يك هزار حديث در يك صد موضوع

(1)
امام على (عليه السلام):
البشر اءول البر؛⁽²⁴¹⁾
گشاده رويى ، سر آغاز نيكى است .

(2)
رسول اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم):
حسن البشر يذهب بالسخيمة ؛⁽²⁴²⁾
گشاده رويى کینه را از بين مى برد.

(3)
امام على (عليه السلام):
البشر شيمة الحر؛⁽²⁴³⁾
گشاده رويى خوى آزاده است .

(4)
رسول اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم):
كن بشاشا فان الله يحب البشاشين و تبغض العبوس كريه الوجه ؛⁽²⁴⁴⁾
گشاده رو باش كه خداوند انسانهاى گشاده رو را دوست دارد و با اخموى ترش رو دشمن است .

(5)
امام على (عليه السلام):
بشرك يدل على كرم نفسك ؛⁽²⁴⁵⁾
گشاده رويى تو نشانگر بزرگوارى و كرامت نفس توست .

(7)
رسول اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم):
ان الانبياء انما فضلهم الله على خلقه بشدة مداراتهم لاعداء دين الله وحسن تقيتهم لاجل اخوانهم فى الله ؛⁽²⁶⁷⁾
خداوند از اين رو پيامبران را بر ديگر مردمان برترى داد كه با دشمنان دين خدا بسيار با مدارا رفتار مى كردند و براى حفظ برادران همكيش خود نيكو تقيه مى كردند.

(8)
امام حسين (عليه السلام):
من اءحجم عن الراءى وعييت به الحيل كان الرفق مفتاحه ؛⁽²⁶⁸⁾
هر كس فكرش به جايى نرسد و راه تدبير بر او بسته شود، كليدش ‍ مداراست .

(9)
امام صادق (عليه السلام):
فى قوله تعالى (وقولوا للناس حسنا) -: اءى للناس كلهم مؤ منهم و مخالفهم ، اءما المومنون فيبسط لهم وجهه ، واءما المخالفون فيكلمهم بالمداراة لاجتذابهم الى الايمان ، فانه باءيسر من ذلك يكف شرورهم عن نفسه ، وعن اخوانه المومنين ؛⁽²⁶⁹⁾
درباره آيه (و با مردم سخن نيكو گوييد) فرمود: مقصود همه مومنان اعم از مومن و كافر است . اما با مومنان بايد گشاده رو بود و اما با كافران بايد به نرمى و مدارا سخن گفت ، تا به سوى ايمان كشيده شوند و كمترين ثمرش ‍ اين است كه خود و برادران مومنش را از گزند آنان مصون مى دارد.

(10)
امام على (عليه السلام):
دار الناس تاءمن غوائلهم وتسلم من مكايدهم ؛⁽²⁷⁰⁾
با مردم مدارا كن ، تا از گزندهايشان در امان باشى و از نيرنگهايشان سالم بمانى .

28-احادیث مربوط به انصاف
منبع

271- مكارم الاخلاق ص 442.
272- غررالحكم 1/203/805.
273- غررالحكم 1/203/1702.
274- غررالحكم 5/144/7692.
275- غررالحكم 4/105/5448.
276- تحف العقول ص 357.
277- غررالحكم 2/435/3186.
278- خصال ص 47.
279- غررالحكم 2/210/2403.
280- مكارم الاخلاق ص 457.

(1)
رسول اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم):
لامير المومنين (عليه السلام) اءلا اخبركم ، باءشبهكم بى خلقا؟ قال : بلى يا رسول الله قال : اءحسنكم خلقا، واءعظمكم حلما، واءبركم بقرابته واءشدكم من نفسه انصافا؛⁽²⁷¹⁾
به اميرالمومنين (عليه السلام) فرمودند: آيا تو را خبر ندهم كه اخلاق كدام يك از شما به من شبيه تر است ؟ عرض كردند: آرى ، اى رسول خدا. فرمودند: آن كس كه از همه شما خوش اخلاق تر و بردبارتر و به خويشاوندانش نيكوكارتر و با انصاف تر باشد.

(2)
امام على (عليه السلام):
الانصاف اءفضل الفضائل ؛⁽²⁷²⁾
انصاف ، برترين ارزشهاست .

(3)
امام على (عليه السلام):
الانصاف يرفع الخلاف ويوجب الايتلاف ؛⁽²⁷³⁾
انصاف ، اختلافات را از بين مى برد و موجب الفت و همبستگى مى شود.

(4)
امام على (عليه السلام):
من اءنصف انصف ؛⁽²⁷⁴⁾
هر كس با انصاف باشد، انصاف مى بيند.

اهمیت عقل در همه ساحات :
«ان الله علی الناس حجتین: حجه ظاهره و حجه باطنه، فاما الظاهره فالرسل و الانبیاء و الائمه علیهم السلام، و اما الباطنه فالعقول؛(1)
خداوند بر مردم دو حجت دارد: یکی حجت ظاهری و دیگر حجت باطنی، اما حجت ظاهری انبیا و ائمه اند، اما حجت باطنی عقل های مردم است».
پی نوشت ها:
1. اصول کافی، ج 1، ص 16.

(5)
امام على (عليه السلام):
زكاة القدرة الانصاف ؛⁽²⁷⁵⁾
زكات قدرت ، انصاف است .

(6)
امام صادق (عليه السلام):
من اءنصف الناس من نفسه رضى به حكما لغيره ؛⁽²⁷⁶⁾
هر كس با مردم منصفانه رفتار كند، ديگران داورى او را مى پذيرند.

(7)
امام على (عليه السلام):
اءعدل الناس من اءنصف من ظلمه ؛⁽²⁷⁷⁾
عادل ترين مردم كسى است كه با كسى كه به او ظلم كرده با انصاف رفتار كند.

(8)
رسول اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم):
من واسى الفقير و اءنصف الناس من نفسه فذلك المومن حقا؛⁽²⁷⁸⁾
هر كس به نيازمند كمك مالى كند و با مردم منصفانه رفتار نمايد چنين كسى مومن حقيقى است .

(9)
امام على (عليه السلام):
انصف الناس من نفسك واءهلك وخاصتك و من لك فيه هوى واعدل فى العدو والصديق ؛⁽²⁷⁹⁾
خودت و خانواده ات و نزديكانت و كسانى كه به آنان علاقه دارى ، با مردم منصفانه رفتار كنيد و با دوست و دشمن به عدالت رفتار كن .

(10)
رسول اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم):
انصف الناس من نفسك وانصح الامة وارحمهم فاذا كنت كذلك و غضب الله على اءهل بلدة اءنت فيها واءراد اءن ينزل عليهم العذاب نظر اليك فرحمهم بك ، يقول الله تعالى : (وما كان ربك ليهلك القرى بظلم واءهلها مصلحون )؛⁽²⁸⁰⁾
با مردم منصفانه رفتار كن و نسبت به آنان خيرخواه و مهربان باش ، زيرا اگر چنين بودى و خداوند بر مردم آباديى كه تو در آن به سر مى برى خشم گرفت و خواست بر آنان عذاب فرو فرستد، به تو نگاه مى كند و به خاطر تو به آن مردم رحم مى كند. خداى متعال مى فرمايد ((و پروردگار تو (هرگز) بر آن نبوده است كه شهرهايى را كه مردمش درستكارند، به ستمى هلاك كند)).

29-احادیث مربوط به دوستى
منبع

281- الاخوان 110/25.
282- نهج الفصاحه ح 3064.
283- بحارالانوار 13/413/4.
284- امالى طوسى 1/535/1162.
285- غررالحكم 5/398/8922.
286- غررالحكم 3/434/5022.
287- كافى 2/640/3.
288- تنبيه الخواطر 2/121.
289- غررالحكم 2/128/2078.

(1)
لقمان حكيم رحمة الله :
يا بنى لاتعد بعد تقوى الله من اءن تتخذ صاحبا صالحا؛⁽²⁸¹⁾
فرزندم بعد از تقواى الهى از گرفتن دوست شايسته نگذر.

(2)
رسول اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم):
من اءراد الله به خيرا رزقه الله خليلا صالحا؛⁽²⁸²⁾
هر كس كه خداوند براى او خير بخواهد، دوستى شايسته نصيب وى خواهد نمود.

(3)
لقمان حكيم رحمة الله :
يا بنى اتخد اءلف صديق واءلف قليل ولاتتخذ عدوا واحدا والواحد كثير؛⁽²⁸³⁾
فرزندم هزار دوست بگير كه هزار دوست هم كم است و يك دشمن مگير كه يك دشمن هم زياد است .
.

(4)
رسول اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم):
الجليس الصالح خير من الوحدة ، والوحدة خير من جليس ‍ السوء؛⁽²⁸⁴⁾
هم نشين خوب ، از تنهايى بهتر است و تنهايى از هم نشين بد بهتر است

(5)
امام على (عليه السلام):
من لم يقدم فى اتخاذ الاخوان الاعتبار دفعه الاغترار الى صحبة الفجار؛⁽²⁸⁵⁾
هر كس در انتخاب برادران (دوستان ) امتحان را مقدم ندارد، فريب خوردگى او را با مصاحبت با بدكاران مى كشاند.