مزایده در نگاه اسلام

تب‌های اولیه

4 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
مزایده در نگاه اسلام
سلام بر اساتید محترم در رابطه با مزایده ی سوال داشتم در حدیث زیر � ظاهر روایت اینطور برداشت می‌شود که مزایده خلاف اسلام است لطفاً کارشناسان محترم نظر بدهند:  [ترجمه تفسیر روایی البرهان - «وَإِنَّ مِن شِیعَتِهِ لَإِبْرَاهِیمَ (۸۳) » - جلد ۷، صفحه ۶۸۸]  به حضرت امام موسی کاظم علیه السلام عرض شد: در بازار بر مردی گذشتیم که می‌گفت: من از شیعیان بی ریای محمّد صلی الله علیه و آله و خاندان او علیهم السلام هستم. او برای فروش لباسی ندا سر می‌داد که هر کس پول بیشتری بدهد، آن را به او می‌فروشد. حضرت علیه السلام فرمود: کسی که ارزش جان خود را بداند، جاهلانه آن را تباه نمی کند. آیا می‌دانید مَثَل این کس چیست؟ او همچون کسی است که می‌گوید: من همانند سلمان و ابوذر و مقداد و عمّار هستم، امّا کم فروشی می‌کند و با نیرنگ، عیب کالای خود را از چشم خریدار پنهان می‌کند و به هنگام خرید چیزی، قیمتی شگفت پیشنهاد می‌کند؛ بنابراین، پرداخت چنین قیمتی بر او واجب می‌شود، امّا وقتی دیگر خریداران می‌روند، به فروشنده می‌گوید: کالا را تنها به فلان قیمت می‌خرم و قیمتی می‌گوید که آن چه بایست بدهد، نیست؛ آیا چنین کسی همانند سلمان و ابوذر و مقداد و عمّار است؟! پناه بر خدا که چنین باشد. امّا چنین کسی می‌تواند بگوید: من دوستدار محمّد صلی الله علیه و آله و  خاندان او هستم و دوست دوستان ایشان و دشمن دشمنان ایشان می‌باشم.  
با نام و یاد دوست         کارشناس بحث: استاد مستنبط
ظاهر روایت اینطور برداشت می‌شود که مزایده خلاف اسلام است لطفاً کارشناسان محترم نظر بدهند.
سلام علیکم روایت در صدد نفی اصل مزایده نیست. بلکه به دو گروه از اهل ایمان اشاره می کند و می فرماید شان گروه برتر و شیعیان خلص، اجل و بالاتر از آن است که شیوه های رایج در بازار که آمیخته با بی انصافی یا دروغ است، آلوده شود. در این روایت هر چند امام (علیه السلام) به اشکالات موجود در معامله مذکور در بیان راوی اشاره می کند اما الزاما به معنی نفی کلی مزایده نیست، گذشته از اینکه عبارت پایانی روایت " و لكن لا يمنعه أن يقول: أنا من محبي محمد و آل محمد، و من موالي أوليائهم، و معادي أعدائهم." به معنی جواز اصل مزایده است. البته امام (علیه السلام) برخی از بی انصافی ها، تدلیس ها و عادات نادرستی که گریبانگیر بازار و معاملات و از جمله مزایده های رایج در بازار است اشاره و به طور ضمنی از آن نهی فرموده اند، اما بیشتر ناظر به عدم تناسب بین ادعای فرد مذکور مبنی بر شیعه خالص بودن، با نحوه معامله و فشار آوردن و قیمت بیشتر گرفتن از غریبه هاست. ضمنا ترجمه ای که از روایت آورده اید اشکالات و اشتباهاتی دارد، هر چند به شکل اجمالی مطلب را منتقل کرده است.
قَال (علیه السلام) وَ قِيلَ لِمُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ (علیه السلام): مَرَرْنَا بِرَجُلٍ فِي السُّوقِ وَ هُوَ يُنَادِي: أَنَا مِنْ شِيعَةِ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ الْخُلَّصِ، وَ هُوَ يُنَادِي عَلَى ثِيَابٍ يَبِيعُهَا: عَلَى مَنْ يَزِيدُ. فَقَالَ مُوسَى ع: مَا جَهِلَ وَ لَا ضَاعَ امْرُؤٌ عَرَفَ قَدْرَ نَفْسِهِ، أَ تَدْرُونَ مَا مَثَلُ هَذَا [مَا مَثَلُ‏] هَذَا كَمَنْ قَالَ: «أَنَا مِثْلُ سَلْمَانَ وَ أَبِي ذَرٍّ وَ الْمِقْدَادِ وَ عَمَّارٍ» وَ هُوَ مَعَ ذَلِكَ يُبَاخِسُ‏ فِي‏ بَيْعِهِ‏، وَ يُدَلِّسُ‏ عُيُوبَ الْمَبِيعِ عَلَى مُشْتَرِيهِ، وَ يَشْتَرِي الشَّيْ‏ءَ بِثَمَنٍ فَيُزَايِدُ الْغَرِيبَ يَطْلُبُهُ فَيُوجِبُ لَهُ، ثُمَّ إِذَا غَابَ الْمُشْتَرِي قَالَ: لَا أُرِيدُهُ إِلَّا بِكَذَا بِدُونِ مَا كَانَ يَطْلُبُهُ [مِنْهُ‏]، أَ يَكُونُ هَذَا كَسَلْمَانَ وَ أَبِي ذَرٍّ وَ الْمِقْدَادِ وَ عَمَّارٍ حَاشَ لِلَّهِ أَنْ يَكُونَ هَذَا كَهُمْ وَ لَكِنْ لَا نَمْنَعُهُ مِنْ أَنْ يَقُولَ: «أَنَا مِنْ مُحِبِّي مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ، وَ مِنْ مُوَالِي أَوْلِيَائِهِمْ وَ مُعَادِي أَعْدَائِهِمْ.[1]   پی نوشت: [1] . امام حسن عسکری علیه السلام، التفسير المنسوب إلى الإمام الحسن العسكري عليه السلام، 1جلد، مدرسة الإمام المهدي عجل الله تعالى فرجه الشريف - ايران ؛ قم، چاپ: اول، 1409 ق، ص 312 ح 158.