امام زمان(عج) درکدام شهربه دنیا آمدند و در کدام شهر غیبت کبری ایشان آغاز شد؟
تب‌های اولیه
سوال:
امام زمان(عج) در کدام شهر به دنیا امدند و در کدام شهر غیبت کبری ایشان اغاز شد؟
لطفا مستند بفرمایید
پاسخ:
با عرض سلام و ادب
هم تولد و هم شهری که غیبت آن حضرت از آن شروع شده است،شهر سامراء می باشد که مطلبی مورد اتفاق است.
بنابر روایت‌های تاریخی، وقتی امام حسن عسکری(ع)پدر بزرگوار امام زمان(عج)از دنیا رفت، ایشان در مقابل چشم همگان بر جنازه پدر نماز خواند و همین امر باعث شد تا مأموران برای دست‌گیری امام به منزل امام عسکری (ع) حمله کنند. مرحوم قطب‌الدین راوندی می‌گوید: «وقتی داخل منزل شدند، صدای قرائت قرآن از سرداب شنیدند. لذا در مقابل در سرداب جمع شدند تا هنگام خروج دستگیرش کنند. در همان هنگام امام(عج) خارج شد، در حالی‌که فرمانده آنها ایستاده بود. وقتی امام رفت، فرمانده دستور داد که وارد شوند و دستگیرش کنند. افراد گفتند از کنار تو گذشت و دستور ندادی او را بگیریم فرمانده گفت من او را ندیدم. لذا دست‌خالی برگشتند.»(1)
طبق عقیده شیعه، امام مهدی (عج) بعد از ورود به سرداب از آنجا خارج شد و مأموران او را ندیدند. لذا آخرین محل تعقیب، سرداب بوده است و این امر، بی‌سابقه نیست. در«لیلة المبیت» نیز وقتی پیامبر در برابر چشم محاصره‌کنندگان (مشرکان) از منزل خارج شد، کسی ایشان را ندید.
بنابراین، چون غیبت آن حضرت از سرداب شروع شد در بعضی از منابع شیعی از آن به « سرداب غیبت» یاد می‌شود.(2)
اما اینکه شما پرسیده اید غیبت کبرای آن حضرت از چه شهری شروع شده است،این موضوع دقیقاً مشخص نیست،هر چند می توان از توقیع شریفی که قبل از وفات آخرین نائب خاص و شروع غیبت کبری از طرف آن حضرت صادر شده است،احتمال داد که شروع غیبت کبری از بغداد بوده است،ولی این فقط یک احتمال بوده و قطعی نیست.
توضیح بیشتر اینکه:
شیخ صدوق (ره) به نقل از محمد حسن بن احمد می نویسد:
«ما در سال درگذشت ابوالحسن علی بن محمد سمری، در مدینه السلام بغداد بودیم. چند روز قبل از درگذشت او، حضورش رسیدیم. او توقیع حضرت مهدی (عج) را به ما نشان داد و از روی آن نوشتیم و از نزدش خارج شدیم . چون روز ششم (روز موعود) فرا رسید، به نزد سمری رسیدیم و او را در حالت احتضار مشاهده کردیم . دیدیم که وی در حال جان دادن است؛ به وی گفتند: وصی و جانشین تو کیست؟ گفت: خدا را مشیتی است که خود انجام خواهد داد(یعنی دوره غیبت صغری به پایان رسیده و کسی نایب نیست). این مطلب را گفت و آن گاه جان به جان آفرین تسلیم کرد ...». (3)
بر این اساس احتمالاً علی بن محمد سمری در بغداد خدمت اما مشرف شده و شش روز پس از آن روز دنیا رفت؛ اما با این حال مشخص نیست که آغاز غیبت کبرای امام زمان (ع) از کجا بوده است؟
پی نوشتها:
(1).الخرائج و الجرائح، ج۲، ص۹۴۲.
(2).مزار مشهدی، ص۶۵۷؛ جنه المأوی، حکایت ۲۷؛ شیخ عباس قمی، الکنی و الالقاب ، ج۳، ص۲۳۵.
(3). کمال الدین ، ص 516.