*معرفی کتاب توسط کارشناسان انجمن اخلاق و عرفان*

تب‌های اولیه

31 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
*معرفی کتاب توسط کارشناسان انجمن اخلاق و عرفان*

بسم الله الرحمن الرحیم

با عرض سلام خدمت همه اسک دینی های عزیز و گرامی

در این تاپیک کارشناسان انجمن اخلاق و عرفان به لطف خداوند متعال کتابهائی در زمینه اخلاق و عرفان را خدمت عزیزان معرفی خواهند کرد.

امید آنکه مقبول نظر واقع شود.إن شاء الله:Gol:

بسمه تعالی

کتاب آداب الصلوة یا آداب نماز از آثار ارزشمند حضرت امام خمینی می باشد که تاریخ ختم نگارش آن در تاریخ دوم ربیع الثانی 1361 هـ.ق است. در این کتاب به بیان تفصیلی آداب قلبی و اسرار معنوی نماز پرداخته که پیش از تالیف این کتاب در یکی از تصانیف گرانقدر حضرت امام به نام سرالصلوة همین معانی به طور موجز و به زبان خواص اهل عرفان به نگارش در آمده بود؛ لکن آن حضرت به این منظور که عده بیشتری از مطالب آن کتاب فایده برند به تالیف کتاب حاضر به زبانی ساده تر پرداختند. قبلا مطاوی کتاب آداب الصلوة با توضیحات و تصرفات با عنوان پرواز در ملکوت به چاپ رسید اما چاپهای قبلی به عللی که شاید یکی از آنها نداشتن نسخه خطی بوده است به نحو مطلوب صورت نگرفت، از اینرو ناشر این کتاب با رعایت امانتداری و کمال دقت پس از بررسی نسخه بدلها و تطبیق با نسخه اصل که در اختیار موسسه است به چاپ و نشر این اثر همت گماشت. کتاب آداب نماز دارای دو مقدمه است که حضرت امام در سال 63 هـ.ش نگاشته اند و در آنها این اثر را به فرزند گرامیشان حاج سید احمد خمینی و خانم فاطمه طباطبایی همسر جناب سید احمد خمینی اهدا فرموده اند متن دست خط این دو مقدمه در این کتاب چاپ شده است. این چاپ همراه با پاورقیها و توضیحاتی است که در آنها منابع و ماخذ احادیث و اقوال ذکر گردیده و جملات عربی داخل متن ترجمه شده است.

معرفی اجمالی نویسنده:
آیة الله حاج سید روح الله مصطفوی، مشهور به امام خمینی، فقیه، مرجع تقلید، نویسنده، مبارز و رهبر انقلاب و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران که در 20 جمادی الثانی سال 1320 برابر با 1281 ش روز تولد حضرت زهرا سلام الله علیها، در خمین (ایران) بدنیا آمد. در 4 ماهگی پدرش سید مصطفی را از دست داد، دوران کودکی به مکتب خانه در خمین رفته و بعد در سن طلبگی ادبیات فارسی ابتدایی و حساب و هیئت و بعد دروس مقدمات را خواند. در 15 سالگی به علت شیوع وبا، مادرش نیز از دنیا رفت. 19 ساله بود که به دلیل نبودن مدرسه در خمین، برای ادامه تحصیل به اراک رفته و در حوزه درس آیة الله حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی، دروس منطق، مطول، لمعه و ادبیات عرب را خواند. سال 1340 هـ ق برابر با 1301 ش، آیة الله حائری به اصرار علمای قم، به آنجا رفته و حوزه قم را تاسیس کردند و بسیاری از طلاب، از جمله سید روح الله نیز 4 ماه بعد به قم رفت. بعد از چهار سال دوره درسهای سطح، سال 1344 ق، به مدت یازده سال نزد حاج شیخ، درس فقه و اصول خوانده و همزمان دروس فلسفه و تمام منظومه ملاهادی سبزواری را در مدت 4 سال فرا گرفت و در ضمن، تدریس منظومه را شروع کرد و سال 1313 ش، به درجه اجتهاد نائل شد. روح عرفانی در ایشان از سال 1307 در سنین 26 یا 27 سالگی و مراحل سیر و سلوک او در خدمت مرحوم آیة الله محمدعلی شاه آبادی بودند. از اساتید دیگر ایشان، آیة الله رفیعی قزوینی بودند. حدود 20 سال، ایشان به تدریس و تالیف پرداخته و در عین حال با تلاش و جدیتی که داشت، مسائل سیاسی مملکت را دنبال و با شخصیت هایی چون مرحوم مدرس، ملاقات هایی نمود. آغاز فعالیت سیاسی آقا روح الله را باید از شهریور 1320 ش، زمانی که شعله های جنگ جهانی دوم به ایران کشیده شد، حساب کرد و فعالیت سیاسی انقلابی وی، سال 1314 ش بعد از جنگ جهانی دوم و به قدرت رسیدن "کندی" بروز کرد و بعد قیام سال 42 و زد و خورد در مدرسه فیضیه قم و سخنرانی وی در آنجا بر علیه شاه وقت (محمد رضا پهلوی) و اسرائیل و نهایتا دستگیری او به بعد از چند ماه، به اصرار مردم و علما، آزاد شده و سپس در آبان سال 1343 ش به ترکیه تبعید شدند. در مهر ماه 1344 ش، از ترکیه به عراق فرستاده شد. هر چند سالها به ظاهر در عراق و در سکوت و آرامش به سر می برد ولی هیچگاه از مبارزه بر علیه طاغوت و رژیم ستمشاهی و اسرائیل و دشمنان اسلام، دست برنداشت تا اینکه سال 1357 ش، به دنبال مبارزات مردم ایران با محمدرضا شاه پهلوی و حکومت او و در نهایت سقوط شاه و دولتش، این بزرگمرد تاریخ، در دی ماه 1357 ش به ایران برگشت و به عنوان رهبر بزرگ انقلاب و موسس جمهوری اسلامی ایران، یازده سال، انقلاب را رهبری و 13 خرداد 1368 ش، در سن 87 سالگی دار فانی را وداع کرد.

ساختار بندی کتاب:
این کتاب شامل مقاله اولی، مقاله ثانیه و مقاله ثالثیه می باشد که هر کدام از این مقالات دارای باب ها و فصولی به شرح ذیل می باشد:
مقاله اولی: در آداب قلبیه و وظایف باطنیه نماز، بلکه تمام عبادات و مناسک که خود دارای 12 فصل با عناوین ذیل است:
1- یکی از آداب قلبیه 2- مراتب چهار گانه مقامات اهل سلوک 3- حقیقت و آثار خشوع 4- اثر تکرار عبادات 5- ادب محافظت نماز و عبادات دیگر 6- ادب مراعات و رعایت اعتدال در عبادات 7- ادب تفهیم به قلب 8- ادب حضور قلب و نتایج آن 9- روایاتی راجع به حضور قلب و مراتب آن 10- دعوت و تشویق به تحصیل حضور قلب 11- عدم حضور قلب ناشی از سستی ایمان 12- حب دنیا منشا تشتت خیال.
مقاله ثانیه: در مقدمات نماز و بعضی آداب قلبیه آن که دارای 5 مقصد به شرح ذیل است:
1- در طهارت 2- در شمه ای از آداب لباس 3- در آداب قلبیه مصلی 4- در آداب قلبیه وقت 5- در بعضی آداب استقبال.
مقاله ثالثه: در مقارنات نماز که دارای 8 باب با عناوین ذیل میباشد:
1- در بعضی آداب اذان و اقامه 2- در قیام 3- در سر نیت و آداب آن 4- در تفسیر سوره مبارکه حمد و توحید و قدر 5- در شمه ای از آداب و اسرار رکوع 6- در اشاره اجمالیه به اسرار و آداب سجود 7- در اشاره اجمالیه به آداب تشهد 8- در آداب سلام – خاتمه کتاب: در آداب بعضی از امور داخله و خارجه نماز.

بسمه تعالی

کتابی است اعتقادی شامل مباحث کلامی و غیرکلامی، از موضوعات و مباحث مهم توحیدیه به زبان فارسی در قرن معاصر (15 هجری قمری). اصل مباحث، یک دوره تفسیر آیه مبارکه (الله نورالسموات و الارض.....) آیه 35 تا آخر، از سوره مبارکه نور، بیست و چهارمین سوره از قرآن مجید، که در معرفت "الله" و حضور خداوند در همه شریان هستی، امکان لقاء "الله" و انحصار معرفت الله در لقاء الله. در این مباحث، از مسئله توحید ذاتی و اسمائی و افعالی ذات مقدس خداوند و کیفیت پیدایش عالم آفرینش، ربط حادث به قدیم، نزول نور وجود در مظاهر امکان، حقیقت ولایت و ارتباط موجودات به ذات باریتعالی و .... بحث شده است. مولف، علامه آیة الله سیدمحمدحسین حسینی تهرانی، از علما و فقها و عرفای بزرگ قرن 15 هجری قمری. این کتاب که شامل مباحث فراوان توحیدیه، اعم از کلامی و غیرکلامی است، فقط در 3 جلد تحریر شده که متاسفانه مولف بزرگوار آن، قبل از اتمام جلد سوم، رحلت نمود.

معرفی اجمالی نویسنده:
علامه آیة الله حاج سیدمحمدحسین حسینی طهرانی، عالم، فقیه، عارف بزرگ قرن معاصر (پانزدهم هجری قمری) فرزند آیة الله حاج سیدمحمدصادق طهرانی، که در 24 محرم سال 1345 هـ ق، در طهران بدنیا آمد. دوران کودکی را تحت تربیت پدربزرگوارش بود و تحصیلات ابتدائی مدرسه و بعد دوره آموزش متوسطه را در رشته مکانیک و ماشین سازی به اتمام رساند. سپس به دلیل علاقه به دروس دین، علوم "حوزوی" را انتخاب و در سن 19 سالگی (بعد از پوشیدن لباس روحانیت) به شهر قم عزیمت کرد. در همان سالهای نخست، جزو اولین شاگردان مرحوم علامه طباطبائی (صاحب تفسیر گرانقدر "المیزان") شد و در درس تفسیر و حکمت و عرفان عملی از خواص یاران ایشان گردید. مدت 7 سال در سطوح مختلف علمی از اساتید بزرگ بهره ها برد و آنگاه برای تکمیل علوم خود، در سن 26 سالگی به عراق رفت و در شهر نجف اشرف ساکن شد. دروس فقه و اصول و حدیث و رجال را در محضر علمای اعلام چون آیة الله حاج شیخ حسین حلی، سیدابوالقاسم خوئی، سیدمحمد شاهرودی و آقا بزرگ تهرانی، کسب فیض کرد. در همین ایام، بنا به نظر و توصیه علامه طباطبائی، در مسائل سلوکی و عرفانی، به موانست و مراوده آیة الله حاج شیخ عباس قوچانی وصی مرحوم قاضی و آیة الله حاج سید جمال الدین گلپایگانی پرداخت و در ادامه راه، با آیة الله حاج شیخ محمدجواد انصاری همدانی، آشنا شده و نهایتا به حضور عارف بزرگ مرحوم حاج سیدهاشم موسی حداد رسید. در تثبیت پایه های عرفان عملی خود، مجاهده ها و زحمات زیادی کشید و از فیوضات امیرالمومنین علی علیه السلام و عنایات حضرت سیدالشهداء علیه السلام، دائما بهره مند بود. سال 1377 هـ ق، در سن 33 سالگی، بعد از اتمام تحصیلات عالیه و رسیدن به فضائل ظاهری و کمالات باطنی، به خاطر ادای تکلیف و ترویج و گسترش علم و دین، به طهران برگشت. بعد از رحلت آیة اله بروجردی و تحرکات طاغوتی حکومت پهلوی، رهبر فقید انقلاب (آیة الله خمینی) را همراهی و فعالیتی موثر داشت. علامه بزرگوار پس از 23 سال تلاش و سکونت در تهران، سال 1400 هـ ق، به شهر مشهد هجرت و پانزده سال آخر عمر خود را آنجا گذراند. وی در سال 1416 هـ ق، در ماه صفر، در همانجا رحلت فرمود.

ساختاری از کتاب
مجموعه 3 جلدی است:
جلد اول بعد از دو مقدمه کوتاه از مولف شامل مطالبی در تفسیر آیه نور در معرفة الله و نظر علامه طباطبایی و بحث روایی او در این آیه، حضور حضرت حق در همه شریان هستی، تطبیق آیه نور بر خمسه طیبه، امکان لقاء الهی و وصول به حرم امن او و انحصار معرفة الله در لقاء الله، مطالبی درباره معراج رسول خدا، تفسیر آیه "فمن کان یرجوا لقاء ربه"، فقرات مناجات و آیات و روایات و تفسیر توحیدی آنها و شعار توحیدی و مباحث بسیاری دیگر.

جلد دوم شامل مباحثی:
- هر راهی غیر از وصول به توحید صحیح و کامل، منحرف است.
- منطق قرآن هرگونه وجود و آثار وجود را منحصر فقط به خدا می داند.
- عشق متقابل خداوند و موجودات.
- معنی تشخص وجود: لاهوالاهو
- رد کتاب «الاخبار الدخیله» راجع به توقیع وارد در ماه رجب. این مطلب به عنوان رساله ای در آخر این جلد، ملحق شده است.

جلد سوم شامل مباحثی چون:
- تفسیر سوره تکاثر، در مراتب معرفت خدا، مسائل توحیدی
- قائلین برای اثر وجودی غیرخدا، مبتلا به شرک خفی شده اند
- معنای صحیح وحدت وجود و ابطال حلول و اتحاد
- انحرافات حشویه، شیخیه و قشریه و بی بهره بودن آنها از خداوند
-انحرافات شیخ احمد احسائی و پیروان مکتب او در توحید.

اینها عناوین بسیار مختصری در رابطه با این مجموعه بود، لکن مباحث و مطالب بسیار عمیق و وسیع و گسترده با آیات و روایات متعدد و گفتار بزرگان و حکما و علما و اشعار عرفا به صورت فلسفی و حکمی مطرح و در هر 3 جلد، تحریر شده است.

بسمه تعالی

مجموعه 14 نامه و مکاتبه فلسفی و عرفانی رد و بدل شده پیرامون توحید و مراتب ذات اسماء و صفات خداوند بین دو عالم عالیقدر، حاج سیداحمد طهرانی معروف به "کربلایی" و حاج شیخ محمدحسین اصفهانی معروف به "کمپانی" درباره یک بیت از اشعار عطار نیشابوری در «منطق الطیر». این مجموعه که خود، به منزله گنجینه بزرگ علمی در مسائل مختلف معرفتی از دو دیدگاه «حکمت» و «عرفان» می باشد، پاسخی با بینش فلسفی و نظر فلاسفه و حکما یعنی «ادله علمی و برهانی» از مرحوم کمپانی و پاسخی با بینش عرفانی براساس نظر عرفاء یعنی «برهان و شهود و وجدان عینی»، از مرحوم سیداحمد کربلایی است.

نویسنده این مجموعه، مرحوم علامه حاج سیدمحمدحسین حسینی طهرانی، از علماء و عرفای عالیقدر و معاصر، قرن پانزدهم هجری قمری است. از آنجا که مباحث بسیار دقیق و عمیق توحیدی عرفانی و فلسفی نامه های دو طرف، حاوی مطالب عالیه علمی، از دو منظر «حکمت و عرفان» و بسیار مهم و نیاز به تحلیل و بررسی داشت، مرحوم علامه طباطبائی (صاحب تفسیر گرانبهای المیزان) ضمن درس هایی در حوزه علمیه قم، سه نامه اول مرحوم سید و سه نامه اول مرحوم شیخ را در ایام پنجشنبه و جمعه، تدریس و بر هر یک از نامه ها، عنوان «تذییلات و محاکمات» قرار داده شد. بعد از رحلت ایشان، علامه سیدمحمدحسین حسینی طهرانی (نویسنده کتاب) نظرات خود را بر هشت نامه مانده آن دو بزرگوار اضافه کرده و شرح و تذییل نمودند و بدینسان این کتاب ارزشمند که نگرش توحیدی و معرفتی عارف حکیم را، بررسی کرده و حق را روشن ساخته، براساس تلاش های پی گیر او، تالیف و تدوین شد.

علامه آیة الله حاج سیدمحمدحسین حسینی طهرانی، عالم بزرگ و عارف، حکیم و فقیه معاصر (قرن 15 هجری قمری) فرزند آیة الله حاج سیدمحمد صادق که در 24 محرم سال 1345 هجری ق، در طهران بدنیا آمد دوران کودکی را تحت تربیت پدر بود، تحصیلات ابتدائی مدرسه و بعد دوره آموزش متوسطه را در رشته مکانیک و ماشین سازی به اتمام رساند با پوشیدن لباس روحانیت، ادامه و در سن 19 سالگی به شهر قم عزیمت کرد. در همان سالهای اول، جزو شاگردان خاص علامه سیدمحمدحسین طباطبائی (صاحب تفسیر المیزان) شد و از دروس حکمت و تفسیر و عرفان عملی ایشان بهره مند گردید. مدت هفت سال در سطوح مختلف علمی از اساتید بزرگی کسب علم نموده و در سال 1371 هـ ق، در سن 26 سالگی برای تکمیل دروس، عازم عراق و در شهر نجف ساکن شد. دروس فقه و اصول فقه و اصول و حدیث و رجال از محضر علماء بزرگ نجف شهر نجف استفاده فراوان برد و بنا به نظر و توصیه علامه طباطبائی و موأنست و مراوده با آیة الله حاج سیدجمال الدین گلپایگانی، مراحل عرفانی و سلوکی را پیمود سپس با مرحوم سیدهاشم حداد از عرفای بزرگ متاخر، آشنا و مجذوب وی شد.

علامه طهرانی در سن 33 سالگی بعد از اتمام تحصیلات عالیه و رسیدن به فضائل اخلاقی و باطنی به خاطر ادای تکلیف و ترویج و گسترش علم دین و به امر استاد سلوکی خود، به تهران بازگشت. در خلال سالهای زندگی در تهران و ارشاد و هدایت مردم، بعد از رحلت آیة الله بروجردی و تحرکات طاغوتی حکومت پهلوی، در همراهی رهبر فقید انقلاب اسلامی (آیة الله خمینی) از هیچ تلاشی مضایقه نکرد. این بزرگوار، پس از 23 سال تلاش و سکونت در تهران، سال 1400 هـ ق، به شهر مشهد هجرت و پانزده سال آخر عمر خود را آنجا گذراند. سال 1416 هـ ق، در نهم ماه صفر، در مشهد مقدس، دارفانی را وادع گفت. مزار ایشان در قسمت جنوب شرقی صحن انقلاب، در آستانه کفشداری می باشد.

تاریخچه مکاتبات:
در زمان آخوند ملامحمد کاظم خراسانی، یکی از طلاب خوش ذوق نجف به نام شیخ اسمعیل تبریزی، متخلص به "تائب" از آخوند خراسانی، در نامه ای، شعر عطار نیشابوری را آورد و معنای بیت دوم را از ایشان سئوال می کند.

دائما او پادشاه مطلق است*** در کمال عز خود مستغرق است
او به سر ناید ز خود آنجا که اوست *** کی رسد عقل وجود آنجا که اوست؟

مرحوم آخوند، جواب مختصری می دهد. شیخ اسمعیل همین سوال را کتبا از مرحوم آیة الله شیخ محمدحسین اصفهانی (کمپانی) و مرحوم آیة الله حاج سیداحمد طهرانی (کربلائی) نیز می نماید و آنها، جواب هایی برای او می نویسند. از آنجا که شیخ براساس نظریه فلاسفه و حکما پاسخ می دهد و سید براساس نظریه عرفا، این دو جواب با هم مخالف در آمدند، لذا شیخ اسمعیل، ابتدا پاسخ شیخ را به حضور سیداحمد برده و ایشان، پاسخ مفصلی و مستدلی در رد آن مطالب می نویسد، سپس از آن تا 7 مرتبه، شیخ اسمعیل تائب، نامه هر یک از آن دو بزرگوار را به حضور دیگری برده و به این ترتیب مجموعا 14 نامه، میان آنها رد و بدل می شود که هر کدام در روشنگری مطالب و ادای حق، موارد خاص خود را مطرح کرده و در آنها به تناسب مباحث، بسیاری از موارد اختلاف نظر فلاسفه و عرفا، روشن می شود.

ساختار و تقسیم بندی کتاب:
1- مقدمه جامع علامه طهرانی شامل (تاریخچه و هویت اصل مکاتبات، شرح حال شخصیت ها و عرفای عالیقدری که در این میان از آنها سخن گفته شده (مرحوم کربلایی، مرحوم کمپانی، عطار نیشابوری و ....).
2- سئوال شیخ اسمعیل تائب از مرحوم آخوند خراسانی درباره معنای شعر عطار
3- 7 نامه مرحوم کمپانی در شرح بیت عطار و پاسخ به ایرادات سید احمد
4- 7 نامه مرحوم سیداحمد در شرح بیت عطار و ایراد به کمپانی
5- شش تذییل علامه طباطبایی که شامل 3 تذییل بر 3 نامه اول کمپانی و 3 تذییل بر 3 نامه اول سید احمد
6- هشت تذییل علامه محمدحسین طهرانی که شامل 4 تذییل بر 4 نامه دیگر سیداحمد و 4 تذییل بر 4 نامه مرحوم کمپانی.

بطور کلی تمام مطالب متن و تذییلات، مربوط به مسائل توحیدی و مراتب ذات و اسماء و صفات حضرت حق، وحدت وجود، صرافت وجود و .... نهایتا جایگاه انسان کامل در نظام معرفتی در عالم وجود می باشد که با مطالب دقیق عرفانی و برهان های عقلی همراه است (مشتاقان را به اصل کتاب ارجاع می دهیم).

چاپ و نشر:
این کتاب اولین بار در سال 1410 هـ ق، در تهران به چاپ رسید. ناشر کتاب: انتشارات حکمت در تهران.

بسمه تعالی

این کتاب یکی از آثار و تالیفات آیت اله عبداله جوادی آملی است. در این کتاب اصول و بنیانهایی از این دو فضیلت انسانی (حماسه و عرفان) شناسایی شده تا با تبیین جایگاه هر یک، زنگارهای باطلی که موجب دور نگهداشتن یکی از دیگری است زدوده شده و اتحاد و ائتلاف این دو و اینکه هر یک مکمل دیگری است با بیان سیره عملی و علمی شاخصه های معصوم عالم اسلام یعنی امامان بزرگوار (ع)، ترسیم شده است. این مجموعه هماهنگ بیانات مولف حکیم است که در محرم سال 1411 (هـ.ق) در سطح عموم با ملاحظه شرایط زمانی و مکانی خاص خود ایراد شده است.
زندگینامه (آیت اله عبداله جوادی آملی)
آیت اله عبداله جوادی آملی در سال 1312 هـ.ش در شهر آمل به دنیا آمد. پدر و جد ایشان از مبلغین اسلام و ارادتمندان به آستان ولایت بوده اند. آیت اله جوادی آملی پس از به پایان رساندن دوره ابتدایی در سال 1325 وارد حوزه علمیه آمل شد و تا سال 1329 در آن شهر به تحصیل علم پرداخت و پس از آن عازم حوزه علمیه مشهد شد ولی چون طلاب آنجا نسبت به علمای بزرگ مشهد تکریمی نداشتند، آنجا را ترک گفته و وارد حوزه علمیه تهران شد. ایشان با ورود به مدرسه مروی به خواندن رسائل و مکاسب اشتغال یافتند و پس از آن به فراگیری کفایة الاصول و علوم عقلی و نقلی پرداختند و پس از 5 سال عازم حوزه علمیه قم شدند و تاکنون در آنجا حضور داشتند. یکی از خدمات فرهنگی ایشان تاسیس موسسه تحقیقاتی و نشر اسراء در سال 1372 است. ایشان در مجلس خبرگان قانون اساسی و مجلس خبرگان رهبری در دوره های اول و دوم عضویت داشتند و همچنین یکی از اعضای جامعه مدرسین حوزه علمیه قم بوده اند و هم اکنون امامت نماز جمعه شهر مقدس قم را برعهده دارند. از اساتید و دوستان ایشان می توان به آیت اله عزیراله طبرسی، میرزامهدی محی الدین الهی قشمه ای، آیت اله بروجردی، امام خمینی (ره) و علامه سید محمد حسین طباطبایی و ... اشاره کرد. ایشان آثار و تالیفات بسیاری دارند از جمله: تسنیم، تفسیر قرآن کریم، تفسیر موضوعی قرآن کریم، رحیق مختوم، اسرارالصلوة، صهبای حج، ولایت فقیه و...

ساختاربندی کتاب:
این کتاب شامل مقدمه ای مفصل و 3 بخش 7 فصل به شرح زیر می باشد:
مقدمه شامل مباحث زیر است: جنگ و صلح در نظام آفرینش- توحید، حق، فطرت- دین، روح معنوی جامعه- شرافت شهادت- هماهنگی حماسه و عرفان- و...
1. بخش اول: هماهنگی آیین اسلام با فطرت
فصل 1: نکاتی پیرامون آیه میثاق
فصل 2: زوایای توحید
2. بخش دوم: فضیلت حماسه و عرفان
3. بخش سوم: عارفان حماسه ساز و حماسه سازان عارف
فصل اول: امیر عارفان و سرآمد حماسه سازان
فصل دوم: سیر مظلومان و پیشاهنگ شهیدان
فصل سوم: مظاهر عرفان در حادثه عاشورا
فصل چهارم: جلوه های حماسی عاشورا
فصل پنجم: سید ساجدان و زینت عابدان
در انتهای کتاب فهرست آیات، روایات، ادعیه، اشعار، اعلام، کتب و منابع و فهرست تفصیلی آورده شده است. این کتاب در سال 1377 توسط مرکز نشر اسراء در قم به چاپ رسیده و منتشر گردیده است و همچنین با تنظیم و ویرایش حجه الاسلام حسین رضوانی توسط مرکز فرهنگی نشر رجاء در سال 1372 به طبع رسیده است.

بسمه تعالی

یکی از آثار نفیس و کم نظیر علامه سیدمحمد حسین طباطبایی رساله الولایة است که به زبان عربی نوشته شده(البته ترجمه فارسی آنهم موجود است) و در عین اختصار و ایجاز، مطالب محوری را مطرح ساخته و از رازهای نهفته دین پرده برداشته است. مرحوم علامه چون خود همانند بعضی از اساتید خاص خویش سالک طریق وصول به مقام رفیع ولی ا.... و راهی این راه بود؛ لذا توانست سفرنامه ای بنویسد که همان رساله ولایت است. مولف در این رساله از "ولایة ا...." و "ولی ا...." شدن سخن گفته است و کمال حقیقی انسان را در سایه پذیرش ولایت الهی امکان پذیر دانسته یعنی انسان در ذات خدا فانی و در بقاء او باقی شود و چنین کسی لایق عنوان ولی ا.... می گردد.

معرفی اجمالی نویسنده
سیدمحمدحسین طباطبایی تبریزی در سال 1321 هجری قمری (1281 شمسی) متولد شد. یکسال قبل از فوت پدرش به مدرسه رفت اما پس از پایان کلاس هفتم مصلحت دیده می شود که در خانه درس بخواند به این دلیل او و برادرشان تحت تعلیم ادیب لایقی به نام شیخ محمدعلی سرائی قرار می گیرند و ادبیات عرب می آموزند و زیر نظر میرزا علینقی خطاط به یادگیری فنون خوشنویسی می پردازند. مرحوم علامه در 1303 در سن 21 سالگی با صبیه مرحوم حاج میرزا مهدی آقا طباطبایی مهدوی که از خویشان پدر بود ازدواج کرد. استاد علامه در 1304 که دروس حوزه تبریز را به پایان رساند به همراه همسر و برادر و پسرشان که تازه به دنیا آمده بود عازم نجف اشرف شدند. آشنایی با حاجی میرزا علی آقای قاضی رضوان الله علیه در مرحوم استاد علامه چنان تاثیری گذاشت که مدت 11 سال اقامت در نجف علاوه بر فقه و اصول و ریاضیات و فلسفه و رجال و تفسیر، در عرفان عملی در محضر این استاد عالیقدر حضور یافته و در سیر و سلوک و تزکیه نفس توشه های فراوانی بردند. مرحوم محمدحسین طباطبایی در اواخر زندگی در نجف روزگار را به سختی گذراندند به طوری که در سال 1314 در اثر اختلال وضع معاش عازم ایران شدند و در روستای شادآباد تبریز سکنی گزیدند. ایشان به منظور کسب علم عازم قم شدند و برای همیشه با شهر تبریز وداع کردند. در سال 1325 وارد قم شدند و بدین ترتیب زندگی پربار علمی مرحوم علامه از همین جا آغاز شد و مدت 35 سال در این شهر زندگی کردند و بیشترین خدمت را به اسلام و حوزه های علمیه کردند. وی درس فلسفه را با سبک و روشی نوین آغاز کرد. زندگی این عالم ربانی که یکی از مفاخر بزرگ اسلام و محققی کم نظیر است در ساعت 9 صبح روز 24 آبان 1360 در شهر قم به پایان رسید و دعوت حق را لبیک گفت. آثاری که علامه طباطبایی در تبریز تهیه کردند: 1. رساله در اسماء و صفات 2. رساله در افعال 3. رساله در وسایط میان خدا و انسان 4. رساله قبل الدنیا 5. رساله من الدنیا 6. رساله بعد الدنیا 7. رساله در ولایت 8. رساله در نبوت 9. کتاب سلسله انساب طباطباییان آذربایجان.
مختصری از خدمات استاد در شهر قم: 1- پی ریزی شیوه نوین از تفسیر که کاملا بدیع و ابتکاری است. 2- اشاعه تفکر فلسفی و تعقلی 3- کوشش در تفهیم مسائل فلسفی و ملموس ساختن بسیاری از مسائل پیچیده 4- کوشش و نشر آثار اهل بیت 5- جمع میان مفاهیم قرآنی با آنچه که در اخبار خاندان رسالت وارد شده است. 6- اشاعه فکر شیعی در خارج از جهان اسلام 7- تربیت و پرورش شخصیت های علمی و فکری 8- تالیفات گرانبها اعم از چاپ شده و چاپ نشده 9- و...

ویژگی های کتاب
یکی از علل پرجاذبه و دلنشین بودن این رساله این است که خود مولف مراحل وصول به مقام رفیع ولی ا.... را طی کرده است و در واقع حالات و مشاهدات خود را به عنوان یک سفرنامه ی عرفانی گزارش نموده است. در بعضی از مباحث رساله این مطالب را یادآور شده اند که این سخنان در کتابهای دیگران نیست. ایشان تعبیری به این بلندی و عزت و عظمت را در هیچ جایی بیان نکرده اند چرا که ایشان بیش از هرچیز به رساله ولایت اهمیت می دادند و معنای آن را اینگونه بیان کرده اند: «معنای ولایت آن است که انسان به جایی برسد که عالم و آدم را تحت تدبیر خدای سبحان ببیند ولاغیر.....».

نظرات دیگران
این رساله ارزنده شاهکار علامه طباطبایی است چنانکه آیت ا... جوادی آملی آن را بهترین اثر ایشان دانسته و آیت ا... حسن زاده آملی فرموده: مأدبه ای آسمانی آراسته برای نفوس مستعده به نور ولایت است. مرحوم علامه از تعداد علمای رای این راه بود که به مقدار اینکه راه را طی کرده توانست برای دیگران بازگو کند یعنی مشهود را مبرهن کند و حضور را حصول و مشهود را مفهوم و عرفان را برهان کند و به قلم بیاورد و بتواند آنچه را یافت مستدل کند.

ساختار و تقسیم بندی کتاب
این کتاب از جهت اهمیتی که دارد توسط ناشرین مختلف در سالهای متمادی به چاپ رسیده است و توسط مترجمانی چون حسن زاده آملی و صادق حسن زاده و .... ترجمه شده است. این کتاب شامل 5 فصل به شرح زیر می باشد:
فصل اول: در این فصل مرحوم علامه برای ظاهر دین، باطنی را اثبات کرده است و دلایل عقلی و نقلی را در این خصوص به کار گرفته است.
فصل دوم: در این فصل مرحوم علامه برای روشن شدن کیفیت و نوع اسرار و حقایق دین به بیان ارتباط عالم ماده و عالم مثال و علم عقل با یکدیگر پرداخته است.
فصل سوم: در این فصل مرحوم علامه راهیابی به باطن عالم و اسرار غیب و ارتباط با ماوراء طبیعت را برای همگان امکان پذیر دانسته و آن را منحصر به انبیاء الهی نساخته است.
فصل چهارم: در این فصل مرحوم علامه طریق وصول و دستیابی به شهود حقایق و لقاء ا... را بیان کرده اند.
فصل پنجم: که آخرین فصل کتاب است مولف محترم تصریح می کند که این فصل توضیح گونه ای است برای مطالب فصل دوم.
مولف در این کتاب 22 حدیث از امام علی علیه السلام درباره معرفت نفس و اهمیت آن ذکر کرده است.

بسمه تعالی

اصل این رساله، اس و مخ اولین دوره از درس های اخلاقی و عرفانی حضرت علامه مفسر و حکیم و عارف آیة الله طباطبایی در حوزه علمیه قم می باشد که توسط حضرت علامه به عنوان تقریرات به رشته تحریر درآمده و با تنقیحات و اضافاتی از ایشان طبع گردیده است. در این کتاب کیفیت سیر و سلوک الی الله به طور اجمالی و تفصیلی، شرح تفصیلی عوالم مقدم بر عالم خلوص، مباحثی همچون شرایط لازم سلوک، مراتب مراقبه، لزوم استاد، و طرق مختلفه نفی خواطر، به سبکی جامع و شیوا مطرح گردیده است.
معرفی اجمالی نویسنده:
علامه آیة الله حاج سیدمحمدحسین حسینی طهرانی، عالم، فقیه، عارف بزرگ قرن معاصر (پانزدهم هجری قمری) فرزند آیة الله حاج سیدمحمدصادق طهرانی، که در 24 محرم سال 1345 هـ ق، در طهران بدنیا آمد. دوران کودکی را تحت تربیت پدربزرگوارش بود و تحصیلات ابتدائی مدرسه و بعد دوره آموزش متوسطه را در رشته مکانیک و ماشین سازی به اتمام رساند. سپس به دلیل علاقه به دروس دین، علوم "حوزوی" را انتخاب و در سن 19 سالگی (بعد از پوشیدن لباس روحانیت) به شهر قم عزیمت کرد. در همان سالهای نخست، جزو اولین شاگردان مرحوم علامه طباطبائی (صاحب تفسیر گرانقدر "المیزان") شد و در درس تفسیر و حکمت و عرفان عملی از خواص یاران ایشان گردید. مدت 7 سال در سطوح مختلف علمی از اساتید بزرگ بهره ها برد و آنگاه برای تکمیل علوم خود، در سن 26 سالگی به عراق رفت و در شهر نجف اشرف ساکن شد. دروس فقه و اصول و حدیث و رجال را در محضر علمای اعلام چون آیة الله حاج شیخ حسین حلی، سیدابوالقاسم خوئی، سیدمحمد شاهرودی و آقا بزرگ تهرانی، کسب فیض کرد. در همین ایام، بنا به نظر و توصیه علامه طباطبائی، در مسائل سلوکی و عرفانی، به مؤانست و مراوده آیة الله حاج شیخ عباس قوچانی وصی مرحوم قاضی و آیة الله حاج سید جمال الدین گلپایگانی پرداخت و در ادامه راه، با آیة الله حاج شیخ محمدجواد انصاری همدانی، آشنا شده و نهایتا به حضور عارف بزرگ مرحوم حاج سیدهاشم موسی حداد رسید. در تثبیت پایه های عرفان عملی خود، مجاهده ها و زحمات زیادی کشید و از فیوضات امیرالمؤمنین علی علیه السلام و عنایات حضرت سیدالشهداء علیه السلام، دائما بهره مند بود. سال 1377 هـ ق، در سن 33 سالگی، بعد از اتمام تحصیلات عالیه و رسیدن به فضائل ظاهری و کمالات باطنی، به خاطر ادای تکلیف و ترویج و گسترش علم و دین، به طهران برگشت. بعد از رحلت آیة الله بروجردی و تحرکات طاغوتی حکومت پهلوی، رهبر فقید انقلاب (آیة الله خمینی) را همراهی و فعالیتی مؤثر داشت. علامه بزرگوار پس از 23 سال تلاش و سکونت در تهران، سال 1400 هـ ق، به شهر مشهد هجرت و پانزده سال آخر عمر خود را آنجا گذراند. وی در سال 1416 هـ ق، در ماه صفر، در همانجا رحلت فرمود.

ساختار بندی کتاب:
- مقدمه مولف: فطری بودن گرایش به عوالم غیب، صراط مستقیم یعنی جمع میان ظاهر و باطن، دعوت قرآن کریم به تعقل و تزکیه توأما، توصیه صدرالمتألهین به خضوع قلب همراه با فراگیری علوم عقلی، سلسله عرفانی یک قرن اخیر
- معرفت اجمالی و طرح کلی سلوک الی الله: گرفتاری بشر در ظلمت مادیت، سیر و سلوک در اصطلاح عرفا، صعوبت عبور از عالم برزخ و کثرت انفسیه، ورود سالک به عالم روح، مقصد سالک ملازمت است با وجه الله، مراقبه و مراتب و آثار آن، مقصود عرفا از "می"، مشاهده سالک نفس خود را، استغراق در ذات ربوبی و "بقا به معبود"، عالم خلوص و اقسام آن، قطع علاقه از ذات خود، و...
- شرح تفصیلی عوالم مقدم بر عالم خلوص: اسلام اکبر، ایمان اکبر، هجرت کبری، جهاد اکبر، اسلام اعظم، ایمان اعظم، هجرت عظمی و جهاد اعظم، مودت ارادی، مقام "صلوح" و...
- شرح اجمالی طریق و کیفیت سلوک الی الله: لزوم جستجوی دلیل در اثبات حقایق دین، تاثیر تضرع و ابتهال در حصول ایمان به عالم معنا، گفتگوی حضرت ادریس (ع) با حضرت علامه طباطبایی در خواب، علم و عمل مورث یکدیگرند، و...
- شرح تفصیلی طریق و کیفیت سیر الی الله: شرایط لازم سلوک (که شامل 25 مورد است)، طریقه نفی خواطر در رساله بحر العلوم، مراتب مراقبه، منظور عرفا از (عنقا) و (سیمرغ)، و...

بسمه تعالی

این کتاب که ترجمه کتاب کسر اصنام الجاهلیه است، یکی از آثار صدرالدین شیرازی به شمار می رود که ترجمه ای از محسن بیدارفر است. در پایان نامه ی کتاب توضیح این مطلب بیان گردیده است که غرض از این رساله نکوهش شخص یا اشخاص معینی نیست بلکه هدف بیان کردن شیوع فساد در دوران خود است و نشان دادن راه راست و طریق شناخت افراد صالح و عرفای کامل.

زندگینامه صدرالدین شیرازی (ملاصدرا):
محمدبن ابراهیم شیرازی ملقب به صدرالدین و مشهور بهملاصدرا یا صدرالمتالهین در حدود سال 979 یا 980 هجری قمری در شهر شیراز متولد شد. پدرش ابراهیم بن یحیی قوامی یکی از وزرای دولت صفویه و مردی با نفوذ و ثروتمند بود که با نهایت کوشش به تربیت و تعلیم یگانه پسر خود کمر همت بست. زندگانی ملاصدرا را می توان به سه دوره تقسیم نمود: 1- دوره طلبگی و تلمذ و بحث و مطالعه کتب قدما و آرای حکما در شیراز و اصفهان. در این دوره وی به تتبع و تفحص آرای فلاسفه و کلام و فلاسفه مشائی و اشراقی اشتغال داشت. 2- مرحله تهذیب نفس و ریاضت و مکاشفه در روستای کهک (در نزدیکی قم) که نهایتا به کشف حقایق ربانی و علوم الهی منجر گردید. 3- مرحله تالیف و تدریس در شیراز در مدرسه ای که الله وردی خان، والی فارس بنا نهاده بود. طی این دوره ملاصدرا تقریبا تمام آثار خود را تالیف کرد. ملاصدرا حکمت الهی و فلسفه اسلامی را وارد مرحله جدید کرد، وی در آنچه علم اعلی یا علم کلی یا فلسفه اولی با حکمت الهی خوانده می شود و تنها همین بخش است که به حقیقت، فلسفه است و فلسفه حقیقی خوانده می شود، مقام فلاسفه پیش را تحت شعاع قرار داد، اصول و مبانی اولیه این فن را تغییر داد و آن را بر اصولی خلل ناپذیر استوار کرد. آخوند تا پایان عمر در شیراز به تالیف و تدریس پرداخت و در این ایام هفت بار پای پیاده به مکه سفر کرد که در بازگشت از هفتمین سفر، در بصره در سال 1050 هجری قمری درگذشت.
اساتید: شیخ بهاءالدین عاملی مشهور به شیخ بهایی، میرداماد، میرابوالقاسم فندرسکی عارف و زاهد و ریاضی دان بی همتای آن عصر و...
شاگردان: ملاصدرا شاگردان بسیاری را تربیت کرد اما از مشهورترین آنها: ملامحسن فیض کاشانی و مولا عبدالرزاق لاهیجی بودند که هر دو علاوه بر داشتن سمت شاگردی، داماد وی نیز بودند.
آثار: الحکمة المتعالیه (اسفار اربعه)، شرح الهدایة، المبدا و المعاد، حدوث العالم، المشاعر، شرح شفا، الشواهد الربوبیه، اجوبة المسائل، تفاسیر بعضی از سوره های قرآن کریم و...

ساختاربندی کتاب:
این کتاب شامل یک مقدمه و 4 گفتار و 24 فصل و یک خاتمه به شرح زیر است:
1. گفتار اول: در بیان این معنی است که برترین مقام، رسیدن به معرفت الهی است (شامل 3 فصل).
2. گفتار دوم: در این گفتار بیان می کند گو اینکه برترین مقام، داشتن علم است ولی نه هر علمی بلکه برترین همه علم الهی است (شامل 9 فصل ).
3. گفتار سوم: در ذکر صفات نیکان است، افرادی که رتبه شان پایین تر از مقربین است (شامل 9 فصل).
4. گفتار چهارم: ذکر نصایح و مواعظی از قرآن و سنت و اقوال بزرگان که موجب ترغیب و شوق افراد پاک نهاد گردد گو اینکه افراد دل مرده را سودی ندهد (شامل 3 فصل).
این کتاب در سال 1340 از طرف دانشکده علوم معقول و منقول در تهران به تحقیق محمدتقی دانش پژوه منتشر گردیده است و همچنین در سال 1371 توسط انتشارات الزهراء به چاپ رسیده و منتشر گردیده است. ترجمه این کتاب برعهده محسن بیدارفر بوده است.

بسمه تعالی

کتابی درباره آداب تعلیم و تربیت اسلامی، رسم علم آموختن و دانستنی های طالب علم و مراتب اخلاقی آنان به زبان عربی. این اثر، نقطه تحول در تاریخ تربیت اسلامی شرق تا اوایل قرن 12 هجری. نویسنده آن "برهان الدین زرنوجی" فقیه و عالم بزرگ قرن پنجم و ششم هجری قمری. در این کتاب به اقوال و آراء دانشمندان و شاعران استناد و از شعرا و اثر دانشمندان اهل تسنن بسیار یاد شده و اشعار و نکته هایی از آنها به مناسبت آمده، گرچه بعضی از نویسندگان، نام و سخنان آنها را یا حذف کرده و یا تغییر داده اند و بعضی تالیف آن را به خواجه نصیرالدین طوسی، نسبت داده اند. این اثر، چند بار تحریر و تلخیص شده که یکی از این تحریرها در حاشیه کتاب «الهدایة فی النحو» در کتاب جامع المقدمات است.
معرفی اجمالی نویسنده:
برهان الدین زرنوجی، از شهر «زرنوج» در نزدیکی شهر بخارا بود و به همین دلیل به «زرنوجی» معروف شد. او شاگرد فقیه حنفی "برهان الدین مرغنیانی" نویسنده «الهدایه» بود. اگر چه وی به عنوان یک فقیه برجسته، مشهور شد ولی معلم بزرگی بود که عمیقا به فرآیند تعلیم و تربیت رسمی علاقه مند بود. او سال 1203 میلادی، رساله « تعلیم المتعلم» (آموزش فراگیر و روش یادگیری) را نوشت. زروجی سال 519 هـ ق برابر 1125 میلادی در گذشت.

انگیزه نویسنده از تالیف کتاب:
از نظر نویسنده، علی رغم تلاش زیادی که بسیاری از دانش جویان در راه کسب علم دارند ولی قادر به تحصیل آن و بهره مند از ثمرات آن نیستند به دلیل اینست که راه و روش تحصیل علم را نمی دانند و قدم در راه صحیح نگذاشته، لذا به مقصود نمی رسند. از این جهت، مولف سعی کرده تا راه کسب دانش علم را بنابر آنچه که در کتابها خوانده یا از بزرگان و اساتید شنیده، نشان داده و بطور ایجاز بیان کند.

ساختار کتاب آداب المتعلمین
این تحریر که در حاشیه کتاب الهدایه، در کتاب جامع المقدمات است، شامل 12 فصل و فاقد 2 فصل از متن اصلی کتاب و اشعار کتاب است.

فصل اول: در حقیقت و ماهیت علم، تعریف و فضیلت علم، وجه امتیاز انسان از حیوان، حرمت و وجوب بعضی از علوم، حرمت علم نجوم و ضرر آن. از همین موضوع، معلوم می شود که انتساب آداب المتعلمین به خواجه نصیرطوسی که خود منجم و ریاضی دان بود، کاملا بی اساس است.
فصل دوم: هدف مطالعه علم آموزی برای بقا و احیای دین، بی توجهی به امور دنیوی.
فصل سوم: موضوعاتی چون، انتخاب رشته خاص با دلیل و ره صحیح، انتخاب استاد، انتخاب رفیق و دوست همدرس، ثبات در یادگیری، درک محضر استاد دانشمند، سفر برای پیدا کردن بهترین استاد، شرایط تحصیل، احترام به علم و کتاب، احترام به استاد.
فصل چهارم: شامل مباحثی چون: اوقات درس در شبانه روز، تکرار درس، همت و استقامت در آموختن.
فصل پنجم: اختصاص روزهایی در هفته برای تکرار، بازخوانی دروس گذشته، طی مراحل درسی به ساده دروس مشکل، حسن مباحثه برای دانش جویان.
فصل ششم تا نهم: مربوط به سن تحصیل، بی توجهی به امور دنیوی در تحصیل علم، پاکدامنی دانشجو، همه جا باید علم آموخت و آن را ضبط کرد.
فصل دهم: دانشجو باید از هم نشینی با پرگویان و سخن چینان، اشرار و ظالمین دوری کند. دانشجو باید به آداب نیکو و سنت های خوب، تمسک پیدا کند.
فصل یازدهم: علل حفظ و تقویت حافظه و علل فراموشی (کم خوری، مباحثی چون نماز شب، قرآن خواندن، خوردن عسل و کندر. علل فراموشی چون: گناه، اندوه برای مسائل دنیا، خواندن سنگ مقابر، خوردن بعضی از خوراکیها).
فصل دوازدهم: علل کمی عمر و زیادی عمر، چون: خواب زیاد، اهمال در نماز، ترک دعا، جلوتر از استاد راه رفتن، بخل و اسراف، ترک مغفرت برای پدر و مادر و استاد، صله رحم، احترام به اساتید و بزرگان، رعایت بهداشت.

بسمه تعالی

در این کتاب نخست از اقسام علوم سخن رفته است و طوسی در اینجا از رسایل کندی و فارابی و ابوزید بلخی و ابن سینا و ابن هند و مشکویه رازی و ابن هیثم پیروی کرده است. این کتاب را رکن الدین محمد بن علی بن محمد گرگانی در سال 713 به عربی درآورده است.
اخلاق ناصری چندین بار شرح شده است:
شرح محمد سعد گویا (حدیقة اللغة) – مفتاح الاخلاق عبد الرحمن بن عبد الکریم عباسی – شرح اخلاق ناصری تاج اللعماء سید علی محمد لکنوی – فرهنگ اخلاق ناصری از تقی الدین محمد بن نورالدین محمد مشهدی ازروی و...پس از تالیف اخلاق ناصری توسط خواجه چندین تن به راه او رفته اند:
قطب الدین مسعود شیرازی (درة التاج)
شمس الدین محمود شهرزوری (الشجرة الالهیة ...)
شمس الدین محمد بن محمود آملی (نفایس الفنون)
قاضی عضد الدین عبد الرحمن ایجی (لب الباب)
و...

معرفی اجمالی نویسنده:
محمد بن محمد بن حسن طوسی مکنی به ابو جعفر و ملقب به نصیرالدین و مشهور به خواجه طوسی که او را به القاب استاد البشر و عقل حادی عشر و معلم ثالث نیز خوانده اند. او در سال 597 هجری قمری در مشهد مقدس چشم به جهان گشود. خواجه در تمام علوم متداول آن زمان، از مفاخر و بزرگان به شمار رفته و به علت هوش زیاد و غایت دانش و بینش، شهره آفاق بود وخدمات اسلامی و ایرانی او زبانزد خاص و عام است. به دستور ناصرالدین عبدالرحمان (حکمران اسماعیلی مذهب مهستان) به «الموت» رفت. سال 654 هـ ق که الموت به دست مغولان و هلاکوخان افتاد، خواجه نصیر وزارت او را قبول و به این وسیله مغول خونخوار را با تدبیر و عقل خود تحت نفوذ خود در آورد. در حمله هلاکوخان به بغداد، او را همراهی و در برانداختن خلافت 524 ساله عباسیان نقش مهمی داشت. خواجه نصیر در احیای اسلام و ترویج علم و ادب و اصلاح و ارشاد مردم و به پاداشتن مذهب شیعه اثنی عشری، اهتمام بسیار بکار برد. به امر هلاکو، رصدخانه بزرگ مراغه را تاسیس و تا 16 سال خودش بر سر آن بود. از اساتید او می توان پدرش را در علوم نقلی، ابن میثم بحرانی، محقق حلی، قطب الدین مصری و فرید الدین داماد را نام برد و از شاگردانش می توان به قطب الدین شیرازی، علامه حلی، ابن فوطی، ابن هیثم بحرانی، سید رکن الدین استرآبادی و... اشاره کرد. خواجه در سال 628 هجری با "نرگس خانوم" دختر فخرالدین نقاش ازدواج کرد و از او 3 پسر باقی ماند به نام صدرالدین علی، اصیل الدین حسن و فخرالدین احمد.
خواجه آثار جاویدانی از خود به یادگار گذاشته از جمله: اخلاق ناصری در حکمت علمی و اخلاق، شرح اشارات در فلسفه، تحریر مجسطی در ریاضیات، زیج ایلخانی در نجوم، تجرید العقاید در فن کلام، تحریر اقلیدس در هندسه، اساس الاقتباس در منطق، اوصاف الاشراف در اخلاق، رساله آغاز و انجام در مبدأ و معاد، رساله جبر و اختیار و...
وفات این دانشمند بزرگ در روز دوشنبه هفدهم ذی الحجه سال 672 هجری قمری در سن 75 سالگی اتفاق افتاد و ایشان را بنا به وصیتش در کاظمین دفن کرده اند.

ساختاربندی کتاب:
این کتاب مشتمل بر سه مقاله و سی فصل به شرح زیر است:
1. مقالت اول در تهذیب اخلاق؛ مشتمل بر دو قسم:
- قسم اول در مبادی؛ مشتمل بر 7 فصل:
فصل اول: موضوع و مبادی این نوع
فصل دوم: نفس انسانی که آن را نفس ناطقه خوانند
فصل سوم: تعدید قوای نفس انسانی و تمییز آن از قوتهای دیگر
فصل چهارم: انسان اشرف موجودات این عالم است
فصل پنجم: نفس انسانی را کمالی و نقصانی هست
فصل ششم: کمال نفس در چیست؟
فصل هفتم: خیر و سعادت
- قسم دوم در مقاصد؛ مشتمل بر 10 فصل:
فصل اول: حد و حقیقت خلق و بیان آنکه تغییر اخلاق ممکن است.
فصل دوم: صناعت تهذیب اخلاق که شریف ترین صناعات است
فصل سوم: حصر اجناس فضایل که مکارم اخلاق عبارت از آن است
فصل چهارم: انواعی که در تحت اجناس فضایل باشند
فصل پنجم: حصر اضداد این اجناس که اصناف رذایل بود
فصل ششم: فرق میان فضایل و آنچه شبیه فضایل بود از احوال
فصل هفتم: شرف عدالت بر دیگر فضایل و شرح احوال و اقسام آم
فصل هشتم: ترتیب اکتساب فضایل و مراتب سعادات
فصل نهم: حفظ صحت نفس که آن بر محافظت فضایل محصور بود
فصل دهم: معالجت امراض نفس و آن بر ارالت رذایل مقدر بود
2. مقالت دوم در تدبیر منازل؛ مشتمل بر 5 فصل:
فصل اول: سبب احتیاج به منازل و معرفت ارکان آن و تقدیم آنچه مهم بود در این معنی
فصل دوم: سیاست اموال و اقوات
فصل سوم: سیاست و تدبیر اهل
فصل چهارم: سیاست و تدبیر اولاد
فصل پنجم: سیاست خدم و عبید
3. مقالت سوم در سیاست مدن؛ مشتمل بر 8 فصل:
فصل اول: احتیاج خلق به تمدن و شرح ماهیت و فضیلت این نوع علم
فصل دوم: فضیلت محبت که ارتباط اجتماعات بدان صورت بندد و اقسام آن
فصل سوم: اقسام اجتماعات و شرح احوال مدن
فصل چهارم: سیاست ملک و آداب ملوک
فصل پنجم: سیاست خدم و آداب اتباع ملوک
فصل ششم: فضیلت صداقت و کیفیت معاشرت با اصدقا
فصل هفتم: کیفیت معاشرت با اصناف خلق
فصل هشتم: وصایای افلاطون که کتاب بدان ختم کرده شود.

بسمه تعالی

این کتاب رساله ای است که توسط محمد بن محمد بن الحسن الطوسی، معروف به خواجه نصیر الدین طوسی از علمای بزرگ قرن هفتم هجری راجع به چگونگی سیر و سلوک و طلب کمال در شش باب به زبان فارسی نوشته شده است. این کتاب را خواجه پس از اخلاق ناصری تالیف کرده است و در آن اخلاق اهل سیر و سلوک و قواعد ایشان را به خواهش شمس الدین محمد جوینی وزیر ساخته است. نام این کتاب و مختصری از کتاب جهت معرفی آن در جلد دوم کتاب الذریعه آورده شده است. این رساله را شیخ رکن الدین تعریب کرده است.
نظر صاحبنظران: رکن الدین محمد بن علی جرجانی میگوید: کتب بسیاری از مؤلفات پیشینیان که در علوم ساخته اند مطالعه کرده ام و هیچ یک را به مانند مؤلفات خواجه ندیدم و از جمله رساله اوصاف الاشراف که خواجه آن را به فارسی نوشته و از این جهت نفعش عام نبود و آن را به عربی درآوردم.

معرفی اجمالی نویسنده:
محمد بن محمد بن حسن طوسی مکنی به ابو جعفر و ملقب به نصیرالدین و مشهور به خواجه طوسی که او را به القاب استاد البشر و عقل حادی عشر و معلم ثالث نیز خوانده اند. او در سال 597 هجری قمری در مشهد مقدس چشم به جهان گشود. خواجه در تمام علوم متداول آن زمان، از مفاخر و بزرگان به شمار رفته و به علت هوش زیاد و غایت دانش و بینش، شهره آفاق بود و خدمات اسلامی و ایرانی او زبانزد خاص و عام است. به دستور ناصرالدین عبدالرحمان (حکمران اسماعیلی مذهب مهستان) به «الموت» رفت. سال 654 هـ ق که الموت به دست مغولان و هلاکوخان افتاد، خواجه نصیر وزارت او را قبول و به این وسیله مغول خونخوار را با تدبیر و عقل خود تحت نفوذ خود در آورد. در حمله هلاکوخان به بغداد، او را همراهی و در برانداختن خلافت 524 ساله عباسیان نقش مهمی داشت. خواجه نصیر در احیای اسلام و ترویج علم و ادب و اصلاح و ارشاد مردم و به پاداشتن مذهب شیعه اثنی عشری، اهتمام بسیار بکار برد. به امر هلاکو، رصدخانه بزرگ مراغه را تاسیس و تا 16 سال خودش بر سر آن بود. از اساتید او می توان پدرش را در علوم نقلی، ابن میثم بحرانی، محقق حلی، قطب الدین مصری و فرید الدین داماد را نام برد و از شاگردانش می توان به قطب الدین شیرازی، علامه حلی، ابن فوطی، ابن هیثم بحرانی، سید رکن الدین استرآبادی و... اشاره کرد. خواجه در سال 628 هجری با "نرگس خانوم" دختر فخرالدین نقاش ازدواج کرد و از او 3 پسر باقی ماند به نام صدرالدین علی، اصیل الدین حسن و فخرالدین احمد.
خواجه آثار جاویدانی از خود به یادگار گذاشته از جمله: اخلاق ناصری در حکمت علمی و اخلاق، شرح اشارات در فلسفه، تحریر مجسطی در ریاضیات، زیج ایلخانی در نجوم، تجرید العقاید در فن کلام، تحریر اقلیدس در هندسه، اساس الاقتباس در منطق، اوصاف الاشراف در اخلاق، رساله آغاز و انجام در مبدأ و معاد، رساله جبر و اختیار و...
وفات این دانشمند بزرگ در روز دوشنبه هفدهم ذی الحجه سال 672 هجری قمری در سن 75 سالگی اتفاق افتاد و ایشان را بنا به وصیتش در کاظمین دفن کرده اند.

ساختاربندی کتاب:
این کتاب شامل 6 باب و چندین فصل به شرح زیر است:
1. باب اول: در مبدء حرکت؛ شامل 6 فصل: 1. در ایمان 2. در ثبات 3. در نیت 4. در صدق 5. در انابت 6. در اخلاص
2. باب دوم: در ازالت عوایق، در 6 فصل: 1. در توبه 2. در زهد 3. در فقر 4. در ریاضت 5. در محاسبت و مراقبت 6. در تقوی
3. باب سوم: در سیر و سلوک و احوال سالک، در 6 فصل: 1. در خلوت 2. در تفکر 3. در خوف و حزن 4. در رجاء 5. در صبر 6. در شکر
4. باب چهارم: در ذکر احوال مقارن سلوک، در 6 فصل: 1. در ارادت 2. در شوق 3. در محبت 4. در معرفت 5. در یقین 6. (در سکون)
5. باب پنجم: در حالاتی که اهل وصول را سانح شود، در 6 فصل: 1. در توکل 2. در رضا 3. در تسلیم 4. در توحید 5. در اتحاد 6. در وحدت
6. باب ششم: در فنا

بسمه تعالی

این کتاب بازنویسی بخش 19 از کتاب شریف حیاة القلوب است. علامه مجلسی با استفاده از قرآن مجید و سخنان گهر بار معصومین (ع) مطالب گرانبهایی را درباره ی حالات لقمان و سخنان حکمت آمیز او جمع آوری کرده و نگاشته است و از آنجا که به نثر قدیمی و تقریبا ادبی نوشته شده بوده، آقای حسین صالح آن را باز نویسی کرده و به زبان ساده و شیوا در اختیار عموم نوجوانان قرار داده است.

معرفی اجمالی نویسنده:
علامه ملا محمد باقر مجلسی در دار السلطنه اصفهان متولد شد. تولد ایشان در خانواده ی علم و فضیلت و در عصر مرجعیت میرداماد فقیه و فیلسوف نامی اتفاق افتاد. علامه مجلسی در اواسط نیمه دوم سده ی یازدهم هجری و ده سال اول سده ی دوازدهم مشهورترین دانشمند فقیه و محدث نامی شیعه امامی، و شیخ الاسلام اصفهان و سرآمد علمای آن شهر عالم پرور بوده است. علامه سومین پسر ملا محمد تقی مجلسی است که او نیز از مفاخر علمای شیعه است و در اواخر حکومت صفویه با پشت کار فوق العاده و حوصله پر توانش توفیق یافت از راه تألیف و تصنیف کتابها و تدریس علوم و فنون اسلامی و تعلیم و تربیت شاگردان بسیار و اداره امور دینی شیعیان عصر خویش، آن چنان خدمت مثبت و سازنده ای به مردم مسلمان و شیعه ایران کند که هیچ مرجع روحانی دیگری چنین توفیقی نیافته است. بیشتر تحصیلات او در علوم دینی در خدمت پدر بزرگوارش بود و از دیگر استادان او می توان به ملا محمد صالح مازندرانی که شوهر خواهرش بود، ملا حسنعلی شوشتری، میرزا رفیع الدین طباطبائی نائینی، شیخ عبدالله بن شیخ جابر عاملی، ملا محسن فیض کاشانی، سید میرزای جزائری و ... اشاره کرد و از شاگردان علامه مجلسی می توان به سید نعمت الله جزایری – میر محمد صلح خاتون آبادی – حاج محمد اردبیل – میر محمد حسین خاتون آبادی – ملا محمد مجلسی ( پسر عموی علامه ) و ... اشاره کرد. علامه مجلسی دو همسر داشته است که از همسر اول صاحب یک پسر و دو دختر شد و از همسر دوم خود صاحب یک پسر و یک دختر شد. گفته شده که علامه همسر سومی هم داشته که از آن صاحب دو پسر و دو دختر شد. علامه در شب بیست و هفتم ماه مبارک رمضان سال 1110 هـ.ق در اصفهان شهر خود به جهان باقی شتافت. ایشان را در کنار مسجد جامع، پایگاهش و نزدیک خانه اش، جنب پدر علامه اش ملا محمد تقی مجلسی مدفون کردند. آرامگاه او در کنار مسجد جامع اصفهان واقع است.

ساختار بندی کتاب:
بعضی از عناوین این کتاب عبارتند از:
ویژگیهای لقمان حکیم – پندهای لقمان حکیم در قرآن کریم - اندرزهای لقمان به فرزندش – قناعت – حقیقت دین – توبه به آخرت و ترک حسادت و تند خویی – نیکی و احسان – زیانکاری دزد – برترینها و بدترینها – آداب سفر – ترس از عذاب الهی – شرکت در جلسات – هدف از علم آموزی – نفی همنشینی با بدان – میان روی کردن در معاشرت – اثبات وجود مرگ – اثر نیکی کردن – امانت داری و پرهیز از ریاکاری – اهمیت و فکر – پرسشهای روز جزا – انجام وظیفه – کوشش در راه آخرت – آنچه که لقمان را عظمت بخشید – پند های لقمان در روستای کومالش – زنان – توجه به آخرت و پرهیز از زشتیها – مهمترین حکمات حکمت آمیز و ...

بسمه تعالی

نام کامل کتاب «تهذیب الاخلاق و تطهیر الاعراق»، در علم اخلاق و حکمت عملیه، به زبان عربی. این کتاب، یکی از معدود آثاری است که در آن تلاش شده تا اخلاق فلسفی، با بهره بردن از مبانی اخلاق نزد افلاطون و ارسطو تبیین شود. نویسنده، ابوعلی احمد مسکویه، که مشهور به "ابن مسکویه" است. تهذیب الاخلاق، یکدوره کامل اخلاق فردی، خانوادگی و اجتماعی است که در بخش های مختلف آن، مطالب بسیاری درباره رفتارهای انسانی، برطرف کردن معظلات اخلاقی، شرایط همکاری اجتماعی و قوانین حاکمیت سیاسی، مطرح و به شیوه عینی و عملی، هدفها و راهکارهای روشنی، بیان شده است. از آنجا که حکمای بزرگ از ارسطو تا ابن مسکویه، سعی بر رستگاری و خوشبختی ویژه افراد بشر داشتند و آنرا در اخلاق و کردار نیکو می دانستند، لذا معتقد بودند که برای این منظور، باید به معرفت و شناخت نفس پرداخت و در واقع، کمال و غایت و قوا و ملکات نفس را شناخت و آنگاه علوم فکری را در بین انسانها رواج داد تا دل و مغز و اندیشه آدمی روشن و روح و احساسات و عواطف آنها، تلطیف شود. این کتاب، انگیزه مولف از همین مسئله است.

معرفی اجمالی نویسنده:
احمدبن محمدبن یعقوب رازی مسکویه، مورخ، فیلسوف، پزشک و حکیم ایرانی قرن 4 و 5 هجری قمری، اصلیت او از مشکویه از توابع شهر ری بود که عنوان پارسی است و معرب آن همان "مسکویه" است. از دوران رشد و نوجوانی او، اطلاعی در دست نیست، اینقدر معلوم است که او، دو دهه اولیه عمرش را در ری گذراند و بعد به "بویهیان" بغداد پیوست و حدود 12 سال مصاحب و ندیم مخصوص "ابومحمد مهلبی" (وزیر معزالدوله) بود. سپس 7 سال نیز در خدمت و کتابدار "ابوالفضل ابن عمید" وزیر رکن الدوله، در ری بود. وی بعدا در شیراز، در دربار پادشاهان دیالمه، ندیم و خازن کتابخانه و بیت المال "عضدالدوله دیلمی" شد و تا بعد از مرگ او در همین شغل و سپس در درباره صمصام الدوله دیلمی، تقرب پیدا کرد و همچنان در خدمت بزرگان دیگری در شهر ری گشت. ابوعلی مسکویه، بعدها در اصفهان اقامت کرد و در همانجا از دنیا رفت. وفات او بنابر مشهور، سال 421 هـ ق و طول عمرش را حدود یک قرن گفته اند. وی در لغت و منطق، ادبیات و فنون شعر و ریاضیات و اقسام فلسفه و حکمت نظری و در طب عملی و علمی، از تبحر و مهارت فوق العاده ای برخوردار بود.

ساختار و تقسیم بندی کتاب:
این کتاب هفت گفتار و مقاله است که در هر گفتاری، بخش های جداگانه ای درباره مسائل گوناگون اخلاق و رفتار انسانی است.
مقاله اول: تعریف نفس انسانی، فضائل نفسانی، قوای نفسانی و بحث از 4 فضیلت، یعنی حکمت، عفت، شجاعت و عدالت، که نظرات حکمای یونانی (افلاطون، ارسطو) را مطرح می کند.
مقاله دوم: شامل مباحث اخلاق (بهترین صناعت برای نیکو کردن رفتار آدمی، نسبت میان نظر و عمل، مراتب نفس، شیوه تربیت کودکان).
مقاله سوم: خیر و خوشبختی و تفاوت میان خیر و سعادت و آراء گوناگون در این باره.
مقاله چهارم: درباره اعمال انسان، ظهور فضایل از کسی که نه سعید است و نه فاضل و بحث مختار بودن آدمی در عدالت یا ستمکاری.
مقاله پنجم: در باب انواع محبت، تعاون و اتحاد، رای فلاسفه درباب دوستی و شرایط آن، بحث درباره رای ارسطو راجع به سعادت کامل.
مقاله ششم: شامل امراض نفسانی، توصیه به محاسبه نفس برای دفاع در برابر رذایل.
مقاله هفتم: بازگرداندن سلامتی به نفس، درمان بیماریهای اخلاقی، مسئله مرگ، درمان اندوه و تاثیر ایمان در این مورد.

لازم به ذکر است که برخی این کتاب را به 6 مقاله و بعضی به 8 مقاله، مشتمل کرده اند که این، ناشی از چاپ ها و تلفیق و ترتیب مقالات بوده است.

ترجمه و چاپ و نشر:
1- کتاب تهذیب الاخلاق، به فارسی ترجمه و بنام «کیمیای سعادت» نوشته میرزا ابوطالب زنجانی.
2- ترجمه دیگری به فارسی بنام «اخلاق و راه سعادت» از بانو مجتهده امین، که افزوده هایی در متن نیز دارد.
3- زریق، به انگلیسی ترجمه کرده است.
4- محمد ارکون، به فرانسه ترجمه کرده است که شرح مفصل و انتقادی بر این کتاب است.
5- خواجه نصیرالدین طوسی، به امر ناصرالدین محتشم این کتاب را از عربی به فارسی ترجمه کرد و دو قسمت دیگر به آن اضافه نموده که بنام «اخلاق ناصری» آنرا اسم گذاری نمود.

چاپ کتاب از سال 1314 - 1316 قمری، بارها در ایران، مصر، لبنان و جاهای دیگر و آخرین چاپ آن سال 1401 هـ ق در بیروت بوده است.

بسمه تعالی

کتابی در اخلاق اسلامی به زبان عربی(البته ترجمه های متعددی از این کتاب موجود است)، جامع ترین کتابی است که متاخران در علم اخلاق نوشته اند. از آنجا که عالمان دینی با وجود تعالیم اخلاقی (قرآن و روایات) خود را از تالیفی مستقل در باب اخلاق، بی نیاز می دیدند و معتقد بودند که با ظهور اسلام، نکته های اخلاقی به تفصیل تبیین شده، ولی مولف این کتاب جامع السعادات، تمام این تعالیم و معارف اخلاقی را به صورت اخبار و روایاتی که در جاهای مختلف پراکنده و دستیابی به آنها برای همه ممکن نبود و خلاصه ای از این شریعت و گزیده ای از آنچه که اهل حکمت و عرفان گفته اند، در این جا، جمع آوری و تالیف و تدوین کرده است، در واقع این کتاب مشتمل بر هر دو جنبه «عقلی نظری، فلسفی» و «دینی و علمی» با سبک و اسلوبی ویژه است.

معرفی اجمالی نویسنده:
مولی محمد مهدی نراقی، یکی از مجتهدان برجسته و عالم و حکیم و فقیه قرن دوازدهم و سیزدهم هجری است. پدرش ابوذر نراقی از کارمندان دولت ایران در قریه «نراق» بود. ملا محمد مهدی متولد در قریه نراق در ده فرسنگی کاشان در ایران است. البته از سال تولد او اطلاعی در دست نیست ولی بنا به قرائن، او از نوجوانی (15 سالگی) از محضر درس اساتیدی استفاده می کرده و حدود 30 سال شاگرد "مولی اسماعیل خاجوئی" که ساکن در اصفهان بود، بهره علمی برد و در واقع رشد و ظهور علمی نراقی در نزد این استاد بزرگوار بوده است. او ظاهرا در اصفهان نزد دو عالم دیگر، شیخ محمدبن حکیم حاج زمان و شیخ محمد هرندی، که هر دو استاد فلسفه بودند، درس خواند. شیخ نراقی، بعدا به کربلا و نجف رفت و در محضر بزرگانی در نهایت فقر و تنگدستی تحصیل علم کرد و نزد آخرین و بزرگترین استادش "آقا وحید بهبهانی" فارغ التحصیل شد. جمعا نراقی هفت استاد داشت که فرزند او در یکی از اجازه هایش، آنان را «کواکب سبعه» نامیده است. او بعد از فراغت از تحصیل از کربلا به وطن خود برگشت و در کاشان ساکن شد و در آنجا مرکزی علمی بنیاد کرد، در حالی که آن زمان، کاشان از علم و علما خالی شده بود. بعدها آنجا یکی از مراکز مهم علمی در ایران شد. مولف ذوفنون بود و در علم فقه و اصول، ریاضی و هندسه و حساب و هیئت و فلسفه، تبحر کافی داشت. نراقی همراه پسرش به عراق بازگشت و به نجف اشرف، جهت زیارت عتبات و بعد از استادش "وحید بهبهانی" رفت، ولی در همان جا به سال 1209 ق دار فانی را وداع کرد و به خاک سپرده شد.

ساختار و تقسیم بندی کتاب:
کتاب جامع السعادات به تصریح مولف، یک بخش از حکمت عملی قدیم یعنی اخلاق را شامل می شود و درباره سایر بخش ها حرفی نمی زند زیرا غرض او از تالیف این کتاب، تنها بحث در چگونگی اصلاح نفس و تهذیب اخلاق است. این کتاب مشتمل بر 3 باب است:

باب اول در مقدمات که در آن مباحث کلی و مبانی علم اخلاق مطرح شده از قبیل: تجرد و بقای نفس، تاثیر طبیعت آدمی و مزاج بر اخلاق، نقش تربیت در اخلاق، شرف علم الاخلاق به سبب شرافت موضوع و غایت آن، ترکیب حقیقت انسان از جهات متقابل و اینکه غایت سعادت، تشبیه به مبدا است (این باب 16 فصل دارد).
باب دوم در گونه های اخلاق شامل مباحثی چون فضائل چهارگانه (عدالت، شجاعت، حکمت، عفت)، اصلاح نفس پیش از اصلاح دیگران، دستیابی بر محبت، حد وسط در اخلاق یعنی اعتدال و اطراف آن (افراط و تفریط) در اخلاق.
باب سوم درباره اخلاق پسندیده که شامل یک مقدمه و چهار مقام است. مقدمه درباره نگهداری اعتدال و میانه روی در فضیلت ها و گفتار و کردار، درمان کلی و درمان ویژه بیماری نفس سخن می گوید و چهار مقام در قوه عاقله، قوه غضبیه، قوه شهویه و فضایل و زذایل آن و مقام چهارم در باب رذایل و فضایل که مربوط به این سه قوای سه گانه یا متعلق به دو قوه از آنهاست.
مستندات جامع السعادات:
ملا محمد مهدی نراقی در تالیف این کتاب به برخی از متون متقدم در علم اخلاق، استفاده کرده است و از گفتار حکمای پیشین و فیلسوفان یونانی فیثاغورس، افلاطون، ارسطو، ابوعلی مسکویه نقل قول کرده و از مطالب شارحان و حکمای اسلامی مانند ابوعلی سینا، ملاصدرا و فارابی استفاده نموده است. ظاهرا شیخ نراقی، در مباحث نظری اخلاقی، بیشتر از کتاب تهذیب الاخلاق ابوعلی مسکویه، اخلاق ناصری و خواجه نصیرالدین طوسی، بهره برده است. او "ابوعلی مسکویه" را استاد اخلاق و از اولین دانشمندان مسلمانی می داند که کتاب اخلاقی تدوین کرده است.

نکته منفی:
یکی از مشکلات مهم کتاب که بعضی ها بر مولف خرده گرفته اند اینست که احادیث مرسل زیادی آورده (حدیث مرسل یکی از دوازده قسم حدیث ضعیف است) و بدون اینکه به صحت و سقم آنها التفاتی داشته باشد، آنها را نقل کرده و مأخذ آنها را نگفته و به منابعی مانند «جامع الاخبار» و «مصباح الشریعه» تکیه دارد در حالی که می دانیم مطالب جعلی و ساختگی در این دو کتاب زیاد است.

چاپ و نشر:
این کتاب به کوشش سید محمد کلانتر با تصحیحی علمی و انتقادی در سال 1368 ق در سه جلد در نجف اشرف چاپ شد. شیخ محمدرضا مظفر مقدمه ای در این کتاب دارد. قبلا این کتاب بارها در نجف و تهران و بمبئی چاپ شده است. سید جلال الدین مجتبوی این کتاب را به فارسی ترجمه و در سه جلد در سال 1377 شمسی به چاپ رساند. کتاب «معراج السعاده» نوشته ملانراقی، فرزند محمد مهدی نراقی، خلاصه ای از جامع السعادات است تا همین مباحث اخلاقی با عباراتی واضح برای همه مورد استفاده باشد.

بسمه تعالی

این کتاب شامل درسهای اخلاق آقا شیخ محمد تقی آملی است که شبهای چهارشنبه در مسجد مجد الدوله تهران برگزار می شده و در سال 1334 شمسی توسط دو نفر از شاگردان ایشان تنظیم شده و به نام حیات جاوید به چاپ رسیده که به خاطر اغلاط فراوان آن هنگام حروفچینی و افتادگی از آیات و روایات بیش از یک بار چاپ نشده با اینکه این کتاب ارزنده پر از مطالب راهگشای علمی در امور اخلاقی است.

معرفی اجمالی آقا شیخ محمد تقی آملی:
محمد تقی آملی، فقیه امامی، فرزند مولا محمد آملی در روز چهارشنبه یازدهم ماه ذی قعدة الحرام موافق با سال 1304 هـ.ق در تهران متولد شد. آقا شیخ محمد تقی آملی حقا از اعاظم علمای معاصر و جامع معقول و منقول و مجتهد در فروع و اصول بود چنان که حائز منقبتین علم و عمل بود. هم در مراقبت حظی وافر داشت که دارای رتبت عندیت بود و هم در سلوک الی الله نصیب وافی داشت که واجد عزم و همت بود، و هم در تدریس توفیق والا داشت و هم در تصنیف ید طولی. هنگامی که به بدایت تعلیم رسید به مکتب رفت و بعد از آشنایی به خواندن و نوشتن فارسی به تعلم علوم عربیه که مهمترین کمالات آن عصر بود گماشت و سپس فقه و اصول را شروع کرد، مقدمات علوم را نزد پدر آموخت پس از آن نزد عالمان دیگری مانند شیخ عبدالنبی نوری و میرزا حسن کرمانشاهی درس خواند. سپس در سال 1340 ق به نجف اشرف رفت و مدت چهارده سال از محضر استادانی چون میرزای نائینی و آقا ضیاء عراقی ( اراکی ) و آقا سید ابو الحسن اصفهانی بهره یافت و همچنین ایشان شاگرد برجسته علامه میرزا علی آقا قاضی بوده است؛ سپس به تهران بازگشت و به تصنیف و تدریس مشغول شد. از شاگردان او می توان به آیت الله حسن زاده آملی – آیت الله سید رضی شیرازی – آیت الله یحیی عابدی – آیت الله مصطفی مجد جامعی – آیت الله محی الدین انواری و ... اشاره کرد. جمعی از فقهای فاضل از محضرش بهره می بردند و بسیار گرامی اش می داشتند. آملی فقیهی گوشه نشین بود و از پذیرفتن مسئولیت ریاست گریزان بود و تا پایان زندگی نیز در نوشتن رساله فتوایی خودداری کرد. از آثار او می توان به شرح عروة الوثقی و حاشیه بر شرح منظومه ی سبزواری اشاره کرد. وی در صبح دوشنبه ماه صفر 1379 هـ.ق مطابق با اول شهریور 1338 در تهران دار فانی را وداع گفت.

ساختار بندی کتاب:
بعضی از عناوین این کتاب عبارتند از:
فایده اخلاق چیست؟ - معرفت نفس – علت دیر رسیدن انسان به مراتب کمال – آیا قصد گناه کردن گناه است؟ - آیا توبه واجب فوری است؟ - رجا افضل از خوف است – مناجات امام سجاد (ع) – اندرز سگ به عابر – فرق خوف و خشیت – حالت شوق چیست؟ - توبه واقعی قبول می شود – تعداد گناهان کبیره – نماز واقعی – خطر کوچک شمردن گناه – اظهار گناه – الگوی به – حقیقت توبه – قدرت صبر – تقویت دینی – ماهیت گریه ها – مقام مقربین – عجز از شکر – اقسام توبه کنندگان – توبه از دیدگاه علوم مختلف – سهل شمردن گناه پنهان – فایده ی اعمال ما چیست؟ - معیار برتری علم – رحمت بیکران خدا – دل شکر آمیز - درس اشتیاق – انس ثمره ی محبت – حالت ادلال چیست؟ - علت اختلاف مردم در حجت – مقام جذبه – نشانه های محبت – رابطه ی دعا و رضا – ویژگی های رحیق مختوم –اسباب خوف محبان – ملاک خائف یا محب بودن – اثر کتمان محبت در تکامل انسان – قرب به خدا چیست؟ - غضب و اقسام و آثار بدنی و روحی آن – درمان خشم - حلم حضرت سلیمان – اسباب غضب و راه درمان آن – خدا همه ی مخلوقاتش را دوست دارد و...

بسمه تعالی

این رساله یکی از آثار و تالیفات میرزا احمد آشتیانی است. احمد آشتیانی درباره این رساله خود چنین مینگارد: که چون در این اوقات به علت عارضه انصدام پا از حضور در مجلس بحث محروم شده ام به خاطرم رسید که مختصری از مطالب اخلاقیه و مسئله توحید بنویسم که وسیله طلب آمرزش و یادگاری برای دوستان باشد.

معرفی اجمالی نویسنده:
میرزا احمد آشتیانی فقیه و فیلسوف شیعی امامی، چهارمین و کوچکترین فرزند میرزاحسن مجتهدآشتیانی، فقیه سرشناس روزگار ناصرالدین‎شاه و مظفرالدین‎شاهـ.قاجار، به سال 1300 هجری قمری در تهران دیده به جهان گشود، و پس از پایان تحصیل مقدمات عربی و ادبیات فارسی، به خواندن سطوح فقه و اصول در خدمت پدر خود پرداخت و بعد از درگذشت وی (1319ق/1901م)، تحصیلات خویش را نزد علمای دیگر مانند سیدمحمد یزدی، میرزاهاشم رشتی، حکیم کرمانشاهی و حکیم اشکوری دنبال کرد و آنگاه در مدرسه سپهسالار به تدریس معقول و منقول مشغول شد. در 1340ق/1921م رهسپار نجف اشرف گشت و افزون بر کسب فیض از محضر استادانی چون علامه نائینی و اقاضیاء عراقی، خود نیز مجلس درس فلسفه دایر ساخت. در 1350ق/1931م به ایران برگشت و بقیه عمر را در تهران به تدریس فقه و اصول و علوم عقلی، تألیف کتاب و ارشاد مردم گذراند. وی هنگام وفات متصدی مدرسه علمیه مروی، بزرگترین حوزه علمیه تهران، بود. میرزا احمد افزون بر احاطه بر علوم عقلی و نقلی، در پزشکی قدیم و دانشهای قدیم و دانشهای ریاضی نیز دستی داشت. خط را بسیار زیبا می‎نوشت و با تخلص «واله» شعر می‎سرود. وی عارفی خلیق، متواضع، سلیم‎النفس، متعبد و مثل اعلای پارسایی بود. میرزااحمد از 5 تن از مراجع زمان یعنی میرزاحسین نائینی، حایری یزدی، آقا ضیاء الدین عراقی، سیدابوالحسن اصفهانی و حاج‎آقاحسن بروجردی گواهی اجتهاد داشت. ثمره ازدواج ایشان دو پسر و چهار دختر بود. آیة الله آشتیانی روز سه شنبه سوم تیرماه 1354/ چهاردهم جمادی الثانی 1359 هـ.ق در 95 سالگی پس از حدود 80 سال تعلیم و تعلم و تربیت انسانها و خدمت به اسلام و مسلمانان چشم از جهان فروبست. ایشان در مقبره خانوادگی ایشان در صحن حرم حضرت عبدالعظیم به خاک سپرده شده اند.

ساختاربندی کتاب:
این کتاب شامل چندین عنوان به شرح زیر است:
- در قاعده حسن و قبح عقلی
- لطیفه: شیخ شبستری( ابیاتی از شیخ)
- تذکره: و اما وجود که با ماهیت است، وجود ظلی و فیض مقدسی است که از باری تعالی بر همه ماهیات فائض گردیده است.
- تعقیب: و اما حقیقتی که غیر وجود است که در اصطلاح از او تعبیر به ماهیت می شود.
- تبصره: صفات کمالیه ای که عین ذات مقدس پروردگار است.
این رساله را مولف ظاهرا در سال ١٣٨٨ هـ.ق نوشته و در همان سال در ٣٥ صفحه به ضمیمه دعای کمیل، و نیز در سال ١٤٠٣ چاپ شده است.

بسمه تعالی

کتاب سنن النبی (ص) تالیف علامه بزرگوار، حضرت آیة ا.... طباطبایی (قدس سره)، تنها کتابی است که پیرامون آداب و سنن و روش رفتاری رسول خدا (ص) تدوین گردیده است و برای شیفتگان دین و طالبین معارف حقه، این کتاب گنجینه ای بس عظیم از معارف می باشد.

معرفی اجمالی نویسنده
سیدمحمدحسین طباطبایی تبریزی در سال 1321 هجری قمری (1281 شمسی) متولد شد. یکسال قبل از فوت پدرش به مدرسه رفت اما پس از پایان کلاس هفتم مصلحت دیده می شود که در خانه درس بخواند به این دلیل او و برادرشان تحت تعلیم ادیب لایقی به نام شیخ محمدعلی سرائی قرار می گیرند و ادبیات عرب می آموزند و زیر نظر میرزا علینقی خطاط به یادگیری فنون خوشنویسی می پردازند. مرحوم علامه در 1303 در سن 21 سالگی با صبیه مرحوم حاج میرزا مهدی آقا طباطبایی مهدوی که از خویشان پدر بود ازدواج کرد. استاد علامه در 1304 که دروس حوزه تبریز را به پایان رساند به همراه همسر و برادر و پسرشان که تازه به دنیا آمده بود عازم نجف اشرف شدند. آشنایی با حاجی میرزا علی آقای قاضی رضوان الله علیه در مرحوم استاد علامه چنان تاثیری گذاشت که مدت 11 سال اقامت در نجف علاوه بر فقه و اصول و ریاضیات و فلسفه و رجال و تفسیر، در عرفان عملی در محضر این استاد عالیقدر حضور یافته و در سیر و سلوک و تزکیه نفس توشه های فراوانی بردند. مرحوم محمدحسین طباطبایی در اواخر زندگی در نجف روزگار را به سختی گذراندند به طوری که در سال 1314 در اثر اختلال وضع معاش عازم ایران شدند و در روستای شادآباد تبریز سکنی گزیدند. ایشان به منظور کسب علم عازم قم شدند و برای همیشه با شهر تبریز وداع کردند. در سال 1325 وارد قم شدند و بدین ترتیب زندگی پربار علمی مرحوم علامه از همین جا آغاز شد و مدت 35 سال در این شهر زندگی کردند و بیشترین خدمت را به اسلام و حوزه های علمیه کردند. وی درس فلسفه را با سبک و روشی نوین آغاز کرد. زندگی این عالم ربانی که یکی از مفاخر بزرگ اسلام و محققی کم نظیر است در ساعت 9 صبح روز 24 آبان 1360 در شهر قم به پایان رسید و دعوت حق را لبیک گفت. آثاری که علامه طباطبایی در تبریز تهیه کردند: 1. رساله در اسماء و صفات 2. رساله در افعال 3. رساله در وسایط میان خدا و انسان 4. رساله قبل الدنیا 5. رساله من الدنیا 6. رساله بعد الدنیا 7. رساله در ولایت 8. رساله در نبوت 9. کتاب سلسله انساب طباطباییان آذربایجان.
مختصری از خدمات استاد در شهر قم: 1- پی ریزی شیوه نوین از تفسیر که کاملا بدیع و ابتکاری است. 2- اشاعه تفکر فلسفی و تعقلی 3- کوشش در تفهیم مسائل فلسفی و ملموس ساختن بسیاری از مسائل پیچیده 4- کوشش و نشر آثار اهل بیت 5- جمع میان مفاهیم قرآنی با آنچه که در اخبار خاندان رسالت وارد شده است. 6- اشاعه فکر شیعی در خارج از جهان اسلام 7- تربیت و پرورش شخصیت های علمی و فکری 8- تالیفات گرانبها اعم از چاپ شده و چاپ نشده 9- و...

نظر علامه طباطبایی (ره) درباره کتاب سنن النبی (ص)
«این کتاب از جمله عنایات، الطافی است که خداوند سبحان امکان تالیف آن را به ما داد، بحثی از روایاتی که راویان مسلمان حدیث در کتابهای خود در مورد آداب و سنتهای آقا و سرورمان حضرت رسول خدا (ص) آورده اند را تا آنجا که زمان اندک و فرصت کوتاه ما اجازه داد انتخاب نموده ایم».
ساختار کتاب
کتاب سنن النبی (ص)، دارای 21 باب و ملحقات می باشد که به زبان عربی تالیف شده است که متن عربی این کتاب به فارسی شیوا و فصیح برگردانده شده است و برای مشتاقین به فراگیری علوم اهل بیت و علاقه مندان و پیروان مکتب پیامبر خاتم تهیه و تنظیم شده است. ابواب کتاب عبارتند از:
باب اول: شمائل پیامبر (ص)
باب دوم: آداب معاشرت پیامبر (ص)
باب سوم: آداب نظافت و احکام زینت پیامبر (ص)
باب چهارم: آداب سفر پیامبر (ص)
باب پنجم: آداب پوشیدنی های پیامبر (ص)
باب ششم: آداب مسکن پیامبر (ص)
باب هفتم: آداب خوابیدن و بستر پیامبر (ص)
باب هشتم: آداب زناشویی و تربیت فرزند پیامبر (ص)
باب نهم: آداب غذاها و آشامیدنی ها و آداب سفر پیامبر (ص)
باب دهم: آداب خلوت ها و مستراح پیامبر (ص)
باب یازدهم: آداب مردگان
باب دوازدهم: آداب معالجه و مداوا
باب سیزدهم: آداب مسواک زدن
باب چهاردهم: آداب وضو گرفتن
باب پانزدهم: آداب غسل کردن
باب شانزدهم: آداب نماز
باب هفدهم: آداب روزه
باب هجدم: آداب اعتکاف
باب نوزدهم: آداب صدقه
باب بیستم: آداب قرائت قرآن کریم
باب بیست و یکم: آداب دعا و ذکر تعدادی دعا و اذکار
ملحقات آداب جمع، ملحقات متفرقه، ملحقات شمائل پیامبر (ص).

به گفته علامه طباطبایی: «در این کتاب حرفی از مکروهات به میان نیامده چرا که روش حق بر آن قرار گرفته که از پیامبر (ص) هیچ کار مباح و مکروهی سر نزد و ادله عقلی و نقلی هم به این اصل استوار است، ناگفته پیداست که ما در این کتاب به جهت رعایت اختصار، سندهای احادیث را حذف نمودیم و فرقی میان روایات مسنده و مرسله نهادیم و برای سهولت در کار مراجعین نام کتابها و نویسندگان آنها را ذکر کرده تا اهل بحث بتوانند به اصل روایات نقل شده مراجعه نمایند و از خداوند در این راه کمک طلبیدیم».
این کتاب با عناوین دیگر توسط مترجمانی چون محمدهادی فقهی، حسین قهستانی، حسین استادولی و عباس عزیزی و .... ترجمه و توسط ناشرانی چون تهذیب، انصاری و کتاب فروشی اسلامیه منتشر شده است. متن این کتاب به همراه ترجمه در سال 1354 به چاپ رسیده است و همچنین این کتاب به زبان اردو توسط ولی الحسن رضوی در سال 1376 ترجمه و به چاپ رسیده است.

بسمه تعالی

چهل حدیث یکی دیگر از آثار عالم ربانی، حضرت امام خمینی سلام الله علیه است. معظم له این کتاب را در شرح و بیان چهل حدیث از احادیث موروث از معصومان نگاشته اند. کتاب حاضر در اصل تقریرات امام خمینی بوده است. مضامین آن را در مدرسه فیضیه و ملاصادق در قم برای شاگردان خود ایراد فرموده بودند؛ سپس تصمیم گرفتند کتابی در همین زمینه تالیف کنند و این کتاب را در سال 1358 هجری شمسی به پایان رساندند. 33 حدیث از احادیث این دفتر مربوط به اخلاقیات و مهلکات و منجیات است. در این قسمت وجهه همت مصنف بزرگوار کتاب این است که، تمویهات نفس را آشکار کنند و مفاسد هر یک از ذمایم اخلاقی همچون کبر، ریا، غضب و حسد را شرح دهند و در خلال مطالب مواعظی درج کنند که در بازداشت نفس از معصیت سودمند قرار گیرد. در هر باب آیاتی از کلام آسمانی استشهاد کرده اند و گهگاه از سخنان ارباب ضمایر پاک نیز استفادت جسته اند؛ که در بین آنان در درجه اول معلم روحانی و ارجمند خود ایشان مرحوم شاه آبادی است که در زمان تالیف این کتاب در قید حیات بوده اند. آنچه در شرح این روایات مطمع و مطرح نظر معظم له بوده، بیدار ساختن خواننده و تنبه دادن به اوست که از مباشرت لذات دست بردارد و مباشر اعمال صالح گردد. هفت حدیث آخر کتاب، در شرح مطالبی است که از سنگین ترین و در عین حال عالی ترین و نفیس ترین مطالب و مباحث عرفانی محسوب می گردد. مباحثی از قبیل جبر و تقویض عرفانی، بحث ذات و اسماء و صفات حق تعالی، شناخت باری و آفرینش آدم بر صورت او و مانند آن، به طوری که باید گفت روش معظم له در توضیح احادیث چنین است که ابتدا حدیث را نقل می کنند؛ سپس آن را به فارسی ترجمه می کنند؛ و آنگاه کلمات اصلی حدیث، و گاه قالب تعبیرات و کلمات آن را شرح و معنا می کنند، و در معنای حدیث، متعرض نکته ای که در شرح حدیث سودمند است می شوند؛ و پس از فراغ از شرح تعبیرات و اصطلاحات و تمهیدات لازم به شرح متن می پردازند و طی چند فصل شرح حدیث را به پایان می برند.
ساختار بندی کتاب:
این کتاب شامل چهل حدیث است که هر کدام از احادیث مقامات و فصولی دارند که به شرح ذیل می باشد:
حدیث اول: جهاد با نفس؛ مقام اول نشئه ملک و ظاهر- مقام دوم: نشئه باطل و ملکوت-
حدیث دوم: ریا؛ مقام اول: ریا در عقاید مقام دوم: ریا در اخلاق و ملکات باطنی مقام سوم: ریا در اعمال حدیث سوم: عجب؛ که شامل مراتب در هر یک از درجات عجب، مفاسد عجب، منشاء عجب و ...
حدیث چهارم: کبر؛ که شامل درجات کبر به اعتبار کسی که تکبر با اوست، مفاسد کبر، علاج کبر و...
حدیث پنجم: حسادت؛ شامل موجبات حسد، علاج عملی حسد و...
حدیث ششم: حب دنیا؛ که شامل سبب زیاد شدن حب دنیا در قلب و...
حدیث هفتم: غضب؛ شامل فواید قوه غضبه، علاج غضب و...
حدیث هشتم: عصبیت؛ که شامل مفاسد عصبیت، صورت ملکوتی عصبیت و...
حدیث نهم: نفاق
حدیث دهم: هوای نفس و درازی آرزو
حدیث یازدهم: فطرت؛ که شامل معنای فطرت، تشخیص احکام فطرت و...
حدیث دوازدهم: تفکر؛ شامل فضیلت تفکر و ...
حدیث سیزدهم: توکل
حدیث چهاردهم: خوف و رجاء
حدیث پانزدهم: امتحان و آزمایش مؤمنان
حدیث شانزدهم: صبر
حدیث هفدهم: توبه
حدیث هجدهم: ذکر خدا
حدیث نوزدهم: غیبت
حدیث بیستم: اخلاص
حدیث بیست و یکم: شکر
حدیث بیست و دوم: کراهت از مرگ
حدیث بیست و سوم: اصناف جویندگان علم
حدیث بیست و چهارم: اقسام علم
حدیث بیست و پنجم: شک و وسواس
حدیث بیست و ششم: فضیلت علم
حدیث بیست و هفتم: عبادت و حضور قلب
حدیث بیست و هشتم: لقاءالله
حدیث بیست و نهم: وصایای رسول اکرم (ص) و امیر المومنین (ع)
حدیث سی ام: اقسام قلوب
حدیث سی و یکم: عدم معرفت حقیقی حق تعالی و رسول اکرم (ص) و ائمه (ع)
حدیث سی و دوم: یقین (و حرص و رضا)
حدیث سی و سوم: ولایت و اعمال
حدیث سی و چهارم: مقام مؤمن نزد حق تعالی
حدیث سی و پنجم: معرفت اسماء حق و مسئله جبر و تقویض
حدیث سی و ششم: صفات حق
حدیث سی و هفتم: معرفت خدا و رسول و اولی الامر
حدیث سی و هشتم: آفرینش آدم به صورت خداوند
حدیث سی و نهم: خیر و شر
حدیث چهلم: تفسیر سوره توحید و آیات آغازین سوره حدید.

بسمه تعالی

کتاب شریف شرح حدیث جنود عقل و جهل از جمله آثار ارزشمند بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران امام خمینی می باشد. این کتاب عرفانی- اخلاقی مشتمل بر مباحث ارزشمند عرفان نظری، فلسفه اسلامی، اخلاق، شرح احادیث انسان شناسی، تفسیر همراه با نصایح اخلاقی می باشد. این شرح که به قلم توانای امام (ره) به رشته تحریر در آمده است، از کتب بی نظیر در نوع خویش به حساب می آید. امام راحل از جایگاه رفیع علم و عمل و با سحر در علوم عقلیه و نقلیه به شرح حدیث نورانی جنود رحمان و شیطان پرداخته و در تبیین لطائف نهفته در آن گوی سبقت از صاحبان کتب عرفانی و اخلاقی و شراح حدیث ربوده و از نفس قدسی روح الهی در آن چنان دمیده که قلب سالک را مطمئن و قدم او را راسخ کند. شرح احادیث نورانی معصومین که مشتمل بر معارف بلند الهی است و به ید قدرت عارفی کامل امکان پذیر است و به همین جهت کمتر عالمی از علمای ربانی را توانایی انجام این مهم بوده است.
اهمیت این کتاب که آخرین کتاب امام در اخلاق است، فقط به واسطه تضلع مولف در علوم مختلف نیست بلکه مربی بودن امام راحل برای میلیونها انسان حق طلب بهترین شاهد صدق نگارنده آن است. بر این کتاب پاورقی های متعددی به تناسب نگاشته شده تا اطلاعات جانبی را در اختیار خواننده قرار دهد و در بسیاری از پاورقیها برای خوانندگان فارسی زبان که با منابع اصلی کتاب آشنایی ندارند توضیحاتی داده یا منابع فرعی معرفی شده است و در انتهای کتاب بعضی از فهارس فنی که دست یابی به مطالب کتاب را آسان می کند قرار داده شده است.

ساختار بندی کتاب:
این کتاب به صورت مقاله، فصول و مقصد به شرح ذیل فهرست بندی شده است که به اختصار بیان می گردد.
مقاله اول: در نقل لفظ حدیث شریف است
مقاله دوم: در بیان شمه ای از حقیقت عقل و جهل و بیان مراد حدیث شریف
مقاله سوم: در شمه ای از خصایص و صفات این دو حقیقت عقلیه و جهلیه
مقاله چهارم: در بیان شمه ای از حقیقت اقبال و ادبار عقل و جهل کلی و جزئی
مقاله پنجم: در شرح اجمالی از بعض الفاظ حدیث شریف
مقاله ششم: در بیان و شرح جنود عقل و جهل از بعض وجوه که خود دارای 25 مقصد است: 1- در بیان خیر و شر. 2- در بیان ایمان و کفر. 3- در بیان تصدیق و ضد آن که جحود است. 4- در رجاء و ضد آن که قنوط است. 5- در بیان عدل و ضد آن که جور است. 6- در رضا و ضد آن که سخط است. 7- در شکر و ضد آن که کفران است. 8- در طمع و ضد آن که یاس است. 9- در توکل و ضد آن که حرص است. 10 و11- در رافت و رحمت و ضد آنها که قسوت و غضب است. 12- در علم و ضد آن که جهل است. 13- در فهم و ضد آن که حمق است. 14- در عفت و ضد آن هتک است. 15- در زهد و ضد آن رغبت است. 16- در رفق و ضد آن که خرق است. 17- در رهبت و ضد آن که جرئت است. 18- در تواضع و ضد آن که کبر است. 19- در توده و ضد آن که تسرع است. 20- در حلم و ضد آن که سفه است. 21- در صمت و ضد آن که هذر است. 22- در استسلام و ضد آن که استکبار است. 23- در تسلیم و ضد آن که شک است. 24- در صبر و ضد آن که جزع است. 25- در صفح و ضد آن که انتقام است.

بسمه تعالی

از دیگر تالیفات شیخ جلیل القدر بهایی می باشد که یکی از ارزنده ترین کتب ادعیه در فرهنگ شیعی به شمار می رود. اهمیت این اثر یکی به لحاظ جلالت قدر و مقام رفیع علمی و معنوی گردآورنده این اثر است که با شناخت دقیق و فهم عمیق خود از معارف معصومین (ع) مجموعه ای از احادیث متقن وارده در این باب را گردآوری نموده است.
اهمیت و ویژگی دیگر این مجموعه در این است که یک برنامۀ روحی و روانی برای تمام اوقات شبانه روز می باشد. به این معنا که انسان در هر ساعتی از ساعات که حال دعا و استغاثه داشته باشد می تواند با مضامینی عالی با معبود و معشوق یگانه خود راز و نیاز نموده و روح خود را در معرض اشراقات و انوار قدسیه الهی قرار دهد.
مرحوم محدث قمی در «سفینه البحار» می نویسد:" از قاضی معز الدین محمدبن تقی الدین اصفهانی که در زمان شاه عباس قاضی اصفهان بوده است و از فقهاء و متکلمین بوده و در علوم ریاضی مهارت تام داشته است و از مشایخ مجلسی اول بوده است... نقل است که گوید: شبی یکی از امامان (ع) را در خواب دیدم، به من فرمود: کتاب «مفتاح الفلاح» را رونویس کن و بر دستورات آن مداومت نما. چون بیدار شدم از همه علمای عصر از این کتاب سراغ گرفتم، همه به اتفاق گفتند تا به حال نامی از این کتاب نشنیده ایم. و شیخ بهایی در آن وقت همراه لشکر سلطان به یکی از نواحی ایران رفته بود. چون به شهر آمد از او درباره آن کتاب پرسیدم. ایشان فرمود: من در این سفر کتاب دعایی نوشتم به نام «مفتاح الفلاح» وتا به حال نام آن را برای احدی از اصحاب بازگو نکرده ام، من خواب خود را برای شیخ باز گفتم، شیخ گریست و نسخه خود را به من داد. و این نسخه نخستین است که از روی خط شیخ نوشته شده است."
معلم بزرگ مرحوم آیة الله مولی حسینقلی همدانی که به فرموده بعضی از مشایخ سیصد تن از اولیاء الله در محضر انوار اوتربیت شده اند، می فرمود: کتاب مفتاح الفلاح شیخ بهایی برای عمل کردن خوب است.
شیخ بهایی این کتاب را در گنجه و در ماه صفر 1015 ق تمام کرده است و جمال الدین محمدبن حسین خوانساری معروف به آقا جمال خوانساری آن را به نام شاه سلیمان صفوی ترجمه کرده است.
از این کتاب چند ترجمه فارسی دیگر توسط علمای پیشین به عمل آمده است که نسخ آن در کتابخانه ها به فراوانی موجود است که از جمله آنها می توان ترجمه و شرح علی بن طیفور بسطامی (از دانشمندان قرن یازدهم) با نام «منهاج النجاح» را نام برد. صدرالدین محمد شاگرد شیخ بهایی نیز این کتاب را به فارسی ترجمه کرده است و ظاهرا در زندگی شیخ بهایی این ترجمه صورت گرفته وآن را به نام «آداب عباسی» نامیده؛ شاید به مناسبت آن که برای شاه عباس ترجمه کرده است.

معرفی اجمالی نویسنده:
محمدبن عزالدین شیخ حسین جبعی عاملی حارثی همدانی، فقیه، محدث، مفسر ریاضی، حکیم، ادیب، شاعر به زبان فارسی و عربی و جامع علوم عقلیه و نقلیه و در مجموع از دانشمندان بزرگ ایرانی شیعه، که در سال 953 هجری قمری در «بعلبک» جبل عامل، بدنیا آمد. در همان کودکی همراه پدرش به ایران آمد و نزد او عربی، تفسیر و حدیث را یاد گرفت و سپس نزد علمای دیگر در قزوین و دیگر شهرهای ایران، تحصیلاتش را ادامه داد. بعد از طی تمامی مراحل علمی و رسیدن به کمالات، به دستور شاه عباس ریاست علمی مذهبی اصفهان به او واگذار و پس از فوت پدرش "شیخ علی منشار"، لقب "شیخ الاسلامی" از طرف شاه عباس صفوی به او تفویض شد. سال 984 هـ ق، همراه پدرش به حج رفت و در سال 1008 هـ ق، همراه شاه عباس کبیر پیاده به مشهد مقدس سفر کرد. وی سفرهای دیگری به هرات، آذربایجان، دمشق، فلسطین و مصر و عراق نمود. در هر شهری مورد احترام فوق العاده بود و ملاقاتهایی با بعضی از اهل کمال و علما و فضلا داشت و گاهی نیز مباحثات علمی و مذهبی با پیشوایان مذاهب دیگر داشت و بالاخره به ایران برگشت و در اصفهان در گذشت. از اساتید او می توان ملاعبدالله یزدی، صاحب حاشیه تهذیب المنطق را نام برد و از شاگردان او، ملامحسن فیض کاشانی، ملاصدرا شیرازی و مجلسی اول و ملامحمد صالح مازندرانی می باشند. آثار و تالیفات بسیاری داشته و کشکول شیخ بهائی و طومار شیخ بهائی از جمله آنهاست. وفات او، در شوال 1032 هـ ق و مزارش در شهر مقدس مشهد می باشد.

ساختاربندی کتاب:
شیخ مطالب کتاب خویش را در 6 باب تدوین نموده است که به شرح زیر می باشد:
باب اول: در بیان آنچه گذارده می شود در میانه طلوع صبح صادق تا طلوع آفتاب،
باب دوم: در بیان آنچه گذارده می شود در میانه طلوع آفتاب تا پیشین،
باب سوم: در بیان آنچه گذارده می شود در میان پیشین تا غروب،
باب چهارم: در بیان آنچه گذارده می شود در میانه غروب تا وقت خواب،
باب پنجم: در بیان آنچه گذارده می شود در میانه وقت خواب تا نصف شب،
باب ششم: در بیان آنچه گذارده می شود در میانه نصف شب تا طلوع صبح.

استاد;377091 نوشت:
کتاب آداب الصلوة یا آداب نماز از آثار ارزشمند حضرت امام خمینی می باشد

سلام
ممنون کتاب های ارزشمندی را معرفیــ کرده اید
من در همین زمیه کتاب اسرار الصلوه میرزا جواد آقای ملکی تبریزی رو خوندم
که ایشان استاد حضرت امام (ره) بودن
به نظر من این کتاب هم کتاب ارزشمندی است:Gol:
یا حق...:Gol:

بسم الله الرحمن الرحیم
سلام علیکم
با تشکر از معرفی کتاب های ارزشمند اخلاق این چند کتاب هم ارزشمند است در علم اخلاق:
معراج السعاده(مولا احمد نراقی)
طریق عرفان(ترجمه و شرح رساله الولایه ی علامه ی طباطبایی بوسیله ی علامه حسن زاده)
رساله ی لقاء الله(میرزا جواد اقا ملکی تبریزی)
رساله منصوب به علامه ی بحرالعلوم
یا مهدی
التماس دعا

بسم الله الحمن الرحیم
جزی الله عنا محمدا ما هو اهله

بله جناب ََAmir خوب اشاره کردند...
من هم کتاب های:
عرفان ( سلسله درس های استاد انصاریان ) _
مكارم الأخلاق الطبرسي رو معرفی میکنم...

با سلام و تشکر از جناب استاد بزرگوار و سایر دوستان.

من امسال از نمایشگاه قرآن یک کتاب دو جلدی به نام" در محضر مجتهدی" خریدم که در باره سلسله درس ها و مباحث اخلاقی حضرت استاد آیت الله مجتهدی تهرانی(ره) هست. واقعا کتاب خوبیه و به زبان ساده و شیرین و با بیان حکایات و تمثیلات مختلف نکات اخلاقی رو بیان می کنند. من واقعا کیف کردم. خدا رحمتشون کنه. خوش به حال طلبه هایی که شاگرد ایشون بودند. دوستان اگر بتونن تهیه کنند و بخونن خیلی خوبه. نویسنده کتاب: آقای محمودی گلپایگانی- انتشارات مستجار-

بسمه تعالی

در ادامه کتابهائی نیز که ارتباط مستقیم با اخلاق نداشته،اما موضوع آنها به عنوان مبانی اخلاق اسلامی مطرح هست خدمت دوستان و مشتاقان علم و معرفت معرفی می گردد:

این کتاب رساله ای است در مبدأ و معاد، که در نسخ قدیمی به نام مبدأ و معاد نیز ذکر شده است. این رساله را خواجه به تقاضای بعضی از دوستان خویش تالیف کرده و در آن از آغاز و انجام خلقت و قیامت و بهشت و جهنم و غیر آن به روش عرفانی بحث نموده است. این رساله در واقع سخن از شرح حال انسان در هر عالم است. جز این که در فصل دوم و هفدهم و برخی از مواضع دیگر در اثنای سخن به اختصار و ایجاز ار آغاز یعنی مبدأ تعالی و آمدن انسان از فطرت اولی اشارتی نموده است. لذا سزاوار است که این رساله را یکی از رسائل در معرفت نفس یعنی روان شناسی بشناسیم و بدانیم.


نظر صاحبنظران:
علامه ذوالفنون حسن زاده آملی حفظه الله تعالی: " این رساله از آغاز و انجام شهرت یافت چنانکه سید حیدر آملی در جامع الاسرار به آغاز و انجام آنرا نام برده است، ولکن جناب خواجه آنرا به اسم تذکره نام می برد که تذکره در آغاز و انجام است. "

معرفی اجمالی نویسنده:
محمد بن محمد بن حسن طوسی مکنی به ابو جعفر و ملقب به نصیرالدین و مشهور به خواجه طوسی که او را به القاب استاد البشر و عقل حادی عشر و معلم ثالث نیز خوانده اند. او در سال 597 هجری قمری در مشهد مقدس چشم به جهان گشود. خواجه در تمام علوم متداول آن زمان، از مفاخر و بزرگان به شمار رفته و به علت هوش زیاد و غایت دانش و بینش، شهره آفاق بود و خدمات اسلامی و ایرانی او زبانزد خاص و عام است. به دستور ناصرالدین عبدالرحمان (حکمران اسماعیلی مذهب مهستان) به «الموت» رفت. سال 654 هـ ق که الموت به دست مغولان و هلاکوخان افتاد، خواجه نصیر وزارت او را قبول و به این وسیله مغول خونخوار را با تدبیر و عقل خود تحت نفوذ خود در آورد. در حمله هلاکوخان به بغداد، او را همراهی و در برانداختن خلافت 524 ساله عباسیان نقش مهمی داشت. خواجه نصیر در احیای اسلام و ترویج علم و ادب و اصلاح و ارشاد مردم و به پاداشتن مذهب شیعه اثنی عشری، اهتمام بسیار بکار برد. به امر هلاکو، رصدخانه بزرگ مراغه را تاسیس و تا 16 سال خودش بر سر آن بود. از اساتید او می توان پدرش را در علوم نقلی، ابن میثم بحرانی، محقق حلی، قطب الدین مصری و فرید الدین داماد را نام برد و از شاگردانش می توان به قطب الدین شیرازی، علامه حلی، ابن فوطی، ابن هیثم بحرانی، سید رکن الدین استرآبادی و... اشاره کرد. خواجه در سال 628 هجری با "نرگس خانوم" دختر فخرالدین نقاش ازدواج کرد و از او 3 پسر باقی ماند به نام صدرالدین علی، اصیل الدین حسن و فخرالدین احمد.
خواجه آثار جاویدانی از خود به یادگار گذاشته از جمله: اخلاق ناصری در حکمت علمی و اخلاق، شرح اشارات در فلسفه، تحریر مجسطی در ریاضیات، زیج ایلخانی در نجوم، تجرید العقاید در فن کلام، تحریر اقلیدس در هندسه، اساس الاقتباس در منطق، اوصاف الاشراف در اخلاق، رساله آغاز و انجام در مبدأ ومعاد، رساله جبر و اختیار و...
وفات این دانشمند بزرگ در روز دوشنبه هفدهم ذی الحجه سال 672 هجری قمری در سن 75 سالگی اتفاق افتاد و ایشان را بنا به وصیتش در کاظمین دفن کرده اند.

ساختاربندی کتاب:
این کتاب شامل 20 فصل به شرح زیر است:
1. فصل اول: در صفت راه آخرت و ذکر سالکانش
2. فصل دوم: در اشاره به مبدأ و معاد و آمدن از فطرت اولی و رسیدن به انجام و ذکر شب قدر و روز قیامت
3. فصل سوم: در اشاره به هر دو جهان و ذکر مراتب مردم در این جهان و آن جهان
4. فصل چهارم: در اشاره به مکان و زمان
5. فصل پنجم: در اشاره به حشر خلایق
6. فصل ششم: در ذکر احوال اصناف خلق در آن جهان و ذکر بهشت و دوزخ
7. فصل هفتم: در اشاره به صراط
8. فصل هشتم: در اشاره به صحایف اعمال و اکرام الکاتبین و نزول ملائک و شیاطین بر نیکان و بدان
9. فصل نهم:در اشاره به حساب و طبقات اهل حساب
10. فصل دهم: در اشاره به وزن اعمال و ذکر میزان
11. فصل یازدهم: در اشاره به بطی آسمانها
12. فصل دوازدهم: در اشاره به نفخ صور و تبدیل زمین و آسمان
13. فصل سیزدهم: در اشاره به حالهائی که روز قیامت حادث می شود و وقوف خلق به عرصات
14. فصل چهاردهم: در اشاره به درهای بهشت و دوزخ
15. فصل پانزدهم: دراشاره به زبانیه دوزخ
16. فصل شانزدهم: در اشاره به جویهای بهشت و آنچه در دوزخ به ازاء آن بود
17. فصل هفدهم: در اشاره به خازن بهشت و دوزخ و رسیدن مردم با فطرت اولی که در نشاةاولی بوده است.
18. فصل هجدهم: در اشاره به درخت طوبی و درخت زقوم
19. فصل نوزدهم: در اشاره به حور عین
20. فصل بیستم: در اشاره به ثواب و عقاب و عدل او.
در انتهای کتاب تعلیقاتی که بر هر فصل نوشته شده است، آورده شده است.
این رساله مکرر در تهران و شیراز به چاپ رسیده است.

بسمه تعالی

رساله آداب دعا

این رساله یکی از آثار و تالیفات میرزا احمد آشتیانی است. مولف در این رساله به بیان چندین امر در باب آداب دعا از سوی درخواست دارنده دعا از پروردگار پرداخته است.

معرفی اجمالی نویسنده:
میرزا احمد آشتیانی فقیه و فیلسوف شیعی امامی، چهارمین و کوچکترین فرزند میرزاحسن مجتهدآشتیانی، فقیه سرشناس روزگار ناصرالدین‎شاه و مظفرالدین‎شاه قاجار، به سال 1300 هجری قمری در تهران دیده به جهان گشود و پس از پایان تحصیل مقدمات عربی و ادبیات فارسی، به خواندن سطوح فقه
و اصول در خدمت پدر خود پرداخت و بعد از درگذشت وی (1319ق/1901م)، تحصیلات خویش را نزد علمای دیگر مانند سیدمحمد یزدی، میرزاهاشم رشتی، حکیم کرمانشاهی و حکیم اشکوری دنبال کرد و آنگاه در مدرسه سپهسالار به تدریس معقول و منقول مشغول شد. در 1340ق/1921م رهسپار نجف اشرف گشت و افزون بر کسب فیض از محضر استادانی چون علامه نائینی و اقاضیاء عراقی، خود نیز مجلس درس فلسفه دایر ساخت. در 1350ق/1931م به ایران برگشت و بقیه عمر را در تهران به تدریس فقه و اصول و علوم عقلی، تألیف کتاب و ارشاد مردم گذراند. وی هنگام وفات متصدی مدرسه علمیة مروی، بزرگترین حوزة علمیة تهران، بود. میرزا احمد افزون بر احاطه بر علوم عقلی و نقلی، در پزشکی قدیم و دانشهای قدیم و دانشهای ریاضی نیز دستی داشت. خط را بسیار زیبا می‎نوشت و با تخلص «واله» شعر می‎سرود. وی عارفی خلیق، متواضع، سلیم‎النفس، متعبد و مثل اعلای پارسایی بود. میرزااحمد از 5 تن از مراجع زمان یعنی میرزاحسین نائینی، حایری یزدی، آقا ضیاء الدین عراقی، سیدابوالحسن اصفهانی و حاج‎آقاحسن بروجردی گواهی اجتهاد داشت. ثمره ازدواج ایشان دو پسر و چهار دختر بود. آیة الله آشتیانی روز سه شنبه سوم تیرماه 1354/ چهاردهم جمادی الثانی 1359 هـ.ق در 95 سالگی پس از حدود 80 سال تعلیم و تعلم و تربیت انسانها و خدمت به اسلام و مسلمانان چشم از جهان فروبست. ایشان در مقبره خانوادگی ایشان در صحن حرم حضرت عبدالعظیم به خاک سپرده شده اند.

ساختاربندی کتاب:
این کتاب شامل چند امر در باب درخواست دارنده دعا از پروردگار باید که به شرح زیر می باشد: ١. آنکه آفریدگار جهان را بشناسد ٢. آنکه خواسته خود را به صلاح دید پروردگار خویش موکول نماید. ٣. آنکه رعایت ادب نسبت به مولای خود نماید. ٤. آنکه به عهد و وفای خویش به خدای متعال وفا کند. ٥. آنکه از مخلوق قطع امید نموده و تنها به خدای خود امیدوار باشد. ٦. آنکه خداوند را با نیتی خالص و پاک بخواند. ٧. آنکه در رسیدن به خواسته اش شتاب ورزد. ٨. آنکه به درگاه خداوند تضرع نماید. ٩. آنکه نسبت به مومنین مهربان باشد.
این رساله ظاهرا پس از شهریور ١٣٤٥ نگاشته شده و یکبار در سال ١٣٤٩ به عنوان مقدمه رساله هدیه احمدیه و بار دیگر در سال ١٤٠٣ چاپ شده است.

بسمه تعالی



حکمت عبادات

[TD="width: 16, align: left"]
[/TD]
[TD="align: left"]
[/TD]


کتاب ارزشمند حکمت عبادات که از ناحیه مولف حکیم آن، حضرت آیت اله عبداله جوادی آملی به حکمت عبادات نام گرفته و متضمن ده بخش است که هر یک از آنها به نوع خاصی از عبادت پرداخته و اسرار و حکم آن را بیان می کند. بخش اعظم این کتاب، در ماه مبارک رمضان در حضورت مخاطبان خاصی توسط استاد ایراد شده که هر یک از جلسات آن به صورت یک درس تلقی شده است که توسط حجة الاسلام حسین رضوانی تنظیم شده است. مقدمه کتاب توسط استاد جوادی آملی نوشته شده است.

معرفی اجمالی نویسنده:
آیت اله عبداله جوادی آملی در سال 1312 هـ.ش در شهر آمل به دنیا آمد. پدر و جد ایشان از مبلغین اسلام و ارادتمندان به آستان ولایت بوده اند. آیت اله جوادی آملی پس از به پایان رساندن دوره ابتدایی در سال 1325 وارد حوزه علمیه آمل شد و تا سال 1329 در آن شهر به تحصیل علم پرداخت و پس از آن عازم حوزه علمیه مشهد شد ولی چون طلاب آنجا نسبت به علمای بزرگ مشهد تکریمی نداشتند، آنجا را ترک گفته و وارد حوزه علمیه تهران شد. ایشان با ورود به مدرسه مروی به خواندن رسائل و مکاسب اشتغال یافتند و پس از آن به فراگیری کفایة الاصول و علوم عقلی و نقلی پرداختند و پس از 5 سال عازم حوزه علمیه قم شدند و تاکنون در آنجا حضور داشتند. یکی از خدمات فرهنگی ایشان تاسیس موسسه تحقیقاتی و نشر اسراء در سال 1372 است. ایشان در مجلس خبرگان قانون اساسی و مجلس خبرگان رهبری در دوره های اول و دوم عضویت داشتند و همچنین یکی از اعضای جامعه مدرسین حوزه علمیه قم بوده اند و هم اکنون امامت نماز جمعه شهر مقدس قم را برعهده دارند. از اساتید و دوستان ایشان می توان به آیت اله عزیراله طبرسی، میرزامهدی محی الدین الهی قشمه ای، آیت اله بروجردی، امام خمینی (ره) و علامه سید محمد حسین طباطبایی و ... اشاره کرد. ایشان آثار و تالیفات بسیاری دارند از جمله: تسنیم، تفسیر قرآن کریم، تفسیر موضوعی قرآن کریم، رحیق مختوم، اسرارالصلوة، صهبای حج، ولایت فقیه و...

ساختاربندی کتاب:
این کتاب شامل یک مقدمه با عنوان حکمت عبادت و ثمره آن است و شامل 10 بخش به شرح زیر:
1- بخش اول: عبادات و حکمت آن
2- بخش دوم: نیت و حکمت آن
3- بخش سوم: طهارت و حکمت آن
4- بخش چهارم: نماز و حکمت آن
5- بخش پنجم: روزه و حکمت آن
6- بخش ششم: اعتکاف و حکمت آن
7- بخش هفتم: تلاوت قرآن و حکمت آن
8- بخش هشتم: دعا و حکمت آن
9- بخش نهم: تولی و تبری و حکمت آن
10- بخش دهم: ذکر و حکمت آن؛ که این بخش شامل 10 فصل است: 1. ذکر و عقل نظری و عملی 2. حیات بخشی ذکر 3. مراتب ذکر و درجات ذاکر 4. مراتب یاد خدا 5. آثار ذکر خدا 6. بهترین ذاکر و مذکور 7. مصادیق ذکر 8. راه صاحب نام شدن 9. شفا بودن ذکر خدا 10. عمومیت ذکر.

در انتهای کتاب فهرست آیات و روایات، اشعار، منابع و فهرست تفضیلی آورده شده است و این کتاب در سال 1367 به چاپ رسیده و توسط حجة الاسلام حسین شفیعی تنظیم و ویرایش گردیده و در سال 1383 توسط مرکز نشر اسراء در قم منتشر شده است.


بسمه تعالی

جهاد اکبر یا مبارزه با نفس

جهاد اکبر یا مبارزه با نفس عنوان کتاب و اثر گرانقدر عارفی است که خود سالها با سیر و سلوک و عبادت و معرفت این مسیر پر مخاطره را پیمود. امام خمینی (ره) پیش از آنکه مبارزه سیاسی را آشکار بدست گیرد و همچنین در بحبوحه مبارزات خویش همواره با تکیه بر مباحثی از این قبیل به رهروان راهش می آموخت که مسیر او را از جنبشهای سیاسی معمول و سیاستمداران حرفه ای جداست و پیروزی واقعی در جهاد سیاسی و نظامی و اقتصادی جز با جهاد اکبر و مبارزۀ با نفس حاصل نخواهد شد.
مطالب این کتاب، تقریر بیانات امام خمینی در نجف اشرف است

که در آستانه ماه مبارک رمضان و ایام دیگر خطاب به حوزه های علمیه ایراد فرمودند و به همت یاران امام تنظیم و بارها پیش از پیروزی انقلاب اسلامی در داخل و خارج کشور چاپ و منتشر گردید.
متن پیاده شده درسهای امام خمینی (ره) در باره اهمیت و لزوم تهذیب نفس می باشد. این رساله که در عین اختصار نکات اخلاقی و تربیتی و سیاسی فراوانی را مشتمل است قبلا به صورت ضمیمه کتاب ولایت فقیه بارها چاپ شده است. چاپ جدید این کتاب همراه با مقدمه و توضیحات از سوی موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره) منتشر گردیده است.

فرازهای برگزیده از کتاب:
حزب الله باشید؛ از زرق و برق زندگی و جلوه های ساختگی آن بپرهیزید.
جز به خالق یکتا به احدی توجه نداشته باشید.
توجه به غیر خدا انسان را به حجابهای ظلمانی و نورانی محجوب می نماید.
با حب نفس و حب جاه و کبر و غرور نمی توان مقاومت کرد.

معرفی اجمالی نویسنده:
آیة الله حاج سید روح الله مصطفوی، مشهور به امام خمینی، فقیه، مرجع تقلید، نویسنده، مبارز و رهبر انقلاب و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران که در 20 جمادی الثانی سال 1320 برابر با 1281 ش روز تولد حضرت زهرا سلام الله علیها، در خمین (ایران) بدنیا آمد. در 4 ماهگی پدرش سید مصطفی را از دست داد، دوران کودکی به مکتب خانه در خمین رفته و بعد در سن طلبگی ادبیات فارسی ابتدایی و حساب و هیئت و بعد دروس مقدمات را خواند. در 15 سالگی به علت شیوع وبا، مادرش نیز از دنیا رفت. 19 ساله بود که به دلیل نبودن مدرسه در خمین، برای ادامه تحصیل به اراک رفته و در حوزه درس آیة الله حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی، دروس منطق، مطول، لمعه و ادبیات عرب را خواند. سال 1340 هـ ق برابر با 1301 ش، آیة الله حائری به اصرار علمای قم، به آنجا رفته و حوزه قم را تاسیس کردند و بسیاری از طلاب، از جمله سید روح الله نیز 4 ماه بعد به قم رفت. بعد از چهار سال دوره درسهای سطح، سال 1344 ق، به مدت یازده سال نزد حاج شیخ، درس فقه و اصول خوانده و همزمان دروس فلسفه و تمام منظومه ملاهادی سبزواری را در مدت 4 سال فرا گرفت و در ضمن، تدریس منظومه را شروع کرد و سال 1313 ش، به درجه اجتهاد نائل شد. روح عرفانی در ایشان از سال 1307 در سنین 26 یا 27 سالگی و مراحل سیر و سلوک او در خدمت مرحوم آیة الله محمدعلی شاه آبادی بودند. از اساتید دیگر ایشان، آیة الله رفیعی قزوینی بودند. حدود 20 سال، ایشان به تدریس و تالیف پرداخته و در عین حال با تلاش و جدیتی که داشت، مسائل سیاسی مملکت را دنبال و با شخصیت هایی چون مرحوم مدرس، ملاقات هایی نمود. آغاز فعالیت سیاسی آقا روح الله را باید از شهریور 1320 ش، زمانی که شعله های جنگ جهانی دوم به ایران کشیده شد، حساب کرد و فعالیت سیاسی انقلابی وی، سال 1314 ش بعد از جنگ جهانی دوم و به قدرت رسیدن "کندی" بروز کرد و بعد قیام سال 42 و زد و خورد در مدرسه فیضیه قم و سخنرانی وی در آنجا بر علیه شاه وقت (محمدرضا پهلوی) و اسرائیل و نهایتا دستگیری او به بعد از چند ماه، به اصرار مردم و علما، آزاد شده و سپس در آبان سال1343 ش به ترکیه تبعید شدند. در مهر ماه 1344 ش، از ترکیه به عراق فرستاده شد. هر چند سالها به ظاهر در عراق و در سکوت و آرامش به سر می برد ولی هیچگاه از مبارزه بر علیه طاغوت و رژیم ستمشاهی و اسرائیل و دشمنان اسلام، دست برنداشت تا اینکه سال 1357 ش، به دنبال مبارزات مردم ایران با محمدرضا شاه پهلوی و حکومت او و در نهایت سقوط شاه و دولتش، این بزرگمرد تاریخ، در دی ماه 1357 ش به ایران برگشت و به عنوان رهبر بزرگ انقلاب و موسس جمهوری اسلامی ایران، یازده سال، انقلاب را رهبری و 13 خرداد 1368 ش، در سن 87 سالگی دار فانی را وداع کرد.

بسمه تعالی

عین الحیات


کتابی در مسائل گوناگون با مقدمه ای از شرح احوال ابوذر غفاری و مباحثی از خواص نفس و خودسازی، پند و وعظ، زهد و مذمت دنیا، مسائل اخلاقی و عرفانی، ضرورت وجود پیغمبر، روایات و عبارت و ...، به زبان فارسی در قرن 11 و 12 هـ ق. نویسنده کتاب ملامحمدباقر مجلسی معروف به علامه مجلسی از بزرگترین علمای شیعه و محدثین و فقها. این کتاب از لحاظ سبک نگارش، ساده و روان و گاهی تاثیر نحو عربی در نثر فارسی دیده می شود. در طی مطالب کتاب، تمثیل ها و قصه هایی بیان شده که در نوع خود، شیرین و دلنشین و بعضی از آنها در ادبیات عرب و فارسی از تمثیل های ادبی
است.
معرفی اجمالی نویسنده:
ملامحمد باقر مجلسی اصفهانی از بزرگان علما و فقهای امامیه، او مفسر، محدث، محقق، مدرس، متکلم و عالم علم درایه، رجال و سایر علوم دینی و امام جمعه اصفهان که در سال 1037 هـ ق متولد شد. پدرش ملامحمدتقی که به مجلسی اول نیز مشهور است. علامه مجلسی از طرف سلاطین وقت، شیخ الاسلام بود، حکم او نافذ و مورد توجه عوام و خواص بود. در ترویج دین اسلام و احیای شریعت نبوی، شاید کمتر کسی به پای او برسد، علاوه بر این، حفظ و حراست کشور و مملکت بواسطه کم تدبیری شاه سلطان حسین صفوی (پادشاه وقت) تماما به و جود علامه مجلسی و تدبیر و مدیریت او بود. لذا در سال وفات او شهر قندهار در تسخیر بیگانگان افتاد و بعد از آن نیز، حکومت و وضع سلطنت رو به انحطاط رفت. این بزرگمرد عالم تشیع، تالیفات زیادی به زبان عربی و فارسی دارد. کتاب گرانقدر «بحارالانوار» از مهمترین کتب اوست که در مورد اخبار و آثار اهل بیت عصمت، کتابی بدین احاطه و جامعیت تاکنون، تالیف نشده است. سید مهدی بحرالعلوم، با همه عظمت و تبحری که در همه علوم داشت، آرزو می کرد که تمامی مصنفاتش در دیوان و نامه اعمال علامه مجلسی ثبت شود و در مقابل، یکی از تالیفات فارسی مجلسی که در حقیقت، احیای عمومی آثار ائمه اطهار و وسیله ارشاد و هدایت مردم است در نامه عمل او درج گردد. علامه محمدباقر مجلسی در سال 1111 هجری قمری، در 27 ماه رمضان، از دنیا رحلت کرد. قبر شریف او در مسجد جامع عتیق اصفهان، در بقعه پدر بزرگوارش واقع شده و زیارتگاه مردم است. از شاگردان او می توان میرزا عبدالله افندی (صاحب کتاب ریاض العلماء) و ملاصالح مازندرانی و سید نعمت اله جزائری را نام برد. بنابر نقل از میرزا عبدالله، شاگردانش بالغ بر 1000 نفر بودند.

ساختار و تقسیم بندی کتاب:
کتاب با مقدمه ای راجع به احوالات "ابوذر غفاری" صحابه معروف پیامبر اسلام شروع می شود. و بعد شامل 4 فصل و شرح وصیت رسول الله به "ابوذر" است:
فصل اول: بحثی راجع به «رویت و دین خداوند». این مبحث، شامل دیدن با چشم سر، دین به معنای انکشاف و ظهور و بحثی در اینکه چون خداوند بنابر اعتقاد شیعه جسم نیست پس با چشم دیده نمی شود.

فصل دوم: غرض از خلقت آسمان و زمین و عرش و کرسی و جمیع مخلوقات، معرفت و عبادت است که این هر دو به یکدیگر وابسته اند.

فصل سوم: نیت که شرط عمل است.
فصل چهارم: راجع به حضور قلب درعبادات. فصل چهارم دارای 10 اصل و 5 فایده است.

- مطالبی در مورد ضرورت وجود نبی، معجزه، خاتمیت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم و اوصاف و عصمت آن حضرت.
- بخشی از سفارش و وصیت پیغمبر به ابوذر غفاری.
- مسائلی درباره امامت و معاد.
- خصلت های پسندیده و ناپسند.
- صفات عارفان و انتقاد از صوفی ها.

در بخش های آخرین کتاب مسائل گوناگونی از خواص نفس و خودسازی قاریان قرآن و قرائت قرآن و دعا، مهمان نوازی، پادشاهان عادل و ظالم و بالاخره مسائل اخلاقی و عرفانی و اذکار است. مولف، در خاتمه کتاب عنوان می کند که این اثر، از الطاف عام واهب العطایاست.

بسمه تعالی

صفات الشیعه

صفات الشیعه کتاب کم حجم وکوچکی از رئیس المحدثین شیخ صدوق می باشد که حاوی 71 حدیث درباره صفات شیعه است.
زمان شیخ مصادف با ضعف دولت مرکزی اسلامی و خلفای عباسی بود و دولتهای شیعه مانند طاهریان، صفاریان، فاطمیان، علویان و مخصوصا دیالمه در پیدایش و نشوونما بودند. استخوان بندی غالب این دولتها بر روی معارف شیعه و تعالیم آنها بنا شده بود و بالطبع در بسط و توسعه آن پرداخته و فشار اکثریت سنی ها بر اقلیت شیعیان خواه ناخواه کاسته می شد.
از پرسشهای مذهبی فراوانی که مردم از اقطار ممالک اسلامی از وی کرده اند نیرومندی و وسعت شیعه و تشیع در

زمان او و شخصیت ممتاز وی معلوم می شود و فعالیت او و امثالش برای تحکیم موقعیت دولتهای شیعی و قدرت دولتهای شیعی مذهب برای حفاظت او و امثالش و هردوی اینها برای پیشرفت مذهب جعفری عوامل مهمی بودند. در چنین زمانی بود که شیخ صدوق با فراغت خاطر توانست نقشه خود را عملی کرده و با مسافرتهای خود تعالیم جعفری را با قلم و بیان گسترش دهد.

معرفی اجمالی نویسنده:
ابوجعفر محمدبن علی مشهور به "شیخ صدوق" از بنیانگذاران فقه شیعه و عالم و محدث بزرگ که در قرن چهارم هـ ق، در شهر قم بدنیا آمد. پدر بزرگوارش "علی بن حسین بن موسی بن بابویه قمی" از برجسته ترین علما و فقهاء آن زمان بود. شیخ صدوق دوران کودکی و نوجوانی و جوانی را در دامان علم و فضیلت و زهد و تقوای پدر خود گذراند و از محضر پدرش، کسب علم و دانش کرد و به علت هوش و استعداد فوق العاده اش، قبل از 20 سالگی توانست هزاران حدیث و روایت با سلسله سند آنها را به حافظه خودش بسپارد و به مضامین آنها عمل کند. شیخ صدوق تا سن 23 سالگی در زمان غیبت صغری امام زمان علیه السلام زندگی کرد و دوران نیابت 2 نفر از نواب اربعه را درک کرد. از طرفی دوران زندگیش با حکومت چند تن از خلفای عباسی یعنی از زمان مقتدر عباسی آمیخته بود. سال 355 هـ ق به بغداد رفت، بزرگان و علما از او استماع حدیث داشتند. طبق فرموده شیخ حر عاملی و بعضی دیگر از اهل فن، نظیر او در کثرت علم و حفظ و ضبط آثار و اخبار اسلامی، دیده نشده است.
تألیفات او تا حدود 300 کتاب و مرجع استنباط احکام و استفاده فقهای بزرگوار و خدمات دینی برجسته او، در احیای آثار ائمه اطهار جای هیچ شک و شبهه ای نیست. شیخ صدوق (علیه الرحمه) در بین دانشمندان از نظر وسعت معلومات وکثرت کتب و مصنفات فردی کم نظیر بوده است. بنا به قرائن تاریخی اکثر کتب شیخ صدوق (رضی الله عنه) تا قرون پنجم و ششم هجری موجود بوده و در دسترس علماء قرار داشته است. لکن در دوران ما جز تعدادی محدود، کتابی از این کتب باقی نمانده است.
مساله دیگر در آثار شیخ صدوق (علیه الرحمه) ابتکار جالب او در تبویب روایات و موضوع بندی آن است. به طوری که به جز چند کتاب وی که به صورت کتاب جامع حدیث، - مانند من لایحضره الفقیه – تدوین شده است، بقیه آثار او معمولا با نام موضوعی مزین شده و بیانگر احادیثی است که در آن رشته موجود بوده است. همانند معانی الاخبار، علل الشرایع، خصال، توحید و....

خصائص تألیفات شیخ صدوق (ره):
یکی از خصائص تألیفات شیخ صدوق عربی بودن آنها می باشد. یک علت آن ضعف زبان آن روز بوده است که چندان قدرت و فصاحتی نداشت تا جوابگوی تعبیرات علمی باشد؛ چنانچه پس از هزار سال هم هنوز نمی توان بعضی از اصطلاحات فقهی و فلسفی را به زبان فارسی منتقل نمود و چاره ای جز بیان به لغت عربی نیست مخصوصا آنکه کتب صدوق بیشتر متن روایات بوده وگفته و نظر شخصی کمتر دارد و برای امانت همان بهتر بوده به عربی نگاشته شود منتهی عربی ساده و شیوایی که همه از آن بهره مند می گردند و از پرداختن سجع و قافیه در آن پرهیز شده است.
از دیگر خصائص تألیفات شیخ آن است که در اصول عقاید و معارف پیرامون اصطلاحات عرفانی و فلسفی و کلامی و استدلالات منطقی نگشته و روش ساده و بی پیرایه شریعت و پیغمبر اکرم (ص) و جانشینان (ع) او را که به زبان ساده و برهانها همگانی فهم و استدلالات عقلی آفاق و انفسی بوده به کار بسته است و همانطور که پیشوایان دین در عین آنکه می توانستند مطالب خود را در قالب اینگونه استدلالات و اصطلاحات ریخته و بیان کنند و نکردند شیخ هم مسلما از چنین قلمی بهره مند نبوده و عالما و عامدا استدلالات قرآنیه و اخبار ائمه معصومین را کافی دانسته و به کار می بسته است چون برای ادای این گونه تعبیرات برای همگان زبان و قلمی بهتر از آن نمی توان یافت.
این دانشمند بزرگ در اواخر عمر در شهر ری اقامت داشت و در سال 381 هـ ق، در حدود سن 70 سالگی در همان شهر ری، وفات کرد و مزارش در ابن بابویه در نزدیکی مرقد حضرت شاهزاده عبدالعظیم می باشد.

ساختاربندی کتاب:
این کتاب شامل 71 حدیث می باشد و از جمله احادیث کتاب:
" قال الصادق جعفربن محمد (ع) لیس من شیعتنا من انکر اربعه اشیاء: المعراج، المساله فی القبر، خلق الجنه و النارو الشفاعه. امام صادق فرمودند پیرو ما چهار چیز را منکر نمی شود: معراج، پرسش در گور، اینکه بهشت و دوزخ آفریده شده اند و شفاعت."

بسمه تعالی

ادب فنای مقربان: شرح زیارت جامعه کبیره

این کتاب یکی از آثار و تالیفات آیت اله عبداله جوادی آملی است. زیارت جامعه کبیره یکی از برترین زیاراتی است که با فقرات بلندش به اوج وجود ائمه اطهار (ع) نظر دارد و زمینه معرفت برتر و عرفان کامل تر را فراهم می سازد و نیز ادب حضور در فضا و آستان مقربان معصوم (ع) را به زائر می آموزد. معارف فراوان، عمیق و گسترده ای در این زیارت نهفته است که به تشریح و تبیین نیاز دارد تا هم مقام حقیقی آن ذوات مقدس مبرهن و روشن گردد و هم میزان تاثیر و کارآمدی آنان در همه عوالم وجود و شئون هستی دانسته شود. این کتاب نیز کوششی در راستای همین هدف است که با نام ادب فنای
مقربان، شرح زیارت جامعه کبیره، در پرتو کلمات گفتارها و نوشتارهای استاد جوادی آملی که با تسلط به مبانی فلسفی، عرفانی و تفسیری و نیز با دلباختگی به آن گوهرهای مقدس وجود یعنی ائمه اطهار (ع) همراه شده است از کمال و جمال خاصی برخوردار بوده و قطعا در مسیر معرفت و ارادت به آن شاخصه های الهی موثر و کارساز است.

زندگینامه (آیت اله عبداله جوادی آملی)
آیت اله عبداله جوادی آملی در سال 1312 هـ.ش در شهر آمل به دنیا آمد. پدر و جد ایشان از مبلغین اسلام و ارادتمندان به آستان ولایت بوده اند. آیت اله جوادی آملی پس از به پایان رساندن دوره ابتدایی در سال 1325 وارد حوزه علمیه آمل شد و تا سال 1329 در آن شهر به تحصیل علم پرداخت و پس از آن عازم حوزه علمیه مشهد شد ولی چون طلاب آنجا نسبت به علمای بزرگ مشهد تکریمی نداشتند، آنجا را ترک گفته و وارد حوزه علمیه تهران شد. ایشان با ورود به مدرسه مروی به خواندن رسائل و مکاسب اشتغال یافتند و پس از آن به فراگیری کفایة الاصول و علوم عقلی و نقلی پرداختند و پس از 5 سال عازم حوزه علمیه قم شدند و تاکنون در آنجا حضور داشتند. یکی از خدمات فرهنگی ایشان تاسیس موسسه تحقیقاتی و نشر اسراء در سال 1372 است. ایشان در مجلس خبرگان قانون اساسی و مجلس خبرگان رهبری در دوره های اول و دوم عضویت داشتند و همچنین یکی از اعضای جامعه مدرسین حوزه علمیه قم بوده اند و هم اکنون امامت نماز جمعه شهر مقدس قم را برعهده دارند. از اساتید و دوستان ایشان می توان به آیت اله عزیراله طبرسی، میرزامهدی محی الدین الهی قشمه ای، آیت اله بروجردی، امام خمینی (ره) و علامه سید محمد حسین طباطبایی و ... اشاره کرد. ایشان آثار و تالیفات بسیاری دارند از جمله: تسنیم، تفسیر قرآن کریم، تفسیر موضوعی قرآن کریم، رحیق مختوم، اسرارالصلوة، صهبای حج، ولایت فقیه و...

ساختاربندی کتاب:
این مجموعه شامل 5 جلد است و هر جلد شامل مباحثی به شرح زیر است:
1- جلد اول: این جلد شامل مباحث زیر می باشد:
آسان ترین ابزار تکریم (السلام علیکم)- تحیت در عصر جاهلیت و...
مراد از بیت نوبت
معنای جایگاه رسالت
میزبانان ملایک
امتیاز انبیاء بر دیگران- اشکال وحی و...
سرچشمه های رحمت
گنجینه های علم
همراهی علم و حلم
سفره داران کرامت
رهبران الهی جامعه
ولی نعمت های نظام هستی
ائمه ریشه نیکان
نیاز جامعه- حکومت شرط اصلی سیاستمدار و...
پایه های آرامش زمین
معنای ابواب ایمان درباره ائمه
ائمه امنای الهی
خلاصه فضایل انسانهای کامل
پاسخ کوتاهتر به نیکی
امامان نور و ظلمت
پیشوایان نور
نشانه های تقوا
2- جلد دوم: این جلد شامل مباحث زیر می باشد:
صاحبان عقل کامل
بهترین پناهگاه
میراث داران فضایل
مثل های برتر
برترین های دعوت
حجت های الهی
معرفت ذات الهی
مغموم برکت
تقسیم حکمت به نظری و عملی
عالمان اسرار
کاربرد کتاب در قرآن کریم
حاملان کتاب الهی
استمرار راه نبوت- حدود و اختیارات وحی پیامبر
ذراری رسالت
عالی ترین تحیات
فراخوانان به سوی خدا
راهنمایان به رضایت پروردگار
بندگان خالص
ریشه محبت
جایگاه توحید
آشکارکنندکان فرمانهای الهی
برتر از فرشتگان
3- جلد سوم: این جلد شامل مباحث زیر می باشد:
پیشوایان صالح
اقسام ولایت
مدافعان حمایتگر
ارجاع به اهل ذکر
فرمانروایان دینی
مصداق اولی الامر در روایات
باقی گذاردگان الهی
برگزیدگان خدا
ویژگی حزب اله
مخزن علوم الهی
حجت های الهی
امام، بزرگراه سعادت
انوار هدایت
مظاهر برهان
شهادت راستین به یگانگی خدا
آیین پایدار – معنای غلبه دین
پیامد شهادت به کمالات
هدف اساسی دین الهی
هدایت شدگان الهی
گستره معنای عصمت
انسان موجودی کریم
انواع قرب
برکات تقوا
صداقت، اساس هستی
هماهنگی با فطرت
ایستادگی در برپایی حق و عدل
عاملان به اراده خدا
فوز عبودیت
گزینش عالمانه
آگاهی از غیب
رازداران هستی
4- جلد چهارم: در این جلد مباحث زیر تشریح شده اند:
برگزیدگان الهی
هدایت عزت آفرین
تایید الهی، موهبتی ویژه
جانشینان الهی
حجت بر خلایق
یاوران دین حق
مراتب سر
گنجینه های علم الهی
امنای حکمت
ترجمان وحی
پایه های یکتاپرستی
گواهی اعمال در معاد
علم های طریق عبودیت
5- جلد پنجم: این جلد شامل مباحث زیر می باشد:
بر بلندای عصمت
بزرگ دارندگان جلال الهی
آفرینش نو به نو شأن الهی- تکبیر خدا و تکبیر شأن او
تمجید کرم الهی
ملازمان یاد خدا
وفاداران به پیمان الهی
فرمانبرداران فروتن
ناصحان همیشگی
ابزار دعوت
فداکاری برای کسب رضای خدا
پیشگامان صبر

هر یک از عناوین مطرح شده در مجله ها، در فهرست تفصیلی کتاب به زبان عربی آورده شده است و هر کدام در متن کتاب توسط مولف محترم تشریح گردیده اند. در انتهای کتاب (هر جلد) فهرست آیات و روایات و اشعار و اعلام و کتب و منابع نیز آورده شده است.