جمع بندی شرایط ملبس شدن به لباس روحانیت

جمع بندی   پرسش: من ساکن اروپا هستم. فردی در منطقه ما زندگی می کند که طبق اعتراف خودش در حوزه علمیه تحصیل نکرده است. اما از مدتی پیش، لباس روحانیت پوشیده است و مردم به چشم یک روحانی به او نگاه می کنند و احترام می گذارند. می خواهم بدانم شرایط پوشیدن لباس روحانیت چیست. با این فرد چگونه برخورد کنیم؟   پاسخ: اینکه در اروپا ساکن هستید و در مورد شرایط پوشیدن لباس روحانیت و نحوه برخورد با فردی که بدون داشتن شرایط این لباس را پوشیده دغدغه دارید بسیار قابل تحسین است. در معاونت تهذیب و اخلاق مرکزِ مدیریت حوزه علمیه قم، واحدی با عنوان «واحدِ تلبّس» تأسیس شده که وظیفه آن، تشخیص صلاحیت طلاب در مورد پوشیدن لباس مقدس روحانیت است. این واحد در سال 1379 و طبق نامه کتبیِ شورای عالیِ حوزه علمیه قم به معاونتِ تهذیبِ حوزه تأسیس شد و مطابق این نامه مصوّب شد طلابی که می خواهند لباس روحانیت بپوشند، باید تأییدیه و جواز واحد تلبّس را داشته باشند.   شرایط تلبّس به لباس روحانیت عبارتند از: 1- اتمام پایه شش دروس حوزه (هر طلبه در هر سال معمولا یک پایه درسی در حوزه می خواند). 2- تأییدیه اخلاقی از دو نفر از اساتید شناخته شده 3- نداشتن پرونده در واحد تحقیقات حوزه 4- کسب نمره قبولی در مصاحبه شفاهیِ واحد تلبّس (در امتحان شفاهی که به این منظور از طلبه متقاضیِ تلبّس گرفته می شود، هدف از تحصیل در حوزه به همراه سؤالاتی درباره میزان آشنایی با قرآن کریم و تفاسیر مختلف آن، سؤالات احکام، سؤالاتی مربوط به آیین خطابه و وعظ و منبرداری، میزان آشنایی با اخلاقیات و کتاب های اخلاقی، و میزان تسلط بر احادیث و ادبیات عرب پرسیده می شود). در آیین نامه تلبّسِ طلاب موارد زیر آمده است: ماده ۱- تلبس به لباس مقدس روحانیت، برای کلیه طلاب و روحانیان، صرفاً بر اساس ضوابط مندرج در این آیین‌نامه، امکان‌پذیر است. تبصره ۱: هر گونه تلبس به لباس روحانیت، برای افراد عادی، ممنوع است. ماده ۴- شرایط عمومی تلبّس عبارت‌اند از: ۱-  داشتن حداقل، ۱۸ سال سن ۲-  داشتن وضعیت جسمی و روحی مناسب که در صورت نیاز و تشخیص ضرورت، از طریق آزمایش‌های پزشکی و روان‌شناختی، بررسی می‌شود. ۳-  عدم عضویت و سابقه ارتباط با گروهک های انحرافی و گروه‌های مخالف اسلام و تشیع و نظام اسلامی ۴-  عدم انحراف فکری و سیاسی و اخلاقی ۵-  التزام عملی به اصل ولایت فقیه و قوانین جمهوری اسلامی ۶-  نداشتن محکومیت‌ کیفری و حقوقی مؤثر ماده ۶- شرایط اخلاقی و رفتاری تلبس، عبارت‌اند از: ۱ - پایبندی به انجام‌دادن واجبات و ترک مُحرَّمات ۲ - دارا بودن حسن اخلاق ۳-  تعادل شخصیتی و رفتاری و تناسب ظاهری ۴ - نداشتن سابقه سوء منافی با شئون روحانیت ماده ۸- وظایف فرد ملبس به لباس روحانیت، به شرح ذیل است: ۱ - رعایت پوشش مناسب عرف روحانیت ۲ - رعایت نظم، نظافت و پاکیزگی بدن و لباس و مرتب‌بودن سر و صورت متناسب با عرف روحانیت ۳-  پرهیز از وضعیت ظاهری غیر متناسب ۴-  حفظ حرمت لباس در معاشرتهای اجتماعی ۵ - مراعات زی طلبگی در مجالس مختلف و پرهیز از حضور در محافل مختلط که حدود شرعی، در آن رعایت نمی‌شود. ۶ - پرهیز از روحیه اشرافی‌گری و تجمل‌گرایی، و رعایت شئون روحانیت در وضعیت زندگی و مسکن و خودرو ۷ - تلبس دائم ۸ - رعایت اخلاق و آداب اسلامی و پرهیز از شوخی‌های افراطی و خلاف نزاکت ۹ - پرهیز از درگیری‌های لفظی و فیزیکی غیر متناسب با شئون روحانیت ۱۰-  حفظ مناعت طبع و عزت نفس در تأمین معاش، و پرهیز از سوء استفاده از لباس روحانیت برای مقاصد سوء ۱۱-  پرهیز از ورود به عرصه‌های ناسالم اقتصادی، مانند شرکتهای هرمی ۱۲ - پرهیز از ارتباط با گروه‌های معاند نظام اسلامی و عضویت در آنها ۱۳-  پرهیز از انجام‌دادن رفتارهای وسواس‌گونه، به ویژه در خصوص طهارت و نجاست و اقدام به معالجه در صورت لزوم ماده ۹- طلاب ملبس، موظف‌اند به صورت دائم، از این لباس استفاده نمایند؛ به نحوی که عرفاً، ملبس محسوب شوند. ماده ۱۰- تلبس محصلان یا فارغ‌التحصیلان مراکز غیر حوزوی، ممنوع است. با توجه به اینکه گفته اید این فرد، درس حوزوی نخوانده و خودش این موضوع را به صورت آشکار بیان می کرده، طبق آیین نامه واحد تلبّس که معاونت تهذیبِ مرکزِ مدیریت حوزه علمیه قم مصوّب نموده، این فرد صلاحیتِ علمی جهت پوشیدن این لباس را ندارد. در ایران اگر فردی بدون داشتن شرایط فوق اقدام به پوشیدن این لباس نماید، می توان با مراجعه به کمیته انضباطیِ حوزه علمیه قم، نسبت به معرفیِ فردِ خاطی اقدام نمود و این کمیته آن فرد را به مراجع رسمی معرفی و قانون در مورد او اجرا می شود. اما از آن جایی که شما و آن فرد در اروپا هستید، نمی توان چنین اقدامی انجام داد. این فرد احتمالا از پوشیدنِ این لباس منافع مادّی دارد و ممکن است در کنار استفاده از این لباس جهت کسب منافع مادّی، به بیانِ احکام شرعی و مسائل اعتقادی بپردازد. کسب منافع مادّی بدون داشتنِ صلاحیتِ علمی، «ضایع کردنِ حقّ الناس» است و بیان احکام شرعی و مسائل اعتقادی «ضایع کردنِ حقّ الله و نیز حقّ الناس در امور عبادی» می باشد. در این صورت، شما ابتدا مخفیانه به این فرد بفهمانید که بیان احکام شرعی و مسائل اعتقادی و کسب منافع مادی از این راهْ بدون داشتن صلاحیت علمی، موجب ضایع کردن حقِّ مؤمنان و حقّ خداوند متعال است. به او هشدار دهید که اگر از این کار دست برندارد، عدم صلاحیتش را به مؤمنانِ آن منطقه خواهید گفت و مانع ادامه فعالیت هایش خواهید شد. این مسائل را ابتدا به صورت مخفیانه به او بگویید. اگر احتمال می دهید که او با شنیدنِ این مطالب، تصمیم به انتقام جویی بگیرد، می توانید این مطالب را در نامه ای بنویسید و آن را با یک واسطه مطمئن یا به صورت الکترونیک برایش ارسال نمایید. برای او مدتی تعیین نمایید که اگر در مدت مقرّر دست از این فعالیت های مخرّب برنداشت، باعث رسوایی اش خواهید شد. پس از مدت تعیین شده، اگر این فرد از کارهایش دست برنداشت، با عده ای از افرادِ مؤمنِ دارای نفوذ در آن منطقه صحبت کنید و ماجرا را برایشان توضیح دهید و وظیفه شان در برخورد با این فرد را به آنها یادآوری نمایید. اگر این افراد همراهی نکردند و دچار شکّ در برخورد با این فرد شدند، از آنها بخواهید با مراجعه به نمایندگان ولیّ فقیه در مراکز اسلامیِ اروپا ماجرا را توضیح دهند و در مورد وظیفه شان در برابر این فرد از آنها سؤال بپرسند.