مایه های عرفان اسلامی

تب‌های اولیه

4 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
مایه های عرفان اسلامی

باسمه تعالی
با سلام:
از مباحث مهم عرفان بررسی مایه های عرفان اسلامی است بدین معنا که آیا عرفان اسلامی از قبیل فقه ،اصول،تفسیر و حدیث است که اصول و بن مایه های اصلی خود را از اسلام برگرفته و برای آنها قواعد و ضوابط و اصول کشف کرده و یا ازقبیل طب و ریاضیات است که از خارج جهان اسلام راه یافته و در دامن تمدن و فرهنگ اسلامی بالیده و تکامل یافته است؟حال در این باره به چهار دیدگاه می پردازیم
1- نظریه عرفا:اینان عرفان اسلامی را مانند فقه و اصول و حدیث می شمرند که اساس آن برآمده از مایه های اصلی اسلام است و سپس برای آن قواعد،اصول و ضوابطی کشف شده است
2- نظریه مخالفان عرفا در جهان اسلام :این گروه می کوشند عرفان و تصوف را یکسره با اسلام بیگانه بخوانند و برای آن ریشه غیر اسلامی قائل گردند
ادامه دارد.....

3-نظریه مستشرقین :برخی نیز اصرار دارند عرفان و اندیشه های لطیف و دقیق عرفانی جملگی از خارج به جهان اسلام راه یافته است اینان گاه برای آن ریشه مسیحی قائل می شوند و گاه نیزآن را واکنش ایرانیان علیه اسلام و عرب می خوانند و در مواردی آن را کاملا محصول فلسفه نوافلاطونی (ترکیبی از افکار ارسطو ،افلاطون ،فیثاغورث، گنوسیها و آرا و عقاید یهودیان و مسیحیان )قلمداد می کنند

4- نظریه اعتدال:برپایه این دیدگاه عرفان اسلامی مایه های اول خود را چه در عرفان عملی و چه در عرفان نظری از خود اسلام برگرفته و برای آن قواعد و ضوابط و اصولی بیان کرده و تحت تاثیر جریانات خارجی به ویزه اندیشه های کلامی و فلسفی و خاصه اندیشه های فلسفی -اشراقی قرار گرفته است

در قرآن کریم ،سنت نبوی ،روایات و ادعیه اهل بیت علهم السلام لطایف و ظرایف بسیاری هم در بعد نظری و هم عملی وجود دارد که باید گفت عرفان اسلامی قطره ای است از دریای بیکران معارف نظری و عملی .دین مبین اسلام دینی که بی گمان سطحی بس عمیق تر ،لطیف تر و دقیق تر از عرفان دارد.
آیاتی از قبیل
(اینما تولوا فثم وجه الله )به هر طرف رو کنید چهره خدا آنجاست (نحن اقرب الیه منکم)و از شما به او نزدیکتریم و نیز (هو الاول و الاخر و الظاهر و الباطن)
اوست اول و آخر و ظاهر و باطن
مناجات شعبانیه ،زیارت جامعه کبیره ،دعای عرفه امام حسین علیه السلام ،دعای صحیفه سجادیه و روایات بسیاری در متون دینی بیانگر مطالبی عمیق ،لطیف و فهم ناپذیر برای عموم است همچنین این جمله که اگر ابوذ را از آنچه سلمان می دانست آگاهی می یافت او را می کشت(1)بیانگر تفاوت درجات معارف دینی است و نیز آنچه در حدیث کافی آمده است موید این مدعا است که خداوند می دانست در آخر الزمان مردمانی عمیق در توحید ظهور می کنند از این رو آیاتی از سوره حدید و سوره توحید را نازل فرمود
ادامه دارد...
پی نوشت:
1-محدث قمی سفینة البحار

در بعد عمل نیز آیات مربوط به لقاء الله ،رضوان الله ،وحی ومکالمه با پیامبر ،معراج ،نفس اماره ،لوامه ،مطمئنه ،راضیه ،مرضیه و الهامات و افاضات لدنی که محصول مجاهدات است
والذین جاهدوا فینا لنهدینهم سبلنا(1) ، قد افلح من زکها و قد خاب من دسها (2)
و برخی از خطبه های نهج البلاغه (خ218 و230)و نیز روایات بسیار جملگی حاکی از آن است که سیرو سلوکی دقیق و لطیف و دارای مراتب و نتایج و احوال فراوان وجود دارد
سیر و سلوک عرفانی گوشه ای از آن حقیقت پر محتواست و حتی برخی از شرق شناسان بدان اعتراف داشته اند(3)
پی نوشت:
1- عنکبوت 69
2- شمس 9-10
3-میراث اسلام مجموعه ای از مستشرقین درباره اسلام ص 84 به تقل از مرتضی مطهری آشنایی با علوم اسلامی ص 202
ر.ک عرفان نظری

موضوع قفل شده است