جمع بندی از کجا مطمئن شویم که خوابمان رؤیای صادقه است؟
تب‌های اولیه
از کجا مطمئن شویم که خوابمان رؤیای صادقه است؟
سلام حاج آقا
یکسالی است پدرم به رحمت خدا رفته است دربین خانواده من بیشتر از همه خوابش را میبینم همیشه حالش خوب است دوبار از پدرم پرسیده ام گفتن جایم خوب است اعمال لیله الرغاعب را انجام وبه روحشون هدیه کردم بخوابم اومدن و پیشونی ام را بوسیدند چندی پیش به من گفتن به ما اجازه داده میشود با افراد معینی از ارواح زندگان ارتباط داشته باشیم حتی در خواب از گریه های خواهرم برایش محزون شدند خواستن گریه نکند.... من از همه راحتتر با مرگشون کنار امدم و میدانم خواهران دیگرم بیشتر از من برایش خیرات میفرستن
سوالم این است که از کجا مطمئن شویم که خوابمان صادقه است (البته بیشتر قبل یا بعد از اذان صبح بوده) و ساخته وهم و خیالمان نیست؟
و اینکه گفتن به ما اجازه داده میشودبا افرادمعینی ارتباط داشته باشیم درست است؟
و یا اینکه از گریه های خواهرم به خاطرش محزون شدن، واقعا اموات از غم ما ناراحت میشن؟
ممنون میشم راهنمایی بفرمایید
کارشناس بحث: استاد بدیع
سلام حاج آقا یکسالی است پدرم به رحمت خدا رفته است دربین خانواده من بیشتر از همه خوابش را میبینم همیشه حالش خوب است دوبار از پدرم پرسیده ام گفتن جایم خوب است اعمال لیله الرغاعب را انجام وبه روحشون هدیه کردم بخوابم اومدن و پیشونی ام را بوسیدند چندی پیش به من گفتن به ما اجازه داده میشود با افراد معینی از ارواح زندگان ارتباط داشته باشیم حتی در خواب از گریه های خواهرم برایش محزون شدند خواستن گریه نکند.... من از همه راحتتر با مرگشون کنار امدم و میدانم خواهران دیگرم بیشتر از من برایش خیرات میفرستنبا سلام خدمت شما پرسشگر گرامی ان شا الله پدر بزرگوارتان غریق رحمت الهی باشد.
سوالم این است که از کجا مطمئن شویم که خوابمان صادقه است (البته بیشتر قبل یا بعد از اذان صبح بوده) و ساخته وهم و خیالمان نیست؟خواب های پریشان معمولا مضمون و محتوای صحیحی ندارند و ساخته و پرداخته ذهن انسان هستند. به عبارت دیگر شخصیت های این خواب ها ساخته ذهن خودمان هستند و حرف ها و کارهایشان نیز پراکنده گویی هایی از خیالات مان است. اما در رویای صادقه روح وارد عالم مثال میشود و با بدن مثالی فردی که از دنیا رفته است ملاقات میکند. حرف ها و پیام های معناداری از فرد مقابل دریافت میکند و عیمیقا احساس میکند با فردی غیر از خودش دیدار داشته است. با توجه به اینکه پیام روشنی از پدرتان دریافت کرده اید و خوابتان نیز در حوالی سحر بوده است میتوانید امیدوار باشید که رویای صادقه دیده اید. در روایتی به نقل از ابوبصیر میخوانیم: «قُلْتُ لِأَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع جُعِلْتُ فِدَاكَ الرُّؤْيَا الصَّادِقَةُ وَ الْكَاذِبَةُ مَخْرَجُهُمَا مِنْ مَوْضِعٍ وَاحِدٍ قَالَ صَدَقْتَ أَمَّا الْكَاذِبَةُ الْمُخْتَلِفَةُ فَإِنَّ الرَّجُلَ يَرَاهَا فِي أَوَّلِ لَيْلَةٍ فِي سُلْطَانِ الْمَرَدَةِ الْفَسَقَةِ وَ إِنَّمَا هِيَ شَيْءٌ يُخَيَّلُ إِلَى الرَّجُلِ وَ هِيَ كَاذِبَةٌ مُخَالِفَةٌ لَا خَيْرَ فِيهَا وَ أَمَّا الصَّادِقَةُ إِذَا رَآهَا بَعْدَ الثُّلُثَيْنِ مِنَ اللَّيْلِ مَعَ حُلُولِ الْمَلَائِكَةِ وَ ذَلِكَ قَبْلَ السَّحَرِ فَهِيَ صَادِقَةٌ لَا تَخَلَّفُ إِنْ شَاءَ اللَّهُ إِلَّا أَنْ يَكُونَ جُنُباً أَوْ يَنَامَ عَلَى غَيْرِ طَهُورٍ وَ لَمْ يَذْكُرِ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ حَقِيقَةَ ذِكْرِهِ فَإِنَّهَا تَخْتَلِفُ وَ تُبْطِئُ عَلَى صَاحِبِهَا؛ به امام صادق(علیه السلام) عرض کردم: آیا خواب راست و دروغ هر دو یک منشأ دارد؟ حضرت فرمود: درست است (با این تفاوت که) رؤیای دروغ و خلاف واقع را انسان در آغاز شب که هنگام تسلط (شیاطین) رانده شده و نابکار است میبیند. این گونه رؤیاها تخیلات آدمی است که دروغ و غیر واقعی و بی‌فایده می‌باشد. اما رؤیای صادق را بعد از گذشت دو سوم شب که فرشتگان فرود می‌آیند و آن پیش از سحر است میبیند. این گونه رؤیاها راستند و به خواست خدا تحقق می‌یابند مگر آن که بیننده خواب جنب یا ناپاک خوابیده باشد و خدا را چنان که شایسته است، یاد نکرده باشد. در این صورت رؤیا، مختلف و با درنگ و تأخیر تحقق می‌یابد».(1) پی نوشت:
- الكافی، ج8، ص 91.
و اینکه گفتن به ما اجازه داده میشودبا افرادمعینی ارتباط داشته باشیم درست است؟دیدار مردگان در خواب نیازمند این است که هم آن فرد از دنیا رفته اجازه و آمادگی این ملاقات را داشته باشد و هم فردی که خواب او را میبیند این آمادگی روحی را داشته باشد. بنابراین همه اموات نمی توانند در عالم خواب با عزیزان خود ارتباط برقرار کنند و همه بازماندگان هم موفق به دیدار مردگان در خواب نمی شوند. البته به این معنا نیست که دیدن مردگان در خواب لزوما به معنای فضیلتی در فرد خواب بیننده است اما به هر حال آمادگی و ویژگی روحی خاصی را می طلبد. گاهی نیز آمادگی از طرف فرد زنده وجود دارد اما فرد مرده این اجازه و آمادگی را ندارد. مثلا کسی که در حال عذاب برزخی است محدودیت بیشتری نسبت به کسی که در حال تنعم است دارد.
و یا اینکه از گریه های خواهرم به خاطرش محزون شدن، واقعا اموات از غم ما ناراحت میشن؟امام صادق(علیه السلام) میفرماید: «إِنَّ الْمُؤْمِنَ لَيَزُورُ أَهْلَهُ فَيَرَى مَا يُحِبُّ وَ يُسْتَرُ عَنْهُ مَا يَكْرَهُ وَ إِنَّ الْكَافِرَ لَيَزُورُ أَهْلَهُ فَيَرَى مَا يَكْرَهُ وَ يُسْتَرُ عَنْهُ مَا يُحِب؛ به درستى كه مؤمن خانواده خويش را زيارت مى كند پس آنچه را دوست دارد مى بيند وآنچه را ناخوشايند دارد از او پوشيده مى شود و به درستى كه كافر خانواده خويش را زيارت مى كند پس مى بيند آنچه ناخوشايند اوست و از او پوشيده مى شود آنچه را دوست دارد».(1) پی نوشت: 1. الكافی، ج3، ص 230.
جمع بندی
پرسش: حدود یک سال پیش پدرم به رحمت خدا رفت. من بیشتر از همه خوابش را می بینم. همیشه حالش خوب است. اعمال لیله الرغائب را انجام دادم و به روحش هدیه کردم. به خوابم آمدند و پیشانی ام را بوسیدند. به من گفتند به ما اجازه داده میشود با افراد معینی از ارواح زندگان ارتباط داشته باشیم. حتی در خواب از گریه های خواهرم محزون شدند و خواستند برایش گریه نکنند. سوالم این است که از کجا مطمئن شویم که خوابمان صادق است (البته بیشتر قبل یا بعد از اذان صبح بوده) و ساخته وهم و خیالمان نیست؟ و اینکه گفتند به ما اجازه داده میشود با افراد معینی ارتباط داشته باشیم درست است؟ واقعا اموات از غم ما ناراحت میشوند؟
پاسخ: خواب های پریشان معمولا مضمون و محتوای صحیحی ندارند و ساخته و پرداخته ذهن انسان هستند. به عبارت دیگر شخصیت های این خواب ها ساخته ذهن خودمان هستند و حرف ها و کارهایشان نیز پراکنده گویی هایی از خیالات مان است.
اما در رویای صادقه روح وارد عالم مثال میشود و با بدن مثالی فردی که از دنیا رفته است ملاقات میکند. حرف ها و پیام های معناداری از فرد مقابل دریافت میکند و عیمیقا احساس میکند با فردی غیر از خودش دیدار داشته است. با توجه به اینکه پیام روشنی از پدرتان دریافت کرده اید و خوابتان نیز در حوالی سحر بوده است میتوانید امیدوار باشید که رویای صادقه دیده اید.
در روایتی به نقل از ابوبصیر میخوانیم:
«قُلْتُ لِأَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع جُعِلْتُ فِدَاكَ الرُّؤْيَا الصَّادِقَةُ وَ الْكَاذِبَةُ مَخْرَجُهُمَا مِنْ مَوْضِعٍ وَاحِدٍ قَالَ صَدَقْتَ أَمَّا الْكَاذِبَةُ الْمُخْتَلِفَةُ فَإِنَّ الرَّجُلَ يَرَاهَا فِي أَوَّلِ لَيْلَةٍ فِي سُلْطَانِ الْمَرَدَةِ الْفَسَقَةِ وَ إِنَّمَا هِيَ شَيْءٌ يُخَيَّلُ إِلَى الرَّجُلِ وَ هِيَ كَاذِبَةٌ مُخَالِفَةٌ لَا خَيْرَ فِيهَا وَ أَمَّا الصَّادِقَةُ إِذَا رَآهَا بَعْدَ الثُّلُثَيْنِ مِنَ اللَّيْلِ مَعَ حُلُولِ الْمَلَائِكَةِ وَ ذَلِكَ قَبْلَ السَّحَرِ فَهِيَ صَادِقَةٌ لَا تَخَلَّفُ إِنْ شَاءَ اللَّهُ إِلَّا أَنْ يَكُونَ جُنُباً أَوْ يَنَامَ عَلَى غَيْرِ طَهُورٍ وَ لَمْ يَذْكُرِ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ حَقِيقَةَ ذِكْرِهِ فَإِنَّهَا تَخْتَلِفُ وَ تُبْطِئُ عَلَى صَاحِبِهَا؛ به امام صادق(علیه السلام) عرض کردم: آیا خواب راست و دروغ هر دو یک منشأ دارد؟ حضرت فرمود: درست است (با این تفاوت که) رؤیای دروغ و خلاف واقع را انسان در آغاز شب که هنگام تسلط (شیاطین) رانده شده و نابکار است میبیند. این گونه رؤیاها تخیلات آدمی است که دروغ و غیر واقعی و بی‌فایده می‌باشد. اما رؤیای صادق را بعد از گذشت دو سوم شب که فرشتگان فرود می‌آیند و آن پیش از سحر است میبیند. این گونه رؤیاها راستند و به خواست خدا تحقق می‌یابند مگر آن که بیننده خواب جنب یا ناپاک خوابیده باشد و خدا را چنان که شایسته است، یاد نکرده باشد. در این صورت رؤیا، مختلف و با درنگ و تأخیر تحقق می‌یابد».(1)
دیدار مردگان در خواب نیازمند این است که هم آن فرد از دنیا رفته اجازه و آمادگی این ملاقات را داشته باشد و هم فردی که خواب او را میبیند این آمادگی روحی را داشته باشد. بنابراین همه اموات نمی توانند در عالم خواب با عزیزان خود ارتباط برقرار کنند و همه بازماندگان هم موفق به دیدار مردگان در خواب نمی شوند. البته به این معنا نیست که دیدن مردگان در خواب لزوما به معنای فضیلتی در فرد خواب بیننده است اما به هر حال آمادگی و ویژگی روحی خاصی را می طلبد. گاهی نیز آمادگی از طرف فرد زنده وجود دارد اما فرد مرده این اجازه و آمادگی را ندارد. مثلا کسی که در حال عذاب برزخی است محدودیت بیشتری نسبت به کسی که در حال تنعم است دارد.
امام صادق(علیه السلام) میفرماید:
«إِنَّ الْمُؤْمِنَ لَيَزُورُ أَهْلَهُ فَيَرَى مَا يُحِبُّ وَ يُسْتَرُ عَنْهُ مَا يَكْرَهُ وَ إِنَّ الْكَافِرَ لَيَزُورُ أَهْلَهُ فَيَرَى مَا يَكْرَهُ وَ يُسْتَرُ عَنْهُ مَا يُحِب؛ به درستى كه مؤمن خانواده خويش را زيارت مى كند پس آنچه را دوست دارد مى بيند وآنچه را ناخوشايند دارد از او پوشيده مى شود و به درستى كه كافر خانواده خويش را زيارت مى كند پس مى بيند آنچه ناخوشايند اوست و از او پوشيده مى شود آنچه را دوست دارد».(2)
پی نوشت ها:
1. کلینی، محمد بن یعقوب(329 ق)الکافی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ج8، ص 91.
2. همان، ج3، ص 230.