بسم الله الرّحمن الرّحیم
و افوّضِ اَمری الی الله اِنَّ اللهَ بصیرٌ بالعباد
«اَلْحَمْدُللهِ رَبِّ اِلعَالَمِینَ» دومین آیه از قرآن و سوره مبارکهٔ حمد است. در تفسیر اوّلین آیه که «بِسْمِ اللهِ الرَّحْمَنِ الرَّحیمِ» است برخی آیهٔ دوم را ادامه و نتیجهٔ آیهٔ اوّل میدانند. یعنی اینکه چون «بِسْمِ اللهِ الرَّحْمَنِ الرَّحیمِ» آنگاه «الْحَمْدُ للّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ».
اگر اندکی به معنای این دو آیه دقّت کنیم در خواهیم یافت که این تعبیر و تفسیر می‌تواند درست باشد.
«اَلْحَمْدُللهِ رَبِّ اِلعَالَمِینَ» یعنی اینکه ستایش و ثنا مخصوص خدا است که پروردگار و آفرینندهٔ جهانیان است.
سوال اینجاست که چرا ستایش مخصوص خداست و نه کس دیگر؟ جواب آن در آیهٔ قبل (بِسْمِ اللهِ الرَّحْمَنِ الرَّحیمِ) و آیهٔ بعد است.
آیهٔ قبل (بِسْمِ اللهِ الرَّحْمَنِ الرَّحیمِ) می‌گوید به نام خداوند بخشایندهٔ مهربان. اگر آیهٔ دوم نتیجهٔ این آیه باشد، بنابراین آیهٔ دوم می‌خواهد بگوید که حمد و ستایش مخصوص پروردگار جهانیان است که بخشاینده و مهربان است و چون او اینچنین است (یعنی بخشایند و مهربان است و در عین حال پروردگار جهانیان نیز می‌باشد) بنابراین حمد و ستایش فقط مخصوص اوست، چرا که هیچکس دیگری را نمی‌توان یافت که همزمان دارای صفات رحمانیت (بخشندگی) و رحیمیت (مهربانی) باشد و در عین حال پروردگار جهانیان نیز باشد. البتّه می‌توان اَلْحَمْدُللهِ رَبِّ اِلعَالَمِینَ را مستقل از آیهٔ اوّل نیز تفسیر و معنا کرد.
در اکثر کتب قدیمی نیز در ابتدای کتاب بِسْمِ اللهِ الرَّحْمَنِ الرَّحیمِ و در انتهای آن این جمله دیده می‌شود: «تَمَّتْ وَ اَلْحَمْدُللهِ».
( سایت راهبرد , وحید چایچی)
قرآن کریم، صفت «رحیم» را در کنار صفت «غفور»، ٧١ بار، و با «عزیز»، سیزده بار۳ و با «توّاب»، نُه بار۴ و با «رئوف» نیز نُه بار۵ و با «رحمان»، پنج بار۶ (افزون بر ورود هر دو در «بسمله» در ١١٤ موضع) و با هر یک از «ودود»۷ و «ربّ»۸ و «بَر»۹ ، یک بار، یاد کرده است.
تعبیر (کانَ بِکمْ رَحِیمًا؛۱۰ با شما مهربان است) ، دو بار، و (کانَ بِالْمُؤْمِنِینَ رَحِیمًا؛۱۱ با مؤمنانْ مهربان است) ، یک بار در قرآن آمده است و رحمت، در جاهای بسیاری از قرآن کریم، به خدا عزّ وجلّ نسبت داده شده است.
3.. سورۀ شعرا، آیۀ ۹، ۶۸، ۱۰۴، ۱۲۲، ۱۴۰، ۱۵۹، ۱۷۵، ۱۹۱ و ۲۱۷؛ سورۀ روم، آیۀ ۵؛ سورۀ سجده، آیۀ ۶؛ سورۀ یس، آیۀ ۵؛ سورۀ دخان، آیۀ ۴۲ .
4.. سورۀ بقره، آیۀ ۳۷، ۵۴، ۱۲۸ و ۱۶۰؛ سورۀ توبه، آیۀ ۱۰۴و ۱۱۸؛ سورۀ حجرات، آیۀ ۱۲؛ سورۀ نساء، آیۀ ۱۶ و ۶۴ .
5.. سورۀ بقره، آیۀ ۱۴۳؛ سورۀ توبه، آیۀ ۱۱۷ و ۱۲۸؛ سورۀ نحل، آیۀ ۷ و ۴۷؛ سورۀ حج، آیۀ ۶۵؛ سورۀ نور، آیۀ ۲۰؛ سورۀ حدید، آیۀ ۹؛ سورۀ حشر، آیۀ ۱۰ .
6.. سورۀ فاتحه، آیۀ ۳؛ سورۀ بقره، آیۀ ۱۶۳؛ سورۀ نمل، آیۀ ۳۰؛ سورۀ فصّلت، آیۀ ۲؛ سورۀ حشر، آیۀ ۲۲ .
7.. سورۀ هود، آیۀ ۹۰ .
8.. سورۀ یس، آیۀ ۵۸ .
9.. سورۀ طور، آیۀ ۲۸ .
10.. سورۀ نساء، آیۀ ۲۹؛ سورۀ إسرا، آیۀ ۶۶ .
11.. سورۀ احزاب، آیۀ ۴۳ .
سایت حدیث نت
ٱللَّٰهُمَّ صَلِّ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ@};-