جمع بندی بین الطلوعین دقیقا چه زمانی است؟
تب‌های اولیه
بین الطلوعین دقیقا چه زمانی است؟
سلام
ببخشید بین الطلوعین دقیقا چه زمانی است؟
و با توجه به روایات، خوابیدن در آن چگونه است؟
برچسب:
کارشناس بحث: استاد میقات
جمع بندی
پرسش:
بین الطلوعین دقیقا چه زمانی می شود؟ و با توجه به روایات، خوابیدن در آن چگونه است؟
پاسخ:
مراد از «بین الطلوعین» فاصله بین دو طلوع فجر و طلوع خورشید است، یعنی فاصله زمانی بین اذان صبح تا طلوع آفتاب.
در روایات وارده از معصومین (علیهم السلام) توصیه های مؤکدی شده است که افراد در این فاصله زمانی بیدار باشند و نخوابند.
خواب در این زمان، حرام نیست ولی کراهت دارد و باعث سلب توفیقات و الطاف الهی از انسان می شود و انسان از بسیاری از برکات، محروم می ماند.
البته در این فاصله زمانی، ذکر و یاد الهی و مشغول شدن به تعقیبات نماز و دعا و قرآن، بسیار ثواب دارد و از اعمال مستحبی محسوب می شود.
در ادامه به برخی از روایات که خواب بین الطلوعین (طلوع فجر تا طلوع خورشید) را نهی کرده و برای آثاری شمرده و تذکراتی داده است، توجه فرمایید.
«قَالَ الصَّادِقُ (علیه السلام) نَوْمَةُ الْغَدَاةِ مَشُومَةٌ تَطْرُدُ الرِّزْقَ وَ تُصَفِّرُ اللَّوْنَ وَ تُقَبِّحُهُ وَ تُغَيِّرُهُ وَ هُوَ نَوْمُ كُلِّ مَشْئُومٍ إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى يَقْسِمُ الْأَرْزَاقَ مَا بَيْنَ طُلُوعِ الْفَجْرِ إِلَى طُلُوعِ الشَّمْسِ فَإِيَّاكُمْ وَ تِلْكَ النَّوْمَةَ»
امام صادق (عليه السلام) فرمودند: خواب صبح نامبارک (شوم) است، و روزى را پس ميزند، و رنگ و روى را زرد و زار می كند، و شخص را نازيبا و دگرگونه مى سازد و آن خواب همۀ اشخاص نامبارک است، همانا خداوند تبارک و تعالى روزى ها را در فاصله طلوع فجر تا طلوع خورشيد مقرر و تقسيم می فرمايد، پس از آن خواب (خواب بین الطلوعین) بپرهيزيد.(1)
«عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ (علیه السلام) قَالَ: إِنَّ إِبْلِيسَ إِنَّمَا يَبُثُّ جُنُودَ اللَّيْلِ مِنْ حِينِ تَغِيبُ الشَّمْسُ إِلَى مَغِيبِ الشَّفَقِ وَ يَبُثُّ جُنُودَ النَّهَارِ مِنْ حِينِ يَطْلُعُ الْفَجْرُ إِلَى مَطْلَعِ الشَّمْسِ وَ ذَكَرَ أَنَّ نَبِيَّ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) كَانَ يَقُولُ أَكْثِرُوا ذِكْرَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فِي هَاتَيْنِ السَّاعَتَيْنِ وَ تَعَوَّذُوا بِاللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ مِنْ شَرِّ إِبْلِيسَ وَ جُنُودِهِ وَ عَوِّذُوا صِغَارَكُمْ فِي هَاتَيْنِ السَّاعَتَيْنِ فَإِنَّهُمَا سَاعَتَا غَفْلَةٍ»
امام باقر (عليه السلام) فرمودند: همانا ابليس لشكرهاى شب خود را از هنگام فرو رفتن آفتاب تا ناپديد شدن سرخى شفق، بسيج كرده و به اطراف و اكناف می فرستد و پراکنده می کند، و نيز لشكرهاى روز خود را از هنگام دميدن صبح تا طلوع خورشيد می فرستد و پخش می کند [تا بندگان را در اين دو وقت با فضيلت از عبادت و اعمال خير مشغول و به خواب وادارند] و نيز فرمود كه پيامبر خدا (صلى اللّٰه عليه و آله) می فرمودند: در اين دو ساعت، ذكر خداوند عزّوجلّ بسيار كنيد و از شر ابليس و لشكريانش به خدا پناه بريد و كودكان خود را در اين دو وقت، با دعاها تعويذ كنيد كه آن دو ساعت وقت بى خبرى و غافل شدن است [و شيطان بندگان را از ياد خدا غافل می سازد](2)
«وَ قَالَ الصَّادِقُ (علیه السلام) فِي قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَ "فَالْمُقَسِّماتِ أَمْراً" قَالَ الْمَلَائِكَةُ تُقَسِّمُ أَرْزَاقَ بَنِي آدَمَ مَا بَيْنَ طُلُوعِ الْفَجْرِ إِلَى طُلُوعِ الشَّمْسِ فَمَنْ نَامَ فِيمَا بَيْنَهُمَا نَامَ عَنْ رِزْقِهِ»
امام صادق (علیه السلام) در تفسیر آیه شریفه «فَالْمُقَسِّماتِ أَمْراً» فرمودند ملائکه ارزاق و روزی انسان ها را در فاصله بین طلوع فجر و طلوع خورشید، تقسیم می کنند، پس کسی که در این زمان بخوابد، از روزی محروم شده است.(3)
«سَأَلْتُهُ عَنِ النَّوْمِ بَعْدَ الْغَدَاةِ فَقَالَ إِنَّ الرِّزْقَ يُبْسَطُ تِلْكَ السَّاعَةَ فَأَنَا أَكْرَهُ أَنْ يَنَامَ الرَّجُلُ تِلْكَ السَّاعَةَ»
راوی می گوید از امام (علیه السلام) از خواب بعد از دمیده شدن صبح (طلوع فجر) سؤال کردم، ایشان فرمودند: رزق و روزی در آن زمان، گسترش داده و زیاد می شود پس من اکراه دارم کسی در آن زمان بخوابد.(4)
بنابر این:
خوابیدن در فاصله زمانی طلوع فجر (اذان صبح) تا طلوع آفتاب، مکروه است و انسان را از برکات زیادی محروم می سازد.
پی نوشت ها:
1. ابن بابويه، من لايحضره الفقيه، محقق/مصحح: غفارى، ناشر: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسين حوزه علميه قم، ـ قم، 1413ق، چاپ دوم، ج 1، ص 502، ح 1441.
2. همان، ج 1، ص 501 و 502، ح 1440.
3. طوسی، تهذيب الأحكام، محقق/مصحح: خرسان، ناشر: دار الكتب الإسلاميه ـ تهران، 1407ق، چاپ چهارم، ج 2، ص 139، ح 309.
4. همان، ج 2، ص 139، ح 306.