جمع بندی دلیل حرام بودم بعضی ماه ها
تبهای اولیه
با سلام و عرض ادب
دلیل حرام بودن بعضی ماه ها چیست؟؟
متشکرم
سؤال:
دلیل حرام بودن برخی از ماههای قمری چیست؟
پاسخ:
به نص صریح قرآن چهار ماه از ماههای قمری حرام هستند. خداوند در سوره توبه آیه 36 میفرماید:
«ان عدة الشهورعندالله اثناعشر شهرا في کتاب الله يوم خلق السموات والارض منهااربعة حرم ذلک الدين القيم فلا تظلموا فيهن انفسکم و قاتلوا المشرکين کافة کما يقاتلونکم کافة واعلموا ان الله مع المتقين»
ترجمه: تعداد ماهها نزد خداوند در کتاب الهي، از آن روز که آسمانها و زمين را آفريده، 12 ماه است؛ که چهار ماه از آن، ماه حرام است؛ اين، آيين ثابت و پابرجا است. بنابراين در اين ماهها به خود ستم نکنيد و ـ به هنگام نبرد ـ با مشرکان، دستهجمعی پيکار کنيد، همان گونه که آنها دستهجمعی با شما پيکار میکنند و بدانيد خداوند با پرهيزگاران است.
بعضی تصور میکنند این حکم از اعراب جاهلی بوده که اسلام بر آن صحه گذاشته است؛ ولی با تحقیق در منابع وروایات مشخص میشود که در آموزهای شریعت حضرت ابراهیم (علیه السلام) این حکم بوده و اعراب جاهلی از آن زمان به این امر مقید بودهاند، نه این که خودشان ابداع کرده باشند.
از پارهای از روايات (1) استفاده میشود که تحريم جنگ در اين چهار ماه علاوه بر آيين ابراهيم (علیه السلام) در آيين يهود و مسيح و ساير آيينهای آسمانی نيز بوده است حتی اعراب جاهلی ماههای حرام را تحت عنوان نسی تغییر داده بودند که اسلام آن را رد کرد. (2)
دلیل حرمت ماههای حرام
با توجه به این که این ماهها از شریعت حضرت ابراهیم (علیه السلام) حرام بوده، میتوان گفت که یک حکم تعبدی است مثل نماز صبح که دو رکعت است و ما نمیتوانیم بگوییم چرا صبح دو رکعت است؟ جوابش این است که خداوند به مصالح و مفاسد فردی، اجتماعی، دنیوی و اخروی ما بیشتر از ما اطلاع دارد. از این رو، باید این گونه مسائل را تعبدا پذیرفت، البته گاهی میشود بعض مصلحتها را و لو در بیانات معصومین (علیهم السلام) هم نیامده باشد. اما با ظن و گمان مطرح کرد. ولی باید توجه داشت که احتمالات را نباید به دین و احکام دینی تحمیل کرد.
از جمله این ظن و گمانها میتوان به احتمال زیر اشاره کرد.
از جمله فلسفهها و فواید آن مىتوان به احتمال پایان یافتن جنگها به خاطر مجال یافتن جنگجویان براى تفکر و اندیشه، دعوت به صلح و آرامش، امکان انجام مناسک حج، تجارت و بسیارى از امور دیگر، اشاره کرد.
نکته مهم آتش بس در جنگ است که حتى براى چند روز یا یک روز هم داراى اثر و فایده است. در دوران جنگهاى بیست ساله ویتنام، براى آتشبس یک روزه تلاش مىکردند و این حکم، خود نشانه روح صلحطلبى اسلام است. (3)
نکته دیگر این که این است که مردم در این ماهها از جنگیدن دست بکشند و امنیت عمومى در همه جا حکم فرما شود تا به زندگى خود و فراهم آوردن وسایل آسایش و سعادت خویش بپردازند و به عبادات و طاعات مشغول شوند. (4)
منابع:
1. دوانی، علی، تاريخ اسلام، ص 39.
2. توبه: 9/ 36.
3. مکارم شیرازى، ناصر و همکاران، تفسیر نمونه، دارالکتب الاسلامیه، ج 7، ص 408.
4. طباطبایی، سید محمد حسین، المیزان، ترجمه موسوی همدانی، دفتر انتشارات اسلامى، قم، ج 9، ص 359.