متن کتاب: امروز بهتر از دیروز

این بلوغ ها به طور خلاصه عبارتند از:

بنابراین بهترين راه این است که تلاش و دعا کنيد و توسّل به اهل‌بيت«سلام‌الله‌علیهم داشته باشيد، امّا اگر آن دعانویس، اهل سحر و جادو نباشد، صرف گرفتن دعا از او جایز است.

در حقیقت این تصویر جدید از معنا مانند ارتباطی است که حالات، ویژگی ها و تجربیات مختلف انسان را به صورت یک واحد یکپارچه بهم متصل می کند، که توجه به این موضوع هنگام درنظرگرفتن تحقیقات در این زمینه و همچنین برای رسیدن به تعریف و درکی صحیح تر و دقیق تر از مفهوم معنا بسیار حیاتی است

همانطور که اسکار واید می گوید:" زندگی کردن یکی از نادرترین چیزها در دنیاست. اکثر مردم فقط وجود دارند، همین." ما واقعا چه زمانی صرفا وجود نداریم و زندگی می کنیم؟ یک زندگی کامل، معنادار و درست به چه معناست؟ معنی زندگی کردن مخالف "خط صاف" است؛ یعنی بالا و پایین، برد و باخت، شادی و غم، نور و تاریکی، پیروزی و تراژدی و موفقیت و مصیبت دارد. یک زندگی با ارزش دیدگاهی یکپارچه از وضعیت انسان-مثبت و منفی- را با هم دارد.

ما به عنوان یک انسان، پیچیده و چندبعدی هستیم، در نتیجه تنها کاوش یک بخش از حقیقت(تنها مثبت یا منفی) زیانی برای کل مجموعه است. داشتن یک دیدگاه
وسیع و گسترده به جای جداسازی، به ما فرصتی برای یکپارچه ساختن می دهد. درک کامل از معنای زندگی کردن و نه صرفا وجود داشتن، نیازمند یک دیدگاه متعادل از اشتیاق برای معنای فردی است که با مفاهیم و نکات ظریف، غنی و متعدد و همچنین افق ها و لحظات مختلف زندگی درآمیخته باشد.

معنا از دیدگاه روان شناسی مثبت نگر و روان شناسی اگزیستانسیال
الکساندر باتیانی و پنینیت روسو-نتزر
مترجمین: پیمان رحیمی نژاد- فائزه پرداختی
ويراستار: مرضيه تكفلي

شرح حکایت:
برخی مدیران و سازمان ها این گونه عمل می‌کنند. در این سازمان ها به جای درمان ریشه، به کندن برگ های زرد رغبت بیشتری نشان داده می‌شود. به عبارت دیگر به جای علت یابی و رفع مشکلات، صرفاً به اصلاح آنها می‌پردازند. آیا بهتر نیست ضمن چاره‌جویی برای عوارض و مسائل پیش‌آمده، بر روی علل هم تأثیر گذاشت تا مسئله به طور همه جانبه حل شده و از اتلاف سرمایه ها و منابع با ارزش جلوگیری شود؟

روزی رسول خدا(ص) به اباذر فرمود: «می‌خواهی چند کار به تو بياموزم که در ترازوی اعمال سنگین است، ولی بارش بر زبان اندك است؟»

اباذر جواب داد:«بله ای رسول خدا!»

فرمود: «سکوت، خوش‌خلقی و ترک حرف‌های بیهوده.»

هنگامى كه به خانه دختر دوم رفت با كمال تعجب با زندگى ساده و عقب افتاده و نامناسبى روبه رو شد، در فكر فرو رفت و از دختران جوياى علت و دليل شد. آن دخترى كه شوهرش سركه فروشى داشت گفت: «مادر، شوهر من سركه ترش را با شيرينى و خوش خلقى و خنده رويى به مشتريان مى فروشد از اين رو هر كس از او جنس مى خرد شيفته اخلاق او مى گردد و ديگران را هم تشويق به سوى او مى كند.»

دختر دوم گفت: «اى مادر! شوهر عسل فروش من عسل ها را با ترشرويى و بدخلقى مى فروشد كه هر كس از او يك‌بار عسل بخرد دوباره از آن بازار عبور نمى كند و ديگران را هم از اين جريان با خبر مى سازد. »

مادر دختران رمز و راز پيش‌رفت و پس‌رفت آن دو زندگى را دريافت كرد.

آرى، «سركه فروش خوش اخلاق بهتر و موفقتر از عسل فروش بد اخلاق است.»

گربه مسکین اگر پر داشتی
تخم گنجشک از جهان برداشتی

آن دو شاخ گاو اگر خر داشتی
نسل آدم از زمین برداشتی
* * *
پیام متن:
او هر چه می کند، چو صوابست و محض خیر پس ما چرا حدیث ز چون و چرا کنیم
سر در نهیم در ره او هر چه باد باد تن دردهیم و هر چه رسد، مرحبا کنیم

فیض کاشانی
شکر حق را کان دعا مردود شد
من زیان پنداشتم ، آن سود شد

بس دعا ها کان زیان است و هلاک
وزکرم می نشنود یزدان پاک

مصلح است و مصلحت را داند او
کان دعا را باز می گرداند او

یحیی علوی‌فرد در گفتگو با خبرنگار مهر از انتشار کتاب «خدا در شعر کودک» خبر داد و افزود: این کتاب مجموعه شعرهای توحیدی برای سه گروه سنی خردسال، کودک و نوجوان است.

به گفته گردآورنده کتاب «خدا در شعر کودک»، هدف از تالیف این کتاب کمک کردن به مربیان، اولیا، مولفان و پژوهشگران در زمینه چگونگی گفتن از خدا برای خردسالان و کودکان و نوجوانان است.

علوی فرد همچنین بیان کرد: در این کتاب حدود ۲۵۰ قطعه شعر توحیدی در سه رده سنی، از چهل شاعر کودک و نوجوان گردآوری و این کتاب به سفارش دومین کنگره سراسری شعر توحیدی که در میبد یزد برگزار شد، نوشته شده است.

در کتاب «خدا در شعر کودک»، شعرها در سه بخش خردسال، کودک و نوجوان آمده و ترتیب اشعار بر اساس حروف الفبای نام خانوادگی شاعران تنظیم شده است.

هر کس به مشاور، روانشناس یا روانپزشک مراجعه کند دیوانه است.
بیمار مبتلابه اختلالات روانپزشکی خطرناک است.
داروهای روانپزشکی اعتیادآور است.
مشاوران و روانشناسان رازدار نیستند.
مشاوران و روانشناسان فقط نصیحت می‌کنند.
اگر به روانشناس یا روانپزشک مراجعه کنم، فاجعه خواهد بود.
اگر به روانشناس یا روانپزشک مراجعه کنم برایم پرونده‌سازی خواهد شد.
داروهای روانپزشکی فرد را چاق می‌کند.
داروها باعث می‌شود تمام روز بخوابم.
اگر به روانشناس یا روانپزشک مراجعه کنم حتماً مرا بستری خواهد کرد.
مقابله با امتناع ازمراجعه به روانپزشک

علت امتناع از مراجعه به روانپزشک بسیار گسترده و تابع عوامل بسیاری است. ناآگاهی از این که نشانه‌هایی که فرد از آن رنج می‌برد و به اختلال در زندگی او منجر شده، می تواند ناشی از یک بیماری قابل درمان باشد، انگ و شرم از این که دیگران نگاهی منفی به فرد پیدا کنند، تصور این که اختلال روانپزشکی نشان‌دهنده ضعف اراده یا قدرت شخص است و مراجعه، تأکیدی بر این امر است؛ از جمله دلایلی است که مانع مراجعه فرد می‌شود.

در نتیجه، افزایش آگاهی از طرق مختلف از جمله رسانه‌های عمومی در این ارتباط می‌تواند بسیار کمک‌کننده باشد. کاهش انگ و شرم نیز می‌تواند رخ دهد و تسهیل‌کننده استفاده افراد از خدمات سلامت روان خواهد بود.

- نوشيدن الكل، اعتياد به سيگار و مواد مخدر، مصرف داروهاي ممنوعه، روابط جنسی پرخطر، رانندگی پرخطر، بدرفتاری،پرخاش گری،انواع جرم و بزه، خرج‌های افراطي، ناتوانی در پس‌انداز پول، به تعويق انداختن کارها، بعضی از انواع چاقی، اختلالات خوردن، و... تنها بخشی از آثار ناتوانی در مهار خويشتن است.

- مفهوم "مهار خويشتن" امروزه تحت عناوينی همچون "خودمهارگری"، "مديريت خود"، "خودداری" و "خودنظم‌جويی" در روان‌شناسی مدرن مورد توجه قرار گرفته است و پژوهش گران فراوانی را به انجام تحقيقات علمی و ارائه مدل‌هايی در اين زمينه وادشته است.

- اثر پيش روی تلاشی در جهت بررسی روان‌شناسانه اين موضوع و ارائه مدل تبيينی آن بر اساس منابع اسلامی است. مؤلف کوشيده است تا ضمن ارائه جديدترين يافته‌های علمي در حوزه خودمهارگری در شاخه‌هاي مختلف روان‌شناسي به ارائه يک الگوی نظری اسلامی براي تبيين فرايند مهار خويشتن بپردازد.

- مطالعه اين کتاب به مشتاقان علوم انساني اسلامی(روان شناسی اسلامی)،روان‌شناسی بين فرهنگي و علاقه‌مندان به حوزه سلامت رواني پيشنهاد مي‌شود.

- کتاب حاضر به قلم حجت الاسلام دکتر حمید رفیعی هنر(عضو هیئت علمی پژوهشکده اخلاق و روان شناسی اسلامی پژوهشگاه قرآن و حدیث) و به همّت انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) با قیمت 19000 تومان در آذرماه امسال به چاپ رسیده است

روايات زيادي درباره تغافل و چشم پوشي و خود را به غفلت زدن داريم.

در برخي از روايات يك سوم عيش و خوشي زندگي به تغافل در ارتباط با نزديكان و دوستان مؤمنان است نه با دشمنان.

امام باقر (عليه السلام) فرمودند : درستىِ وضع زندگى و معاشرت با مردم، پيمانه پُرى را مانَد كه دو سوم آن توجّه و هوشيارى است و يك سومش ناديده گرفتن. عذر تراشيدن نوعي تغافل است.

آسايش دو گيتي تفسير اين دو حرف است
با دوستان مروت با دشمنان مدارا

اينجا به عقيده من منظور دشمنان خدا نيست وگرنه جنگ با دشمن خدا كه به دين خدا و مسلمانان تجاوز مي كنند جهاد در راه خدا است. بله گاهي لازم است در برابر اين دشمن «نرمش مقتدرانه» داشت نه مداهنه، مجامله، تسامح و تساملي كه اصول و فرهنگ خود را بر باد دهيم.

اينجا منظور افرادي است كه به دليلي در روابط با ما خصومت و كينه اي به دل دارند است.

در واقع ظاهر اين سازگاري و چشم پوشي كمك به ديگري است وليكينه به دل داشتن مانند نگه داشتن ذغال كف دست است تا هست مي سوزاند
يا مانند اين است كه ما سمي را بخوريم منتظر باشيم ديگري را بيمار كند
هم بايد كينه هاي خود را در مراسم آييني دفن كنيم و هم كينه هاي ديگران رابه لطائف الحيل از قلبشان بزداييم تا آنها هم اذيت نشوند.

اگر قرار باشد در روابط دنبال فرد كاملا بي عيب بگرديم تنها مي مانيم بايد همكفو و همتاي ما باشد
حافظ از باد خزان در چمن دهر مرنج
فكر معقول بفرما گل بي خار كجاست

زندگي هزار چرخ دارد اگر ما عيب تراشي و عيب يابي كنيم طرف مقابل حالت تدافعي و تهاجمي مي گيرد و از ما عيب مي گيرد يا برايمان عيب مي تراشد و روابط كدر مي شود

«وَلَا تَسْتَوِی الْحَسَنَةُ وَلَا السَّیئَةُ ادْفَعْ بِالَّتِی هِی أَحْسَنُ فَإِذَا الَّذِی بَینَكَ وَبَینَهُ عَدَاوَةٌ كَأَنَّهُ وَلِی حَمِیمٌ»
هرگز نیکی و بدی یکسان نیست. بدی را به شيوه نیکو دفع کن. ناگاه (خواهی دید) همان کس که میان تو و او دشمنی است گویی دوستی گرم و صمیمی است! [فصلت 34]

تغافل يك شيوه تربيتي است. تغافل هميشه مثبت نيست. اگر چشم پوشي سبب تأييد و تأكيد انحراف و حق كشي شود اين جا تغافل پسنديده نيست و بايد با شيوه هاي قاطعانه و قانوني به حق خود برسيم مانند شكايت حضرت علي براي رسيدن به زره خويش.

متخصصان علوم رفتاری در این زمان تکنیک ساندویچ را پیشنهاد می دهند.
به این طریق که برای کم کردن اثر ناخوشایند یک پیام یا خبر منفی، آن را در میان دو عبارت یا خبر مثبت قرار داده و به مخاطب عرضه کنید.

به این صورت:
《جمله مثبت، جمله منفی، جمله مثبت》

به عنوان مثال:
احمد تو دانش آموز سخت‌کوشی هستی، اگرچه نمره ریاضیت کمتر از سطح انتظاره، ولی در دروس فارسی و علوم نمرات عالی کسب کردی.
سارا جان، شما آشپز بی نظیری هستی، اگرچه خورشت کمی شور شده، ولی سوپت واقعا خوشمزه است.
مامان، تو خیلی مهربونی، اگرچه گاهی به خاطر تذکرهای زیادت ناراحت میشم، ولی می دونم خیلی دوستم داری.
قرار دادن جمله منفی در بین دو جمله مثبت از شدت اثر تخریبی آن کم کرده و با اشاره به نکات مثبت، فرد احساس می کند فقط نکات منفی دیده نشده، رعایت انصاف شده و به همین دلیل انگیزه بیشتری برای تغییر و بهبود شرایط خواهد داشت.
این نکته مهم را به خاطر بسپارید که برای بیان نکات مثبت لازم نیست اغراق کنید یا به دروغ ویژگی مثبتی را به کسی نسبت دهید، این کار اثر معکوس خواهد گذاشت. هر کسی ویژگی های مثبت فراوانی دارد که با کمی دقت متوجه آن ها خواهید شد.

ابوبکر حضرمى از امام صادق (علیه السلام) روایت کرده است: اگر مریضى از مومنین که حق و حرمت امام حسین (علیه السلام) را بشناسد، به اندازه سر انگشتى از خاک قبرش بردارد براى او دواء و شفاست.[2]

از امام صادق (علیه السلام) پرسیده شد که چگونه است که انسانی از خاک قبر امام حسین (علیه السلام) استفاده می کند و نتیجه می گیرد و شخصی دیگری از خاک استفاده می کند ولی نتیجه نمی گیرد؟

حضرت فرمودند: قسم به خدائی که غیر از او کسی نیست، هیچ کس از تربت امام حسین (علیه السلام) استفاده نکرده در حالی که «عقیده داشته» که خدا به وسیله آن نفع می دهد مگر اینکه نتیجه گرفته. [3]

از امام باقر (علیه السلام) روایت شده که می فرمودند: خاک قبر امام حسین (علیه السلام) شفاء از هر دردی است و امان از هر خوف و اضطرابی است، البته برای کسی که با این نیت و عقیده آن را بگیرد.[4]

برای کنترل نگاه از گناه راهکارهایی وجود دارد که مهم ترین آن ها عبارتند از:
۱ـ خداباوری: اعتقاد به خدا و یقین داشتن به این که انسان در محضر خدا است و خدا ناظر بر تمام احوال و درون آدمی است، به انسان کمک می کند نگاه خود را کنترل نماید . امام صادق (ع) می فرماید : «فرو بستن چشم از گناه میسر نیست مگر این که انسان عظمت و جلال پروردگار را در قلبش مشاهده کرده باشد.»
از امام علی(ع) سؤال شد: توانایی بر کنترل چشم چگونه حاصل می شود؟ حضرت فرمود: «این که خود را تحت قلمرو سلطان آگاه از همه مسائل بدانی و تسلیم او باشی.» (۱)

۲ ـ توجه به آثار فرو بستن چشم: اگر انسان بداند کنترل نگاه چه آثار و برکاتی دارد ، قطعاً بر ادامه آن تشویق خواهد شد.
آثار و فوائدی که بر چشم پوشی مترتب است عبارتند از :
الف) راحتی دل : کسی که چشمش را فرو بندد، دلش را آرام کرده است.
با چشم چرانی انسان احساس آرامش نمی کند، زیرا احساسات و غرایز شهوانی تمام ناشدنی و سیری ناپذیر است و نفس اماره انسان را به بدی و زشتی هر چه بیشتر وادار می کند.
امام علی (ع) می فرماید : «کسی که چشم فرو بندد، دلش را صفا داده است.» (۲)
ب) کشف حقایق : رسول اکرم(ص) می فرماید : «چشمتان را فرو بندید تا عجائبی را ببینید.» (۳)
ج) شیرینی عبادت را حس کردن : پیامبر اسلام (ص) می فرماید : «مسلمانی چشم خود را از زن نامحرم فرو نمی بندد مگر آن که خداوند شیرینی عبادتش را در دل او ایجاد می کند.» (۴)
د) تزویج حورالعین : امام صادق (ع) می فرماید: «کسی که نگاهش به زن نامحرمی بیفتد ، پس چشمش را به سوی آسمان افکند و یا نگاهش را فرو بندد ، خداود حورالعین را به ازدواج او در می آورد.» (۵)

۳ ـ توجه به عواقب چشم چرانی: کسی که بداند چشم چرانی چه پیامدهای ناگواری دارد ، قطعاً به ضرر خود اقدام نخواهد کرد و نگاهش را کنترل خواهد کرد. رسول اکرم (ص) می فرماید: «کسی که چشمش را از حرام پر کند ، خداوند روز قیامت چشمش را از آتش پر خواهد کرد، مگر آن که توبه کند و برگردد.» (۶)
در روایت دیگر می فرماید: «نگاه تیری از تیرهای مسموم شیطان است.» (۷)
حضرت مسیح فرمود: «از نگاه به نامحرم بپرهیزید که بذر شهوت و رشد دهندة فسق است». (۸)

۴ ـ طرد افکار شیطانی : برای کنترل نگاه ، باید اندیشه را از نفوذ افکار شیطانی دور نگه داشت، زیرا گام نخست در انحراف، فکر کردن درباره آن است. امام علی (ع) می فرماید: «کسی که در اطراف گناه بسیار بیندیشد ، سرانجام به آن گناه کشیده خواهد شد.» (۹)

۵ ـ پرهیز از عوامل تحریک زا: تخیلات تحریک کننده ، رفت و آمد در جاهایی که نامحرم است ، گفت و گو با نامحرم ، دیدن فیلم ها و عکس های مبتذل ، زمینه را برای چشم چرانی فراهم می کند.

۶ ـ دقت در دوست یابی : بررسی ها نشان می دهد که نوجوانان ، اولین قدم های انحراف و تباهی را به کمک دوستان ناباب برداشته ، سپس در سراشیبی سقوط قرار گرفته اند. (۱۰)
آلودگی و انحراف، به سرعت از طریق دوستان نااهل به افراد پاک و سالم سرایت می کند و چشم چرانی از این قاعده مستثنا نیست.
امام علی (ع) می فرماید : «از معاشرت با مردم فاسد بپرهیزید که طبیعت تو ، ناخودآگاه ناپاکی را از طبع آن ها سرقت می کند.» (۱۱)

۷ ـ ازدواج : یکی از راه های مؤثر در کنترل نگاه ، ارضای صحیح غریزه جنسی از طریق ازدواج است . رسول خدا (ص) می فرماید : «ای گروه جوانان ! هر یک از شما که قدرت ازدواج دارد ، حتماً اقدام کند ، زیرا این بهترین وسیله است که چشم را از نگاه های آلوده و عورت را از بی عفتی محافظت می کند.» (۱۲)

۸ـ تقویت اراده: چشم چرانی اگر به صورت عادت درآمده باشد ، همچون خصایص طبیعی و ذاتی ، دامنه دار و پر نفوذ می گردد و به منزله طبیعت دوم در می آید . در این حال رهایی از این عادت ناپسند، نیاز به تصمیم و عزمی راسخ دارد. آن چه در شروع کار مهم است ، خواستن و انگیزه داشتن است . برای مبارزه با چشم چرانی باید دو کار انجام گیرد:
الف ) به خواسته نفس پاسخ مثبت داده نشود ،
ب) عادت پسندیده ای جایگزین گردد و خود را به کارهای پسندیده مانند مطالعه کتاب و ورزش مشغول سازد.
منبع براي مطالعه بيشتر: مديريت نگاه، رضا اخوي، كتابخانه سايت قائميه اصفهان

«خود را به کوچة علی‌چپ زدن» و «فکر کرده علی‌آباد هم شهریه» نمونه‌هایی از نبرد نرمِ نمادستیزی است. استعمار در دورة قاجار با کمک برخی روشن‌فکران، برای راندن دین از اتوبان زندگی اجتماعی به خاکی انزوا، از عَلم کردن شخصی به عنوان ملانصرالدین استفاده کرد. آنها برای تمسخر دین و تثبیت افکار سمّی و خرافات در اذهان، حکایات او را به کاریکاتورهایی مُضحک پیوند زدند تا دو حس تصویری و نوشتاری را به کار بگیرند. دشمن برای نمادهای دینی سه نماد ملا، نصر و دین را برگزیده، و در قالب حکایات و لطیفه‌های تمثیلی، آنها را در ذهن‌ها شرطی‌سازی و ماندگار کرده ‌است. چنین ملایی ناصر و یاریگر دین نیست، بلکه دشمن دین است و بهتر است گفته شود ملاخصم‌الدین.

برخی ناشران نیز نادانسته با نشاندن نام ملانصرالدین به جای نام‌های دیگر، دایرة لطیفه‌های ملانصرالدین را توسعه دادند و به این نمادسوزی دامن زده‌اند.
نمادسوزی و دربرابر نمادسازی دشمن در بازی‌های رایانه‌ای انگری بردز، شاهزادة ایرانی و فیلم محاصره و سیصد، شکل جدید مقابله با اسلام و تمدن غنی ایرانی است.
می‌دانم برخی خواهند گفت باید بیشتر از نظر تاریخی تحقیق کنیم تا ببینیم آیا واقعاً استعمار در ساختن لطیفه‌های ملانصرالدین دخالتی داشته است.

من می‌گویم گوهر نمادها حساس‌تر و ارزشمندتر از آن هستند که دستمالی شوند و باید از آلودگی و خط و خش مصون باشند. به یاد داشته باشیم بخواهیم یا نخواهیم شیرینی و جذابیت این لطایف چیزهایی خرافی، مبتذل و سفیهانه را نیز به ذهن متبادر می‌سازد. بنابراین باید در حفظ نمادهای دینی و ملی دقت زیادی کنیم. آیا ما حاضریم فامیل یا نام فرزندمان را سبک صدا بزنند؟ به دلیل قدرت نمادهای ملی و مذهبی است که شبکه‌های ضدانقلاب مدت‌ها کار می‌کردند تا الفاظ مقدس مانند «یا اباالفضل» و «یا علی» را از زبان ورزش‌کاران بگیرند و به جای جوانمردانی چون تختی، قهرمانان پوشالی غرب را سمبل ما کنند.

چه باید کرد؟
سیاست دشمن، نرم و مخملی است؛ همان‌گونه که بی‌بی‌سی در ضمن حقایق بسیار، دروغ و شبهه‌ها را تزریق می‌کند. در بسیاری داستان‌ها نیز ملا انسانی کاملاً عاقل و حکیم معرفی می‌شود و در برخی سفیه و ابله. داستان طنز تمثیلی «آستین نو بخور پلو» نمونة ملایم است. درکل باید به دشمن بگوییم: «ما را به خیر تو امید نیست، شر مرسان».
در شغل دندان‌پزشکی، اگر ببینند که دندانی قابلیت ترمیم ندارد، آن را می‌کشند و به جای آن، دندان جدید ایمپلنت می‌کنند. ما نیز باید نام اقوام ایرانی یا ملانصرالدین را که سفیه و حتی گاهی عاقل و حکیم معرفی شده‌اند، با نام‌هایی که توهین به هیچ بشری نباشد، مانند سیب‌زمینی، غافل، خوش‌خیال، آقای زرنگ، مشنگ‌باشی، زبل‌خان، دست‌وپاچلفتی و وارفته جای‌گزین کنیم.[1]
تذکر: اغلب یا همة داستان‌های بهلول عاقل همگی یا اغلب حکمت‌آموز است و از تمسخر و توهین به او و نمادهای دینی به دور است.

اما چرا؟
در این کودکان باید به عواملي هم‌چون:
خلق‌وخوی کودک خردسال،
مشکلات ارتباطی والدین با او قبل از تولد فرزند جدید،
سن پایین کودک در هنگام تولد خواهر یا برادر جدید،
رفتار ناپخته و تحمیلی مادر در برابر خواسته‌های کودک خردسال برای دریافت توجه و محبت،
اختلافات زناشویی،
و توجه بیش از حد مادر و پدر و یا اطرافیان به کودک نورسیده اشاره کرد.
هر چه سن کودک بیشتر باشد، چون سرگرمی‌های بیرون از خانه یا داخل خانه بیشتری دارد و امکان نگهداری از نوزاد در او عملی‌تر است، زودتر با تولد نوزاد سازگار می‌شود و هر چه سن کمتر باشد به‌خصوص زیر یک سال و نیم، با این پدیده دیرتر و سخت‌تر کنار خواهد آمد.

مگر ما شحنه‌ایم و غم چو دزدست
چو ما را دید جا از جا گریزد

بغرد شیر عشق و گله غم
چو صید از شیر در صحرا گریزد

ز نابینا برهنه غم ندارد
ز پیش دیده بینا گریزد

مرا سوداست تا غم را ببینم
ولیکن غم از این سودا گریزد

همه عالم به دست غم زبونند
چو او بیند مرا تنها گریزد

اگر بالا روم پستی گریزد
وگر پستی روم بالا گریزد

خمُش باشم بود کاین غم درافتد
غلط، خود غم ز ناگویا گریزد

مولوي

كليد واژه‌ها
غم، افسردگي، رضايت از زندگي، شادكامي، جهان بيني توحيدي، غم پسنديده و ناپسند، مديريت ذهن، زندگي در لحظه، مديريت خيال،
ناگويا : كسي كه من او از ميان برداشته شد. مولانا مي گويد من خودم نيستم كه حرف مي زنم من ني ام كس ديگري (جان)در اين ني مي دمد و شما صداي او را مي شنويد دم که مرد نایی در نای کرد//درخور نایست نه درخورد مرد