گلچین احادیث معصومین ---> "رذائل اخلاقی"

پیامبر به ابوذر می فرمایند: «یا اَباذَرٍّ؛ اِنَّ شَرَّ النّاسِ مَنْزِلَةً عِنْدَ اللّهِ یَوْمَ الْقِیامَةِ عالِمٌ لایَنْتَفِعُ بِعِلْمِهِ وَ مَنْ طَلَبَ عِلْماً لِیَصْرِفَ بِهِ وُجُوهَ النّاسِ اِلَیْهِ لَمْ یَجِدْ ریحَ الْجَنَّةِ ».
عالمى كه به علمش عمل نكند، در روز قیامت منزلت و مقام او از همه پست‌تر است و بوى بهشت به مشام او نمى‌رسد.

امام علی(علیه السلام) در روایت زیر به مجازات شش گروه به دلیل داشتن شش خصلت اشاره کرده و می‌فرمایند: «اِنَّ اللّٰهَ یُعَذِّبُ سِتَةً بِسِتَةٍ: الْعَرَبَ بِالْعَصَبِیَّةِ، وَ الدَّهٰاقِینَ بِالْكِبْرِ، وَ الْاُمَرٰاءَبِالْجَوْرِ، وَ الْفُقَهٰاءَ بِالْحَسَدِ، وَ التُّجّٰارَ بِالْخِیٰانَةِ، وَ اَهْلَ الرُّسْتٰاقِ بِالْجَهْلِ»؛ «خداوند شش گروه را به خاطر شش عمل (یا صفت) مجازات مى‌نماید: عرب‌ها را به خاطر تعصّب (نابجا)، و كدخدایان را به خاطر كبر و غرور، و زمامداران را به خاطر ظلم و ستم، و فقیهان را به خاطر حسادت، و بازرگانان را به‌خاطر خیانت (در اموال مردم)، و روستاییان (جاهل) را به خاطر جهل و نادانى». (بحار الانوار، ج 75 ، ص 59)

هر کس به فقر مبتلا گردد به چهار خصلت گرفتار شود: ضعف تعیین، نقصان عقل، سستی دین و کم حیایی. پس باید از فقر به خدا پناه برد. امام علی علیه السلام

امام حسین علیه السلام در کلامی فرموده‌اند: پله های سقوط خدا برای بنده ‌اش آن است که نعمت ها را به او فراوان بدهد اما نگذارد شُکرش را بجا بیاورد.(تحف العقول، سخنان امام حسین علیه السلام)

. امام باقر علیه السلام فرمودند: نعمتی که شکرش بجا آورده نشود، مانند کار بدی است که آمرزیده نشده باشد.

امام سجاد «وای به حال کسی که یکانش (گناهان) بر ده‌گانش (نیکی‌ها) چیره شود»

[h=1]هشدار امام سجاد علیه السلام به ما !![/h] امام سجّاد عليه السلام : ألا و إنَّ أبغَضَ النّاسِ إلَى اللّه ِ مَن يَقتَدي بِسُنَّةِ إمامٍ و لا يَقتَدِي بِأعمالِهِ ؛
امام سجّاد عليه السلام فرمود:هشدار كه منفورترين مردم نزد خداوند كسى است كه سيره امامى را برگزيند ولى از كارهاى او پيروى نكند .

[h=5]الكافى ، ج 8 ، ص[/h]

ﻻ ﺗﻤﻨﺤﻦ ﻭﺩﻙ ﻣﻦ ﻻ ﻭﻓﺎﺀ ﻟﻪ
ﺯﻧﻬﺎﺭ ﮔﻮﻫﺮ ﺩﻭﺳﺘﻲ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﻭﻓﺎ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﻧﺒﺨﺶ(ﻭ ﺑﺎ ﺍﻭ ﺩﻭﺳﺘﻲ ﻣﻜﻦ)

امام علی (ع)

رسول خدا (صلى الله علیه وآله) نیز در روایتى فرموده اند: « لَوْ صَلَّیتُمْ حَتَّى تَكُونُوا كَالْأَوْتَارِ وَ صُمْتُمْ حَتَّى تَكُونُوا كَالْحَنَایا لَمْ یقْبَلِ اللَّهُ مِنْكُمْ إِلَّا بِوَرَعٍ» ؛ اگر آن قدر نماز بخوانید تا همچون زه كمان شوید و آن قدر روزه بگیرید تا همچون كمان خم شوید، خدا از شما قبول نمى كند ، مگر این كه انسان با ورع باشید.بحارالأنوار ، ج 81 ، ص . 258

[h=1][/h] امام سجاد عليه السلام : وَ الذُّنوبُ الَّتى تَرُدُّ الدُّعاءَ: سوءُ النِّيَّةِ وَ خُبْثُ السَّريرَةِ وَالنِّفاقُ مَعَالاِْخْوانِ وَ تَركُ التَّصديقِ بِالاِْجابَةِ وَ تَأخيرُ الصَّلَواتِ الْمَفروضاتِ حَتّى تَذْهَبَ اَوقاتُهاوَ تَرْكُ التَّقَرُّبِ اِلَى اللّه ِ عَزَّوَجَلَّ بِالْبِرِّ وَالصَّدَقَةِ وَاسْتِعْمالُ الْبَذاءِ وَ الْفُحْشِ فِى الْقَولِ ؛
امام سجاد عليه السلام فرمود: گناهانى كه دعا را رد مى كنند ، عبارت اند از : بدى نيّت ، بد ذاتى ، دورويى با برادران ،باور نداشتن اجابت [دعا] ، به تأخير انداختن نمازهاى واجب تا هنگامى كه وقتشان بگذرد و تقرّب نجستن به خداوند عزّوجلّ با نيكى كردن و ندادن صدقه و بدزبانى و ناسزا گفتن.

[h=5]معانى الأخبار ، ص 271، ح 2[/h]

انسان روز به روز پست تر نمیشود مگر این که حسد در قلب وی رخنه کرده باشد.
امام صادق (ع)

«الحسد شر الامراض؛ حسد بدترین بیماری‌هاست!‏» امام علی
- شرح غررالحكم، 331.

پیامبر(ص) سخن بلندی دارد می‌فرماید: « مَن قارَفَ ذَنباً فارَقَهُ عَقلٌ لا یَرجِعُ إلَیهِ أبداً»(میزان‌الحکمه/حدیث6751).
هر کس گناهی از او سر زند، فهمی را از دست می‌دهد برای همیشه!

پیامبر خدا صلی الله و علیه وآله به ابو‌ذر می ‌فرماید: "از قهر کردن با برادرت بپرهیز، زیرا با وجود قهر بودن‌، عمل پذیرفته نمی ‌شود." (میزان الحکمه‌، محمدی ری شهری‌، ترجمة حمید رضا شیخی‌، ج 13، ص 6617)

رسول خدا(صل الله علیه وآله) می فرمایند:

_ گریه نکردن چشم از سختی دل است _
_ و سختی دل از بسیاری گناه است _
_ و بسیاری گناه از بسیاری آرزوست _
_ وبسیاری آرزو از فراموشی مرگ است _
_ وفراموشی مرگ از محبت به مال دنیا است _

«پس محبت دنیا، سرّ تمام خطاها است»

مولا علی بن ابیطالب (ع) : بدترین دوستان کسانی اند که هنگام آسایش پیوند دارند و هنگام گرفتاری جدا میشوند. غررالحکم جلد 4 صفحه 171

امام صادق (ع) : بپرهیز از اینکه دوستی کنی با کسی که برای طمع و ترس یا هوای نفس و خوردن و آشامیدن رو به تو می آورد و در جستجوی دوستی با پرهیزگاران باش. بحارالانوار جلد 74 صفحه 282

پیامبر اكرم صلی الله علیه و آله و سلم در ضمن گفتارى فرمودند:«فاِنّ المَعاصى تَستَولى الضَّلال على صاحِبها حتّى تُوقِعُه رَدّ ولایة وصىِّ رسول اللّه و دفع نبوة نبى اللّه و لا تزال بذلك حتّى توقعه فى ردّ توحید اللّه و الالحاد فى دین اللّه، همانا گناهان گمراهى را بر گناهكار مسلط مى نماید تا آنجا كه او را به رد ولایت و امامت وصى رسول خدا و انكار نبوت پیامبر و به همین منوال انكار یكتایى خدا و الحاد و كفر در دین خدا، آلوده مى گرداند» (بحار ، ج 73 ، ص 360).

الإمامُ الصّادقُ علیه‏السلام: اِحذَروا أهواءكُم‏كما تَحذَرونَ أعداءكُم، فلَیسَ شَیءٌ أعدى لِلرِّجالِ مِن اتِّباعِ أهوائهِم، وحَصائدِ ألسِنَتِهِم؛‌ همان گونه كه از دشمنان خود حذر مى‏كنید، از هوس‏هایتان حذر كنید؛ زیرا براى مردان دشمنى بدتر از پیروى از هوس‏هایشان و درویده‏ هاى زبان‏هایشان (سخنان بیهوده و یاوه) نیست.(الكافی : 2 / 335 / 1 منتخب میزان الحكمة: 586 )

در حدیثی از امام صادق (علیه السلام) آمده است: «إِیَّاکُمْ أَنْ یَحْسُدَ بَعْضُکُمْ بَعْضاً فَإِنَّ الْکُفْرَ أَصْلُهُ الْحَسَدُ؛ بر شما باد که از حسادت ‌ورزی برخی به برخی دیگر اجتناب کنید؛ زیرا ریشه کفر، حسادت ‌ورزی است.»تحف ‌العقول، ص 513.

پیامبرفرمودند: «منفورترین مردم نزد خداوند، سه تن هستند: زندیق در حرم، دنبال كننده ی سنت جاهلی در اسلام و خواهان خونریزی انسان بی گناه.» (مستدرك الوسائل، ج18، ص 209؛ عوالی اللآلی، ج1، ص 176)

حضرت علی علیه السلام فرمود: هوای نفس، فرمانده سپاه شیطان است. غررالحکم، 1243.

روایاتی است که سلام را از ظالمان مستثنی کرده است، مانند آنچه در كِتَابُ عَاصِمِ بْنِ حُمَیْدٍ الْحَنَّاطِ، از مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ نقل شده است: (مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل؛ ج‌8، ص: 367) از امام باقر علیه السلام شنیدم که می گفت: سلام دادن را گسترش دهید، زیرا درود خدا شامل ستمگران نمی شود.

امام باقر (علیه السلام) فرمود: بنده حاجتى از خدا طلب مى کند و مقرر مى شود آن حاجت در زمانى برآورده شود; پس در این فاصله، او گناهى مرتکب مى شود و در نتیجه، خداوند مى فرماید: حاجت این بنده برآورده نشود و از آن محروم شود; چون او خشم و غضب مرا برانگیخت و همین باعث محروم شدن اوست.

در حدیثی هشداری بس جدی پیرامون حضور قلب در نماز وجود دارد ، آنجا که می‌فرماید: اگر کسی هیچ در نماز حضور قلب نداشته باشد، چنین نمازی (که به آسمان رفته) بر سر نماز گزارش سقوط می‌کند.( وسایل الشیعه شیخ حر عاملی، ص 17)

صادق علیه السلام فرمودند: «اِنَّ مَعَ الاسْرافِ قِلَّةَ الْبَرَکةِ؛ 5 همانا اسراف همراه با کاهش برکت است.‌»

امام علی(ع) فرموده است: «عَذَابُ القَبرِ یَکُونُ مِنَ النَمیمَةِ؛ یکی از عوامل عذاب قبر، سخن‌چینی است».
حر عاملی، وسایل‌الشیعه، ج1، ص 239.

حضرت امیر می فرمایند: ستودن بیش از آنچه که سزاوار است نوعی چاپلوسی است و کمتر از آن درماندگی یا حسادت است.( نهج البلاغه حکمت 347 )

در برخی روایات طرف سخن با عالمان دینی است :«هرگاه عالمی به علم خود عمل نکند ، موعظه اش ازدل ها فرو می چکد ، چنان که باران از روی سنگ صاف می لغزد.» (اصول کافی:ج 1،ص 29)

امام صادق علیه السلام فرمود: إِنَّ مِنْ أَشَدِّ النَّاسِ عَذَاباً یَوْمَ الْقِیَامَةِ مَنْ وَصَفَ عَدْلًا وَ عَمِلَ بِغَیْرِهِ[8]
روز قیامت، سخت‏ترین مردم از لحاظ عذاب كسى است كه عدالتى را بستاید؛ ولی بر خلاف آن عمل كند.

پیامبر خدا صلى الله علیه و آله است که می فرمایند: به خدا مغرور مشوید؛ زیرا اگر قرار بود خدا چیزى را نادیده بگیرد ، هر آینه «ذره» و «خردل» و «پشه» را نادیده مى گرفت . (میزان الحکمه ، ج

نفوذ شرک در ضمیر مردم ، پنهان تر از ان است که مورچه سیاهی در شب تیره و تاریک روی گلیم سیاهی راه برود .
امام حسن عسگری (ع)

پیامبر فرمود:" ای علی! كسی كه نزد او برادر مسلمانش غیبت شود و بر یاری كردن برادرش- دفع غیبت او- توانا باشد و او را یاری نكند، خداوند او را در دنیا و آخرت رسوا می كند."

از پیامبر خدا (صلی الله و علیه وآله) نقل شده که فرمودند: "هر کس به مسلمانان رحم نکند، خداوند به وی رحم نمی کند." (نهج الفصاحه، ص745 ، ح2885 )

در خبر معاذ از پیامبر خدا به این مطلب تصریح شده است و در آخر آن خبر است که: فرشتگان و حافظین اعمال کارهاى نیک و شایسته انسان را با طمطراق و شأن و شوکت مخصوص به آسمان ششم مى رسانند و دربان و نگهبان آسمان مزبور دستور مى دهد توقف کنید زیرا من مأمور رحمت و شفقتم . پس از رسیدگى و ارزیابى، امر مى کند آن را به صورت صاحبش بزنید تا چشمانش کور و نابینا گردد زیرا صاحب آن رحم ندارد و اگر بنده و عبد پروردگار به چیز دنیوى و یا اخروى دچار و گرفتار مى گشت دلش براى او نسوخته بلکه او را سرزنش و مسخره مى کرد و من موظف و مکلفم که نگذارم عمل او از من بالاتر برود. (انوار نعمانیه ، ج 2، ص 210 و بحار، ج 70، ص 247، حدیث 20)

پیامبر اکرم صلی الله و علیه وآله می فرماید: خشم از شیطان و شیطان از آتش آفریده شده است و آتش با آب خاموش می شود، پس هرگاه یکی از شما به خشم آمد، وضو بگیرد. (نهج الفصاحه)

امام ‌باقر علیه السلام فرمود: بدترین دوست كسی است كه تو را به هنگام بی ‌نیازیت حفظ كند و به وقت تنگدستی رها سازد. (میزان الحكمه، ج 1، ص 53)

[h=1]به دنبال سوتی دیگران نباشیم ![/h] پيامبر خدا صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله : لا تَطلُبوا عَثَراتِ المؤمنينَ؛ فإنّ‏ مَـن تَتَبّعَ عَثَراتِ أخيهِ تَتَبّعَ اللّه‏ُ عَثَراتِهِ، و مَن تَتَبّعَ اللّه‏ُ عَثَراتِهِ يَفْضَحْهُ و لو في جَوفِ بَيتِهِ؛
پيامبر خدا صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله فرمود : لغزش هاى مسلمانان را نجوييد كه هر كس لغزش هاى برادرش را پى جويد خداوند لغزش هاى او را پيگيرى مى‏ كند و هر كه را كه خداوند عيبجويى كند رسوايش مى‏ سازد هر چند در اندرون خانه خود باشد.

[h=5]الكافي : 2/355/5[/h]

«ایاک و الغضب اوله جنون آخره ندم» (غررالحکم، ح 6898) آدمی که جوش آورد، اول حالت شبه جنون پیدا می کند، آخرش هم پشیمان می ‌شود.امام علی علیه السلام

علی (علیه السلام) می فرماید: کسی که با شهوت همراه است جان و عقلش مریض و بیمار است. (میزان الحکمه، ج 10، ص 378 و 386)

امام على علیه السلام فرمودند : «لا تَعِدَنَّ عِدَةً لاتَثِقُ مِن نَفسِكَ بِانجازِها» وعده اى نده كه از وفاى به آن اطمینان ندارى. [تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص253 ، ح5316]

امیر سخن امام علی (علیه السلام) فرموده اند: «هَیْهَاتَ مِنْ نَیْلِ‏ السَّعَادَةِ السُّكُونُ إِلَى الْهُوَیْنَا وَ الْبَطَالَةِ.» (2) ؛ چه دور است میان آسایش و تن پرورى و رسیدن به خوشبختى».

امام صادق (علیه السلام) گزارش شده که فرمودند: "خدای بزرگ می فرماید هر که بنده مومنم را خوار سازد مرا به ستیز فرا خوانده است. و هر که بنده ی مومنم را بزرگ دارد از خشمم در امان ماند". (ثواب الاعمال محمد بن علی ابن بابویه ، ترجمه صادق حسن زاده ، ص549)