جمع بندی نظر شیخ مفید در مورد شهادت امامان بعداز امام رضا(ع)

شیخ مفید در این باره می فرماید:
«آنچه قطعی است اینکه امیرالمومنین و حسنین علیهم السلام به شهادت رسیده اند، ائمه ای که پس از ایشان مسموم شده اند مسموم شدن امام رضا علیه السلام و امام رضا علیه السلام هم قوی به نظر می رسد هرچند درباره آن شک وجود دارد، پس درباره بقیه ائمه دلیلی بر مسومیت با شهادت از راه فتک یا قتل صبر وجود ندارد و چنین خبری واهی است و راهی به یقینی بودنش نیست.(1)
اما شیخ صدوق(2)، شیخ طوسی(3)، مرحوم طبرسی(4) برخلاف شیخ مفید آن را قابل اثبات می دانند
در این فرمایش عمده دلیل شیخ مفید آن است این نظریه قابل اثبات نیست.

منابع:
1. شیخ مفید، تصحیح الاعتقادات، قم، مشورات رضی، 1363، ص110.
2. شیخ صدوق، محمد بن علی، الاعتقادات، قم، کنگره شیخ مفید، ص97.
3. شیخ طوسی، الغیبه، موسسه المعارف الاسلامیه، 1425ق، ص388
4. طبرسی، العلام الوری، آل البیت، قم، 1417، ج2، ص132

سلام و ادب
اگر ممکنه در مورد این اصطلاحات توضیح بفرمایید

باسمه العلیم

عرض سلام و ادب

استاد گرامی اگر امکان دارد چگونگی اثبات این مسئله را طبق قول علماء مذکور بفرمائید.

البته روایت ذیل را دیده ام:

قالَ الامامُ المُجتَبى عليه السلام :

«وَاللّه ِ لَقَدْ عَهِدَ إلَيْنا رَسُولُ اللّه ِ يَمْلِكُهُ إثناعَشَرَ إماما مِنْ وُلْدِ عَلِيٍّ وَفاطِمَةَ، ما مِنّا إلاّ مَسْمُومٌ أَوْ مَقْتُولٌ.»

جناده گويد: در روزهاى واپسين عمر امام مجتبى عليه السلام خدمت آن حضـرت رسيدم، آن حضـرت به من

نگاهى كرد و فـرمــود: «سوگند به خداوند كه رسول خدا صلی الله علیه و اله بما وعده نمود:

امامت و وصايت بعد از او را دوازده نفر بدست مى گيرند، يازده نفر آنان از فرزندان على و فاطمه

عليهماالسلام هستند.سپس حضرت فرمود:

«ما جانشينان او در فرجام كار، در راه خدا يا مسموم مى گرديم و يا كشته مى شويم.»

قتل به صورت فتک یعنی ترور که مسوم شدن نیز نوعی ترور محسوب می شود
قتل صبر یعنی کسی را به سختی به و زجر کشیدن به شهادت رساندن، همانند امام حسین علیه السلام
واهی است بخشید اشتباه نوشته ام وای

بله این بزرگواران با توجه به حدیث و برخی منابع تاریخی شهادت را قابل اثبات و حتی قطعی می دانند

علامه مجلسی(ره) پس از آنکه نظر شیخ مفید را مورد نقد و بررسی قرار می دهد، می نویسد: «با توجه به اخبار فراوانی که مبنی بر شهادت ائمه (ع) در دست است و نیز نمونه های خاصی که در برخی از آنان وجود دارد، نمی توان روایات مبنی بر شهادت ائمه (ع) را نفی کرد. البته در مورد حضرت علی و حضرت فاطمه تا علی بن موسی علیهم السلام، دلیل قطعی بر شهادت آنان داریم و در دیگر ائمه (ع) چنین قطعی نداریم، اما دلیلی بر نفی آن هم نداریم.»

بزرگانی که به شهادت همه امامان معصوم علیهم السلام به دست جنایت کاران قائل هستند، مانند صدوق(ره) دلایلی دارند که از آن جمله روایت منقول از امام رضا علیه السلام است که

فرمود:«ما منا الا مقتول» هر یک از ما مقتول (در راه خدا) خواهند شد.

و در روایت امام مجتبی علیه السلام آمده است: «ما منا مسموم او مقتول» هر یک از ما به زهر یا به شمشیر کشته خواهد شد.

بررسی نظریه شهادت امام جواد از دیدگاه شیخ مفید
مقاله خوبی است دانلود بفرمایید

جمع بندی

پرسش:
نظر شیخ مفید درباره شهادت تمامی ائمه (ع)چیست؟ آیا نظر ایشان صحیح است؟

پاسخ:
شیخ مفید در این باره می فرماید:
«آنچه قطعی است اینکه امیرالمومنین و حسنین (علیهم السلام)به شهادت رسیده اند، ائمه ای که پس از ایشان مسموم شده اند مسموم شدن امام رضا (علیه السلام) و امام رضا (علیه السلام) هم قوی به نظر می رسد هرچند درباره آن شک وجود دارد،
پس درباره بقیه ائمه دلیلی بر مسومیت با شهادت از راه فتک یا قتل صبر(1) وجود ندارد و چنین خبری واهی است و راهی به یقینی بودنش نیست.(2)
اما شیخ صدوق(3)، شیخ طوسی(4)، مرحوم طبرسی(5) برخلاف شیخ مفید آن را قابل اثبات می دانند
در این فرمایش عمده دلیل شیخ مفید آن است این نظریه قابل اثبات نیست.
اما با توجه به کثرت گزارش ها از شهادت ائمه (علیهم السلام) قابل قبول نمی باشد زیرا همانطور که عرض شد علمای بزرگ و هم طراز شیخ مفید همانند شیخ صدوق و شیخ طوسی و ... شهادت تمام ائمه (علیهم السلام) را قطعی می دانند و از طرفی روایاتی از اهل بیت داریم که تنها راه عروج ائمه (علیهم السلام) به آخرت را شهادت عنوان نموده اند از جمله:« وَاللّه ِ لَقَدْ عَهِدَ إلَيْنا رَسُولُ اللّه ِ يَمْلِكُهُ إثناعَشَرَ إماما مِنْ وُلْدِ عَلِيٍّ وَفاطِمَةَ، ما مِنّا إلاّ مَسْمُومٌ أَوْ مَقْتُولٌ. »(6)
بنابراین اگر چه شیخ مفید از علمای بزرگ شیعی است اما هنگامی که بسیاری از علمای هم طراز ایشان سخنی دارند و ایشان سخن دیگر عقل حکم می کند کفه سنگین ترازو -که چند عالم هستند- گرفته شود و از طرفی احادیثی نیز بر خلاف فرمایش ایشان است لذا فرمایش ایشان قابل بررسی است.

پی نوشت ها:
1. قتل فتک یعنی ترور که مسوم شدن نیز نوعی ترور محسوب می شود و قتل صبر یعنی کسی را به سختی به و زجر کشیدن به شهادت رساندن، همانند امام حسین (علیه السلام).
2.شیخ مفید، تصحیح الاعتقادات، قم، مشورات رضی، 1363، ص110.
3. شیخ صدوق، محمد بن علی، الاعتقادات، قم، کنگره شیخ مفید، ص97.
4. شیخ طوسی، الغیبه، موسسه المعارف الاسلامیه، 1425ق، ص388
5. طبرسی، العلام الوری، آل البیت، قم، 1417، ج2، ص132
6. كفاية الأثر، الخزازقمی، محقق کوهکمری، بیدار، قم، 1401ق، ص:227