جمع بندی زنان روای حدیث از امام باقر ع(کارشناس :مجید)

تب‌های اولیه

3 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
زنان روای حدیث از امام باقر ع(کارشناس :مجید)

زنان راوی حدیث از امام باقرع را معرفی نمائید؟

برخلاف روزگار امامان پيشين، در روزگار امام باقر(ع) بخاطر كشمكش و سرگرم شدن بني اميّه با بني عباس، براي امام باقر(ع) فرصت مناسبي پيش آمد، تا آن امام و ساير اهل بيت(ع) بتوانند احاديث و معارف ديني را نقل و گسترش دهند، و بهمين دليل ملاحظه كنيم بازار نقل و انتقال و گسترش حديث، توسعه و رونق چشمگيري داشته، و در اين ميان تعدادي از بانوان نيز رسالت نقل و بيان حديث را به عهده گرفته اند، كه شرح كار برخي از بانوان راوي حديث از امام باقر(ع) را مورد مطالعه قرار مي دهيم:.

1.ام هانی
امّ هاني را دانشمنداني مانند: مامقانى، اردبيلي و شيخ ذبيح اللّه محلاتى، از بانوان فاضل و دانشمند، و صحابي و راوي حديث از امام باقر(ع) دانسته اند. و شيخ كليني در باب (غيبت امام زمان ع) حديثي را از اين زن روايت كرده است.بر اساس اين حديث، امّ هاني مي گويد: از ابوجعفر امام باقر(ع) سؤال كردم، معناي آيات قرآن كه مي فرمايد: سوگند به پنهان شده، و رونده هاي در لانه خزنده‏ چيست.
امام باقر(ع) فرمود: منظور از (خُنّس) امامي است كه، در سال 260 هجري پنهان شود، و سپس چون شهابهاي فروزنده در شب تاريك ظهور نمايد، و اگر در آن زمان حضور داشتى، و به ملاقات او دست يافتى، چشم تو روشن و قلب تو نوراني مي گردد. آرى، ام هاني بانوي راوي حديث از امام باقر بوده، حديث فوق و حديث ديگري را با همين مضمون از آن امام روايت نموده، و در سال 260 هجري هم امام حسن عسكرى(ع) وفات كرده است. اما از خصوصيات ديگر اين بانوي راوي حديث، در كتابهاي رجالي و تاريخي و حديثي چيزي بدست نياورديم.

2.حبابه البیه و را كه در شمار بانوان راوي حديث از امام اميرالمؤمنين(ع) و ببعد، منصب روايت حديث او را شرح داديم، دانشمندان تاريخ نويس و رجالى، صحابي امام باقر(ع) و راوي حديث از آن امام معصوم هم دانسته اندكه با توجه به اين كه شرح حال و نمونه احاديث او در بالا گذشت، از تكرار آن خودداري مي كنيم، و طبق تحقيقي هم كه انجام شد، به احاديثي كه وي از امام باقر(ع) روايت كرده باشد، دست نيافتيم، بلكه بايد همان (داستان شن ها) را مدّ نظر داشت.


3.خديجه دختر (عمر بن علي بن الحسين ع) را مامقاني و شيخ ذبيح اللّه محلاتى، از جمله بانوان راوي حديث، از عموي خود امام باقر(ع) دانسته اند. شرايط فضل و دانش و اعتبار و وثاقت اين بانو هم بگونه اي بوده كه، عبداللّه بن ابراهيم بن محمد جعفرى، هم از وي حديث روايت نموده است.
عبداللّه مي گويد، پسر دختر خديجه، يعني دختر عمربن علي بن الحسين بن علي بن ابيطالب(ع) از دنيا رفته بود، و ما براي تسليت به خانه وي وارد شديم، در حالي كه (موسي بن عبداللّه بن حسن) هم نزد خديجه حضور داشت، و خديجه در قسمت زنان نشسته بود، ما به او تسليت گفتيم، و (موسى) هم به دختر (ابي يَشكر) كه آنجا حضور داشت، دستور داد: مقداري مرثيه سرايي انجام بدهد.
بارى، مجلس نوحه سرايي و سوگواري ادامه داشت تا غروب آفتاب رسيد، و تا آن وقت ما نزد خديجه در آن مجلس مانديم، سپس او گفت: از عموي خود محمدبن على(ع) يعني امام باقر(ع) شنيدم كه مي فرمود: زن براي برقراري مصيبت و مجلس سوگواري به نوحه سرايي احتياج دارد، تا گريه كند و اشك چشم او جاري گردد، اما به هنگام سوگواري و نوحه سرايي هرگز نبايد زبان به سخنان بيهوده و ناروا گشايد، و نيز همينكه شب فرا رسيد بايد از گريه و نوحه سرايي خودداري نمايد، زيرا اين كار سبب اذيّت و ناراحتي فرشتگان آسمان مي گردد!.
سپس از نزد خديجه بيرون رفتيم، و صبح روز بعد باز به حضور او رسيديم، و با او در باره جدا كردن منزلش از خانه امام صادق(ع) به مذاكره پرداختيم. وي گفت: اين خانه (دار السرقه) ناميده شده، و اين نام را (مهدي محمدبن عبداللّه بن حسن) براي اين خانه برگزيده، و با اين عنوان شوخي مي كرد، زيرا (مهدي محمدبن حسن) نوه امام حسن مجتبى(ع) ادعاي مهدويّت كرد، و موسي بدين خاطر گفته است: اين خانه دارالسّرقه است.
به هرحال، خديجه دختر عمر فرزند امام زين العابدين(ع) از عموي خود امام باقر(ع) حديث روايت نموده، و داستان تبعيد و اسارت (بني حسن) را هم از مدينه به بغداد، روايت كرده است.

4.خدیجه دختر امام باقرع
خديجه دختر امام باقر(ع) را هم رجال نويسان و دانشمنداني مانند: شيخ طوسى، مامقانى، اردبيلى، و شيخ ذبيح اللّه محلاتى، از بانوان صاحب فضيلت و تقوى، و از ياران امام باقر(ع) و راوي حديث از آن حضرت دانسته اند.
اما متأسفانه از ساير خصوصيات و نمونه احاديث وي چيزي بدست نى‏آورديم، اما شيخ طوسي وي را بانوي راوي حديث، شيعي و مورد اعتماد و اطمينان معرفي كرده است.

سؤال:
زنان روایت‌کننده حدیث از امام باقر (علیه السلام) چه کسانی هستند؟

پاسخ:
بنا به گفته شیخ طوسی (قدس سره) در «رجال»، ص 154، در باب النساء، به شماره‌های 1695 (1): خدیجه بنت محمد بن علی بن الحسین (علیهم السلام) و 1696 (2): حبابة الوالبیه (ام البراء،هم معرفی بوده است) معرفی شده‌اند از حبابه در رجال کشی، ص 115 و 114، دو روایت نقل شده است. در رجال ابن داوود، او را ممدوحه بر شمرده است. شناسنامه روای او: (امامیه، عابده، شدیدة اجتهاد) طبقه ،یعنی از این معصومین روایت کرده است: امام مجتبی، امام سجاد، امام باقر (علیهم السلام) لقب وی: (الوالبیه)

موضوع قفل شده است