يك هزار حديث در يك صد موضوع

(10)
رسول اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم):
من اءمر بالمعروف ونهى عن المنكر فهو خليفة الله فى الارض وخليفة رسوله ؛⁽⁹⁰⁾
هر كس امر به معروف و نهى از منكر نمايد، جانشين خدا در زمين و جانشين رسول اوست .

10 -احادیث امر به جهاد

(1)
امام على (عليه السلام):
ان الجهاد باب من اءبواب الجنته فتحه الله لخاصة اءوليائه وهو لباس ‍ التقوى ودرع الله الحصينة وجنته الوثيقة ؛⁽⁹¹⁾
براستى كه جهاد يكى از درهاى بهشت است كه خداوند آن را براى اولياى خاص خود گشوده است . جهاد جامعه تقوا و زره استوار خداوند و سپر محكم است .

(2)
امام على (عليه السلام):
ان الله فرض الجهاد وعظمه وجعله نصره وناصره . والله ما صلحت دنيا ولادين الا به ؛⁽⁹²⁾
در حقيقت خداوند جهاد را واجب گردانيد و آن را بزرگداشت و مايه پيروزى و ياور قرارش داد. به خدا سوگند كه كار دنيا و دين جز با جهاد درست نمى شود.

(3)
امام على (عليه السلام):
ان الله كتب القتل على قوم والموت على آخرين وكل آتيه منيته كما كتب الله له فطوبى للمجاهدين فى سبيله والمقتولين فى طاعته ؛⁽⁹³⁾
براستى كه خداوند براى گروهى كشته شدن را مقرر فرمود و براى ديگران مردن را. هر گروهى با همان سرنوشتى كه خداوند مقرر كرده است مى رسد. پس ، خوشا به سعادت مجاهدان در راه خدا و كشته شدگان در راه اطاعت او.

(4)
امام على (عليه السلام):
جاهدوا فى سبيل الله باءيديكم فان لم تقدروا فجاهدوا باءلسنتكم فان لم تقدروا فجاهدوا بقلوبكم ؛⁽⁹⁴⁾
در راه خدا با دستهاى خود جهاد كنيد، اگر نتوانستيد با زبانهاى خود و اگر باز هم نتوانستيد با قلب خود جهاد كنيد.

(5)
رسول اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم):
حرس ليلة فى سبيل الله عزوجل اءفضل من اءلف ليلة يقام ليلها و يصام نهارها؛⁽⁹⁵⁾
يك شب نگهبانى در راه خدا برتر است از هزار شبانه روز كه شبهايش به عبادت و روزهايش به روزه دارى سپرى شود.

(6)
رسول اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم):
اءفضل الجهاد من اءصبح لايهم بظلم اءحد؛⁽⁹⁶⁾
برترين جهاد آن است كه انسان روز خود را آغاز كند در حالى كه در انديشه ستم كردن به احدى نباشد.

(7)
امام على (عليه السلام):
جهاد المراءة حسن التبعل ؛⁽⁹⁷⁾
جهاد زن خوب شوهردارى كردن است .

(8)
امام على (عليه السلام):
جاهد شهوتك وغالب غضبك وخالف سوء عادتك ، تزك نفسك ، ويكمل عقلك و تستكمل ثواب ربك ؛⁽⁹⁸⁾
با هوا و هوس خود جهاد كن ، برخشمت مسلط شو و باعادتهاى بد خود مخالفت كن تا نفست پاكيزه شود، عقلت به كمال برسد و از پاداش ‍ پروردگارت بهره كامل ببرى .

(9)
امام على (عليه السلام):
عليكم بالجد والاجتهاد و التاءهب والاستعداد والتزود فى منزل الزاد ولاتغرنكم الحياة الدنيا كما غزت من كان قبلكم من الامم الماضية والقرون الخالية ؛⁽⁹⁹⁾
بر شما باد تلاش و سختكوشى و مهيا شدن و آماده گشتن و توشه برداشتن از سراى توشه (دنيا). مبادا زندگى دنيا شما را بفريبد چنان كه ملتهاى گذشته و اقوام پيشين را فريفت .

(10)
امام باقر (عليه السلام):
لما قال له رجل ضعيف العمل قليل الصلاة قليل الصوم ولكن اءرجو اءن لا آكل الا حلالا و لا اءنكح الا حلالا: واءى جهاد اءفضل من عفة بطن وفرج ؟!؛⁽¹⁰⁰⁾
در پاسخ كسى كه عرض كرد: من در عمل ناتوانم و نماز و روزه كم به جاى مى آورم اما سعى مى كنم جز حلال نخورم و جز با حلال نزديكى نكنم فرمودند: چه جهادى برتر از پاك نگهداشتن داشتن شكم و شرمگاه ؟!.

11-احادیث امر به توکل

(1)
امام على (عليه السلام):
التوكل على الله نجاة من كل سوء وحرز من كل عدو؛⁽¹⁰¹⁾
توكل بر خداوند، مايه نجات از هر بدى و محفوظ بودن از هر دشمنى است .

(2)
امام على (عليه السلام):
من توكل على الله ذلت له الصعاب وتسهلت عليه الاسباب ؛⁽¹⁰²⁾
هر كس به خدا توكل كند، دشوارى ها براى او آسان مى شود و اسباب برايش فراهم مى گردد.

(3)
رسول اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم):
من توكل على الله كفاه مؤ نته ورزقه من حيث لا يحتسب ؛⁽¹⁰³⁾
هر كس به خدا توكل كند، خداوند هزينه او را كفايت مى كند و از جايى كه گمان نمى برد به او روزى مى دهد.

(4)
امام صادق (عليه السلام):
ان الغنى والعز يجولان فاذا ظفرا بموضع التوكل اءو طنا؛⁽¹⁰⁴⁾
بى نيازى و عزت به هر طرف مى گردند و چون به جايگاه توكل دست يافتند در آنجا قرار مى گيرند.

(5)
امام باقر (عليه السلام):
من توكل على الله لايغلب ومن اعتصم بالله لايهزم ؛⁽¹⁰⁵⁾
هر كس به خدا توكل كند، مغلوب نشود و هر كس به خدا توسل جويد، شكست نخورد

(6)
رسول اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم):
التوكل بعد الكيس مؤ عظة ؛⁽¹⁰⁶⁾
توكل كردن (به خدا) بعد از به كار بردن عقل ، خود موعظه است .

(7)
رسول اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم):
الطيرة شرك ومامنا الا ولكن الله يذهبه بالتوكل ؛⁽¹⁰⁷⁾
فال بد زدن شرك است و هيچ كس از ما نيست مگر اين كه به نحوى دستخوش فال بد زدن مى شود، اما خداوند با توكل به او آن را از بين مى برد.

(8)
رسول اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم):
راءى رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلم) قوما لا يزرعون قال : ما اءنتم ؟ قالوا: نحن المتوكلون ، قال : لا، بل اءنتم المتكلون ؛⁽¹⁰⁸⁾
رسول اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم) گروهى را كه كشت و كار نمى كردند، ديدند و فرمودند: شما چه كاره ايد؟ عرض كردند ما توكل كننده گانيم . فرمودند: نه ، شما سرباريد.

(9)
امام كاظم (عليه السلام):
لما سئل عن قوله تعالى : (ومن يتوكل على الله فهو حسبه ) -: التوكل على الله درجات ، منها اءن تتوكل على الله فى امورك كلها فما فعل بك كنت عنه راضيا تعلم اءنه لاياءلوك خيرا وفضلا وتعلم اءن الحكم فى ذلك له فتوكل على الله بتفويض ذلك اليه وثق به فيها وفى غيرها؛⁽¹⁰⁹⁾
در پاسخ به سوال از آيه ((و هر كس به خدا توكل كند او براى وى بس ‍ است )) توكل كردن بر خدا درجاتى دارد: يكى از آنها اين است كه در تمام كارهايت به خدا توكل كنى و هر چه با تو كرد از او خشنود باشى و بدانى كه او نسبت به تو از هيچ خير و تفضلى كوتاهى نمى كند و بدانى كه در اين باره حكم ، حكم اوست ، پس با واگذارى كارهايت به خدا بر او توكل كن و در آن كارها و ديگر كارها به او اعتماد داشته باش .

(10)
رسول اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم):
يقول الله عزوجل ما من مخلوق يعتصم دونى الا قطعت اءسباب السماوات واءسباب الارض من دونه فان ساءلنى لم اعطه وان دعانى لم اجبه ؛^{(110 )}
خداوند عزوجل مى فرمايد: هيچ مخلوقى نيست كه به غير من پناه ببرد، مگر اينكه دستش را از اسباب و ريسمانهاى آسمانها و زمين كوتاه كنم ، پس اگر از من بخواهد عطايش نكنم و اگر مرا بخواند جوابش ‍ ندهم .

12-احادیث دعا

(1)
امام صادق (عليه السلام):
عليكم بالدعاء، فانكم لاتقربون الى الله بمثله ، و لا تتركوا صغيرة لصغيرها اءن تدعوابها، ان صاحب الصغار هو صاحب الكبار؛⁽¹¹¹⁾
شما را سفارش مى كنم به دعا كردن ، زيرا با هيچ چيز به مانند دعا به خدا نزديك نمى شويد. و دعا كردن براى هيچ امر كوچكى را، به خاطر كوچك بودنش رها نكنيد، زيرا حاجتهاى كوچك نيز به دست همان كسى است كه حاجتهاى بزرگ به دست اوست .

مام جواد علیه السلام :
ثَلاثٌ مَن کُنَّ فِیهِ لَم یَندَم: تَرکُ العَجَلة ، وَ المَشوِرَة ، وَ التَّوَکُلُ عَلَی اللهِ عِندَ العَزمِ؛
سه چیز است که هر کس آن را مراعات کند ، پشمیان نگردد : 1 - اجتناب از عجله ، 2 - مشورت کردن ، 3 - و توکل بر خدا در هنگام تصمیم گیری .
مسند الامام الجواد، ص 247

(2)
امام حسن مجتبى (عليه السلام):
انا الضامن لمن لم يهجس فى قلبه الا الرضا اءن يدعو الله فيستجاب له ؛⁽¹¹²⁾
كسى كه در دلش هوايى جز خشنودى خدا خطور نكند، من ضمانت مى كنم كه خداوند دعايش را مستجاب كند.

(3)
رسول اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم):
من سره ان يستجيب الله له عند الشدائد والكرب فليكثر الدعاء فى الرخاء؛⁽¹¹³⁾
هر كس دوست دارد خداوند هنگام سختى ها و گرفتارى ها دعاى او را اجابت كند، در هنگام آسايش ، دعا بسيار كند.

(4)
رسول اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم):
ليس شى ء اءسرع اجابة من دعوة غائب لغائب ؛⁽¹¹⁴⁾
هيچ دعايى زودتر از دعايى كه انسان در غياب كسى مى كند، مستجاب نمى شود.

(5)
رسول اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم):
اغتنموا الدعاء عند الرقة فانها رحمة ؛⁽¹¹⁵⁾
دعا كردن را در هنگام رقت قلب غنيمت شمريد، كه رقت قلب ، رحمت است .

(6)
امام صادق (عليه السلام):
اذا اراد اءحدكم اءن يستجاب له فليطيب كسبه وليخرج من مظالم الناس ، و ان الله لا يرفع اليه دعاء عبد وفى بطنه حرام اءو عنده مظلمة لاحد من خلقه ؛⁽¹¹⁶⁾
هر كس بخواهد دعايش مستجاب شود، بايد كسب خود را حلال كند و حق مردم را بپردازد. دعاى هيچ بنده اى كه مال حرام در شكمش باشد يا حق كسى بر گردنش باشد، به درگاه خدا بالا نمى رود.

(7)
امام صادق (عليه السلام):
ان العبد ليدعو فيقول الله عزوجل للملكين : قد استجبت له ولكن احبسوه بحاجته ، فانى احب اءن اءسمع صوته وان العبد ليدعو فيقول الله تبارك و تعالى : عجلوا له حاجته فانى ابغض صوته ؛⁽¹¹⁷⁾
هر آينه بنده دعا مى كند و خداوند عزوجل به دو فرشته مى فرمايد: من دعاى او را مستجاب كردم اما حاجتش را نگهداريد، زيرا دوست دارم صداى او را بشنوم و همانا بنده دعا مى كند و خداوند تبارك و تعالى مى فرمايد: زود خواسته اش را برآوريد كه من خوش ندارم صداى او را بشنوم .

(8)
امام سجاد (عليه السلام):
من لم يرج الناس فى شى ء ورد اءمره الى الله عزوجل فى جمع اموره استجاب الله عزوجل له فى كل شى ء؛⁽¹¹⁸⁾
هر كس در هيچ كارى به مردم اميد نبندد و همه كارهاى خود را به خداى عزوجل واگذارد، خداوند هر خواسته اى كه او داشته باشد اجابت كند.

(9)
امام على (عليه السلام):
ربما ساءلت الشى ء فلا توتاه واوتيت خيرا منه عاجلا اءو آجلا اءو صرف عنك لما هو خير لك ، فلرب اءمر طلبته فيه هلاك دينك لو اوتيته ، فاتكن مساءلتك فيما يبقى لك جماله وينفى عنك وباله ؛^{(119)
گاه چيزى را (از خدا) مى خواهى اما به تو داده نمى شود و دير يا زود بهتر است از آن به تو داده مى شود، يا به خاطر آنچه خير و مصلحت تو در آن است از بر آورده شدن خواسته ات دريغ مى شود، زيرا بسا خواسته اى كه اگر برآورده شود به نابودى و تباهى دين تو مى انجامد، پس ، چيزى بخواه كه زيبايى و نيكيش برايت مى ماند و پيامد سوئى ندارد.}

(10)
رسول اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم):
من اءراد تستجاب دعوته واءن تكشف كربته فليفرج عن معسر؛⁽¹²⁰⁾
هر كس مى خواهد دعايش مستجاب شود و غمش از بين برود بايد گره از كار گرفتارى باز كند.

13-احادیث مربوط به شکر

قال على عليه السلام :
أكثِر أن تَنظُرَ إلى مَن فُضِّلتَ عَلَيهِ، فإنَّ ذلِكَ مِن أبوابِ الشُّكرِ؛
به كسى كه بر او برترى داده شده اى بسيار بنگر، زيرا اين كار يكى از انگيزه هاى شكرگزارى است.(به ضعیف تر از خودت بسیار نگاه کن که موجب شکرگزاری ات از خداوند می گردد)
التوحيد، ص 63

(1)
امام صادق (عليه السلام):
لو كان عند الله عبادة تعبد بها عباده المخلصون اءفضل من الشكر على كل حال لاطلق لفظه فيهم من جميع الخلق بها فلما لم يكن اءفضل منها خصها من بين العبادات وخص اءربابها، فقال تعالى (وقليل من عبادى الشكور)؛⁽¹²¹⁾
اگر نزد خداوند عبادتى بهتر از شكر گزارى در همه حال بود كه بندگان مخلص با آن عبادتش كنند، هر آينه آن كلمه را درباره خلقش به كار مى برد، اما چون عبادتى بهتر از آن نبود از ميان عبادات آن را خاص قرار داد و صاحبان آن را ويژه گردانيد و فرمود: ((واندكى از بندگان من سپاس گزارند)).

(2)
رسول اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم):
الطاعم الشاكر له من الاجر كاءجر الصائم المحتسب ، والمعافى الشاكر له من الاجر كاءجر المبتلى الصابر، والمعطى الشاكر له من الاجر كاءجر المحروم القانع ؛⁽¹²²⁾
سير سپاسگذار اجرش همانند روزه دارى است اگر براى خدا روزه مى گيرد، تندرست سپاسگزار همانند آن اجرى را دارد كه بيمار شكيبا و بخشنده سپاسگزار همان اجر را دارد كه تنگدست قانع .

(3)
امام حسين (عليه السلام):
شكرك لنعمة سالفة يقتضى نعمة آنفة ؛⁽¹²³⁾
شكر تو بر نعمت گذشته ، زمينه ساز نعمت آينده است .

(4)
امام على (عليه السلام):
اءكثر اءن تنظر الى من فضلت عليه ، فان ذلك من اءبوابك الشكر؛⁽¹²⁴⁾
به كسى كه به او برترى داده شده اى بسيار بنگر، زيرا اين كار يكى از انگيزه هاى شكر گزارى است

(5)
امام على (عليه السلام):
التقى سابق الى كل خير؛⁽¹³⁵⁾
تقواپيشه بر انجام هر كار خيرى سبقت مى گيرد.

(6)
امام باقر (عليه السلام):
ان الله عزوجل يقى بالتقوى عن العبد ما عزب عنه عقله ويجلى باتقوى عنه عماه وجهله ؛⁽¹³⁶⁾
خداوند به وسيله تقوا بنده را حفظ مى كند از آنچه كه عقلش به او نمى رسد و كور دلى و نادانى او را بر طرف مى سازد.

(7)
رسول اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم):
اتقى الناس من قال الحق فيما له وعليه ؛⁽¹³⁷⁾
با تقواترين مردم ، كسى است كه در آنچه به نفع يا ضرر اوست ، حق را بگويد.

(8)
رسول اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم):
تمام التقوى ان تتعلم ما جهلت وتعمل بما علمت ؛⁽¹³⁸⁾
تمام و كمال تقوا اين است كه آنچه را نمى دانى بياموزى و بدانچه مى دانى عمل کنی.

(9)
امام صادق (عليه السلام):
سئل الامام الصادق (عليه السلام) عن قول الله عزوجل : (اتقوا الله حق تقاته ) قال : يطاع فلا يعصى ويذكر فلا ينسى ويشكر فلا يكفر؛⁽¹³⁹⁾
از امام صادق (عليه السلام) در باره آيه (تقواى الهى داشته باشيد آنگونه كه حق تقواست ) سئوال شد، فرمودند: از خدا فرمان مى برد و نافرمانى نمى كند، به ياد اوست و فراموشش نمى كند، شكرگزار اوست و كفران نمى كند.

(10)
رسول اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم):
لا يكون الرجل من المتقين حتى يحاسب نفسه اشد من محاسبة الشريك لشريكه فيعلم من اين مطعمه ومن اين مشربه ومن اين ملبسه امن حل ذلك امام على من حرام ؛⁽¹⁴⁰⁾
انسان از تقواپيشگان نيست مگر آن كه سخت تر از حسابرسى شريك از شريك ، از خود حساب بكشد و بداند خوردنى ، نوشيدنى و پوشيدنى اش ‍ از كجاست آيا از حلال است يا حرام

15 - احادیث مربوط به نيت

(1)
رسول اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم):
النية الحسنة تدخل صاحبها الجنة ؛⁽¹⁴¹⁾
نيت خوب صاحب خويش را به بهشت مى برد.

(2)
امام على (عليه السلام):
وصول المرء الى كل ما يبتغيه من طيب عيشه واءمن سربه وسعه رزقه ، بحسن نيته وسعة خلقه ؛⁽¹⁴²⁾
آدمى با نيت خوب و خوش اخلاقى به تمام آنچه در جستجوى آن است ، از زندگى خوش و امنيت محيط و وسعت روزى ، دست مى يابد.