مفسد فی الارض در احادیث و روایت
تبهای اولیه
مفسد فی الارض در احادیث و روایت
با سلام و عرض ادب
من به دنبال یک تحقیق فقهی خاص می گردم که متاسفانه تا کنون پاسخ دقیقی برای ان یافت نگردیده است.
همانگونه که مستحضرید قانون مجازات ما ریشه در فقه ما (شاخه فقه جزایی دارد ) در ماده 286 قانون مجازات اسلامی سال 92 آمده است:
هرکس به طور گسترده 1) مرتکب جنایت علیه تمامیت جسمانی افراد، 2)جرایم علیه امنیت داخلی یا خارجی کشور،3) نشر اکاذیب، 4)اخلال در نظام اقتصادی کشور،5) احراق و تخریب،6) پخش مواد سمی و میکروبی و خطرناک یا7) دایر کردن مراکز فساد و فحشا یا معاونت در انها گردد به گونه ای که موجب اخلال شدید در نظم عمومی کشور، ناامنی یا ورود خسارت عمده به تمامیت جسمانی افراد یا اموال عمومی و خصوصی، یا سبب اشاعه فساد یا فحشا در حد وسیع گردد( مفسد فی الارض محسوب و به اعدام محکوم می گردد.)
همانگونه که مشاهده می نمایید در این ماده مصادیق (مفسد فی الارض) و مجازات ان که اعدام می باشد ذکر گردیده . حال سوال من این است که ایا در زمان پیامبر (ص) یا ایمه (ع) ؛ سندی و مدرکی وجود دارد که شخصی مرتکب یکی از این مصادیق مجرمانه شده باشد و معصوم فرموده باشد که او را بعنوان مفسد فی الارض مجازات کنید
حتما تصریح وجود داشته باشد که معصوم او را مفسد فی الارض خطاب نموده باشد و بعنوان مفسد فی الارض مجازات شده
لطفا منابع و ماخذ را به صورت کامل و دقیق ذکر کنید .
برچسب:
سلام علیکم
مساله فساد فی الارض، مفسد فی الارض، مصادیق فساد فی الارض و احکام آن، فی الجمله و به صراحت در برخی آیات و روایات ذکر شده است و طبیعتا می تواند بعضی مصادیق آن مانند پخش مواد شیمیایی سمی خطرناک به صورت گسترده که در گذشته نبوده است، به مرور زمان ایجاد شود. آیاتی مانند المائدة/ 33: إِنَّما جَزاءُ الَّذينَ يُحارِبُونَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَ يَسْعَوْنَ فِي الْأَرْضِ فَساداً أَنْ يُقَتَّلُوا أَوْ يُصَلَّبُوا أَوْ تُقَطَّعَ أَيْديهِمْ وَ أَرْجُلُهُمْ مِنْ خِلافٍ أَوْ يُنْفَوْا مِنَ الْأَرْضِ ذلِكَ لَهُمْ خِزْيٌ فِي الدُّنْيا وَ لَهُمْ فِي الْآخِرَةِ عَذابٌ عَظيم، بقرة/ 205: وَ إِذا تَوَلَّى سَعى فِي الْأَرْضِ لِيُفْسِدَ فيها وَ يُهْلِكَ الْحَرْثَ وَ النَّسْلَ وَ اللَّهُ لا يُحِبُّ الْفَساد و برخی دیگر از آیات به فساد در زمین، برخی مصادیق و احکام آن اشاره دارد.
جواب تفصیلی در پستهای بعدی تقدیم می شود.
تعریف فساد فی الارض:
در آیه شریفه محارب و مفسد با هم ذکر شده است. ابتدا باید هر کدام را تعریف کرد و سپس به این سوال جواب داد که آیا اینها دو عنوان هستند یا خیر. امام خمینی در استفتائی که از ایشان شده است، این دو را عناوینی مستقل و جدا از هم می دانند:
س:آيا محارب و مفسد في الارض فقط كسانى هستند كه تهيّه و تجهيز سلاح براى ايجاد فساد در زمين مىكنند؟ يا اگر اشخاصى هم بدون تجهيز سلاح در كشور إفساد مىكنند (مثل قطّاع الطريق) يا نسبت به بعضى از مقامات سوء قصد مىنمايند، و يا مردم را تحريك كنند كه بر ضد انقلاب اسلامى عملى انجام دهند، محارب محسوب مىشوند؟
پاسخ: محارب و مفسد دو موضوع است، و تشخيص آن با محاكم صالحه است.[1]"
پی نوشت ها:
[1] امام خمينى، استفتاءات، 3 جلد، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسين حوزه علميه قم، قم - ايران، پنجم، 1422 ه ق، ج 3، ص 65، س 10.
تعریف آیت الله مکارم از فساد فی الارض:
ایت الله مکارم شیرازی نیز این ها را دو عنوان جداگانه می دانند و این گونه تعریف می کنند:
"ب) نظر حضرتعالى در خصوص تعريف «محارب» و «مفسد» در قانون مجازات اسلامى، بخش حدود، مواد 183 الى 196 چه مىباشد؟ كلمه «واو» در قسمت اخير ماده 183: «... محارب و مفسد فى الارض» چه نوع واوى است، عطفى، ربطى، يا استينافى؟ در صورت اختلاف معناى ميان محارب و مفسد فى الارض، نظر شما در خصوص عمل قانونگذار در مترادف آوردن آن دو معنا چيست؟
جواب: اين دو با يكديگر تفاوت دارد و مترادف نيست؛ بلكه ميان آنها نسبت عموم من وجه است[1]."
پی نوشت:
[1] آیت الله مکارم شيرازى، ناصر، استفتاءات جديد، 3 جلد، انتشارات مدرسه امام على بن ابى طالب عليه السلام، قم - ايران، دوم، 1427 ه ق، ج 2 ص 499.
توضیحات آیت الله هاشمی شاهرودی در افساد فی الارض:
مرحوم ایت الله هاشمی شاهرودی توضیحات بیشتری درباره مفسد و فساد در ارض ارائه می کنند:
"بدان معنا كه آن حالت اصلاح و سامانى كه در زمين است تباه مىشود ... زمين از آن جهت كه مكان زندگى و محل استقرار انسان است، مراد مىباشد. زيرا زمين و مكان از آن جهت براى انسان مطلوب است كه براى زندگى و استقرار او صلاحيت داشته باشد. از اين رو صلاح زمين به آن است كه براى زندگى انسان مناسب باشد و فساد آن را به اين است كه صلاحيت و مناسبت او براى زندگى از ميان برود. اينكه تعبير «افساد در زمين» آورده شده نه «افساد زمين» براى دلالت بر اين نكته است كه عمل محاربان همين حالت صلاح را در زمين تباه مىكند و فساد را در آن برپا مىدارد ...[1]"
پی نوشت:
[1] شاهرودى، سيد محمود هاشمى، بايستههاى فقه جزا، در يك جلد، نشر ميزان - نشر دادگستر، تهران - ايران، اول، 1419 ه ق، ص 237.
تعریف محارب و تفاوت آن با مفسد فی الارض:
در آیه شریفه، دو عنوان محارب و مفسد ذکر شد و در صورتی که دو عنوان مستقل باشند، باید محارب را تعریف کرد. آیت الله مکارم شیرازی در پاسخ به یک استفتاء می نویسند:
"محارب به كسى مىگويند كه با اسلحه مردم را تهديد كند و قصد جان يا مال يا ناموس مردم را داشته باشد، و در محيط اجتماع ناامنى ايجاد كند. مفسد فى الارض كسى است كه منشأ فساد گستردهاى در محيطى شود؛ هر چند بدون توسّل به اسلحه باشد، مانند قاچاقچيان موادّ مخدّر و كسانى كه مراكز فحشا را به طور گسترده ايجاد مىكنند. و اگر در غير كشور اسلامى، اين كار در منطقۀ مسلماننشين صورت گيرد، حكم محارب نيز جارى مىشود[1]."
پی نوشت:
[1] آیت الله مکارم شيرازى، ناصر، استفتاءات جديد (مكارم)، 3 جلد، انتشارات مدرسه امام على بن ابى طالب عليه السلام، قم - ايران، دوم، 1427 ه ق، ج 3 ص 3808 سوال 986، حد محارب.