فلسفه تاریخ چیست ؟
تبهای اولیه
سلام بر بقیةالله الاعظم ومنتظرانش
آنچه دوست بزرگوار از منابع ذکر شده نقل نمودند تعریف لغوی و اصطلاحی وشرح الرسم فلسفه ی تاریخ میباشد:Gol:
اما هرواژه ای معمولا" علاوه بر تعریف لغوی و تعریف اصطلاح عرفی یک تعریف تخصصی هم دارد .
حاصل تعریف تخصصی فلسفه ی تاریخ به زبان ساده این است :
«منبعی برای عبرت وتجربه ی انسان»
که البته از کلی استدلال ونتیجه ودلالت به دست میاید که از حوصله ی این مقوله خارج است .
[FONT="]پژوهشهای فلسفی تاریخ، با توجه به کاربرد متفاوت واژه تاریخ، به دو شاخه متفاوت معرفتی (معرفت درجه اوّل و درجه دوم) تقسیم میشود. معرفت درجه اوّل فلسفهی نظری یا جوهری تاریخ، و معرفت درجه دوم فلسفه تحلیلی یا انتقادی یا فلسفه علم تاریخ است[FONT="].[FONT="] [FONT="]
[FONT="]
[FONT="]فلسفه تحلیلی تاریخ:
[FONT="]فلسفه تحلیلی یا انتقادی تاریخ، «تحلیلِ فلسفیِ تاریخنگاری است که به توصیف و تبیین منطقی، عقلانی و معرفتشناسی آنچه مورّخان انجام میدهند، میپردازد».
[FONT="]فلسفه تحلیلی تاریخ از گرایشهای فلسفه علم، و هدف آن بررسی علم تاریخ است؛ به عبارت دیگر، در آن، سخن از علمشناسی علم تاریخ است؛ از این رو فلسفهی تحلیلی یا انتقادی تاریخ را منطق پژوهش علم تاریخ میدانند و معرفتی است که در آن، آگاهی ما به پدیدههای گذشته، نه خود پدیدههای گذشته، مورد بررسی و تحلیل قرار میگیرد.
[FONT="]
[FONT="]فلسفهی نظری
[FONT="]فلسفهی نظری یا جوهری تاریخ کوششی است تا معنا و مفهوم روند کلی پدیدههای تاریخی را کشف نماید و به ماهیّت عمومی فرآیند تاریخی دست یابد و فراتر از عقلانیتی است که پژوهشهای متداول تاریخی انجام میدهند.
[FONT="]فلسفه نظری یا جوهری تاریخ ناظر بر پژوهش در باب سیر گذشته پدیدههای تاریخی و قانونمندی آنهاست و با علم تاریخ ارتباطی ندارد. فیلسوف تاریخ در فلسفه نظری تاریخ درصدد فهم معنا و هدف تاریخ، محرک و مکانیسم حرکت تاریخ، و آغاز و انجام تاریخ است.
[FONT="]
[FONT="]این دو در این موارد از یکدیگر متمایز می شوند:
[FONT="]تمایز در موضوع
[FONT="]تمایز در روش شناسی
[FONT="]تمایز در غایت و هدف
[FONT="]
[FONT="]پل ادواردز، فلسفه تاریخ (مجموعه مقالات). ترجمهی بهزاد سالکی. تهران، پژوهشگاه علوم انسانی.
[FONT="]عبدالکریم سروش، فلسفه تاریخ
[FONT="]حسینعلی نوذری، فلسفه تاریخ
[FONT="]میرمحمدی، واگرایی و تمایز فلسفه ی نظری تاریخ و فلسفه ی علم تاریخ
فسلفه تاریخ به سه سوال اساسی جواب میدهد
ا)هدف نهایی تاریخ چسیت ؟
2) نیروی محرک درتاریخ چیست ؟
3)؟میسرحرکت تاریخ به کجاست
دراین مورد نظرات متفکران غربی واسلامی به این سوالات جوابهای گوناگونی داده اند که باید نظریات ان مورد بررسی ونقد قرادبگیرید
ادامه دارد