جمع بندی شنیدن غیبت میان دو نفر

  جمع بندی پرسش: اگر دو یا چند نفر در حال غیبت باشند و من بدون اینکه در صحبت آنها دخالت  کنم،‌ فقط حرفهایشان را بشنوم، آیا موظفم تذکر دهم؟ اگر از غیبت آنها جلوگیری نکنم مرتکب گناه می شوم؟ وقتی مادر و خواهرهایم غیبت می کنند، چگونه رفتار کنم که هم حرمت مادر و اعضای خانواده شکسته نشود و هم مرتکب گناه نشوم؟   پاسخ: اگر در شرایطی که دیگران غیبت می کنند، شرایط نهی از منکر وجود دارد، موظف هستید که نهی از منکر کنید. اما اگر شرایط مهیا نیست و نمی توانید از غیبت جلوگیری کنید، وظیفه ای ندارید. اما شنیدن غیبت هم به همان اندازه گناه است و اگر می خواهید در گناه غیبت شریک نباشید نباید گوش کنید. می توانید از اتاق خارج شوید، یاخودتان را به نحوی سرگرم کنید تا صحبت های آنها به گوش شما نرسد. اگر زمان مناسبی پیدا کردید، با مادر و خواهرتان صحبت کنید و برایشان از گناه غیبت بگویید. این حدیث از رسول گرامی اسلام (صلى الله عليه و آله) را برایشان نقل کنید که فرمود: «يُؤتى بِأَحَدٍ يَومَ القيامَةِ يوقَفُ بَينَ يَدَىِ اللّه وَيُدفَعُ إِلَيهِ كِتابُهُ فَلايَرى حَسَناتِهِ فَيَقولُ: إِلهى، لَيسَ هذا كِتابى فَإِنّى لاأَرى فيها طاعَتى؟! فَيُقالُ لَهُ: إِنَّ رَبَّكَ لايَضِلُّ وَلايَنسى ذَهَبَ عَمَلُكَ بِاغتيابِ النّاسِ ثُمَّ يُؤتى بِآخَرَ وَيُدفَعُ إِلَيهِ كِتابُهُ فَيَرى فيهِ طاعاتٍ كَثيرَةً فَيَقولُ: إِلهى ما هذا كِتابى فَإِنّى ما عَمِلتُ هذِهِ الطّاعاتِ فَيُقالُ: لأَِنَّ فُلانا اغتابَكَ فَدُفِعَت حَسَناتُهُ إِلَيكَ؛ روز قيامت فردى را مى آورند و او را در پيشگاه خدا نگه مى دارند و كارنامه اش را به او مى دهند، اما حسنات خود را در آن نمى بيند. عرض مى كند: الهى! اين كارنامه من نيست! زيرا من در آن طاعات خود را نمى بينم! به او گفته مى شود: پروردگار تو نه خطا مى كند و نه فراموش. عمل تو به سبب غيبت كردن از مردم بر باد رفت. سپس مرد ديگرى را مى آورند و كارنامه اش را به او مى دهند. در آن طاعت بسيارى را مشاهده مى كند. عرض مى كند: الهى! اين كارنامه من نيست! زيرا من اين طاعات را بجا نياورده ام! گفته مى شود: فلانى از تو غيبت كرد و من حسنات او را به تو دادم.» (۱) برای آنها توضیح دهید که که واقعا معنی ندارد که شما اعمال صالحی را که به سختی انجام داده اید، به کسی که از او ناراحت و رنجیده هستید تقدیم کنید. اگر کسی دنیای شما را خراب کرده، چه دلیلی دارد که آخرتتان را هم خودتان به خاطر او خراب کنید!؟ اگر کسی بتواند چنین چیزی را به خوبی درک و باور کند،‌ امکان ندارد که هرگز خودش را به چنین گناهی آلوده سازد.     پی نوشت: ۱. محمدی ری شهری، محمد؛ حکمت نامه پیامبر اعظم؛ موسسه علمی دارالحدیث؛ قم ۱۳۸۶؛ ج ۹، ص ۱۲۶