْيَوْمِ- وَ تَأْذَنَ فِي هَذَا الْيَوْمِ وَ هَذِهِ اللَّيْلَةِ بِفَرَجِي- وَ إِعْطَائِي سُؤْلِي فِي الدُّنْيَا وَ الْآخِرَةِ- فَقَدْ مَسَّنِي الْفَقْرُ وَ نَالَنِي الضُّرُّ- وَ سَلَّمَتْنِي الْخَصَاصَةُ وَ أَلْجَأَتْنِي الْحَاجَةُ- وَ تَوَسَّمْتُ بِالذِّلَّةِ وَ غَلَبَتْنِي الْمَسْكَنَةُ وَ حَقَّتْ عَلَيَّ الْكَلِمَةُ وَ أَحَاطَتْ بِيَ الْخَطِيئَةُ وَ هَذَا الْوَقْتُ الَّذِي وَعَدْتَ أَوْلِيَاءَكَ فِيهِ الْإِجَابَةَ فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ امْسَحْ مَا بِي بِيَمِينِكَ الشَّافِيَةِ- وَ انْظُرْ إِلَيَّ بِعَيْنِكَ الرَّاحِمَةِ- وَ أَدْخِلْنِي فِي رَحْمَتِكَ الْوَاسِعَةِ وَ أَقْبِلْ إِلَيَّ بِوَجْهِكَ الَّذِي إِذَا أَقْبَلْتَ بِهِ عَلَى أَسِيرٍ فَكَكْتَهُ- وَ عَلَى ضَالٍّ هَدَيْتَهُ وَ عَلَى حَائِرٍ أَدَّيْتَهُ وَ عَلَى مُقْتِرٍ أَغْنَيْتَهُ- وَ عَلَى ضَعِيفٍ قَوَّيْتَهُ وَ عَلَى خَائِفٍ أَمِنْتَهُ- وَ لَا تُخَلِّنِي لِقَاءَ عَدُوِّكَ وَ عَدُوِّي يَا ذَا الْجَلَالِ وَ الْإِكْرَامِ- يَا مَنْ لَا يَعْلَمُ كَيْفَ هُوَ وَ حَيْثُ هُوَ وَ قُدْرَتَهُ إِلَّا هُوَ- يَا مَنْ سَدَّ الْهَوَاءَ بِالسَّمَاءِ- وَ كَبَسَ الْأَرْضَ عَلَى الْمَاءِ وَ اخْتَارَ لِنَفْسِهِ أَحْسَنَ الْأَسْمَاءِ- يَا مَنْ سَمَّى نَفْسَهُ بِالاسْمِ الَّذِي بِهِ- يَقْضِي حَاجَةَ كُلِّ طَالِبٍ يَدْعُوهُ بِهِ- وَ أَسْأَلُكَ بِذَلِكَ الِاسْمِ فَلَا شَفِيعَ أَقْوَى لِي مِنْهُ- وَ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ أَسْأَلُكَ أَنْ تُصَلِّيَ عَلَى مُحَمَّدٍ- وَ أَنْ تَقْضِيَ لِي حَوَائِجِي وَ تُسْمِعَ مُحَمَّداً وَ عَلِيّاً وَ فَاطِمَةَ- وَ الْحَسَنَ وَ الْحُسَيْنَ وَ عَلِيّاً وَ مُحَمَّداً وَ جَعْفَراً- وَ مُوسَى وَ عَلِيّاً وَ مُحَمَّداً وَ عَلِيّاً وَ الْحَسَنَ وَ الْحُجَّةَ صَلَوَاتُكَ عَلَيْهِمْ وَ بَرَكَاتُكَ وَ رَحْمَتُكَ صَوْتِي- فَيَشْفَعُوا لِي إِلَيْكَ وَ تُشَفِّعَهُمْ فِيَّ وَ لَا تَرُدَّنِي خَائِباً- بِحَقِّ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ وَ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ- وَ افْعَلْ بِي كَذَا وَ كَذَا يَا كَرِيمُ».(4)
موفق باشید.
[/HR]1. الطوسی، مصباح المتهجد، ص301، مؤسسة فقه الشیعة-بیروت- لبنان.: «صلاة الطاهرة فاطمة علیهما السلام: هما ركعتان تقرأ فی الأولى الحمد، ومائة مرة إنا أنزلناه فی لیلة القدر، وفی الثانیة الحمد، ومائة مرة قل هو الله أحد ...».
2. همان.
3. المجلسی، بحارالانوار، ج86،ص295.
4. الطوسی، مصباح المتهجد، ص302.