ملاک شایستگی آدم برای خلافت

تب‌های اولیه

1 پست / 0 جدید
ملاک شایستگی آدم برای خلافت

خدا در قرآن می فرماید: « و علم آدم الاسماء كلها ثم عرضهم علي الملائكه فقال انبئوي باسماء هولاء ان كنتم صادقين»و خداوند به آدم همه نام‌ها را آموخت و آن‌گاه آنها را براي فرشتگان عرضه كرد و فرمود:مرا از نام‌هاي اينها خبر دهيد.
از این آیه به خوبي بدست مي‌آيد كه ملاك شايستگي آدم براي خلافت خدا آگاهي از همة اسماء است كه اين مطلب در آية 33 سورة بقره نيز تاييد مي‌شود در آيات شريف قرآن صريحاً بيان شده كه مقصود از اين اسماء نام‌هاي چه موجوداتي است در روايات نيز با دو دسته مواجهه كه يك دسته نام موجودات و دسته ديگر نام‌هاي چهارده معصوم را مطرح كرده است ولي مقتضاي خلافت تكويني آدم و تاكيد قرآن بر اين كه خداوند همه نام‌ها را به آدم آموخت آن است كه مقصود هم نام‌هاي موجودات و واسطه‌هاي فيض خدا و هم اسماء خداوند باشد و از هيچ امري فروگذار نشده باشد .
آگاهي آدم از اسماء مخلوقات اشراف بر قلمرو جانشيني و خلافت خدا را در اختيار او قرار مي‌دهد و آگاهي از اسماء خداوند توانمندي مظهر اسماء خدا شدن يعني ولايت تكويني را به او اعطا مي‌كند و دانستن اسماء وساط فيض شيوة تصرف در قلمرو خلافت را به او مي‌نماياند و با اين بيان ناسازگاري ظاهري بين دو دسته رواياتي كه بدان‌ها اشاره شده از بين مي‌رود.
نكته شايان توجه آن است كه مقصود از اسماء اسم به مفهوم قراردادي آن كه از مصنوعات بشر نيست چنان كه تعليم آن هم به معناي انباشته شدن ذهن از اين الفاظ و كلمات نيست زيرا دانستن اين نامها به طريق ياد شده به هيچ وجه نمي‌تواند ملاك شايستگي خلافت از خدا باشد و در خلافت تكويني نقش داشته باشد و اگر مقصود ،یاد گرفتن نامهای اعتباری به صورت علم حصولی بود ، فرشتگان نیز با خبر دادن آدم ، از آنها آگاه و شایسته خلافت می شدند،بلکه مقصود پی بردن به اسماء خداوند است که با قدرت بر تصرف تکوینی و برتری وجودی آدم است.

كتاب: انسان شناسي
نويسنده: محمود رجبي
صفحه: 152