جمع بندی دستورات روایی در مورد آب نیسان

با نام و یاد دوست         کارشناس بحث: استاد میقات

1- اگر آب باران نیسان رو واس اطمینان از تمیز بودنش بجوشانیم بعد اذکار رو روش بگیم این جوشاندن اشکال نداره؟ 2-چه میزان از این آب رو باید در این هفت شبانه روز بخوریم چندقاشق غذاخوری کافیه؟ 3-آیا یه نفر میتونه اذکار رو بخونه روش بعد بقیه هم ک ذکری نخوندن از خواص این آب بهره ببرن؟

  با سلام و درود 1. در روایات، منعی در این زمینه نیامده است، لذا اشکالی ندارد. 2. در روایت آمده که «وَ تَشْرَبُ مِنْ ذَلِكَ الْمَاءِ غُدْوَةً وَ عَشِيَّةً سَبْعَةَ أَيَّامٍ مُتَوَالِيَاتٍ»(مهج الدعوات و منهج العبادات، ص 356) یعنی هفت روز، پشت سر هم، صبح و شب، خورده شود، تعیین مقدار هم نشده است؛ لذا هر مقداری که بخورید همین که جرعه ای از آب ولو به اندازه ته استکان هم باشد، خوردن محسوب می شود و کفایت می کند. 3. بله، همین طور است. در روایت بطور مطلق آمده «يَرْفَعُ عَنِ الَّذِي يَشْرَبُ مِنْ هَذَا الْمَاءِ كُلَّ دَاءٍ»(همان)، یعنی هر کسی که از این آب بخورد، بیماری از او دور می شود؛ لذا همین که کسی بر این آب، آن سوره ها و اذکار را خوانده باشد، هر کسی که از آن بخورد، از آثار و برکاتش بهره مند می شود. البته این آثار و برکات، برای کسی که سوره ها و اذکار را خوانده باشد، بیشتر است. بنابر این، اگر یک نفر همه این سوره ها و اذکار را بخواند، استفاده دیگران از آب، اشکالی ندارد و آثار و برکاتش نصیب آن ها هم می شود.   در ضمن، می توان این کار را دسته جمعی انجام داد، یعنی خواندن سوره ها و اذکار را میان چند نفر تقسیم کرد. این هم اشکالی ندارد؛ البته «علامه مجلسى(ره)» در این خصوص مى گوید: «الأفضل لو تقرأ السور جماعيا بأن يقرأ كل واحد مجموع تلك السور و الأذكار سبعين مرة، ففائدتها لمن يقرأها أعظم و ثوابها أكثر»؛ بهتر آن است که اگر به صورت دسته جمعى مى خوانند، هر یک از افراد، مجموع آن سوره ها و اذکار را هفتاد مرتبه بخوانند؛ فوائد این آب نسیان، برای کسی که سوره ها و اذکار را می خواند، بیش از دیگران است و ثوابش نیز بیشتر است.(زاد المعاد - مفتاح الجنان، ص 330)   نکته: «نیسان» ماه هشتم رومى است که از بیست و سوم فروردین شروع و تا سى روز ادامه دارد؛ بنابراین، قسمت عمده ماه نیسان، مقارن اردیبهشت ماه است و کمى از آن در آخر ماه فروردین قرار دارد.

4-لطف میکنید اذکاری ک باید روش بخونیم رو بطور دقیق ذکر کنید

  در سه روایت ذیل، به سوره ها و اذکاری که باید بر آب نیسان خوانده شود، اشاره شده است:   روایت اول: «... فَقَالَ النَّبِيُّ لِعَلِيٍّ تَأْخُذُ مِنْ مَاءِ الْمَطَرِ بِنَيْسَانَ وَ تَقْرَأُ عَلَيْهِ فَاتِحَةَ الْكِتَابِ سَبْعِينَ مَرَّةً وَ آيَةَ الْكُرْسِيِّ سَبْعِينَ مَرَّةً وَ قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ سَبْعِينَ مَرَّةً وَ قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ الْفَلَقِ سَبْعِينَ مَرَّةً وَ قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ النَّاسِ سَبْعِينَ مَرَّةً وَ قُلْ يَا أَيُّهَا الْكَافِرُونَ سَبْعِينَ مَرَّةً وَ تَشْرَبُ مِنْ ذَلِكَ الْمَاءِ غُدْوَةً وَ عَشِيَّةً سَبْعَةَ أَيَّامٍ مُتَوَالِيَاتٍ قَالَ النَّبِيُّ (صلی الله علیه و آله) وَ الَّذِي بَعَثَنِي بِالْحَقِّ نَبِيّاً أَنَّ جَبْرَئِيلَ (علیه السلام) قَالَ إِنَّ اللَّهَ يَرْفَعُ عَنِ الَّذِي يَشْرَبُ مِنْ هَذَا الْمَاءِ كُلَّ دَاءٍ فِي جَسَدِهِ و...» (مهج الدعوات و منهج العبادات، ص 356) در این روایت، به موارد ذیل اشاره شده است: 1. سوره «حمد» هفتار مرتبه 2. آیه «آیة الکرسی» هفتاد مرتبه 3. سوره «توحید» هفتاد مرتبه 4. سوره «فلق» هفتاد مرتبه 5. سوره «ناس» هفتاد مرتبه 6. سوره «کافرون» هفتاد مرتبه   روایت دوم: «وَ قَدْ رُوِيَ فِي رِوَايَةٍ أُخْرَى عَنِ النَّبِيِّ (صلی الله علیه و آله)‏ فِيمَا يُقْرَأُ عَلَى مَاءِ الْمَطَرِ فِي نَيْسَانَ‏ زِيَادَةٌ وَ هِيَ أَنَّهُ يَقْرَأُ عَلَيْهِ سُورَةَ إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ وَ يُكَبِّرُ اللَّهَ وَ يُهَلِّلُ اللَّهَ وَ يُصَلِّي عَلَى النَّبِيِّ (صلی الله علیه و آله) كُلَّ وَاحِدَةٍ مِنْهَا سَبْعِينَ مَرَّةً» (همان، ص 357) در این روایت، چند مورد اضافه شده است: 7. سوره «قدر» هفتاد مرتبه 8. ذکر «الله اکبر» هفتاد مرتبه 9. ذکر «لَا إِلَهَ‏ إِلَّا اللَّه‏» هفتاد مرتبه 10. ذکر «اللَّهُمَّ صَلِ‏ عَلَى‏ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ» هفتاد مرتبه   روایت سوم: «... يُقْرَأُ عَلَيْهِ فَاتِحَةُ الْكِتَابِ وَ آيَةُ الْكُرْسِيِّ وَ قُلْ يَا أَيُّهَا الْكَافِرُونَ وَ سَبِّحِ اسْمَ رَبِّكَ الْأَعْلَى سَبْعِينَ مَرَّةً وَ الْمُعَوِّذَتَانِ وَ الْإِخْلَاصُ سَبْعِينَ مَرَّةً ثُمَّ يُقْرَأُ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ سَبْعِينَ مَرَّةً وَ اللَّهُ أَكْبَرُ سَبْعِينَ مَرَّةً وَ صَلَّى اللَّهُ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ‏ مُحَمَّدٍ سَبْعِينَ مَرَّةً وَ سُبْحَانَ اللَّهِ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَ اللَّهُ أَكْبَرُ سَبْعِينَ مَرَّة...» (بحار الأنوار (ط - بيروت)، ج ‏63، ص 478، ح 14) در این روایت، علاوه بر موارد فوق، دو مورد ذیل نیز اضافه شده است: 11. سوره «أعلی» هفتاد مرتبه 12. ذکر «سُبْحَانَ اللَّهِ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَ اللَّهُ أَكْبَرُ» هفتاد مرتبه

آیا میتونیم  اذکار و سوره هایی رو ک میخوایم روی آب باران نیسان بخونیم بافاصله زمانی بخونیم مثلا مقداریش رو امروز روی آب بخونیم و مقداریش رو فردا؟ وآیا باید بعد از خوندن روی آب فوت کنیم؟

  با سلام و درود 1. قید و شرطی در روایت نیامده است که باید خواندن این سوره ها و اذکار، در یک مرحله یا یک جلسه باشد؛ لذا هر موقع بخوانید ـ ولو در یک مرحله و یا یک جلسه نباشد ـ اشکالی ندارد. 2. لزومی به فوت کردن به آب نیست، خصوصا اگر قرار است دیگران نیز از این آب استفاده کنند. علامه مجلسی(ره) می گوید: «رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله) نهى فرمودند از دميدن با دهان در آب‏» ایشان سپس در ادامه، روایتی از امام صادق (عليه السلام) می آورد که امام، مکروه بودن دمیدن به آب را برای زمانی می دانند که شخص دیگری حاضر باشد و بخواهد از آن بخورد و چه بسا خوشش نیاید.(حلية المتقين، ص 116)

جمع بندی پرسش: چند سؤال در باره آب نیسان: 1- اگر آب باران نیسان را برای اطمینان از تمیز بودن، بجوشانیم اشکال دارد؟ 2- مقدار خوردن و مصرف آن چگونه است؟ 3- اگر یک نفر همه اذکار را بخواند، استفاده دیگران از آن آب، همان آثار را دارد؟ 4- چه اذکاری باید بر آن بخوانیم؟ پاسخ: جواب پرسش ها به ترتیب عرض می شود: 1- در روایات، منعی در این زمینه نیامده است، لذا اشکالی ندارد. 2- در روایت آمده که «وَ تَشْرَبُ مِنْ ذَلِكَ الْمَاءِ غُدْوَةً وَ عَشِيَّةً سَبْعَةَ أَيَّامٍ مُتَوَالِيَاتٍ»(1) یعنی هفت روز، پشت سر هم، صبح و شب، خورده شود، تعیین مقدار هم نشده است؛ لذا هر مقداری که بخورید همین که جرعه ای از آب ولو به اندازه ته استکان هم باشد، خوردن محسوب می شود و کفایت می کند. 3- بله، همین طور است. در روایت بطور مطلق آمده «يَرْفَعُ عَنِ الَّذِي يَشْرَبُ مِنْ هَذَا الْمَاءِ كُلَّ دَاءٍ»(2)، یعنی هر کسی که از این آب بخورد، بیماری از او دور می شود؛ لذا همین که کسی بر این آب، آن سوره ها و اذکار را خوانده باشد، هر کسی که از آن بخورد، از آثار و برکاتش بهره مند می شود. البته این آثار و برکات، برای کسی که سوره ها و اذکار را خوانده باشد، بیشتر است. بنابر این، اگر یک نفر همه این سوره ها و اذکار را بخواند، استفاده دیگران از آب، اشکالی ندارد و آثار و برکاتش نصیب آن ها هم می شود. در ضمن، می توان این کار را دسته جمعی انجام داد، یعنی خواندن سوره ها و اذکار را میان چند نفر تقسیم کرد. این هم اشکالی ندارد؛ البته «علامه مجلسى(ره)» در این خصوص مى گوید: «الأفضل لو تقرأ السور جماعيا بأن يقرأ كل واحد مجموع تلك السور و الأذكار سبعين مرة، ففائدتها لمن يقرأها أعظم و ثوابها أكثر»؛ بهتر آن است که اگر به صورت دسته جمعى مى خوانند، هر یک از افراد، مجموع آن سوره ها و اذکار را هفتاد مرتبه بخوانند؛ فوائد این آب نسیان، برای کسی که سوره ها و اذکار را می خواند، بیش از دیگران است و ثوابش نیز بیشتر است.(3) 4- در سه روایت ذیل، به سوره ها و اذکاری که باید بر آب نیسان خوانده شود، اشاره شده است: روایت اول: «... فَقَالَ النَّبِيُّ لِعَلِيٍّ تَأْخُذُ مِنْ مَاءِ الْمَطَرِ بِنَيْسَانَ وَ تَقْرَأُ عَلَيْهِ فَاتِحَةَ الْكِتَابِ سَبْعِينَ مَرَّةً وَ آيَةَ الْكُرْسِيِّ سَبْعِينَ مَرَّةً وَ قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ سَبْعِينَ مَرَّةً وَ قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ الْفَلَقِ سَبْعِينَ مَرَّةً وَ قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ النَّاسِ سَبْعِينَ مَرَّةً وَ قُلْ يَا أَيُّهَا الْكَافِرُونَ سَبْعِينَ مَرَّةً وَ تَشْرَبُ مِنْ ذَلِكَ الْمَاءِ غُدْوَةً وَ عَشِيَّةً سَبْعَةَ أَيَّامٍ مُتَوَالِيَاتٍ قَالَ النَّبِيُّ (صلی الله علیه و آله) وَ الَّذِي بَعَثَنِي بِالْحَقِّ نَبِيّاً أَنَّ جَبْرَئِيلَ (علیه السلام) قَالَ إِنَّ اللَّهَ يَرْفَعُ عَنِ الَّذِي يَشْرَبُ مِنْ هَذَا الْمَاءِ كُلَّ دَاءٍ فِي جَسَدِهِ و...»(4) در این روایت، به موارد ذیل اشاره شده است: 1. سوره «حمد» هفتار مرتبه 2. آیه «آیة الکرسی» هفتاد مرتبه 3. سوره «توحید» هفتاد مرتبه 4. سوره «فلق» هفتاد مرتبه 5. سوره «ناس» هفتاد مرتبه 6. سوره «کافرون» هفتاد مرتبه روایت دوم: «وَ قَدْ رُوِيَ فِي رِوَايَةٍ أُخْرَى عَنِ النَّبِيِّ (صلی الله علیه و آله)‏ فِيمَا يُقْرَأُ عَلَى مَاءِ الْمَطَرِ فِي نَيْسَانَ‏ زِيَادَةٌ وَ هِيَ أَنَّهُ يَقْرَأُ عَلَيْهِ سُورَةَ إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ وَ يُكَبِّرُ اللَّهَ وَ يُهَلِّلُ اللَّهَ وَ يُصَلِّي عَلَى النَّبِيِّ (صلی الله علیه و آله) كُلَّ وَاحِدَةٍ مِنْهَا سَبْعِينَ مَرَّةً»(5) در این روایت، چند مورد اضافه شده است: 7. سوره «قدر» هفتاد مرتبه 8. ذکر «الله اکبر» هفتاد مرتبه 9. ذکر «لَا إِلَهَ‏ إِلَّا اللَّه‏» هفتاد مرتبه 10. ذکر «اللَّهُمَّ صَلِ‏ عَلَى‏ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ» هفتاد مرتبه روایت سوم: «... يُقْرَأُ عَلَيْهِ فَاتِحَةُ الْكِتَابِ وَ آيَةُ الْكُرْسِيِّ وَ قُلْ يَا أَيُّهَا الْكَافِرُونَ وَ سَبِّحِ اسْمَ رَبِّكَ الْأَعْلَى سَبْعِينَ مَرَّةً وَ الْمُعَوِّذَتَانِ وَ الْإِخْلَاصُ سَبْعِينَ مَرَّةً ثُمَّ يُقْرَأُ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ سَبْعِينَ مَرَّةً وَ اللَّهُ أَكْبَرُ سَبْعِينَ مَرَّةً وَ صَلَّى اللَّهُ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ‏ مُحَمَّدٍ سَبْعِينَ مَرَّةً وَ سُبْحَانَ اللَّهِ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَ اللَّهُ أَكْبَرُ سَبْعِينَ مَرَّة...»(6) در این روایت، علاوه بر موارد فوق، دو مورد ذیل نیز اضافه شده است: 11. سوره «أعلی» هفتاد مرتبه 12. ذکر «سُبْحَانَ اللَّهِ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَ اللَّهُ أَكْبَرُ» هفتاد مرتبه. نکته: 1. قید و شرطی در روایت نیامده است که باید خواندن این سوره ها و اذکار، در یک مرحله یا یک جلسه باشد؛ لذا هر موقع بخوانید ـ ولو در یک مرحله و یا یک جلسه نباشد ـ اشکالی ندارد. 2. لزومی به فوت کردن به آب نیست، خصوصا اگر قرار است دیگران نیز از این آب استفاده کنند. علامه مجلسی(ره) می گوید: «رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله) نهى فرمودند از دميدن با دهان در آب‏». ایشان سپس در ادامه، روایتی از امام صادق (عليه السلام) می آورد که امام، مکروه بودن دمیدن به آب را برای زمانی می دانند که شخص دیگری حاضر باشد و بخواهد از آن بخورد و چه بسا خوشش نیاید.(7)   پی نوشت ها: 1. ابن طاووس، على بن موسى، مهج الدعوات و منهج العبادات‏، محقق/مصحح: كرمانى و محرر، ناشر: دار الذخائر ـ قم‏، 1411ق‏، چاپ اول‏، ص 356. 2. همان. 3. مجلسى، زاد المعاد- مفتاح الجنان‏، محقق/مصحح: اعلمى، ناشر: موسسة الأعلمي للمطبوعات‏ ـ بيروت‏، 1423 ق‏، چاپ اول‏، ص 330. 4. مهج الدعوات و منهج العبادات، پیشین، ص 356. 5. همان، ص 357. 6. مجلسى، محمد باقر، بحار الأنوار، محقق/مصحح: جمعى از محققان‏، ناشر: دار إحياء التراث العربي‏ ـ بيروت‏، 1403ق‏، چاپ دوم‏، ج ‏63، ص 478، ح 14. 7. مجلسى، حلية المتقين‏، ناشر: لقمان‏ ـ قم، 1369 ه.ش، چاپ دوم، ص 116.